اخبار اندیشه - روزنامه شماره ۵۸۹۵

• 

  چرا حمایت از یادگیری صنایع ضرورت دارد؟

  برزین جعفرتاش/پژوهشگر توسعه صنعتی

  ریشه عقب‌ماندگی اقتصادی کشورهای در حال توسعه چیست و چگونه می‌شود این عقب‌ماندگی را جبران کرد؟ به باور برخی از اقتصاددانان توسعه، تفاوت عملکرد اقتصادها در شکاف دانش تولیدی بین کشورهای صنعتی و کشورهای متاخر است. دانش تولیدی یا به زبان تخصصی‌تر «قابلیت‌های فناورانه»، به ترکیبی از دانش ضمنی و عینی اطلاق می‌شود که ماهیت جمعی داشته و خاص بنگاه است. ازاین‌رو کپی یا انتقال آن به بنگاه‌های دیگر آسان نیست و نیازمند صرف زمان و انرژی زیادی است. در اینجاست که سیاست صنعتی یا به عبارت دقیق‌تر حمایت از «یادگیری» اهمیت پیدا می‌کند تا فرآیند انباشت دانش تولیدی در بنگاه‌های داخلی را تسهیل کند. در این مطلب که ترجمه بخشی از کتاب آلیس امسدن است، ابتدا فرآیند توسعه و تغییر ساختاری اقتصاد تعریف می‌شود و سپس مفهوم دانش یا قابلیت‌های فناورانه توضیح داده می‌شود. بر این اساس مشخص می‌شود که چرا بسیاری از نظریه‌های اقتصادی از درک این مفهوم و دلالت‌های آن برای رشد و توسعه اقتصادی کشورها غافل هستند. درنهایت تجربه کشورهای متاخر صنعتی برای جبران عقب‌ماندگی و جایگاه سیاست صنعتی در این تجربه تشریح می‌شود.