واکاوی بیماری چند شخصیتی

وحید ملکی کارگردان داستان نمایش «جیغ بنفش» درباره شخصی است که دچار بیماری چند‌شخصیتی است و از آنجا که اتفاق مهم و دردناکی در زندگی گذشته این شخص رخ داده، مواجهه شخصیت‌های ذهنی این انسان را در برابر آن اتفاق و در نهایت با زندگی و گذشته او می‌بینیم.

نمایش یک درام اجتماعی است و فضای کار سورئالیستی است اما چندان انتزاعی و فانتزی نیست. این نمایش دارای فضای فراواقعی است که بیشتر جنبه روان‌شناختی جریان برایم اهمیت داشته و سعی داشته‌ام از این منظر و زاویه به قضیه نگاه کنم و این بخش برایم جذاب‌تر بوده و بیشتر به بعد روان‌شناختی نمایش پرداخته‌ام.

یکی از جذابیت‌های نمایشنامه «جیغ بنفش» رویکرد آن به بیماری‌های چند‌شخصیتی بود. متاسفانه این بیماری جدی و خطرناک است و چندان شناخته شده نیست. یک مساله در جوامع جهان سومی چون ما که مملو از آسیب‌های اجتماعی و اختلالات فراوان ناشناخته است، این است که در برابر این اختلالات گارد سنگینی داریم و برای کنترل و درمان آن به روان‌شناس یا روان‌درمان‌گرهایی که به منظور بهبود حال روانی انسان‌ها فعالیت می‌کنند، مراجعه نمی‌کنیم. این مقاومت باعث می‌شود آسیب‌های‌مان را شناسایی نکنیم و امکان آن را نداشته باشیم تا زندگی بهتری داشته باشیم. در صورتی‌که بیمار مبتلا به اختلال چند شخصیتی، به روان‌درمانگر مراجعه نکند، متوجه بیماری خود نمی‌شود و خطرات وحشتناک و جدی این بیماری زندگی او را تهدید خواهد کرد. این‌گونه افراد از دوران کودکی دچار این اختلال می‌شوند و در شرایطی چون تنبیه، تجاوز، ضرب و شتم، فشارهای روحی بسیار سنگین و... ذهن‌شان به‌صورت ناخودآگاه شخصیت جدیدی را خلق می‌کند تا شخص بتواند آن شرایط را تحمل یا بتواند با این شرایط مقابله کند. به مرور زمان هرچه که می‌گذرد و سنِ فرد بیشتر می‌شود تعداد شخصیت‌هایی که این فرد در ذهن خود می‌سازد، بیشتر شده و در برابر هر ناملایمتی شخصیت جدیدی خلق می‌کند. این افراد گاه تا چندین و چند شخصیت متفاوت با تفکرات و حتی شرایط فیزیکی متفاوت دارند. نکته دردناک اجتماعی که درباره این بیماری وجود دارد این است که تک‌تک افرادی که به این بیماری مبتلا هستند و به روان‌درمانگر مراجعه نکرده‌اند اقدام به خودکشی می‌کنند چراکه در میان این شخصیت‌ها، شخصیتی پیدا می‌شود که ناخودآگاه این فرد را وادار به خودکشی می‌کند. از نظر علمی ثابت شده تمام کسانی که این بیماری را دارند و به پزشک مراجعه نمی‌کنند خودکشی خواهند کرد و کسانی که مراجعه می‌کنند این امکان را دارند تا این بیماری لاعلاج را کنترل کنند.

با توجه به سابقه‌ای که در تئاتر دارم با دوستانی در ارتباطم که اکنون جایگاه خوبی در هنر دارند و سلبریتی و مطرح هستند؛ اما در این نمایش برخلاف برخی دوستان که تنها از بعضی از افراد بدون داشتن تجربه فقط به منظور فروش کار استفاده می‌کنند از بازیگر معروف و شناخته شده استفاده نکرده‌ام. من از دوستانی استفاده کردم که تئاتری هستند و سه بازیگر این نمایش تاکنون روی صحنه نرفته‌اند و با این نمایش نخستین تجربه خود را پشت سر می‌گذارند و به همکاری با آنها افتخار می‌کنم چراکه واقعا بی‌نظیر هستند. دیگر بازیگران این نمایش؛ هنرمندان باتجربه‌ای هستند که متاسفانه تاکنون چهره نشده‌اند. ما یک گروه غیرانتفاعی هستیم و با سرمایه شخصی این نمایش را روی صحنه آورده‌ام و با رویکرد اقتصادی هم این نمایش را به اجرا نرساندم. دغدغه‌ای داشتم که علاقه‌مند بودم آن را بیان و مطرح کنم. من با دلم معامله کردم چراکه عاشق تئاتر هستم و خودم را یک تئاتری و هنردوست می‌دانم و زمانی‌که این کار را شروع کردم در جریان عواقب و بازخورد آن بودم و می‌دانستم که شاید اصلا این نمایش فروشی نداشته باشد و بسیاری به من گفتند که این کار را انجام ندهم، شاید ضرر کنم. اما به آنها گفتم من ضرر را به جان می‌خرم و علاقه‌مندم تا مخاطب به تماشای این نمایش بنشیند و با دغدغه‌ها و دردهای من مواجه شود شاید بتوانم تاثیری در زندگی افراد اندکی بگذارم و همین مرا بس.  نمایش «جیغ بنفش» به نویسندگی پیام لاریان و کارگردانی وحید ملکی هر روز ساعت ۲۰:۳۰ در پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه است و سجاد بابایی، مهسا بنائیان، حدیثه حیدری، حسین سپهرنژاد، سهیل شیراز، نوش‌آفرین کیهان و... بازیگران این اثر هستند.