شماره روزنامه ۶۴۵۲
|

«سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.

«سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.

اخبار سرمقاله

    پنجشنبه، ۱۳ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «مهاجرت نخبگان دانشگاهی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • مهاجرت نخبگان دانشگاهی

    مهاجرت نخبگان در ایران امروز، مساله‌ای ساختاری و حاصل یک چرخه معیوب در حکمرانی علم است. در نگاه نخست، بسیاری تصور می‌کنند که «دوست داشتن وطن» و «ملی‌گرایی» برای نگهداشت نخبگان کافی است یا سیاست‌های نهادی بنیاد نخبگان قابلیت نگهداشت نیروهای کیفی را دارد. اما در جهان واقعی، عشق به وطن بدون آسایش، امنیت شغلی، امکان پیشرفت و منزلت حرفه‌ای نمی‌تواند نیروی انسانی نخبه را در نظام علمی ثابت نگه دارد. تجربه حکمرانی دانشگاهی به ما می‌گوید که نگهداشت نخبگان دانشگاهی، در نهایت تابع فرصت‌هاست و این همان جایی است که سیاستگذاری علم در ایران دچار اختلال شده است.
    چهارشنبه، ۱۲ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «معماری تجارت ایران و چین»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • معماری تجارت ایران و چین

    بیش از چهار سال از انعقاد «برنامه همکاری‌های جامع (۲۵ ساله) ایران و چین» در فروردین سال ۱۴۰۰ می‌گذرد؛ سندی که ایده تدوین آن به دوران حاکمیت و اعتبار برجام در بهمن سال۱۳۹۴ و کاربست رویکرد دیپلماسی «موازنه مثبت» دولت یازدهم برای همکاری با همه اضلاع قدرت (شرقی و غربی یا مستقل) بازمی‌گردد. با اینکه بر اساس برآوردها انتظار می‌رفت سرمایه‌گذاری چین در ایران در چارچوب این سند به حدود ۴۰۰‌میلیارد دلار برسد، اما روی زمین و بر اساس داده‌های رسمی، از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۵ کل سرمایه‌گذاری مستقیم چین در ایران ۴.۷میلیارد دلار بوده که فقط حدود ۲‌میلیارد دلار آن به دوران پس از انعقاد این سند بازمی‌گردد.
    سه‌شنبه، ۱۱ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «فناوری در اجماع لندنی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • فناوری در اجماع لندنی

    اخیرا کتابی به نگارش آندره ولاسکو -استاد سیاستگذاری عمومی مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن- و تیم بزلی -استاد اقتصاد مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن- با عنوان «اجماع لندن: سیاستگذاری اقتصادی در قرن۲۱» توسط انتشارات مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن (London School of Economics and Political Science) منتشر شد. اجماع لندن با نقد رویکردهای بنیادین و سیاست‌های اجماع واشنگتن در تلاش است تا رویکردی جدید به سیاستگذاری عمومی و اقتصادی ارائه دهد. اجماع لندن بر آن است تا تعادل از دست رفته میان دولت، بازار و جامعه را بازیابی کند.
    دوشنبه، ۱۰ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «اقناع‌سازی در اصلاحات بنزینی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • اقناع‌سازی در اصلاحات بنزینی

    پرسش از امکان اصلاح بازار انرژی در ایران همیشه مطرح بوده و در سال‌های اخیر که کشور با قطعی برق و گاز روبه‌رو است و دولت به سختی می‌تواند مصرف بالای بنزین را تضمین کند، بیش از پیش مطرح شده است. با هر حساب و کتاب اقتصادی که به مساله بنگریم، اصلاح بازار انرژی که اصلاح قیمتی مهم‌ترین بخش آن است، ضروری است؛ مگر اینکه راهی که در مورد برق و گاز در پیش گرفته شد، یعنی قطعی آن در ابعادی گسترده‌تر، ادامه یابد و به بنزین نیز تسری یابد. به عبارت دیگر، در صورت تداوم وضع موجود، با غیرقابل دسترس بودن انرژی در زمان‌هایی خاص قیمت سر به فلک می‌کشد.
    یکشنبه، ۰۹ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «معضل اقتصادی و مسیر دیپلماسی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • معضل اقتصادی و مسیر دیپلماسی

    گزارش‌هایی که درباره ابعاد فساد و اتلاف منابع اخیرا منتشر شده است، نشان از این واقعیت انکار‌ناپذیر دارد که برداشتن تحریم‌های اقتصادی شرط لازم برای اصلاح اقتصادی، حداقل در حوزه نفت و گاز و تجارت خارجی است. تا زمانی که تحریم‌ها باقی است، دور زدن تحریم‌ها هم عملا ضرورتی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و دور زدن تحریم‌ها طبیعتا متضمن نتایج اسف‌بار اقتصادی است. اخیرا عضوی از شورای عالی انقلاب فرهنگی به درستی هشدار داده که «فروش موازی نفت از مسیرهایی غیر از شرکت ملی نفت آسیب زیادی به منافع ملی زده است. وقتش رسیده شورای سران یا شعام جلوی این رویه فسادزا و ناکارآمد را بگیرند.» هشدار وی با این پرسش ادامه می‌یابد «تمام فساد نفت در حمل از ایران تا مقصد است.
    شنبه، ۰۸ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «توازن سیاسی بودجه»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • توازن سیاسی بودجه

    افزایش قیمت بنزین، چه آن را اصلاح بدانیم و چه نه، واقعیتی جدید است که در همین شرایط دشوار معیشتی، پرداخت‌های بیشتری را بر دوش بخشی از مردم گذاشته است. خوشبختانه برای جمعیت قابل‌توجهی تغییری ایجاد نشده، اما برای گروهی دیگر هزینه‌ها بالا رفته و بدیهی است مردم بپرسند که پرداخت‌های بیشترشان دقیقا کجا مصرف می‌شود.آقای رئیس‌جمهور بارها گفته‌اند که به بودجه‌ عملیاتی علاقه دارند و مایل نیستند در بودجه ردیف‌هایی باشد که مصرف آنها فاقد کارآیی است.
    پنجشنبه، ۰۶ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «فیل سفید اقتصاد ایران»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • فیل سفید اقتصاد ایران

    بنزین در اقتصاد ایران فراتر از یک حامل انرژی یا کالای مصرفی صرف، نماد رانتی تاریخی و ترومای جمعی است. برای چندین نسل، بنزین در کشور با قیمتی بسیار پایین‌تر از هزینه تمام‌شده و قیمت‌های جهانی عرضه می‌شده است. این امر باعث شده است جامعه ایرانی، دسترسی ارزان به آن را حق مسلم و همیشگی خود بپندارد و به‌دلیل این باور ریشه‌دار، در برابر هرگونه تغییر قیمت آن، مقاومت روانی شدیدی داشته باشد. افزایش قیمت بنزین در سال۱۳۹۸ و پیامدهای اجتماعی آن نیز یک ترومای جمعی در اذهان ایرانیان ایجاد کرده است که هرگونه تغییری در قیمت آن خواه‌ناخواه برای جامعه روان‌زخم‌خورده یادآور دردهایی است که می‌توانند واکنش‌های نامتناسبی ایجاد کند. از این رو مساله بنزین در اقتصاد ایران را می‌توان «فیل سفید» سیاستگذاری کلان در کشور دانست.
    چهارشنبه، ۰۵ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «هشدارها و فرصت‌ها »

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  •  هشدارها و فرصت‌ها 

    اقتصاد ایران سال‌هاست درگیر روندهایی است که نشانه‌های آن برای کارشناسان، تصمیم‌گیران و حتی افکار عمومی آشکار شده است. از سال‌ها پیش، هشدارها درباره انباشت مشکلات، ناکارآمدی سیاستگذاری و بی‌توجهی به علائم خطر مطرح بوده، اما آنچه کشور را در وضعیت کنونی قرار داده، صرفا وجود مشکلات نیست، نبود اجماع ملی برای اصلاحات است. سال‌هاست همه می‌دانند که مسیر فعلی نادرست است، اما تغییر مسیر همچنان با تاخیر، تردید و محاسبات کوتاه‌مدت مواجه است.
    سه‌شنبه، ۰۴ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «شوک تحریم‌ها به طبقه متوسط»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • شوک تحریم‌ها به طبقه متوسط

    طبقه متوسط در ایران همواره نه تنها موتور محرک اقتصاد که پرچم‌دار اصلی تحولات اجتماعی و سیاسی نیز بوده است. از دوره پهلوی تا سال‌های پس از انقلاب، گسترش این طبقه، به‌ویژه در بستر درآمدهای نفتی، با افزایش کارآفرینی، تقاضا برای اصلاحات و بهبود حکمرانی گره خورده بود. بنابراین، مطالعه تحولات این قشر در مواجهه با چالش‌های بزرگ، نظیر تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی، برای درک مسیر توسعه بلندمدت کشور حیاتی است. اینجانب و همکارم نادر حبیبی در پژوهشی که در «نشریه اروپایی اقتصاد سیاسی» منتشر شد، به این پرسش کلیدی پرداختیم که در غیاب تحریم‌های شدید اقتصادی اعمال‌شده بر ایران پس از سال۲۰۱۲، سهم جمعیتی طبقه متوسط چه روندی را طی می‌کرد. برای پاسخ به این سوال، از «روش کنترل ترکیبی» بهره گرفتیم.
    یکشنبه، ۰۲ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید؛

    «اقتصاد سیاسی تورم»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • اقتصاد سیاسی تورم

    «برای واژگونی بنیان‌های جامعه هیچ راهی ظریف‌تر و مطمئن‌تر از بی‌ارزش کردن پول وجود ندارد» (جان مینارد کینز ۱۹۱۹). افزایش شدید و مستمر سطح عمومی قیمت‌ها از معضلات اقتصادی کشور در دهه‌های گذشته بوده و شدت گرفتن آن در سال‌های اخیر تبعات منفی گسترده‌ای درعرصه‌های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی به همراه داشته است. این تبعات منفی به حدی وسیع است که انسان را به یاد جمله معروفی از کینز، اقتصاددان معروف، که در مطلع این نوشته آمده و در بیش از صد سال پیش نوشته شده است، می‌اندازد. به لحاظ اقتصادی نرخ‌های بالا و پر نوسان تورم نشانه بارزی از بی‌ثباتی اقتصادی و در نتیجه افزایش مخاطرات سرمایه‌گذاری و تخصیص غیر بهینه منابع در فعالیت‌های تولیدی به‌دلیل مخدوش کردن نسبت قیمت‌ها است.
    شنبه، ۰۱ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «پیامدهای قطعنامه شورای حکام»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • پیامدهای قطعنامه شورای حکام

    قطعنامه‌ای که پنج‌شنبه گذشته به تصویب شورای حکام آژانس رسید، اگرچه عمدتا بر اِعمال تغییراتی حقوقی و تکنیکی در مسائل بین ایران و آژانس متمرکز است، اما همزمان منشأ تحول سیاسی مهمی نیز هست. این قطعنامه از این جهت با ۶قطعنامه‌ای که از ۲۰۲۰ تاکنون در ارتباط با ایران به تصویب شورای حکام رسیده، متفاوت است که ناظر بر شرایط بعد از اسنپ‌بک و مختومه شدن قطعنامه۲۲۳۱ است و هدفش تطبیق شرایط با این دو تحول مهم است.
    پنجشنبه، ۲۹ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «نخستین آزمون گزیر بانکی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • نخستین آزمون گزیر بانکی

    با اعلام رسمی بانک مرکزی مبنی بر آغاز فرآیند انحلال بانک آینده، اقتصاد ایران وارد نخستین تجربه جدی «گزیر بانکی» شده است؛ مفهومی که سال‌ها در ادبیات اقتصادی کشور مطرح بود، اما تاکنون به‌صورت اجرایی پیاده نشده بود. گزیر بانکی (Bank Resolution) به معنای فرآیند مدیریت نظام‌مند بانک‌های ناتراز و بحران‌زده است؛ فرآیندی که با هدف جلوگیری از سرایت بحران به سایر بانک‌ها، حفظ اعتماد عمومی و جلوگیری از تحمیل هزینه به بودجه دولت طراحی می‌شود.
    چهارشنبه، ۲۸ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «مذاکرات ترامپ و بن‌سلمان»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • مذاکرات ترامپ و بن‌سلمان

    ولیعهد عربستان سعودی، روز سه‌شنبه ۲۷آبان‌ماه (۱۸نوامبر) برای یک دیدار رسمی کاری با رئیس‌جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شد. سفر محمد بن‌سلمان تنها ۶ماه پس از سفر دونالد ترامپ به ریاض انجام می‌شود. بن‌سلمان تلاش دارد بر پایه دستاورد‌های سفر ترامپ حرکت کند و مجموعه گسترده‌ای از توافقات فناوری پیشرفته و تجاری را که در پایتخت عربستان امضا شده بود، تحکیم کند. علاوه بر این، او در پی دستیابی به یک پیمان دفاعی با ایالات متحده است. از دیدگاه سعودی‌ها، هدف این سفر سه‌گانه به نظر می‌رسد: ارتقا، تحکیم و تسهیل همکاری‌های امنیتی و دفاعی میان عربستان سعودی و ایالات متحده. باید توجه داشت موضوع پیمان دفاعی جامع میان ریاض و واشنگتن در کنار فروش تسلیحات پیشرفته از سوی آمریکا به عربستان از پیش‌شرط‌های عادی‌سازی روابط با اسرائیل بوده است. در کنار این شروط، حق داشتن غنی‌سازی بومی اورانیوم از سوی ریاض و تشکیل کشور مستقل فلسطینی نیز مطرح بود.
    سه‌شنبه، ۲۷ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «عدالت فضایی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • عدالت فضایی

    در تهران امروز، فاصله ارزش زمین در مناطق شمالی و جنوبی بیش از پنجاه‌‌برابر است. اما شکاف واقعی، نه میان برج و آلونک، بلکه میان «سیاست و واقعیت» است. این شکاف محصول سه دهه «سیاست زمین درآمدمحور» است؛ جایی که زمین به جای ابزار تنظیم توسعه، ابزار تراز درآمد و هزینه شد. در شهری که بیش از نیمی از ارزش اقتصادی زمین را تصمیمات کلان در عرصه عمومی می‌سازد (از مترو تا طرح تفصیلی)، هنوز هیچ سازوکاری برای بازگرداندن این ارزش به خود شهر وجود ندارد.
    دوشنبه، ۲۶ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید؛

    «خصوصی‌سازی در فضای مه‌آلود»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • خصوصی‌سازی در فضای مه‌آلود

    طبق قانون بودجه۱۴۰۴، منابع حاصل از محل واگذاری سهام دولتی بالغ بر ۲۱۵هزارمیلیارد تومان و منابع حاصل از فروش اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول دولتی بیش از ۳۲۵هزارمیلیارد تومان برآورد شده است. تحقق کامل این ارقام با توجه به شرایط عدم قطعیت و بلاتکلیفی اقتصادی و سیاسی، بعید به نظر می‌رسد. نکته قابل‌توجهی که در این یادداشت مورد توجه قرار می‌گیرد، از یک‌سو اثرات شکل‌گیری و تداوم شرایط عدم قطعیت در فضای اقتصادی کشور بر برنامه خصوصی‌سازی در ایران به معنای مشارکت بخش‌های خصوصی واقعی در فعالیت‌های اقتصادی است و همچنین شامل اقداماتی می‌شود که دولت با استفاده از ابزارهای در اختیار خود برای تحقق ارقام پیش‌بینی‌شده انجام می‌دهد.