افراد سیگاری بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند
این متخصص تغذیه افزود: این شکستگی‌ها در گردن، استخوان ران، مهره‌های ستون فقرات و استخوان‌های مچ دست، حتی گاهی شکستگی‌های خود به خود مهره‌ها، گردن و استخوان ران هم دیده می‌شود. وی گفت: استخوان همانند یک ساختمان است که دارای اسکلت بندی، دیوار چینی و ملات بین آجرها است. اسکلت این استخوان‌ها از رشته‌های قوی و محکمی به نام رشته‌های کلاژن تشکیل شده که بین رشته‌ها را املاح کلسیم پر می‌کند و از آنجا که استخوان بافتی زنده است، محتوی مقدار زیادی سلول‌های جوان و بالغ استخوانی است که وظیفه ساختن بافت استخوان‌ها را به عهده دارند.
صفوی گفت: پوکی استخوان عارضه‌ای است که با بالا رفتن سن به وجود می‌آید و در نتیجه از استحکام بافت و املاح استخوانی کم شده و در نتیجه از مقاومت آن کم می‌شود و به تدریج در سنین بالاتر با سرعتی کم، از تراکم استخوان‌ها کم شده و با بالارفتن سن، پوک می‌شوند. وی افزود: در زنان بعد از سن یائسگی به علت توقف ترشح هورمون‌های زنانه که نقش مهم این هورمون‌ها در استحکام استخوان‌ها را دارد، شیوع پوکی استخوان زیادتر می‌شود. این متخصص تغذیه اضافه کرد: پوکی استخوان در بین زنان بعد از سن یائسگی بسیار شایع است و زنان بیش از مردان به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند و مصرف سیگار و قهوه زیاد هم، در پوکی استخوان موثر است. صفوی گفت: همنشینان افراد سیگاری هم در معرض پوکی استخوان زودرس هستند و زنانی که سیگار می‌کشند، دچار پوکی استخوان شدیدتری می‌شوند.
رژیم غذایی مناسب برای سیگاری‌ها
تحقیقات سازمان بهداشت جهانی نشان داده است که در هر ۸ ثانیه یک نفر در دنیا بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد. و براساس همین نتایج چنانچه افراد در سنین نوجوانی شروع به کشیدن سیگار کنند ـ که بیش از ۷۰ درصد موارد سیگاری شدن در این مرحله اتفاق می‌افتد ـ و به مدت ۲۰ سال یا بیشتر به این عمل ادامه دهند، بین ۲۰ تا ۲۵ سال زودتر از افرادی که به هیچ وجه در زندگی سیگار نکشیده‌اند، خواهند مرد. آمارها همچنین می‌گویند دست‌کم ۱۴ نوع سرطان در بدن بر اثر استعمال دخانیات ایجاد می‌شود که هر فرد با مصرف یک بسته سیگار روزانه ۲۰۰ پک و ماهانه ۷۰ هزار پک به سیگار می‌زند. با هر پک سیگار هم ۸۰ ماده سرطان‌زا وارد بدن می‌شود. با این وجود فارغ از این آمارها و ارتباط تنگاتنگ کشیدن سیگار و ابتلا به سرطان، پزشکان معتقدند رابطه معناداری بین استعمال سیگار و تغذیه وجود دارد.
دکتر منصور رضایی می‌گوید: بین استعمال دخانیات و تغذیه ارتباط متقابل وجود دارد. افراد سیگاری عمدتا بر اثر استعمال دخانیات کم‌اشتها می‌شوند. به همین دلیل است که اغلب آنها ضعیف و لاغر هستند و از سوی دیگر تمایلی هم به مصرف میوه و سبزیجات ندارند. در حالی که این گروه از افراد جامعه به علت افزایش استرس اکسیداتیو در بدن و فلزات سنگین موجود در سیگار نیاز به میوه و سبزیجات بیشتری نسبت به افراد عادی دارند.
نقش تغذیه در کاهش تمایل به مصرف سیگار
تحقیقات نشان می‌دهد برخی از ترکیبات به‌ویژه سبزیجات به‌دلیل قلیایی کردن محیط خون سبب کاهش دفع نیکوتین بدن می‌شود. بنابراین میل به استعمال سیگار را کاهش می‌دهند و عکس این قضیه نیز صادق است. به گفته رضایی، مصرف چای و گوشت به‌ویژه گوشت قرمز به علت ادرارآور بودن و اسیدی کردن محیط خون باعث افزایش دفع نیکوتین می‌شوند و تمایل به مصرف سیگار در این افراد افزایش می‌یابد. احتمالا در بین خانواده، دوستان و آشنایان افراد سیگاری زندگی می‌کنند که با مشکلات متعددی مواجه هستند و عادات خاصی نسبت به دیگران از خود بروز می‌دهند. افراد سیگاری عمدتا نامنظم غذا می‌خورند و میان‌وعده هم ندارند. تنوع غذایی آنها کم است و گاهی مواقع بعضی از گروه‌های غذایی را اصلا مصرف نمی‌کنند و حتی اکثر آنها تمایل به غذای چرب دارند. این متخصص تغذیه معتقد است مصرف چای و قهوه در سیگاری‌ها زیاد است و مصرف میوه و سبزی در این افراد کمتر از افراد غیرسیگاری است. بعضی از آنها سیگار را با معده خالی حتی قبل از صبحانه استعمال می‌کنند.
ویتامین C، E و سلنیوم
دکتر رضایی درباره نیازهای تغذیه‌ای در افراد سیگاری می‌افزاید: در افراد سیگاری استعمال دخانیات میزان استرس اکسیداتیو، رادیکال‌های آزاد و فلزات سنگین مثل سرب، آرسنیک و کادمیوم در بدن را بالا می‌برد که برای کاهش میزان این مواد در بدن نیاز به مواد آنتی‌اکسیدان نظیر ویتامین C و E و سلنیوم است و این ترکیبات به وفور در میوه و سبزیجات یافت شده و باید در وعده‌های غذایی افراد سیگاری بیشتر باشد. همچنین لبنیات (شیر، ماست، کشک، دوغ و...) به‌طور رقابتی مانع جذب فلزات سنگین موجود در سیگار می‌شود که باز هم توصیه می‌شود مصرف مواد لبنی در افراد سیگاری نسبت به افراد عادی بیشتر باشد. داشتن الگوی غذایی صحیح شامل میوه و سبزیجات، حبوبات، گوشت سفید (ماهی و مرغ)، لبنیات کم‌چرب، مغز گردو، بادام، پسته و فندق تازه و بی‌نمک و همچنین استفاده از میان وعده‌های مناسب در کنار وعده غذایی صبحانه، ناهار و شام از عوارض کشیدن سیگار می‌کاهد. به گفته دکتر رضایی داشتن تنوع غذایی، استفاده کافی از مایعات (به‌صورت منظم هر ساعت یک استکان)، کاهش مصرف افراطی چای و قهوه جهت کاهش اضطراب پس از ترک سیگار و جایگزین کردن آن با لبنیات کم چرب همواره با مواد نشاسته‌ای نظیر نان و ماست یا نان و پنیر، شیر و عسل یا شیر و خرما و افزایش فعالیت فیزیکی روزانه همراه با نفس عمیق در کاهش عوارض سیگار بسیار موثر است.
تغذیه در شرایط ترک سیگار
در این میان، افرادی هم هستند که توانسته‌اند سیگار را ترک کنند و حتما باید توصیه‌های تغذیه‌ای برای جلوگیری از چاقی پس از ترک سیگار را رعایت کنند. این متخصص تغذیه اعتقاد دارد با توجه به اینکه پس از ترک سیگار، اشتهای فرد افزایش و سوخت و ساز بدن کاهش می‌یابد، طبیعتا کالری دریافتی بدن زیاد می‌شود، بنابراین افراد اضافه وزن پیدا می‌کنند و دچار چاقی می‌شوند که این مساله به‌ویژه در خانم‌ها خوشایند نیست. وی پیشنهاد می‌کند در شرایط ترک و پس از آن مصرف گروه‌های میوه‌جات و سبزیجات و لبنیات کم‌چرب و حبوبات افزایش یابد و خانواده‌ها این ترکیبات را در وعده‌های غذایی خود بگنجانند؛ چراکه استفاده از این مواد غذایی تمایل به مصرف سیگار را کاهش می‌دهند و از طرفی کم‌کالری بوده و در نهایت باعث جلوگیری از اضافه وزن و چاقی ناشی از ترک سیگار می‌شوند. در کنار آن افزایش فعالیت‌های روزانه مثل پیاده‌روی تند همراه با تنفس عمیق بسیار موثر است.
ارسال نظر