اخبار تاريخ و اقتصاد - روزنامه شماره ۴۴۲۷

• 

  رعیت فقیر و ارباب دامدار

  علیرضا احمدی کارشناس ارشد ایرانشناسی تاریخی

  استان گیلان یکی از استان‌های شمالی کشورمان است که دارای طبیعتی زیبا و پوشیده از جنگل و سرشار از منابع آبی است، به‌طوری‌که گیلان پرباران‌ترین استان کشور و میزان بارش سالانه آن حدود ۱۳۵۹ میلی‌مترمربع است. اقتصاد گیلان بر پایه کشاورزی و دامداری، صید ماهی و پرورش زنبورعسل و کرم ابریشم استوار است و می‌توان از آن به‌عنوان یک‌قطب اقتصادی قوی در ایران نام برد. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی اقتصاد معیشتی مردم گیلان از نگاه ایران‌شناسان عهد قاجار بپردازیم. نوشته‌های ایران‌شناسان و سیاحانی که در دوره قاجار به گیلان سفر کرده‌اند می‌تواند اطلاعات خوبی از نحوه امرارمعاش و نحوه چرخه قدرت بین زمین‌داران و دهقانان و نوع زندگی مردم گیلان در دوران قاجار را به ما منتقل کند.
• 

  انگلیسی‌های قحطی‌آور در جنگ جهانی اول

  فرانسیس وایت در گزارش خود درباره قحطی در ایران، نگاهی اساسی به خریدهای غله توسط ارتش انگلیس در ایران به دست می‌دهد. از گزارش او روشن است که خریدهای غله توسط انگلیسی‌ها برای ارتش چهارصد هزار نفری خود در بین‌النهرین و نیز نیروهایشان در ایران دلیل اصلی کمبود غله و قحطی بوده است.
• 

  لغو قرارداد الجزایر

  ۲۷ شهریور ۱۳۵۹ مجمع ملی عراق، تصمیم شورای فرماندهی این کشور مبنی بر لغو قرارداد ۱۹۷۵ را تایید کرد. براساس تصمیم شورای فرماندهی عراق که صدام حسین آن را اعلام کرد، اروندرود به‌طور کامل به عراق تعلق پیدا می‌‌کرد. تصمیم شورای فرماندهی عراق منجر به آغاز جنگ تحمیلی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ شد که ۹۴ ماه به طول انجامید.
• 

  حق رای زنان نیوزیلند

  ۱۸ سپتامبر ۱۸۹۳، زنان نیوزیلند به‌عنوان نخستین زنان جهان حق رای در انتخاب سرنوشت را به دست آوردند و قانون انتخابات به نفع مشارکت سیاسی زنان تغییر کرد. پس از نیوزیلند، استرالیا در سال ۱۹۰۲ حق رای را برای زنان به رسمیت شناخت. بریتانیا نیز در سال ۱۹۱۸ حق رای زنان را به رسمیت شناخت. سن رای برای زنان بریتانیا بالای ۳۰ سال بود، در حالی که مردان می‌توانستند پس از ۲۰ سالگی در انتخابات شرکت کنند. گزارش‌ها نشان می‌دهد، به‌طور متوسط زنان در سراسر جهان تنها ۵/ ۲۳ درصد از نمایندگان پارلمان‌ها را تشکیل می‌دهند.
• 

  محاصره دهلی و انقلاب هندی‌ها

  شورشیان هندی که علیه استعمار بریتانیا به پا خاسته بودند ۱۸ سپتامبر ۱۸۵۷ شهر دهلی و مراکز شرکت هند شرقی را محاصره کردند. این شورش‌ها دو سال طول کشید اما به دلیل توان نظامی و تدارکاتی انگلیسی‌ها به شکست انجامید. ویل دورانت، نویسنده و مورخ آمریکایی، قحطی ایجاد شده به دلیل اقدامات کمپانی هند شرقی را اینگونه روایت می‌کند: «انگلیسی‌ها همه چیز را در هندوستان به فروش می‌رساندند آنها حتی حاکمان ایالت‌ها را با دریافت رشوه به قدرت می‌رساندند و هندوها را وادار می‌کردند گران بخرند و ارزان بفروشند و این سیاست امپریالیستی بود که سبب شد ۳۰ میلیون هندی در کلکته به اوج بدبختی برسند.»
• 

  عزاداری عاشورا در عهد صفویه

  ژان باتیست تاورنیه، سیاح فرانسوی است که به بسیاری از کشورهای مشرق زمین سفر کرده و سفرنامه‌هایی گرانبها از خود برجای گذاشته که در آنها اطلاعاتی ارزشمند در باب زندگی روزمره و فرهنگ مردم مناطق مختلف ارائه کرده است. او چندین سفر در دوره شاهان صفوی به ایران داشته و در یکی از آن سفرها که مقارن با محرم بوده است، یادداشت‌هایی را در رابطه با مراسم عزاداری ایرانیان در دوره شاه سلیمان برجای گذاشته است.

• گفته‌ها

  بنای فلاطوری یا اداره نوغان لاهیجان در زمان مظفرالدین شاه قاجار و در اوج شکوفایی صنعت ابریشم گیلان به همت مهندسان آلمانی بنا شده و تا قبل از سال ۱۳۱۰ خورشیدی ابریشم گیلان و مدیریت این کارخانه تحت نفوذ و مدیریت مسیو لاسفاریدیس بود؛ مدتی هم امجدالسلطان قطبی مدیریت این کارخانه را دردست داشت.