ویژه نامه سراسری فولاد مبارکه

• تضمین کیفیت ساخت

  

  حوزه تامین از جمله بخش‌های حیاتی و مهمی است که با غفلت از آن، زمینه افول شرکت فراهم شده و با تمرکز بر آن می‌توان بر بسیاری از چالش‌های تولید فولاد در سطحی جهانی و رقابتی فائق آمد. از آنجا که دغدغه اصلی بخش تامین، استمرار تولید فولاد بدون نقص و باکیفیت در روالی مستمر است، طراحی، برنامه‌ریزی و عملیاتی کردن یک راهبرد دقیق برای تامین مواد اولیه، خدمات و سرویس، خدمات کارشناسی، قطعات یدکی و مواد مصرفی برای تولید بی‌وقفه فولاد الزامی است. در واقع این بخش باید با دقتی بالا هدف‌گذاری کرده و وظیفه تامین همه‌جانبه واحد تولید را چه از بخش خارجی و چه از داخل کشور برعهده گرفته و آن را به نحو احسن اجرایی کند. با عنایت به توسعه همه‌جانبه شرکت فولاد مبارکه در بخش‌های مختلف خود که در پیوندی مستقیم با بخش تامین قرار دارد، یکی از پایه‌های اساسی رشد صنعت فولاد کشور ارتقای سطح کار در بخش تامین است که از قضا شرکت فولاد مبارکه در این زمینه عملکردی درخشان از خود به جا گذاشته است.

• فولاد برای اقتصاد ایران از نان شب واجب‌تر است

  

  بنیانگذار بزرگ‌ترین کارخانه فولاد ایران به چند نقش قابل توجه برای صنعت فولاد در اقتصاد ایران اشاره می‌کند. به گفته محمدحسن عرفانیان، نگاه کشورهای توسعه‌یافته به صنعت فولاد به عنوان یک صنعت صنعت‌ساز است و در اقتصاد ایران نیز فولاد چنین جایگاهی داشته و دارد. وی سپس به نقش «کنترل‌کننده رشد پایدار» صنعت فولاد اشاره و خاطرنشان می‌کند: «چین از این خاصیت استفاده کرده است. یا هندوستان همین‌طور یا ژاپن نیز از این مزیت فولاد بهره برده است. باید برای رشد پایدار و صنعتی شدن کشور از آن بهره برد.» عرفانیان به نقش متعادل‌کننده‌ فولاد هم اشاره و عنوان می‌کند: ‌«شما به نقش متعادل‌کننده فولاد توجه کنید.

• آینده روشن صادرات

  

  این روزها تولید و بازارهای صادراتی در دنیا به‌شدت رقابتی است و به طور قطع هر محصولی که بخواهد راه بازارهای جهانی را در پیش گیرد، باید از شاخصه‌های مهم بین‌المللی برخوردار باشد. تمام اینها در شرایطی است که اکنون در دنیا، تولید کردن یک بحث است، سرمایه‌گذاری و فروش موضوع دیگر، به این معنا که برای اینکه جنس را تولید و تبدیل به پول کنیم و آن را به فروش برسانیم، باید از قواعد و قوانین بین‌المللی در بازارهای جهانی تبعیت کنیم.

• نقشه راه

  

  فولاد ایران به عنوان یک صنعت پیشرو در مقایسه با سایر صنایع کشورمان، توانسته جایگاه خوبی را در رشد اقتصادی و تولید ناخالص ملی داشته باشد. تجارت این صنعت طی ۱۰ سال گذشته از تراز منفی ۱۲ میلیون تن به تراز مثبت بیش از پنج میلیون تن (تا پایان سال ۹۶) رسیده است که نشان از رشد تولید و صادرات و یافتن جایگاه مناسب در بازارهای بین‌المللی دارد. صنعت فولاد به دلیل سطح اشتغال‌زایی، نقش موثری در توسعه سایر صنایع و درگیری گسترده زنجیره آن با حرفه‌های مختلف از معادن مواد اولیه تا تولید محصول نهایی دارد و به همین دلیل هیچ‌گاه ارزش و جایگاه خود را در هیچ‌یک از کشورهای صنعتی از دست نداده و نخواهد داد.

• آینده فولاد

  جایگاه صنعت فولاد از گذشته تاکنون چه تغییراتی کرده است و در آینده این وضعیت چگونه خواهد شد؟ آیا این صنعت ظرفیت‌های بیشتری نسبت به مقطع فعلی دارد که آینده آن امیدبخش باشد؟ در عین حال قطعاً صنعت فولاد ایران از وضعیت بازارهای خارجی نیز متاثر خواهد شد.

• لوکوموتیو صنعت

  

  علی طهماسبی: هرچند از سیمین‌تنی قله کوه‌های اصفهان در سرمای زمستان هنوز هیچ خبری نیست، اما پیمان آتش و آهن، کمربندی فولادین را در مبارکه اصفهان تشکیل داده است که گرمای آن، روشنی‌بخش خانه ۳۵۰هزار نفر است. شرکت ریشه‌دار و نام‌آشنای فولاد مبارکه که در ۲۳ دی‌ماه، جشن یک ربع قرن فعالیت خود را برگزار می‌کند، همچنان رو به جلو می‌اندیشد. تولیدکننده بیش از ۵۰ درصد فولاد کشور که با حدود ۴۰ کشور اروپایی و آسیایی مراوده دارد، سلسله‌ای از صنایع بالادستی و پایین‌دستی خود را به تحرک واداشته و از این منظر از آن به لوکوموتیو صنعت و پیشران رشد یاد می‌شود. از گروه فولاد مبارکه به‌عنوان یک مجموعه کامل یاد می‌شود. زیرا تمام مراحل از کنسانتره آهن تا تولید ورق گالوانیزه و ورق‌های رنگی در همین مکان صورت می‌پذیرد. وقتی کارخانه‌ای که با دقت میلی‌متری قادر به تولید انواع ورق‌های گرم و سرد است و برای کالاهای تولیدی خود، پیشتر مشتری و بازار هدف خود را چیده است، از اهداف توسعه‌ای خود در افق ۱۴۰۴ می‌گوید، می‌توان از دقت محاسبات و اهداف آن بیشتر اطمینان یافت. فولاد مبارکه، به دلیل مزایای نسبی تولید فولاد در کشور و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های برتر در این زمینه، قادر به تولید برای رفع نیاز داخلی و حفظ بازارهای صادراتی در قیمت‌های رقابتی است. بهرام سبحانی، مدیرعامل گروه فولاد مبارکه با سابقه بیش از سه دهه فعالیت در این صنعت، از فولاد مبارکه به ما می‌گوید.

• کیفیت مقدم بر کمیت

  

  با حضور صنعت فولاد در یک منطقه انتظار می‌رود بر فرآیند توسعه، فرهنگ، سطح دانش، اشتغال‌زایی، پژوهش، آموزش و تجارت آن منطقه تاثیر بسزایی داشته باشد. اما برای اینکه این صنعت چنین نقشی داشته باشد نیاز به چه مولفه‌هایی دارد؟ چگونه می‌توان امید بیشتری به اثرگذاری این صنعت در هر منطقه‌ای داشت؟ در اقتصاد امروز جهان صنایع فولادی را مادر صنایع دانسته و رشد و توسعه صنعتی هر کشور را وابسته به رشد صنایع فولادی آن کشور عنوان می‌کنند. بهینه‌سازی مصرف و تولید در راستای اقتصاد مقاومتی یکی از موارد بسیار مهم بخش صنعت کشور است که با بومی کردن دانش فنی و تکنولوژی روز جهان امکان‌پذیر است.

• تنها به نیاز داخلی توجه نکنیم

  

• کاتالیست رشد اقتصادی

  

  مطالعات اقتصاد کلان جهانی نشان می‌دهد، بخش معدن و صنایع معدنی، نقشی کلیدی در توسعه اجتماعی و اقتصادی جهان داشته است. این موضوع به ماهیت جریان‌های اقتصادی در این حوزه بازمی‌گردد؛ تا جایی که عنوان «کاتالیست رشد اقتصادی» را به خود اختصاص داده است. بدیهی است، وجود منابع عظیم و متنوع مواد معدنی در ایران، مزیت نسبی ارزنده‌ای را برای این بخش از اقتصاد و فضای کسب‌وکار کشور به ارمغان آورده است. همچنین بر اساس تجارب جهانی، به‌کارگیری مدل‌های مناسب سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی، البته در چارچوب یک سند راهبردی منسجم، می‌تواند «توسعه پایدار» و دستیابی به اهداف آن، شامل اهداف اقتصادی در جهت رشد تولید ملی، اهداف اجتماعی در جهت اجرای عدالت اجتماعی و دستیابی به رفاه عمومی، اهداف سیاسی در جهت تعامل و مشارکت مدنی و همچنین اهداف زیست‌محیطی در جهت حفظ محیط زیست و منابع طبیعی را نیز در پی داشته باشد. بررسی سیستم‌های اقتصادی در کشوری مانند کانادا یا آمریکا که مبتنی بر اقتصاد روستایی بوده و در قرن گذشته به اقتصاد شهری و صنعتی تبدیل شده است، جایگاه و نقش معدن و صنایع معدنی را در پیشرفت‌های اقتصادی و نیز کاهش نرخ بیکاری نشان می‌دهد.

• شتاب دهنده رشد

  قرار گرفتن ایران در جایگاه چهاردهمین کشور فولادساز جهان تا چه حد ممکن است به تسریع روند توسعه‌یافتگی کشور کمک کند؟ این پرسش از آن جهت مطرح می‌شود که بسیاری از اندیشمندان حوزه اقتصاد و صنعت، صنایع فولادی را به عنوان مادر صنایع معرفی کرده و توسعه صنعتی را در گرو توسعه صنعت فولاد می‌پندارند.

• مسوولیت اجتماعی به مثابه دیپلماسی

  مسوولیت اجتماعی پدیده نوظهوری نیست ولی چندان هم مساله قدمت‌دار و با بار تاریخی عمیقی محسوب نمی‌شود. در حقیقت شرکت‌های بزرگ جهان با درک موقعیت اجتماعی و اینکه مردم و جامعه به عنوان ذی‌نفعان اساسی تولیدات آنها خود سرمایه فوق‌العاده‌ای برای ارتقای جایگاه حرفه‌ای آنها هستند از یک‌سو و از سوی دیگر درک این حقیقت که ما خود جزئی از نظام اجتماعی هستیم و هر لطمه‌ای که از طریق ما به اجتماع وارد شد، ضرر آن به ما بازمی‌گردد، سبب شد مسوولیت اجتماعی به شکلی فراگیر در دستور کار مدیریت‌های حرفه‌ای قرار گیرد. جوامع انسانی مجموعه‌هایی از بده‌بستان‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی هستند که با اشتراکات خود حیات زیستی را میسر می‌کنند. مسوولیت اجتماعی در واقع اضافه کردن بعدی اخلاقی به ارزش افزوده شرکت‌هاست چراکه درک این وضعیت که ما به عنوان یک جامعه انسانی با تمام ابعاد آن، یک کشتی هستیم که برای گذر از مصائب و توفان‌های سفر باید به سلامت از خطر بگذریم، در شکل‌گیری مساله مسوولیت اجتماعی دخیل بوده است. تنش‌های آبی و مشکلات آلودگی و بروز آلاینده‌های صنعتی در شهرها و روستاها، گسترش فقر و بیکاری، آسیب‌های اجتماعی و مسائلی از این دست به گونه‌ای دال و مدلول‌های به هم پیوسته‌ای است که باید برای زیست بهتر آنها را مرتفع کرد یا به حداقل رساند. بنابراین اینجاست که مساله مدیریت و مسوولیت اجتماعی مطرح می‌شود. حیدرعلی عابدی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در این گفت‌وگو به نوعی به مسائلی از این دست پرداخته و شرکت فولاد مبارکه اصفهان را به عنوان الگویی از شرکت‌های ایرانی معرفی کرده که در راستای مسوولیت اجتماعی گام برمی‌دارند. او البته با تاکید بر اینکه مسوولیت اجتماعی باید نوعی لحاظ منافع ملی را در خود داشته باشد، توصیه می‌کند شرکت‌ها در شرایط شکننده محیط ‌زیست در ایران و در شهرهایی مانند اصفهان، در پروژه‌های مرتبط با آب سرمایه‌گذاری کنند. از نظر این نماینده مجلس آب می‌تواند انتفاع عمومی داشته باشد و در عین حال بقای اقتصادی شرکت‌ها را تضمین کند.

• مسوولیت پولادین

  معمولاً شرکت‌ها و کارخانه‌های مسوولیت‌پذیر در دنیا برای بهبود وجهه خود نه‌تنها نزد مشتریان و مخاطبان درجه اول که در پهنه وسیع جامعه به دنبال جلب رضایت و ایجاد اعتبار اجتماعی هستند. آنها می‌خواهند نه‌تنها تولیدکننده خوبی باشند بلکه شریک خوبی در مفهوم اجتماع باشند. شاید این مساله ظاهر جامعه‌شناختی تئوریکی دارد اما حقیقت ماجرا این است که این یک اصل اقتصادی و بر مبنای احترام است. کارخانه‌ها، شرکت‌ها و نهادها برای افزایش مشارکت اجتماعی تلاش می‌کنند و خود را در برابر اجتماع مسوول می‌دانند. توجه به امور جامعه گاهی وظیفه ذاتی یک بنگاه اقتصادی نیست اما دقت در این امور نشان‌دهنده بینش، شعور و فهم بالای مدیران یک مجموعه است؛ مجموعه‌ای که به «مسوولیت اجتماعی» خود عمل می‌کند.

• فاینانس اروپایی در انتظار فولاد مبارکه

  

  تحریم‌ها و مشکلات بانکی، باعث شده بود که در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری در صنایع با مشکل روبه‌رو شود، از سوی دیگر، در سال‌های تحریم بسیاری از صنایع نتوانستند به تعهدات بانکی خود عمل کنند. معاون مالی و اقتصادی شرکت فولاد مبارکه اصفهان تاکید می‌کند که یکی از دلایل جذابیت سرمایه‌گذاری در فولاد مبارکه این بوده که حتی در شرایط سخت اقتصادی این شرکت هیچ معوقه بانکی نداشته است. به گفته او، تمام تعهدات داخلی و خارجی و سود سهامداران شرکت در فرصت قانونی پرداخت شده و از این جهت اعتماد سرمایه‌گذاران جلب شده است. همچنین ایفای تعهدات فولاد مبارکه باعث شده که نرخ بهره تسهیلات، برای فعالیت‌های توسعه‌ای این مجموعه کمتر از حد معمول باشد که در کاهش هزینه‌های تولید نقش قابل توجهی داشته است. نادری با بیان اینکه رتبه اعتباری فولاد مبارکه در سطح بین‌المللی در شرایط مناسبی است، از فراهم شدن تامین مالی اروپایی در ماه‌های آتی خبر داد. به گفته او، بانک‌هایی از آلمان و ایتالیا، در تسهیلات‌دهی به فولاد مبارکه همکاری دارند که به دلیل دوره بازپرداخت طولانی، نرخ بهره مناسب و بیمه دولتی از سوی این کشورها، این نوع تسهیلات‌دهی مزیت‌های زیادی برای فولاد مبارکه دارد.

• نقطه هدف

  شرکت فولاد مبارکه به عنوان یکی از مهم‌ترین شرکت‌های فولاد در خاورمیانه توانسته نقش مهمی در بهبود تولید کشور ایفا کند. این شرکت به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی کشور، نیاز به سرمایه‌گذاری و حمایت مالی دارد تا بتواند زنجیره حلقه تولیدات خود را تکمیل کند. شرکت فولاد مبارکه تولیدکننده ورق‌های فولادی تخت در خاورمیانه و شمال آفریقا با سهم ۲۰‌درصدی در منطقه‌ MENA و بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی در جهان با ظرفیت تولید حدود ۱۲ میلیون تن در سال با ۱۲ واحد احیای مستقیم است. آمارها نشان می‌دهد در دولت یازدهم ۱۰ پروژه با سرمایه‌گذاری حدود شش هزار میلیارد‌تومانی در بخش‌های مختلف برای افزایش ظرفیت تولید در این شرکت اجرا شد که پیشرفت فیزیکی اکثر آنها ۱۰۰ درصد است. از این میزان سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته، دو هزار میلیارد تومان برای گندله و کنسانتره سنگان سرمایه‌گذاری شده که بیشترین سهم سرمایه‌گذاری را به خود اختصاص داده است. به گفته مسوولان شرکت فولاد مبارکه دو پروژه گندله‌سازی سنگان با تولید سالانه پنج میلیون تن برای تامین گندله مورد نیاز شرکت فولاد مبارکه به طور کامل اجرا به بهره‌برداری رسید و پروژه کنسانتره سنگ‌آهن سنگان با ظرفیت سالانه پنج میلیون تن ۵۲ درصد پیشرفت اجرایی دارد.

• اراده فولادی

  

  صحبت از تولید و اشتغال واحدی است که اکنون پرچم ایران را در بازارهای صادراتی فولاد بالا نگه داشته است؛ مجموعه‌ای عظیم که بخشی از بار عظیم اشتغال‌زایی در کشور را بر عهده گرفته و با نیم‌نگاهی به بازار داخل، تمرکزش را بر ارزآوری و فروش کالاها در بازارهای جهانی معطوف کرده است. فولاد مبارکه نام ایران را به بازارهای جهانی فولاد گره زده و به‌رغم همه سختی‌هایی که در عرصه تولید، متاثر از اوضاع کنونی اقتصاد ایران دارد، باز هم تولید صادرات‌محور را که یکی از اجزای اصلی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است، سرلوحه کارهای خود قرار داده است. ایاز اسماعیلی، معاون فولاد مبارکه هم البته حال و روز این روزهای فولاد مبارکه به لحاظ اشتغال، تربیت نیروی انسانی، مشارکت با خارجی‌ها و صادرات در بازارهای جهانی را تشریح می‌کند و می‌گوید اکنون این شرکت که با شش هزار نفر نیروی استخدامی آغاز به کار کرده، طرح‌های توسعه‌ای را طراحی کرده که باز هم آمار اشتغال را رونق بخشد.

• اشتغال مبارک

  اشتغال در معادن و واحدهای معدنی این روزها بیش از هر زمان دیگری در معرض توجه سیاستگذاران و برنامه‌ریزان قرار دارد و آنها از هر فرصتی استفاده می‌کنند تا بتوانند با ابزارهایی که در اختیار دارند، اشتغال معادن و صنایع معدنی را ارتقا دهند. فولاد مبارکه هم یکی از همین بخش‌هایی است که توجه بسیاری را با پیشرفت‌های سال‌های اخیر به خود جلب کرده است. چندی پیش فرصتی پیش آمد که بازدیدی از شرکت فولاد مبارکه داشته باشم؛ واحدی بزرگ و برجسته که نمایانگر پاره‌ای از اشتغال‌زایی صنایع معدنی است.

• مسیر روشن

  فولاد مبارکه، روزهای روشنی را می‌پیماید. روزهایی که نه‌تنها در تولید داخلی درخشش دارد، بلکه راه بازارهای صادراتی دنیا را هم در پیش گرفته و به جهتی حرکت می‌کند که بتواند نقش‌آفرین اصلی در تامین نیازهای دنیا باشد. این مهم البته به برکت وجود نیروی انسانی خبره و کارآمد در این شرکت حاصل شده و زمینه‌ساز پایه‌گذاری صنعتی قرار گرفته است که با گذشت ربع قرن از فعالیتش، اکنون اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم شایان توجهی را ایجاد کرده و بازارهای صادراتی را از اروپا تا آسیا، فتح کرده است.

• محافظ رشد پایدار

  

  شرکت‌های تولیدکننده فولاد چه نقشی در توسعه صنعتی و اقتصادی دارند؟ صنعت فولاد در توسعه اقتصادی ایران چه نقشی ایفا کرده است؟ در زمینه نقش محوری در توسعه صنعتی صنعت فولاد با چه چالش‌ها و مشکلاتی مواجه‌ایم؟ سیاست‌های صنعتی کشورهای توسعه‌یافته به‌ویژه ژاپن و چین در زمینه توسعه صنعتی چه درس‌ها و تجاربی برای سیاستگذاران و فولادسازان کشورمان دارد؟ محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن کشور در جمع‌بندی پاسخ به این پرسش‌ها می‌گوید فولاد بخش کوچکی از خواص آهن است و آهن کاربردی فراصنعتی دارد، فرآیند فولاد، جامع فرآیند تمام تکنولوژی‌هاست و لذا تسلط بر تکنولوژی فولاد خوداتکایی در کل صنایع است. صنعت فولاد، صنعت مادر است چراکه پایه صنعتی شدن کشور است و بدین لحاظ است که می‌گویند صنعت فولاد، نقش محوری در توسعه صنعتی و اقتصادی کشور دارد؛ فولاد به دلیل ضریب مصرف بالا، پایه رشد پایدار است. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.

• توسعه‌ساز

  

  رشد و توسعه اقتصادی یکی از مفاهیم بسیار مهم در ادبیات اقتصادی این روزهای تمام کشورهاست. بسیاری از صاحب‌نظران مفهوم توسعه اقتصادی را چیزی جدای از رشد نمی‌دانند، با این حال یک رشد مقاوم و مستمر، یک رشد دارای ابعاد متضمن توسعه است، به معنای ساده‌تر رشد اقتصادی، بدون توسعه اقتصادی، مقطعی است.

• محور توسعه

  نقش صنعت فولاد در توسعه کشورهای پیشرفته یا در گذار به سوی صنعتی شدن غیرقابل انکار است. این گروه از کشورها حتی در شرایطی که خود منابع طبیعی مورد نیاز را نداشتند اما مبادرت به راه‌اندازی کارخانه‌های فولاد کردند تا برای توسعه نیاز خود را از تولید داخل تامین کنند. حال سوال اینجاست که آیا ایران با در اختیار داشتن منابع عظیم سنگ‌آهن و همچنین لزوم توسعه در صنایع مختلف و گسترش پروژه‌های عمرانی توانسته صنعت فولاد را در راه توسعه صنعتی و اقتصادی با نیازها همگام کند یا خیر؟

• متکی به خود

  

  اقتصاد مقاومتی را می‌توان مقابله فعال و هوشمندانه در مواجهه با تهدیدها، تحریم‌ها و محدودیت‌ها چه در سطح ملی و چه در سطح سازمانی تعریف کرد. اقتصاد مقاومتی به معنای مجموعه اقداماتی است که کشور و سازمان را در مقابل نوسانات و فشارهای بین‌المللی یا پیرامونی بیمه کرده یا باعث شود رخدادهای جهانی کمترین آسیب یا پیامد منفی را برای کشور در پی داشته باشند. این اقدامات باید به گونه‌ای باشد که در شرایطی مانند تحریم یا تهدید با اتکا به توان داخل به رشد و توسعه ادامه داد.

• مهم‌ترین دستاوردهای چهارسال تدبیر و اقدام در فولاد مبارکه

  فولادهای فوق کم‌کربن برای صنایع خودروسازی (۱۳۹۴)

• توسعه فولادین

  شاخص‌های شرکت فولاد مبارکه رو به صعود است. بعد از ربع قرن فعالیت این شرکت توانسته ظرفیت تولیدش را از ۴/ ۲ میلیون تن در سال ۷۱ به ۲/ ۷ میلیون تن در سال ۹۵ برساند. به موازات این رشد تولید، ۳۵۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم در اقتصاد ایران ایجاد کرده است. در کنار این آمارها، این صنعت توانسته میزان مصرف آب را ۷۳درصد کاهش دهد آمارها می‌گوید فولاد در مسیر توسعه است. محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران می‌گوید فولاد نقشی محوری در توسعه ایران دارد. این صنعت باید پاسخگوی صنعتی‌شدن کشور و حافظ رشد آن باشد. در این فصل صنعت فولاد ایران را از نمایی نزدیک بررسی می‌کنیم.

• در تکاپوی جذب سرمایه

  

  صنعت فولاد ایران این روزها، زمانی طلایی را می‌گذراند. تولید و صادرات به برکت چشمک‌های خریداران در بازارهای جهانی، وضعیت مناسبی دارد. آن‌گونه که آمار و ارقام می‌گوید، ظرفیت تولید ایران در سال ۱۴۰۴ قرار است به مرز ۵۵ میلیون تن برسد و ایران را به یکی از صادرکنندگان بزرگ فولاد تبدیل کند. به این بهانه پیرامون وضعیت صنعت فولاد و جایگاه آن در اقتصاد کشور با مهدی کرباسیان، رئیس هیات‌عامل ایمیدرو به گفت‌وگو پرداختیم.

• قیمت رقابتی تعیین‌کننده است

  

  صنعت فولاد، صنعتی استراتژیک است که در بحث‌های کلان اقتصادی از آن به عنوان جایگزین صنعت نفت نام برده می‌شود و در ایران دارای مزایای بالقوه است و در رشد اقتصادی نیز اثربخش است. با توجه به اهمیت آن در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ برنامه فولاد، تولید فولاد برای مصرف داخلی و صادرات جمعاً ۵۵ میلیون تن فولاد خام پیش‌بینی شده که ۲۰ میلیون تن آن برای صادرات در نظر گرفته شده است.

• ضرورت توازن در زنجیره فولاد

  

  صنعت فولاد با چالش‌های متعددی مواجه است. اولین چالشی که در این میان وجود دارد بحث تامین مواد اولیه ورودی شرکت است. از آنجا که گندله و آهن اسفنجی را عمدتاً از معادن استان کرمان تهیه می‌کنیم، طبیعتاً دسترسی به این مواد به راحتی صورت نمی‌گیرد.

• تعرفه چاره‌ساز

  

  مدتی پیش بر اساس تصمیمات اتحادیه اروپا، واردات محصولات فولادی از کشورهای ایران، برزیل، روسیه و اوکراین به اتحادیه اروپا مشمول تعرفه‌های جدیدی شد. به طور واضح اروپاییان با این اقدام خود اعلام کرده‌اند که قیمت فولاد در داخل اروپا باید بالاتر از قیمت جهانی باشد و در واقع با این اقدام خود در جهت حمایت از تولید داخل قدم برداشته‌اند.

• فرصت‌سوزی در شرایط رکود

  

  صنعت فولاد از صنایع مادر هر کشور است و نقش کلیدی در چارچوب اقتصاد ملی به عنوان ستون فقرات و پایه تمامی فعالیت‌های صنعتی دارد. یکی از معیارهای اندازه‌گیری توسعه صنعتی هر کشور، مصرف ظاهری و سرانه فولاد در آن کشور است.

• صنعتی با ظرفیت خاص

  

  صنعت فولاد به عنوان یک کالای استراتژیک سهم مهمی از تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی کشور بر عهده دارد. صنعت فولاد در ایران این قابلیت را دارد که به ظرفیت‌های تولید خود بیفزاید و طرح‌های توسعه‌ای بسیاری را منجر شود. بهره بردن از دانش و تحقیق و توسعه صنعت و حمایت از سرمایه‌گذاری برای ساخت قطعات، تجهیزات و تهیه مواد اولیه در جهت قطع وابستگی به واردات بسترهای اشتغال را بالا می‌برد.

• صاحب سبک

  

  صنعت فولاد در دنیای کنونی به واسطه ارتباطات پسینی و پیشینی با بسیاری از صنایع راهبردی، از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر شرکتی نتواند خود را با شرایط روز و نیاز بازار وفق دهد، قطعاً امکان ادامه کار نخواهد داشت. یکی از مهم‌ترین اهدافی که از ابتدای تاسیس فولاد مبارکه مدنظر موسسان این واحد بزرگ صنعتی قرار داشت، تولید رقابت‌پذیر و استاندارد بر مبنای آخرین تکنولوژی‌های روز در کنار استفاده از دانش فنی داخلی بود و در این راستا مدیریت شرکت این موضوع را با سرمایه‌گذاری مداوم در دانش روز به عنوان هدفی راهبردی سرلوحه کار خود قرار داده است.

• نیاز مبرم به توسعه

  

  سقوط قیمت فولاد در سال ۱۳۹۴ به واسطه دامپینگ کشور چین که منجر به ضررهای هنگفتی به فولادسازانی از قبیل ارسلور میتال، پسکو و بسیاری از فولادسازان شد فراموش‌نشدنی است. چین با برخورداری از سهمیه تقریبی نیمی از تولید جهانی فولاد می‌تواند نقش بسزایی در نوسانات قیمت فولاد در جهان داشته باشد. خوشبختانه از سال ۹۵ تاکنون قیمت فولاد روند افزایشی داشته و انجمن فولاد جهان در اظهار نظر اکتبر ۲۰۱۷، با توجه به تعطیلی تعدادی از کارخانه‌های فولادسازی چین تقاضای بازار را در سال ۲۰۱۸ روندی افزایشی با رقمی حدود ۱۶۴۸ میلیون تن در سال پیش‌بینی کرده است. فولاد به خاطر استفاده در خودروسازی، اسکلت فلزی و ماشین‌سازی اغلب به‌عنوان یک شاخص اقتصادی منظور می‌‌شود.

• امید به نقش‌آفرینی بیشتر

  

  چرا صنعت فولاد در اقتصاد ایران دارای اهمیت است؟ میزان اهمیت آن در اقتصاد ایران را چه میزان می‌توان ارزیابی کرد؟ این صنعت در رشد اقتصادی کشور چه میزان سهم دارد و آیا در آینده می‌توان به رشد این سهم امیدوار بود؟

• کاستی‌های مسیر پیش‌رو

  

  بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰‌ساله، ایران در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی کشوری است توسعه‌یافته و با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل. به منظور دستیابی به اهداف کمی این سند در زمینه فولاد، در سال ۱۳۸۲ شرکت ملی فولاد ایران اقدام به تدوین طرح جامع برای صنعت فولاد ایران کرده که در سال ۱۳۸۳ این طرح تحت عنوان طرح جامع فولاد تهیه شد و مورد اقبال قرار نگرفت که نهایتاً اواخر سال ۱۳۸۳ مطالعه‌ای تحت عنوان «توسعه صنعت فولاد ایران طی برنامه چهارم توسعه» تنظیم شد.

• رشد پلکانی

  

  صنعت فولاد از صنایعی است که پس از انقلاب توانسته به عنوان یک صنعت بالنده به طور نسبی موقعیت خود را حفظ کند. این صنعت در چند دهه اخیر رشد نسبتاً خوبی داشته است. در دو سه دهه گذشته بازار فولاد جهان تقریباً رشد متوسط سالانه حداکثر حدود سه درصد را داشته است. البته بخش عمده و اصلی این رشد سه‌درصدی نیز طی دو دهه گذشته تاثیر رشد چین بوده است. یعنی اگر بر فرض مثال رشد چین را کم کنیم، رشد متوسط فولاد در جهان زیر سه درصد بوده است. ما دست کم در ۱۵ سال گذشته به طور متوسط رشد حدود ۷/ ۵درصدی را در صنعت فولاد کشور خودمان داشته‌ایم.

• نمای فولادی

  صنعت فولاد چه جایگاهی در اقتصاد ایران دارد؟ این صنعت چه سهمی از رشد تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است؟ چقدر می‌توان فولاد را اهرمی برای توسعه اقتصادی کشور در نظر گرفت و با اتکا به آن مسیر پیش‌روی توسعه را ترسیم کرد؟ صنعت فولاد چقدر ظرفیت تولید دارد و چه میزان از این ظرفیت بلااستفاده مانده است؟ سهم آن در بازار کار کشور چقدر است و چطور می‌توان این سهم را افزایش داد؟ در حوزه تجارت این صنعت چه وضعیتی دارد؟ آیا می‌توان در حوزه صادراتی میزان اتکا به صنعت فولاد را افزایش داد؟ پاسخ به هرکدام از این سوالات می‌تواند نمایی کلی از صنعت فولاد کشور را به تصویر بکشد تا بتوان به شکل مناسبی برای صنعت فولاد سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کرد.

• مردان پولادین

  فولاد مبارکه اصفهان که امروز به عنوان بزرگ‌ترین بنگاه صنعتی کشور شناخته می‌شود را بحق مولود انقلاب لقب داده‌اند، از آن‌رو که در روزهای سخت جبهه و جهاد، مردانی پولادین در عرصه صنعت، مردانه جنگیدند تا زیربنای فولاد کشور شکل بگیرد، مردانی که اعتقاد داشتند جنگیدن در میان لوله‌ها و نوردهای پولادین، کمتر از جنگیدن در جبهه‌های جنگ نیست. هرگاه صحبت از صنعت فولاد می‌شود برخی نام‌های بزرگ این صنعت که یادآور شکل‌گیری و انسجام تولید فولاد در ایران است از ذهن می‌گذرد، افرادی که به بارور شدن این صنعت کمک شایان توجه کرده و نام آنها با تاریخ صنعت فولاد ایران گره خورده است.

• چگونه فولاد آبدیده شد

  

  شرکت فولاد مبارکه اصفهان، بزرگ‌ترین مجتمع صنعتی ایران است که با همت صنعتگران پایه‌گذاری شده و توانسته دستاوردهای مهمی برای منطقه و کشور داشته باشد، به گونه‌ای که تولید محصولات و ایجاد رشد اقتصادی کمترین نتیجه فعالیت‌های این شرکت در قیاس با دستاوردهای اجتماعی، فرهنگی و ایجاد توسعه کشور است. سعی شرکت همواره آن بوده که بتواند در جوانب مختلف خود همچون اشتغال‌زایی، توسعه زیرساخت‌ها، فعالیت‌های اجتماعی، توسعه سلامت و ورزش در جامعه، ایجاد دانش و سرریز آن به جامعه و... علاوه بر ایجاد سودآوری برای سهامداران، رضایت برای مشتریان و رفاه کارکنان، موجب ایجاد منافع برای آحاد جامعه شود. مروری کوتاه خواهیم داشت بر تاریخچه شرکت از آغاز تا امروز.

• داستان پولاد

  شرکت فولاد مبارکه اصفهان، بزرگ‌ترین مجتمع صنعتی ایران که در بحبوحه روزهای سخت جنگ تحمیلی متولد شد و با همت مردانی از جنس پولاد که مردانه با شعار «و انزلنا الحدید فیه بأس شدید و منافع للناس» در عرصه صنعت جنگیدند، پاگرفت و بالید و رشد کرد و به بزرگ‌ترین مجتمع فولادی خاورمیانه تبدیل شد. مروری کوتاه خواهیم داشت بر تاریخچه شرکت فولاد مبارکه اصفهان و مدیران آن از آغاز تا امروز.

• نقش محوری

  فولاد یکی از کالاهای مهم و تاثیرگذار در رشد و توسعه صنعتی کشورهاست. این کالا بعد از نفت و گاز یکی از کالاهای پرحجم تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد و تعداد زیادی از صنایع پایه از قبیل حمل‌ونقل، ساختمان، ساخت ماشین‌آلات، معدن و صنایع مرتبط با تولید و انتقال انرژی، به صنعت فولاد وابسته هستند. از این‌رو بهبود و توسعه صنعت فولاد از اهمیت ویژه‌ای در توسعه اقتصادی کشورها برخوردار است و به‌عنوان یک صنعت مادر محسوب می‌شود. با توجه به اینکه حدود ۲۳ درصد تولید ناخالص داخلی کشور توسط صنعت پوشش داده می‌شود، حدود ۲۰ درصد از مقدار فوق از طریق فلزات اساسی تامین می‌شود و نهایتاً ۷۵ درصد از رشد اقتصادی حاصل از فلزات اساسی، توسط حوزه آهن و فولاد انجام می‌شود و این اعداد حاکی از آن است که فولاد در توسعه اقتصادی کشور جایگاه ویژه‌ای دارد.

• پیشرو در صنعت فولاد

  

  فولاد مبارکه با تمرکز جدی بر برنامه تولید، در صنعت فولادسازی بسیار پیشرو است. این عملکرد مثبت نتیجه فعالیت و درایت مدیران خوش‌فکر مبارکه است که در حوزه تولید و سرمایه‌گذاری توام با هدف‌گذاری‌های صحیح گام‌های موثری را در زمینه توسعه فعالیت‌های فولاد مبارکه برداشته‌اند. ایشان در برنامه تولید صرفاً بر محصول نهایی متمرکز نشده‌اند و زمینه‌های لازم برای تولید محصولات مربوط به بخش معدنی زنجیره ارزش نظیر گندله و کنسانتره را از سال‌های گذشته فراهم کرده به طوری که امروز شاهد سرمایه‌گذاری جدی فولاد مبارکه در تولید محصولات یادشده هستیم.

• سرآمد شرکت‌های فولادی

  

  فولاد مبارکه با در دست داشتن تکنولوژی مدرن روز دنیا امروز در میان فولادسازان کشور نقش اساسی را در این صنعت و صنایع مرتبط با صنعت فولاد دارد.

• نقش محوری در توسعه صنعت خودرو

  

  تردیدی وجود ندارد که برای صنعت خودرو، وجود شرکت‌های داخلی تامین‌کننده مواد اولیه، از اوجب واجبات است، زیرا به هر حال وقتی مواد موردنظر از طریق کارخانه‌های داخلی تامین شود، ارز کمتری از کشور خارج خواهد شد. در این بین، شرکت فولاد مبارکه اصفهان یکی از تامین‌کنندگان اصلی خودروسازی کشور و به طور خاص ایران‌خودرو به شمار می‌رود و نوع فعالیت ما می‌طلبد که با این شرکت مراوده داشته باشیم. نه‌تنها ایران‌خودرو، بلکه سایر خودروسازان داخلی نیز بسیار مشتاق هستند تا قطعات موردنیاز خود را از طریق شرکت‌های داخلی به‌خصوص فولاد مبارکه تامین کنند.

• فولاد مبارکه نماد واقعی ایجاد ارزش ‌افزوده

  

  شرکت فولاد مبارکه به عنوان نماد عینی و واقعی ایجاد ارزش افزوده و کامل بودن زنجیره تولید از همان ابتدای بهره‌برداری با در نظر گرفتن اصل توسعه و ایجاد ارزش بیشتر، شعار زیبای «از سنگ تا رنگ» را سرلوحه کار خود قرار داده است که بسیار ارزشمند است و باید الگوی سایر صنایع کشور نیز قرار گیرد.

• کارهای عظیم در زیرساخت‌ها

  

  دشمن در تبلیغات وسیع خود تلاش می‌کند که کمبودهای معیشتی و اقتصادی کشور را به نظام اسلامی و به جمهوری اسلامی نسبت بدهد؛ این نقشه دشمن است. آنها می‌خواهند این‌جور وانمود بکنند که نظام اسلامی قادر نبوده است و قادر نیست مشکل اقتصادی ملت ایران را و مشکلات اساسی ملت ایران را حل کند و گره‌ها را باز کند؛ یک سوءاستفاده این‌جوری می‌خواهند بکنند برای کوبیدن نظام اسلامی. این حرف ناشی از بغض و عداوت و کینه آنها به نظام اسلامی است.