شماره روزنامه ۶۴۵۲
|

یک اقتصاددان با نگاهی انتقادی، اثر مشهور توماس پیکتی را بررسی کرد؛

اگر کسی بخواهد یک کارزار سیاسی را به‌عنوان یک تکنوکرات آرمان‌گرای چپ‌گرا هدایت کند، این کتاب دقیقا همان مانیفستی است که باید بنویسد یا از آن بهره بگیرد. «تاریخ مختصر برابری» اثر توماس پیکتی تلاشی است برای آن‌که سال‌ها پژوهش را در قالب نوعی مانیفست ــ هرچند منتشرشده توسط انتشارات دانشگاه‌ هاروارد…

تحول اقتصادی عصر جدید دیگر تنها نتیجه رفتار انسان‌ها نیست؛ بخش مهمی از تصمیم‌ها، انتخاب‌ها و واکنش‌های اقتصادی امروز را «الگوریتم‌ها» می‌سازند. از تعیین قیمت کالاها تا هدایت رفتار مصرف‌کنندگان؛ از تحلیل بازار سرمایه تا ساخت الگوهای جدید مصرف محتوا. هوش مصنوعی به صورت آرام و بی‌سر و صدا اما…

اخبار اندیشه

    پنجشنبه، ۱۷ مهر ۱۴۰۴
  • سیر تحول مفهوم شرکت در طول تاریخ چگونه بوده است؟

    روزنامه شماره ۶۴۰۵

    تولد شرکت مدرن

    یادداشت حاضر بر پایه مقاله لوییجی چری (۲۰۱۸)، مسیر تاریخی تولد شرکت مدرن در ایالات متحده را بازسازی می‌کند. این مسیر سه مرحله اصلی داشته است: نخست، شرکت‌های نیمه‌عمومی خدمتگزار دولت؛ دوم، شرکت‌های خصوصی‌شده بر مبنای نظریه قرارداد؛ و سوم، شرکت‌های مستقل با جایگاه «شخص طبیعی و حقوقی» که امروزه به نهادهایی نیمه‌حاکم بدل شده‌اند.
    چهارشنبه، ۱۶ مهر ۱۴۰۴
  • چرا مالیات بر ثروت دوباره به عنوان راه‌حل بحران‌های مالی مطرح شده است؟

    روزنامه شماره ۶۴۰۴

    بازگشت یک ایده شکست‌خورده

    فرانسه با یک بحران مالی بزرگ روبه‌روست.پیش‌بینی می‌شود دولت این کشور در سال جاری با کسری بودجه ۱۶۰‌میلیارد یورویی، معادل ۱۹۰‌میلیارد دلار یا بیش از ۵ درصد تولید ناخالص داخلی، مواجه شود.
  • آنچه تمدن را متمایز می‌کند، اخلاق است نه فناوری؛

    روزنامه شماره ۶۴۰۴

    بربریت چیست؟

    خط تمایز واقعی میان تمدن و بربریت نه فنی است و نه فناورانه، بلکه اخلاقی است. دو جامعه را تصور کنید: جامعه نخست، از رباتیک پیشرفته، سفرهای فضایی تجاریِ عادی و نانوربات‌هایی برخوردار است که می‌توانند انسان را هزاران سال زنده نگه دارند.
    دوشنبه، ۱۴ مهر ۱۴۰۴
  • چرا استقلال فدرال‌رزرو یک مساله جهانی است؟

    روزنامه شماره ۶۴۰۲

    اعتبار سیاستگذار پولی بر لبه تیغ

    ترامپ گفته است که لیزا کوک، یکی از رؤسای فدرال‌رزرو، را به بهانه اتهامات ساختگی کلاهبرداری در حوزه وام مسکن اخراج خواهد کرد. این اقدام هم بر اساس قوانین فدرال ایالات متحده غیرقانونی است، هم طبق رای اخیر دیوان عالی که رؤسای فدرال‌رزرو را از اخراج سیاسی مصون می‌دارد، غیرقانونی است و هم در کل ایده بسیار بدی است.
    یکشنبه، ۱۳ مهر ۱۴۰۴
  • چشم‌انداز تاریخی و نهادی آینده رهبری علمی جهان بررسی شد؛

    روزنامه شماره ۶۴۰۱

    رهبر آینده علم جهان

    آمریکا در طول هشت دهه گذشته، رهبری علمی خود را بر بنیانی از سرمایه‌گذاری عمومی پایدار، توافق دوحزبی بر سر اهمیت پژوهش و توان بی‌بدیل در جذب و نگهداشت استعدادهای جهانی استوار کرده است.
    شنبه، ۱۲ مهر ۱۴۰۴
  • اقتصاد ترکیه چگونه درگیر بحرانی خودساخته شد؟

    روزنامه شماره ۶۴۰۰

    عاقبت فرار از اصول علم اقتصاد

    دنیای اقتصاد - فربد بهروز : بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، درست در زمانی که بانک‌های مرکزی در سراسر جهان برای مهار تورم پس از همه‌گیری کرونا، نرخ‌های بهره را افزایش می‌دادند، ترکیه مسیری مخالف را برگزید.
    پنجشنبه، ۱۰ مهر ۱۴۰۴
  • بازبرآورد تاریخ بهره‌وری در انگلستان میانه سال‌های ۱۸۷۰-۱۲۵۰میلادی

    روزنامه شماره ۶۳۹۹

    رشد اقتصادی چه زمانی آغاز شد؟

    دنیای اقتصاد - کیوان حسین‌وند : اهمیت پرسش «رشد اقتصادی چه زمانی آغاز شد؟» در این است که پاسخ به آن تعیین می‌کند ریشه‌های گذار بشریت از تعادل مالتوسیِ هزارساله به مسیر رشد پایدار مدرن چه بوده است؛ اگر این گذار همزمان با انقلاب صنعتی یا اصلاحات نهادی رخ داده باشد، نقش نهادها و رویدادهای سیاسی در کانون قرار می‌گیرد، اما اگر رشد پیش‌تر آغاز شده باشد، وزن بیشتری به تغییرات اقتصادی فراگیر، نوآوری‌های تدریجی و تحولات اجتماعی داده می‌شود. به همین دلیل، تعیین دقیق زمان آغاز رشد نه فقط یک موضوع تاریخی، بلکه معیاری برای داوری میان نظریه‌های رقیب درباره‌ علل بنیادی توسعه به ‌شمار می‌آید.
    سه‌شنبه، ۰۸ مهر ۱۴۰۴
  • نظریه قیمت برای توضیح «هجوم برای تصاحب زمین» چه می‌تواند بگوید؟

    روزنامه شماره ۶۳۹۷

    رقابت با ابزارهای غیرقیمتی

    یکی از بینش‌های کلیدی نظریه قیمت این است که همیشه بعد دیگری برای بهینه‌سازی وجود دارد. این نکته بسیار مهم است. دیدگاه رایج در میان غیر‌اقتصاددانان آن است که بازارها همیشه ابزار مناسبی برای تخصیص منابع نیستند.
  • کنگره آمریکا چگونه به مصاف چالش پیوند کلیه رفته است؟

    روزنامه شماره ۶۳۹۷

    مساله حل‌شدنی کمبود کلیه

    والتربلاک- اقتصاددان: کمبود کلیه یکی از بهترین نوع مشکلات است. چرا؟ چون راه‌حل دارد. و این راه‌حل همین حالا در کنگره آمریکا روی میز قرار دارد.
    دوشنبه، ۰۷ مهر ۱۴۰۴
  • چگونه تضادهای حل‌نشدنی در سیاست‌های اقتصادی رئیس‌جمهور آرژانتین، او را در مسیر یک شکست تاریخی قرار داده است؟

    روزنامه شماره ۶۳۹۶

    معمای خاویر میلی

    وضعیت آرژانتین، همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، اکنون کاملا آشفته است. نکته شگفت‌انگیز اما اینجاست که رسانه‌های جهانی نیز به این بحران توجه نشان داده‌اند، به طوری که روزنامه فایننشال تایمز شرایط فعلی را «بدترین بحران دوران ریاست‌جمهوری خاویر میلی» توصیف کرده و بازارها در آستانه وحشت کامل قرار گرفته‌اند.
    یکشنبه، ۰۶ مهر ۱۴۰۴
  • جریان ارتدوکس اقتصاد چیست و چه ماهیتی دارد؟

    روزنامه شماره ۶۳۹۵

    تحلیل اقتصاد جریان اصلی

    اقتصاد جریان اصلی، به‌عنوان چارچوب مسلط در آموزش و سیاستگذاری بر فروضی مانند فردگرایی روش‌شناختی، عقلانیت ابزاری و تعادل استوار است. در یک تحلیل با تمرکز بر این مبانی، به واکاوی ماهیت، تحول تاریخی و تفاوت‌های آن با جریان غیر اصلی در سطوح نظری، روش‌شناختی و نهادی می‌پردازد.
    چهارشنبه، ۰۲ مهر ۱۴۰۴
  • هفت صاحب‌نظر، چشم‌انداز خود را از آینده اعلام کردند؛

    روزنامه شماره ۶۳۹۲

    آمریکا؛ ۵۰سال دیگر

    هفت صاحب‌نظر شناخته‌شده، در پاسخ به وال‌استریت‌ژورنال، پیشی‌بینی خود را از مسیر پیش‌ روی اقتصاد ایالات‌متحده در ۵۰سال آتی بیان کردند. در این گزارش، آینده هوش مصنوعی، تجارت، تولید صنعتی، رشد اقتصادی، نابرابری و بازار کار مورد بررسی قرار گرفته است.
    سه‌شنبه، ۰۱ مهر ۱۴۰۴
  • چرا هجمه‌ها به ناکارآمدی تحلیل اقتصادی منصفانه نیست؟

    روزنامه شماره ۶۳۹۱

    در دفاع از اصول علم اقتصاد

    تقریبا هر هفته، نویسنده‌ای در یکی از رسانه‌های بزرگ می‌گوید که علم اقتصاد ناکام مانده است. می‌گویند مدل‌های ما بیش از حد انتزاعی هستند و پیش‌بینی‌هایمان همواره نادرست از آب درمی‌آیند.
  • چرا استیبل‌کوین‌ها به بهبود نظام مالی کمک می‌کنند؟

    روزنامه شماره ۶۳۹۱

    پیشرفت نظام پرداخت با فشار رقیب

    اسوار پراساد- اقتصاددان: تصویب قانون استیبل‌کوین‌ها در ایالات متحده، موجی از نگرانی در سراسر جهان ایجاد کرده است. بسیاری از کشورها نگران‌اند که استیبل‌کوین‌های مبتنی بر دلار، سلطه این ارز را در پرداخت‌های بین‌المللی تقویت کرده و حتی جایگزین سامانه‌های پرداخت داخلی آنها شوند. بانک مرکزی اروپا هشدار داده است که این روند می‌تواند به از دست رفتن خودمختاری پولی و افزایش وابستگی ژئوپلیتیک به آمریکا منجر شود.
    دوشنبه، ۳۱ شهریور ۱۴۰۴
  • جدال علمی میان سه اقتصاددان کلان در دهه ۹۰ میلادی بررسی شد

    روزنامه شماره ۶۳۹۰

    سیاست پولی و چالش شناسایی علیت

    دنیای اقتصاد - کیوان حسین‌وند : در دهه ۱۹۹۰ میلادی، جدالی جالب توجه، علمی و عمیق میان سه اقتصاددان کلان شکل گرفت که بعدها سبب تقویت الگوهایی علمی برای شناسایی علیت‌ها شد. این یادداشت به بررسی این جدال علمی که در طی ۶ مقاله اصلی در دهه ۹۰ شکل گرفت که لیست آنان در پی‌نوشت ذکر شده است، می‌پردازد و بر دو نکته مهم تکیه می‌کند: نخست، ارائه الگویی علمی برای تبادل نظرات و مناقشات علمی درون جامعه علمی ایران تا تضارب آرا در فضای علمی این کشور نیز به شکلی منسجم و مکتوب درآمده تا قابل استناد و نقد آنگونه که جدال میان این سه اقتصاددان شکل گرفت، باشد. دوم، بررسی یک موضوع علمی عمیق اقتصاد کلان و پولی مبنی بر اینکه آیا سیاست‌های پولی بر متغیرهای حقیقی اثر می‌گذارند یا خیر.
    یکشنبه، ۳۰ شهریور ۱۴۰۴
  • آیا اقتصاد می‌تواند صعود و افول اشرافیت بریتانیا را توضیح دهد؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۹

    اشرافیت از لنز عرضه و تقاضا

    با وجود نگاه امروزی منفی به اشرافیت، دوام ۳۰۰ ساله آن در دوره پیشامدرن نشان می‌دهد که این نهاد کارکرد مهمی در جامعه داشته است. اشرافیت صرفا یک کالای تجملی به حساب نمی‌آمد، بلکه نهادی بود که در ارائه خدمات عمومی، از جمله جمع‌آوری مالیات، اداره بنادر و حضور در مناصب قضایی و نظامی کاربرد داشت.
    شنبه، ۲۹ شهریور ۱۴۰۴
  • چگونه آمار اقتصادی کشور‌های غیردموکراتیک، جهان را فریب می‌دهد؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۸

    رصد شبانه اقتصاد‌های بسته

    دنیای اقتصاد - فربد بهروز : ده‌ها سال است که یک روایت در اقتصاد جهان، بر رشد چشم‌گیر و پویایی اقتصادی دولت‌های غیردموکراتیک تاکید دارد. نمونه‌های برجسته‌ای مانند معجزه چین و نرخ‌های رشد دورقمی در برخی کشورهای آفریقایی و آسیایی، این باور را تقویت کرده است که حکومت‌های استبدادی، با وجود تمام انتقادها به وضعیت حقوق سیاسی و مدنی‌شان، می‌توانند راهی سریع و کارآمد برای رسیدن به توسعه اقتصادی باشند.
    پنجشنبه، ۲۷ شهریور ۱۴۰۴
  • یافته‌های جدید درباره منشأ پدیدار شدن دولت‌ها بررسی شد؛

    روزنامه شماره ۶۳۸۷

    روایت نو از سِفر پیدایش حکومت‌ها

    دنیای اقتصاد - کیوان حسین‌وند: مقاله میشار، موآو و پاسکالی (۲۰۲۲)* با تمرکز بر پرسش بنیادین اینکه چرا دولت‌ها و سلسله ‌مراتب سیاسی در برخی مناطق جهان پدید آمدند و در برخی دیگر حتی پس از پذیرش کشاورزی، چنین تحولاتی رخ نداد، روایت مرسوم را به چالش می‌کشد؛ روایتی که مبتنی بر زنجیره‌ای با آغاز از «حاصل‌خیزی زمین» به «تولید مازاد» و سپس «پدیداری دولت» است.
  • آنچه هوش مصنوعی برای رشد و اشتغال به همراه دارد

    درحالی‌که بسیاری از مفسران هشدار می‌دهند که هوش مصنوعی اشتغال را تضعیف خواهد کرد و تنها دستاوردهای محدود در بهره‌وری به همراه دارد، شواهد تجربی پیوسته خلاف این برداشت را نشان می‌دهند. با طراحی و اجرای سیاست‌های مناسب، این فناوری می‌تواند ظرفیت عظیمی برای تحریک هم‌زمان رشد اقتصادی و افزایش اشتغال داشته باشد.
    چهارشنبه، ۲۶ شهریور ۱۴۰۴
  • مسیری که معجزه اقتصادی ترکیه را به بحران رساند، بررسی شد؛

    روزنامه شماره ۶۳۸۶

    عقبگرد آنکارا در مسیر توسعه

    دنیای اقتصاد - فربد بهروز: بحران سال ۲۰۰۱ اقتصاد ترکیه را تا آستانه فروپاشی کامل کشاند. این بحران که پس از دهه‌ها بی‌ثباتی سیاسی و تورم مهارنشدنی رخ داد، به کاهش تولید ناخالص داخلی، ورشکستگی نظام بانکی و کاهش شدید ارزش لیر منجر شد.
    سه‌شنبه، ۲۵ شهریور ۱۴۰۴
  • چرا احزاب معتدل‌تر از وعده‌هایشان عمل می‌کنند؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۵

    راز گسل سیاست و شعار

    دنیای اقتصاد - فربد بهروز : یک تصور رایج وجود دارد که سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها را بازتاب مستقیم خواست اکثریت یا اجرای بی‌کم‌وکاست مرامنامه احزاب حاکم می‌داند. تحلیل دقیق فرآیند سیاستگذاری، به‌خصوص در حوزه حساسی مانند نظام مالیاتی، نشان می‌دهد که انتخاب‌ها ریشه در جای دیگری دارند.
  • اثر مشهورآدام اسمیت،‌در ۲۵۰سالگی چه درس‌هایی برای ما دارد؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۵

    ۲.۵ قرن با ثروت ملل

    سال آینده، دویست‌وپنجاهمین سالگرد تصویب «اعلامیه استقلال» خواهد بود؛ سند بنیان‌گذاری ایالات متحده. اما سند بنیادین دیگری، که برای فهم اقتصاد نیز حیاتی است، در سال ۲۰۲۶ به همان نقطه عطف خواهد رسید: کتاب «ثروت ملل» آدام اسمیت. در دورانی از دگرگونی‌های سریع اقتصادی و ساختاری، بازخوانی بینش‌های این اثر ارزشمند است.
    دوشنبه، ۲۴ شهریور ۱۴۰۴
  • چرا فرانسه باید برای شوک بعدی آماده شود؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۴

    زنگ خطر ورشکستگی الیزه

    دولت فرانسوا بایرو، نخست‌وزیر فرانسه، پس از آنکه نتوانست از پارلمان رای اعتماد بگیرد، سقوط کرد و مقصر اصلی این اتفاق، خود دولت است. در واقع، دلایل محکمی وجود دارد که نشان می‌دهد شهروندان بودجه پیشنهادی را قاطعانه رد می‌کنند، دقیقا به این دلیل که به آنها القا شده بود چاره دیگری ندارند.
  • آیا بحران بدهی حاکمیتی فرانسه در راه است؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۴

    بحران یونانی در پاریس

    بانک مرکزی اروپا به احتمال بسیار زیاد ناچار خواهد شد برای تقویت اقتصاد فرانسه مداخله کند. با این حال، پرداخت چنین وامی قطعا با شروطی همراه خواهد بود؛ شروطی که طبقه سیاسی فرانسه احتمالا تا زمانی که در آستانه فروپاشی بازار اوراق قرضه دولتی قرار نگیرند، حاضر به پذیرش آنها نخواهند شد.
    یکشنبه، ۲۳ شهریور ۱۴۰۴
  • فهم از هومو اکونومیکوس چگونه در طول تاریخ دچار تحول شد؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۳

    تکامل انسان اقتصادی

    دنیای اقتصاد - کیوان حسین‌وند : علم اقتصاد، همانند دیگر شاخه‌های علوم انسانی، همواره در حال تکامل و بازتعریف خود بوده است. هسته مرکزی این تحولات، فهم و مدل‌سازی «انسان» به عنوان عامل اصلی کنش اقتصادی است. این فهم، محصولی یک‌باره نبوده، بلکه حاصل دیالکتیکی پیچیده میان فلسفه، روان‌شناسی، تاریخ، و روش‌شناسی علمی است.
    شنبه، ۲۲ شهریور ۱۴۰۴
  • چگونه افزایش تورم، نادرستی رویکرد اقتصادی برای جلب رضایت عمومی را آشکار ساخت؟

    روزنامه شماره ۶۳۸۲

    چوب ادب تورم بر سر پوپولیسم

    با افزایش نرخ‌های بهره در کشورهای صنعتی جهان، عصر استقراض ارزان برای دولت‌ها به پایان رسیده است. کنت روگوف، اقتصاددان سرشناس، نشان می‌دهد که چگونه پوپولیسم دست‌و‌دلبازانه، در عمل به بدهی‌های سنگین، تضعیف قدرت مانور دولت‌ها، تشدید تورم و کاهش رشد مورد انتظار اقتصادی منجر شده است.