جمعه‌نامه

• علل آثار متفاوت تحریم دوم

  

  ایران در دهه ۹۰ با دو تحریم مواجه و وضعیت اقتصاد در هر دو تحریم، آشفته شد، اما در تجربه دوم، شاخص‌های اقتصادی بدتر از تجربه اول شدند. با اینکه انتظار می‌رفت، تجربه تحریم اول، اقتصاد ایران را در برابر تکانه خارجی تاب‌آورتر کند، برعکس این قضیه رخ داد و اقتصاد ایران ضعف بیشتری از خود نشان داد. علتش چه بود؟ البته این موضوع به شدت اثر تحریم‌ها نیز باز می‌گشت. با اینکه تحریم‌کننده در تجربه دوم از اجماع جهانی برخوردار نبود، اما بازار نفت و شرایط منطقه، موازی با خواسته‌هایش شد. اگر آرایش قوا در بازار نفت به این شکل نبود، تحریم‌ها به این شدت اعمال نمی‌شد. با اینکه قرار نبود ما در سیاست خارجه خود تغییر راهبرد دهیم، آسیب‌پذیری اقتصادمان به تکانه خارجی را کاهش ندادیم، علت این مساله را در چه باید جست؟ بهروز هادی زنوز، اقتصاددان معتقد است در نظام اقتصادی ایران با ویژگی‌های «سرمایه‌داری زدوبندی»، گروهی ذی‌نفع شکل گرفتند که از بازگشت تحریم‌ها استقبال می‌کردند. در کنارش دولت هم به دلیل پرهیز از هزینه‌های سیاسی، به اصلاحات اقتصادی در طول این سال‌ها تن نداد و در نتیجه اقتصاد ایران با عمیق شدن زخم‌های قبلی‌اش، نسبت به سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ آسیب‌پذیرتر شد. البته از نظر زنوز، تمامی این ضعف‌ها، در زمین اقتصاد نمی‌گنجد و مساله را باید در عرصه سیاست جست‌وجو و حل کرد. «دنیای اقتصاد» به بهانه انتشار کتاب «تحلیل تحریم‌های بین‌المللی ایران در چارچوب اقتصاد سیاسی» در مصاحبه‌ای با بهروز هادی‌زنوز (نویسنده این کتاب) به تحریم‌ها از دریچه اقتصاد سیاسی نگاه کرده است.

• مبارزه با فساد اقتصادی بدون‌انحصارزدایی!

  

  در میان بازداشت‌های قضایی پر سر و صدای چند ماهه اخیر، کشیده شدن پای مبارزه با فساد خودروسازان به مجلس شورای اسلامی هم طی روزهای گذشته حسابی خبرساز شد. به خصوص زمانی که نام دو نماینده استان زنجان که از قضا هر دو عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم هستند در این ماجرا مطرح شد و پروسه بازداشت، زندانی شدن دو روزه و آزادی همراه با وثیقه ۱۰ میلیارد تومانی آنها در شبکه‌های اجتماعی موجی از واکنش‌ها به راه انداخت.

• شوک بزرگ اجلاس جی ۷؛ روزهای مهمی در راه است؟

  

  امسال اجلاس گروه هفت کشور بزرگ صنعتی جهان در جنوب فرانسه با خبرهایی غیرمنتظره به پایان رسید. گرچه هنوز مشخص نیست که تلاش‌های دیپلماتیک امانوئل مکرون برای حفظ برجام نتیجه خواهد داد یا خیر، اما به طوری که از ظواهر امر بر می‌آید حضور غیرمنتظره ظریف در حاشیه این اجلاس و نیز خبر احتمال دیدار ترامپ و روحانی در آینده‌ای نزدیک، نشان داد که مکرون در تلاش است تا در میان سایر اعضای برجامی اروپا، نامی ماندگار در تاریخ از خود به جا بگذارد. انتشار این دو خبر مهم در هفته جاری موجی از واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی و نیز رسانه‌های مجازی به راه انداخت و کاربران با ساخت هشتگ‌های#حسن_روحانی، #ظریف و #مذاکره نسبت به خبرها واکنش‌های بعضا متفاوتی نشان دادند.

• حرکات دردسرساز در کنسرت سالارعقیلی

  

  طی روزهای گذشته انتشار فیلمی کوتاه از کنسرت سالار عقیلی، بخش‌هایی از فضای مجازی را به خود اختصاص داد. در این فیلم همزمان با خوانندگی سالار عقیلی،گروهی دو نفره متشکل از یک خانم و آقا حرکات موزون انجام می‌دهند. حرکاتی که ابتدا به فرزانه کابلی که در دهه ۶۰ نقش مادر علی کوچولو را بازی می‌کرد، نسبت داده شد اما بعدتر مشخص شد که فیلم حرکات موزون مربوط به شخص دیگری است و فرزانه کابلی به‌عنوان میهمان در سالن حضور داشته است. به محض دست به دست شدن این فیلم در شبکه‌های اجتماعی، واکنش‌های تند و تیز نسبت به آن آغاز شد.

• داغ‌ترین‌های هفته

• علم و جنسیت

  

  این کتاب نزدیک به هشت سال پیش ترجمه شد اما به تازگی منتشر شده است. نویسنده این‌ اثر، یعنی اولین رید محقق برجسته در زمینه‌ انسان‌شناسی و یکی از سرشناس‌ترین زنان آمریکا در تحقیقات مربوط به انسان‌های ابتدایی، به‌ویژه زنان در دوران ماقبل تاریخ بوده است. برای فهم بهتر کتاب «علم و تبعیض جنسیتی» لازم است مهم‌ترین اثر وی، کتاب «تکامل زن» خوانده شود. این کتاب از سوی محمود عنایت با نام «انسان در عصر توحش» ترجمه شده است.

• ذهن‌خوانی از راه غذا خوردن!

  

  بارها پرسیده‌اند اگر می‌توانستید قدرت ماورائی داشته باشید، چه می‌خواستید؟ نامرئی شوید؟ جاودان باشید؟ ذهن بخوانید؟ یا مثل راوی جوان کتاب «اندوه به‌خصوص کیک لیمویی»، رُز، با خوردن غذا، به احساسات ناشناخته دیگران پی ببرید؟

• رهایی از نسبیت‌ و مطلق‌انگاری

  

  نسبی‌انگاری و مطلق‌انگاری دو دیدگاه متضاد و پرطرفدار در معرفت‌شناسی معاصر هستند. هم نسبی‌انگاری و هم مطلق‌انگاری نه آن‌چنان خالی از نقاط ضعف‌اند که خواهان نداشته باشند و نه آن‌چنان بی‌نقصند که مخالفی در مقابل خود نبینند. مثلا از مهم‌ترین ایراداتی که به نسبی‌انگاری می‌گیرند این است که خود-ابطالگر است. یعنی اگر نسبی‌انگار بگوید همه‌چیز نسبی است، می‌توان از او پرسید که آیا این حکم خود نسبی است یا مطلق؟ اگر بگوید مطلق است که حرف اولیه خود را نقض کرده است و اگر بگوید نسبی است که حرفش وابسته به چارچوب و نسبت مشخصی است و نمی‌تواند شامل تمام احکام و گزاره‌ها بشود. از طرف دیگر به مطلق‌انگار هم معمولا این ایراد وارد است که اگر حقیقت مطلق است و نسبی نیست آن حقیقت/ حقایق مطلق کدام است و اگر همه انسان‌ها می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند پس این همه اختلاف برای چیست؟ البته نسبی‌انگاری و مطلق‌انگاری فقط در معرفت‌شناسی و در رابطه با حقیقت مطرح نمی‌شود، بلکه در ساحات اخلاق و زیبایی‌شناسی هم می‌توان این اختلاف را دید.

• سفری از تاریخ تا افسانه

  

  رمان نادرشاه و دختر کولی در هفت فصل و ۲۳۵ صفحه به چاپ رسیده است. رمان نادرشاه و دختر کولی را می‌توان دیالکتیک واقعیت و رویا دانست و این را در بستر تقابل دو شخصیت نمادین اصلی داستان، یعنی نادرشاه و دختر کولی دید. نویسنده از تقابل این دو شخصیت در فضایی رمزگونه، معانی تراژیک و حماسی را جست‌وجو می‌کند که آدمی در اوج رویاها یا در بطن واقعیت‌ها، چه در خواب و چه در بیداری‌ به دنبال آن است.

• واکاوی بیماری چند شخصیتی

  

  داستان نمایش «جیغ بنفش» درباره شخصی است که دچار بیماری چند‌شخصیتی است و از آنجا که اتفاق مهم و دردناکی در زندگی گذشته این شخص رخ داده، مواجهه شخصیت‌های ذهنی این انسان را در برابر آن اتفاق و در نهایت با زندگی و گذشته او می‌بینیم.

• نقد شرایط اجتماعی

  

  در نمایشگاه «جامعه» ۲۵۰ اثر از طرح‌هایی را که سال ۷۹ در روزنامه جامعه با قلم فلزی و مرکب کار کرده‌ام به نمایش گذاشته‌ام. روزنامه جامعه شروع یک حرکت رسانه‌ای درست بود که با سنت‌هایی که از سال ۵۷ به جلو رفت متفاوت و متضاد بود و روی استانداردهای رسانه‌‌ای که قانونی بود پایه‌ریزی شد. دوره‌ای که «جامعه» منتشر می‌شد روزنامه‌نگارها در سراسر دنیا بحث دوستی صلح‌آمیز و پرغرور را مطرح می‌کردند که مورد توجه هنرمندان نیز قرار گرفت و از لحاظ محتوای بصری بحث تازه‌ای روی کارها اتفاق افتاد. در آن زمان انتظار داشتند که یک آدم در لحظه و با زبان طنز‌‌آمیز تصویری ضعف های احتمالی مقاله را بگیرد و خشونت را حذف و به یک بیان شیرین و لبخند تبدیل کند و طنز را همراه با زیبایی‌شناسی انجام دهد. طنز نیز دغدغه و مسوولیت اجتماعی داشت و صرفا در مقام یک فکاهی ساده نبود.

• قصه‌های محبت و جمال

  

  سریال «محرمانه» درباره یک رستوران است که آقا یوسف صاحب رستوران دو فرزند به نام محبت و جمال دارد که به دبیرستان خاندان اژدریان می‌روند. این دبیرستان شیفت صبح پسرانه و عصر دخترانه است و فرزندان آقا یوسف قصه‌های خودشان و دوستانشان را برای بیننده‌ها بازگو می‌کنند.

• تنها مرگ است که دروغ نمی‌گوید

  

  مرگ، حقیقتی انکار‌‌ناپذیر و مساله‌ای ا‌ست که از ازل و با زایش آدمی همراه او بوده و تا ابد همراهی‌اش خواهد کرد. در ادوار گوناگون هنرمندان، نویسندگان و شعرا هر کدام به سیاقی و به تعابیر متفاوتی همواره در توصیف آن کوشیده‌اند. از آن جمله می‌توان به شعر زیر اشاره کرد:

• ۵/ ۲ روز پیمایش تا روستای لاکتراشان

  

  جلوی هتل لاله همسفران جمع شده بودند،‌ کوله‌پشتی‌هایی که تا آخرین حد بالا آمده،‌ نشان می‌داد سفر چندان ساده‌ای در پیش نداریم. مینی‌بوس ساعت ۶ عصر به سمت دریاچه اوان قزوین راه افتاد تا از آنجا بتوانیم خودمان را طی دو روز و نیم پیمایش به روستای لاکتراشان در شهرستان تنکابن برسانیم. طبق معمول تعطیلات و شلوغی جاده کرج باعث شد حوالی ساعت دو صبح به دریاچه برسیم و تا شام سبکی که آماده کرده بودیم را خورده و چادرها را علم کنیم، نزدیک به سه صبح خوابیدیم. بیدارباش روز بعد با اغماض ساعت ۷ صبح بود تا بتوانیم یک ساعت بعد در ابتدای مسیر قرار بگیریم.

• دود جنگ تجاری در چشم گردشگری آمریکا

  همان‌طور که همه صاحب‌نظران جهان هشدار داده بودند، جنگ تجاری بین چین و آمریکا هیچ برنده‌ای ندارد. تازه‌ترین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که جنگ تجاری آمریکا با چین، برای گردشگری آمریکا زیانی چندین میلیارد دلاری در پی دارد. به گزارش سی‌بی‌اس نیوز، تعداد گردشگران چینی که به آمریکا سفر می‌کنند از اوایل سال ۲۰۱۸‌، همزمان با اوج‌گیری تنش‌های تجاری بین دو کشور، به شدت دچار افت شده است.

• تمدید معافیت هزینه ویزای تایلند

  

  دولت تایلند تصمیم گرفته است معافیت هزینه ویزای این کشور برای اتباع ۱۸ کشور جهان را تا ماه آوریل آینده تمدید کند.

• بازتاب‌های یک مناظره

  هفته گذشته مناظره‌ای درباره عدالت آموزشی در جمعه‌نامه چاپ و منتشر شد که واکنش‌های بسیاری را برانگیخت. از این رو بر آن شدیم تا تعدادی از این واکنش‌ها را انتخاب کرده و در همین صفحه به چاپ برسانیم. برخی از افراد خواستند که نامشان به طور کامل آورده نشود.

• از بازار چه خبر؟

  مدت‌هاست که بازار خودروی کشور متاثر از هر رویداد و اتفاقی با نوسان روبه‌رو می‌شود، هر چند پیش از این نوسان قیمت سکه و طلا بازار خودرو را متحول می‌کرد، اما حالا هر رویداد سیاسی و اقتصادی در کشور، معاملات خودرویی را متاثر از خود می‌کند.

• نیمه بی‌روح ۲۰۱۹ و حال ناخوش ایران

  

  صنعت خودروی جهان در شش ماه اول ۲۰۱۹ افت شدیدی را در تولید متحمل شد به‌طوری که تنها طی شش ماه ۸/ ۶ درصد کاهش تولید داشت. ایران هم با افت چند پله‌ای، در نیمه اول سال تا رده نوزدهم جهان سقوط کرد و تنها موفق شد ۳۲۰ هزار دستگاه خودرو تولید کند.

• ورود دستگاه قضا به خودروسازی

  ورود دستگاه قضا به نحوه عرضه و قیمت‌گذاری خودرو توسط خودروسازان، بازداشت برخی از مدیران عامل، مدیران سطوح میانی شرکت‌های خودروساز و همچنین دو تن از نمایندگان مجلس را در پی داشت. هر چند بازداشت‌ها با محرز شدن تخلف در این شرکت‌ها صورت گرفته، اما سکوت مقامات صنعتی در این زمینه جای تامل دارد. خودروسازان بدون مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت قادر به انجام اقداماتی همچون افزایش قیمت نیستند و به گفته سخنگوی هیات دولت، دلیل برکناری مدیرعامل ایران خودرو نیز افزایش خودسرانه قیمت محصولات این شرکت بوده است.

• تودیع خاموش «عوارضی الکترونیک»

  شکل کنونی دریافت عوارض جاده‌ای در برخی آزادراه‌های تقریبا پرتردد، از تودیع خاموش «عوارضی الکترونیک» بعد از یک دوره کوتاه استفاده از این سیستم مدرن و کارآمد خبر می‌دهد.

• «قطار سبک» دریاچه چیتگر را دور می‌زند؟

  طی روزهای گذشته درحالی اخباری از امکان‌سنجی احداث یک خط قطار سبک شهری (LRT) در منطقه ۲۲ منتشر شد که به نظر می‌رسد گزینه نهایی احداث اولین خط از این مد حمل‌ونقلی پس از ۹ سال نهایی شده است.

• چالش روزمرگی در پارلمان پنجم پایتخت

  ابتدای هفته درحالی سومین سال انتخابات هیات‌رئیسه شورای شهر پنجم برگزار شد که بررسی‌های انجام شده از گزارش عملکرد دو سال گذشته پارلمان محلی پایتخت نشانه‌ای از تحقق وعده‌های ارائه شده از سوی نمایندگان شورا مشاهده نمی‌شود.

• فایل‌های به قیمت‌رسیده در بازار مسکن

  فایل‌های به قیمت‌رسیده در بازار مسکن افزایش یافت؛ تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از آخرین وضعیت بازار معاملات خرید و فروش واحدهای مسکونی نشان می‌دهد؛ درحالی‌که بازار همچنان در شرایط رکودی به‌سر می‌برد و واسطه‌های معاملات مسکن از افزایش عمق رکود معاملات آپارتمان خبر می‌دهند، حجم و تعداد فایل‌های فروش آپارتمان طی روزهای اخیر رشد داشته است.

• میان‌رده‌هایی با جذابیت بیشتر

  

  دو گوشی میان‌رده جدید برای علاقه‌مندان به تغییر گاه‌به‌گاه گوشی معرفی شده است. از آنجایی که شرکت‌های موبایلی به دنبال تغییرات در میان محصولات میان‌رده خود هستند به‌تازگی دو شرکت سامسونگ و ویوو اقدام به به‌روزرسانی محصولات میان‌رده خود کرده‌اند.در این به‌روزرسانی دو شرکت سعی کرده‌اند از دوربین‌های قوی‌تری در عقب وجلوی گوشی استفاده کنند تا گزینه‌های جذابی برای کاربرانشان داشته باشند.

• دکوراسیون داخلی را به اپلیکیشن HUTCH بسپارید

  

  فقط چند ماه از نقل مکان به خانه جدید می‌گذرد اما احساس می‌کنید همه چیز سرد و بی‌روح است. یکنواختی رنگ دیوار در کنار چیدمان خسته‌کننده منزل باعث شده دلمرده شوید و احساس افسردگی ‌کنید. گاه با دیدن شلوغی و نزدیکی وسایل به هم پرخاش می‌کنید و گاهی هم از دور بودن برخی آنها احساس دلتنگی و بی‌حوصلگی عذابتان می‌دهد.

• چگونه اسپمرها را دور بزنیم؟

  

  ردیابی کاربران به‌وسیله ایمیل، یکی از روش‌های پرکاربرد برای اسپمرها و آژانس‌های تبلیغاتی است. این موسسات برای کاهش هزینه علاقه عجیبی دارند که متوجه شوند آیا اصلا ایمیل‌های ارسالی آنها توسط کاربران خوانده می‌شود یا چه رفتاری در برابر ایمیل‌های ارسالی آنها دارند. یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای ردیابی فعالیت کاربران، ارسال ایمیل‌های مجهز به تصویر است.

• خونه رستوران

• باغِ بام!

  

• ماهیچه اعیونی

  

• آشپزخونه تو هاله یا هال تو آشپزخونه؟

  

• قاب هفته

  به سیستان که سفر کنی، تمام لحظات حضورت صورت‌های رنج کشیده اما خندانی را می‌بینی که نگاهت به زندگی را تغییر می‌دهند. انسان‌هایی را می‌بینی که روی دریاچه خشک هامون با بی‌آبی و امکانات بسیار کم دست و پنجه نرم می‌کنند، یا کسانی که به دلیل نداشتن شناسنامه و هویت حق تحصیل و امکانات مناسب زندگی را ندارند. در هر خانه‌ای که وارد می‌شوی می‌بینی حداقل یکی، دو نفر بیمار هستند و خوراک مناسبی برای فرزندان آنها نیست. با این وجود لابه‌لای درد و سختی که می‌بینی گاهی خبری از خیرینی می‌شنوی که در گمنامی خود را وقف مردم این مناطق کرده‌اند تا بتوانند امیدی به مردم رنج کشیده ببخشند.سیستان در کنار ماست. خیلی دور اما بسیار نزدیک و مردم مهربان آنجا چشم انتظار توجه بیشتر یکایک ما هستند./ عکس‌ها: فاطمه بهبودی

• متحول‌کننده قوانین عصر دیجیتال

  

  تعداد افرادی که بتوانند ادعا کنند در دهه ۲۰ زندگی خود دنیا را متحول کرده‌اند، زیاد نیست. اما بنیان‌گذار شرکت گوگل در همین سنین مردم دنیا را به شیوه‌ای به اطلاعات کامل متصل کرد که پیش از آن، مشابهی نداشت. هر اطلاعاتی را که امروز تا اراده می‌کنیم به دست می‌آوریم، مدیون یکی از برترین کارآفرینان هستیم که با ۸/ ۵۰ میلیارد دلار ثروت، در سال ۲۰۱۹ از سوی مجله فوربس دهمین فرد ثروتمند دنیا معرفی شد.

• یک استارت‌آپ استودیویی؛ ایده‌ای نو در دل اکوسیستم

  «مایاتک» یک استارت‌آپ استودیو است که از سال ۱۳۹۵ شروع به فعالیت کرده است. این مجموعه در مشهد مستقر است، اما تصمیم دارد با ایجاد شعبی در دیگر شهرها، سطح اثرگذاری کسب‌و‌کار‌هایش را افزایش دهد. تاکنون بیش از ۲۸ کسب‌و‌کار در مایاتک شکل گرفته و بیش از ۸۶ نفر در این مجموعه فعال هستند.در ادامه روند شکل‌گیری این کسب‌و‌کار و چالش‌های آنها را از زبان افضل خزائی‌نژاد، بنیان‌گذار مایاتک می‌خوانیم تا بیشتر با فعالیت‌های این مجموعه آشنا شویم.

• چالش کارگران با پیشرفت تکنولوژی

  

  «شامینا سینگ»، رئیس مرکز توسعه فراگیر و معاون اجرایی توسعه پایدار در MasterCard است.

• بانکداری مرکزی به کدام نقطه می‌رود؟

  

  «لارنس اچ.سامرز»، دبیر خزانه‌داری ایالات‌متحده (۲۰۰۱-۱۹۹۹)، رئیس شورای اقتصاد ملی ایالات‌متحده (۲۰۱۰ - ۲۰۰۹) و رئیس سابق دانشگاه هاروارد بوده است؛ جایی که اکنون در آن مشغول به تدریس است.

• کاهش مالیاتیِ نمایشی

  

  «امیلی استوارت»، تحلیلگر اقتصادی و نویسنده فعال در زمینه اقتصاد‌سیاسی نتیجه طرح کاهش مالیاتی ترامپ را در جهت عکس عملکرد مثبت این قانون می‌داند.

• کاهش مالیات برای سرمایه‌داران؟

  

  «آلن راپیپورت»، دبیر بخش اقتصاد سیاسی نیویورک‌تایمز، طرح جدید ترامپ برای کاهش مالیات بر سود سرمایه‌ای را به چالش کشیده است.