دنیای اقتصاد:
کسبوکارهای خانوادگی، ستون فقرات قدرت اقتصادی و جامعه مدرن هستند. بهعنوان اقتصاد نمره یک جهان در بخش صنعت، بیش از ۹۰درصد از کسبوکارهای آلمانی توسط خانوادهها اداره میشوند. بهندرت هیچ کشور دیگری دارای چنین پایه قوی برای کارآفرینان است. در هند، ژاپن، آمریکا و در بسیاری از کشورهای صنعتی این خانوادهها هستند که با دست بهدستکردن قدرت اداره یک بنگاه دانش و اراده تداوم تولید و رشد اقتصادی را از نسلی به نسل بعد منتقل میکنند.
دنیایاقتصاد:
بررسی صادرات، واردات و تراز تجاری به تفکیک بخشهای عمده طی ۱۰ ماهه ۱۴۰۲ حاکی از آن است که تراز تجاری مثبت بخش معدن به لحاظ وزنی و ارزشی است. براساس آمار۱۰ ماهه ۱۴۰۲، صادرات بخش معدن ۱۱۰۶۵میلیون دلار به وزن ۵۲۳۸۴هزارتن بودهاست. واردات نیز طی این مدت ۵۵۸۷میلیون دلار به وزن ۴۰۵۶هزارتن بودهاست. براین اساس تراز تجاری بخش معدن د ر۱۰ ماهه امسال، ۵۴۷۸میلیون دلار و به لحاظ وزنی ۴۸۳۲۸هزارتن و مثبت است.
دنیای اقتصاد -گروه معدن و صنایع معدنی:
تورم سالانه معدن در چهار فصل منتهی به پاییز۱۴۰۲ نسبت به دوره مشابه سالقبل افزایش ۴۷درصدی را نشان میدهد. بیثباتیهای اقتصادی، تورم ساختاری، بخشنامههای خلقالساعه، روند نزولی سرمایهگذاری در بخش معدن، ماشینآلات و زیرساختهای فرسوده از جمله عواملی هستند که باعثشده قیمت تولیدکننده بخش معدن همچنان روند افزایشی داشتهباشد. قیمت مواد اولیه، هزینه انرژی، حملونقل و دستمزد نیز رشد هزینهها در بخش معدن را بهدنبال داشتهاست. از طرفدیگرحقوق بالای دولتی و قیمتگذاری دستوری بهجای تعیین نرخ براساس عرضه و تقاضا نیز علاوهبر اینکه بر سودآوری معادن تاثیرگذار بوده، افزایش هزینههای تولیدکننده بخش معدنی را بهدنبال داشتهاست.
دنیای اقتصاد:
پیشبینیها حاکی از آن است که تقاضای جهانی مس با رشدی تقریبا دو برابری، از کمی بیش از ۲۵میلیون تن در سال٢٠٢١ به نزدیک به ۴۹میلیون تن در سال٢٠٣٥ برسد. براساس بررسیهای صورتگرفته، همچنین افزایش میانگین سالانه قیمت جهانی کاتد مس در ٢٠ سالاخیر ٣٠٠درصد بودهاست. با افزایش نوسانات قیمتی، سهم تجاری بالادست زنجیره مس از ۶۶ به ٨٣درصد افزایشیافته است. نکته قابلتامل در این روند این است که تجارت در زنجیره مس بیشتر در بالادست آن و با هدف توسعه زنجیره برای تولید محصولات با فناوری پیشرفته است.
دنیایاقتصاد:
گروه بیاچپی بهعنوان رهبر جهانی تولید سنگآهن، نقشی اساسی در زمینه پاکسازی صنعت فولاد دارد. گزارشهای اخیر این شرکت به سهامدارانش نشان میدهد بیاچپی (BHP) تلاش دارد تا به یک شرکت کاملا سبز تبدیل شود. این گروه عظیم معدنی که همراه با دو بازیگر هندی صنعت معدن؛ یعنی آرسلورمیتال و تاتا مجموعا تولید ۱۷درصد از کل تولید سالانه فولاد جهان را برعهده دارند، در سه گام تلاش میکند تولید خود را سبز و پاک کند. از آنجا که انتشار هشتدرصد از کل آلایندههای کربن متعلق به صنعت فولاد است، نقش بیاچپی در کربنزدایی بهعنوان سرحلقه تامین سنگ برای دامنه گستردهای از فولادسازان جهان حیاتی است.
دنیایاقتصاد: اخذ صلاحیت فنی و مالی هرچند منجر به توسعه بخش معدن میشود اما در تصمیمات اخیر، اخذ این صلاحیت حتی برای برخی فعالان معدن و پیمانکاران هم سخت شدهاست؛ این در حالی است که بخش معدن باید در برنامه هفتم توسعه به رشد ۱۳درصدی رسیده و از سویی دیگر به سمت معدنکاری هوشمند برود. حال با سختشدن شرایط اخذ صلاحیتهای فنی و مالی بهنوعی کار از ابتدا سخت شده و بسیاری عطای معدنکاری را به لقایش میبخشند. بخش معدن امروز تشنه سرمایهگذاری است تا بتواند عقبماندگیهای گذشته را جبران کند اما چنین تصمیماتی میتواند فرصت این جبران را از معدنیها بگیرد.
دنیای اقتصاد:
کلید کاهش تولید کربن در اقتصاد جهان دست کیست؟ گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد تاکید دارد بدونتوجه به همکاریهای بینرشتهای در صنایع مختلف امکان تغییر وضعیت تولید کربن در جهان وجود ندارد. این موضوع در مورد صنعت فولاد شدت بیشتری دارد. فولاد بزرگترین بخش تولیدکننده کربن در سیاره زمین است که با بیش از ۱۰۰رشته و شاخه صنعتی و تولیدی در ارتباط است. همین موضوع باعثشده تا پاکسازی این صنعت به یک اولویت جهانی تبدیل شده و طرحهای بسیاری برای کربنزدایی از سوی مجامع و نهادهای بینالمللی پیشنهاد شود.
قریب به یکسال پیش با اعلام یکی از مسوولان وزارت صمت، غوغای رسانهای برای کشف ذخایر بزرگ لیتیوم در استان همدان رخداد و سر وصدای زیادی به راهانداخت. شوربختانه این خبر خیلی سریع در رسانههای بینالمللی نیز انعکاس یافت و اعداد و ارقام نامتجانس در عیار و ذخیره و مقایسه آن با ذخایر جهانی ابتدا سبب تعجب و پس از آن پوزخند اهالی فن شد. خبر، کشف ذخیره قطعی ۸.۵میلیون تن کانسنگ لیتیوم با عیار میانگین ۷۰گرم برتن بود و اینکه ایران دارنده چهارمین ذخایر لیتیوم جهان است، اما این همه ماجرا نیست. پس از اندکی، به گزارش خبرگزاری مهر، یکی از اعضای کارگروه معدن ریاستجمهوری در یک برنامه تلویزیونی گفت که شاید به اشتباه این اعداد گفته شدهاست و ایران صاحب ۲۰درصد لیتیوم جهان نیست و نباید آمار غلط ارائه کرد، پس از آن خبرگزاری دانشجو نیز آن را «یک اشتباه محاسباتی» نامید و برآورد کرد که ۵۰۰تن لیتیوم کشف کردهایم، نه ۸.۵میلیون تن.
دنیای اقتصاد:
ذخایر و پتانسیل معدنی یکی از مهمترین مزیتهای کشور است، بررسیها اما حاکی از این است که اهمیت این بخش استراتژیک نادیده گرفته شده و بخش معدن همچنان جایگاه واقعی خود را در اقتصاد پیدا نکرده است. این در حالی است که بخش معدن به دلیل مزیتهای نسبی و قرار گرفتن اغلب معادن در مناطق محروم میتواند نقش پررنگی در توسعه منطقهای و همچنین ایجاد اشتغال و رفاه در این مناطق ایفا کند. کارشناسان یکی از دلایل عدماستفاده از پتانسیلهای معدنی کشور را نبود حکمرانی متمرکز و توسعهگرا در بخش معدن عنوان میکنند و معتقدند احیای وزارت معادن میتواند در دستیابی به این هدف کمک کند. سیاستگذاری صحیح، تقویت بنیه کارشناسی در اتخاذ تصمیمات، داشتن استراتژی مدون برای توسعه، هماهنگی دستگاههای اجرایی، رفع موازیکاریها، ممانعت از تحمیل هزینه به بخش معدن، فراهم کردن بسترهای رشد سرمایهگذاری در بخش معدن، تسهیل ورود نوآوری و تکنولوژی و تقویت زیرساختها و ماشینآلات، از جمله اقداماتی هستند که با اتخاذ حکمرانی مناسب در بخش معدن باید تحقق یابند.
دنیایاقتصاد: در ۱۰ماهه امسال صادرات محصولات فولادی کاهش ۵.۵درصدی داشته، اما صادرات گندله، کنسانتره و آهن اسفنجی که به نوعی محصول خام محسوب میشوند با افزایش مواجه شده است.
کامران وکیل/ نایبرئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران
بخش معادن کشور با وجود ذخایر متنوع و ارزشمند، میتواند یکی از موتورهای محرک و پیشران در اقتصاد کشور باشد. بهرهبرداری متناسب به همراه تدوین استراتژی هوشمندانه و ایجاد حلقههای بعدی در زنجیره ارزشافزوده به توسعه صنایع پاییندست منجر شده و علاوه بر ارزآوری و تولید ثروت، موجب اشتغالزایی و توسعه اجتماعی چشمگیری به طور یکنواخت در سراسر سرزمین خواهد شد.
دنیایاقتصاد: سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) طی ۹ماه سالجاری افزون بر ۲۴هزار و ۵۰۰میلیارد ریال در بخش اکتشاف سرمایهگذاری کرد. به گزارش ایمیدرو، این سازمان به همراه واحدها و شرکتهای زیرمجموعه طی سهفصل سال ۱۴۰۲ (از ابتدای امسال تا پایان آذر) بیش از ۴۱۳هزار متر حفاری اکتشافی انجام دادهاند که این میزان عملکرد ۹۰.۶درصد از برنامه پیشبینیشده سالجاری را محقق کرده است. طبق برنامه پیشبینیشده قرار است تا پایان سالجاری میزان حفاریهای اکتشافی به ۴۵۶هزار متر برسد. عملکرد فوق حوزههایی از جمله آهن، زغالسنگ، پلیمتال، بوکسیت، مس و طلا را در بر میگیرد و بخشهای زمینشناسی، ژئوشیمی، ژئوفیزیک، حفر ترانشه و چاهک، حفاری و نمونهبرداری و آنالیز را شامل میشود.
هنگامی که مفهوم معدنکاری هوشمند مطرح میشود، ناخودآگاه تصویرسازی ذهنی، ما را به سمت ماشینآلات معدنی با سیستمهای کنترل از راه دور میبرد که در این تصویر، افراد به دور از خطرات و ریسکهای ناشی از معدنکاری سطحی یا زیرسطحی، مشغول به هدایت ماشینآلات و تجهیزات از راه دور به وسیله کنترل گرهای دیجیتال هستند. حقیقت این است که این تصویر ذهنی، از واقعیت معدنکاری هوشمند فاصله زیادی دارد.
بارها گفته شده که جهان در طول ۲۵ سالآینده با شکاف عمیق دسترسی به فلزات موردنیاز برای تحقق هدف کربنصفر در سال۲۰۵۰ روبهروست. آلومینیوم، مس، خاکهای کمیاب و برخی از مواد معدنی نظیر کبالت و نیکل در زمره فلزاتی هستند که احتمالا بخش معدن قادر نیست تولید آنها را همپای رشد تقاضای جهانی بالا ببرد. تنش در دریای سرخ و شعلهکشیدن دوباره جنگ در خاورمیانه نشانداد جهان میتواند هرلحظه به مکان ناامنتری بدل شود. ناامنی هم مساوی با فرار سرمایه و ترس از آینده خواهد بود که در نهایت همه اینها بهمعنای تعویق اهداف جهانی مرتبط با کربنصفر و گذار انرژی است. برای اقتصاد روبهرشد جهان، ریسک ژئوپلیتیکی یکی از عوامل منفی تعیینکننده تصمیمات سرمایهگذاری و عامل اصلی تنش مالی و نوسانات بازار است. نظم جهانی پراکنده بیشتر منجر به اختلال در اکوسیستم بازارها و ایجاد شکاف میشود و بر سرمایهگذاریها بهویژه در بخش معدن اثر میگذارد. سرمایهگذاریهایی که از قضا با هدف انعطافپذیر ساختن اقتصاد جهان و تنوعبخشی به زنجیره تامین جهانی انجامشده اما با وجود تنشهای ژئوپلیتیک و امنیتی، دورنمای این قبیل سرمایهگذاریها مناسب نیست.