نیمه بی‌روح 2019 و حال ناخوش ایران

آمارهای منتشر شده از سوی اویکا (OICA)، جاتو داینامیکز و موسسات پژوهشی صنعت خودرو نشان می‌دهد عمده این افت ناشی از رکود شدید تقاضا در بازارهای بزرگی نظیر چین، آمریکا، هند و نیز برخی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران و آرژانتین بوده است. گزارش این مراکز با اعلام سقوط حجم کل تولید خودرو در جهان به مرز ۸/ ۴۴میلیون دستگاه، هشدار می‌دهد که وضع تعرفه‌های تجاری و تداوم سختگیری در حوزه استانداردهای زیست محیطی ممکن است موجب کاهش بیشتر حجم این صنعت شود. وضعیت صنعت خودرو در حالی رو به افول است که سال گذشته در همین مدت، کل تولیدکنندگان خودرو در سرتاسر جهان موفق به تولید و فروش بیش از ۴۸ میلیون دستگاه خودرو شده بودند. در بررسی دقیق‌تر آمار نیمه اول سال ۲۰۱۹ خودروسازی جهان، کشورهای CIS یعنی همسایگان روسیه تنها نقطه جغرافیایی از جهان هستند که با افزایش فروش روبه‌رو شده‌اند. در عین حال اتحادیه اروپا، آسیا پاسیفیک، خاورمیانه، آمریکای لاتین و آفریقا از جمله مناطقی هستند که افت بدی را از ابتدای سال جدید میلادی تا پایان تابستان تجربه کرده‌اند.

این در حالی است که اروپا به دلیل پافشاری روی یک سیاست زیست‌محیطی سختگیرانه و آمریکا و چین به دلیل قطع کمک‌های مالی به خریداران خودروهای برقی، افق نه چندان خوشایندی را پیش روی سازندگان گشوده‌اند. افقی که احتمالا در پایان سال، حجم تولید خودرو در ۵ قاره را برای نخستین بار طی ۵ سال اخیر به کمتر از ۹۰ میلیون دستگاه در سال برساند.

 سبقت‌ بزرگان در بازی سقوط

در رده‌بندی دقیق این صنعت در نیمه اول سال اما چین کماکان رتبه نخست را به خود اختصاص داده و صدرنشین بلامنازع است. چینی‌ها که در شش ماه اول سال ۴/ ۱۲ درصد افت تولید را تجربه کرده‌اند، در بازار بزرگ خود مجموعا در این مدت پذیرای ۱۲ میلیون و ۳۲۳ هزار دستگاه خودرو بوده‌اند. کل اتحادیه اروپا به همراه ترکیه هم سومین منطقه مهم جهان در این بخش است و با حدود ۷/ ۹ میلیون دستگاه فروش، ضمن ۴درصد نزول دومین بازار بزرگ جهان است. آمریکا هم که تنها ۶/ ۲ درصد افت کرده، سوم است و با جذب ۴/ ۸میلیون دستگاه خودرو سومین بازار بزرگ جهان از نظر تقاضای خرید خودرو است.  البته اگر بر اساس حجم تقاضای کشورها به تقسیم‌بندی بازارهای مهم جهان بپردازیم، آن وقت پس از چین، ‌آمریکا قرار دارد و سپس ژاپن، آلمان، هندوستان، انگلستان، فرانسه، برزیل، ایتالیا، کانادا، کره‌جنوبی، روسیه، اسپانیا، مکزیک، استرالیا، تایلند، اندونزی، بلژیک، ایران و لهستان، رتبه‌های سوم تا بیستم را به خود اختصاص داده‌اند.

از نکات جالب توجه در این فهرست، وضعیت فروش سه کشور در بخش خودرو است که برخلاف روند معمول جهانی مثبت بوده است. در واقع به غیر از ژاپن که تنها ۸/ ۰ درصد افزایش فروش را در کارنامه خود ثبت کرده، آلمان با ۳/ ۱ درصد، برزیل با ۹/ ۱۰ درصد و لهستان با ۶/ ۲ درصد از جمله موفق‌ترین کشورها در زمینه گسترش بازار خودرو در عصر حرکت به سمت رکود جهانی هستند.

 بازار ایران کوچک‌تر می‌شود

بررسی‌های جاتو داینامیکز نشان می‌دهد با افت ۴/ ۵۷درصدی میزان خرید خودرو در بازار ایران، احتمالا صنعت خودرو در ایران بازهم کوچک‌تر خواهد شد. ایران در حالی در نیمه اول سال ۲۰۱۹ موفق به تولید حدود ۳۲۰ هزار دستگاه خودرو شده که در مدت مشابه سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، بازیگران صنعت خودروی ایران به ترتیب موفق به تولید و فروش بیش از ۶۳۰ و ۴۳۶ هزار دستگاه خودرو شده بودند. اعدادی که در پایان سال به ترتیب تا ۵/ ۱ و ۰۲/ ۱ میلیون دستگاه هم رشد کرده بود. اعدادی که به نظر با توجه به حلقه تنگ تحریم‌ها و مشکلات متعدد خودروسازان دولتی و خصوصی، احتمالا فعلا امکان تکرار نداشته و در بهترین حالت در پایان سال ۲۰۱۹ به محدوده ۸۰۰ هزار دستگاه می‌رسد.