مردم در همه جای دنیا بانکدارها را دوست ندارند چون آنها را نماد ثروت اندوزی و سرمایهداری میدانند. در چشم عامه مردم، بانکها نهادهایی در خدمت ثروتمندان تلقی میشوند، نهادهایی که پساندازهای خرد و درآمدهای اندک مردم عادی را جمع کرده و با آنها ثروتمندان را تامین مالی میکنند. به زبان ساده، سپردهها را مردم عادی میآورند اما وامها و سودها را ثروتمندان میبرند.
کتاب فلسفه هانا آرنت از مجموعه کتابهایی است که با هدف آشنا کردن مخاطب با آرای فیلسوفان نوشته شده است. فصل ابتدایی کتاب نگاهی اجمالی به زندگی آرنت دارد. تجربه فردی و دورانی که در آن زیسته بهخصوص هویت یهودیاش، همواره نقطه عزیمت او برای فهم مسائل و نگارش آثارش بوده است. آرنت در کتاب ریشههای توتالیتاریسم با رویکردی تاریخی به سه نیروی ویرانگر قرن بیستم میپردازد: یهودستیزی، امپریالیسم و توتالیتاریسم. او نشان میدهد که یهودستیزی از دل ابهامات قرن نوزدهم بهوجود آمده است.
زهراسادات روحالامین / کارشناس پژوهش علوم اجتماعی
امروزه ثروت مادی ضرورتا بر هویت دلالت دارد، تا آنجا که دست کم در جوامع مدرن غربی، «داشتن، معادل بودن» است(لوری، ۱۹۶۶؛ دیتمار، ۱۹۹۲). لوری معتقد است: «در فرآیند اکتساب و مصرف و مبادله کالاها است که افراد از زندگی اجتماعی برخوردار میشوند.» هویت ما، چه در جامعهای پیشاصنعتی باشیم و چه در سرمایهداری متاخر، به طرز لاینفک با مبادله و نمایش کالاها پیوند خورده است.
دنیای اقتصاد:
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالاتمتحده که روز سهشنبه از وزیر کار خود بهدلیل پروندهای که دارد دفاع کرده بود تا مانع از استعفایش شود، حالا خود میگوید ممکن است به پرونده نگاه مجددی داشته باشد. به گزارش خبرگزاری رویترز، الکساندر آکوستا، وزیر کار دولت ترامپ متهم است که بهعنوان دادستان درخصوص پرونده جنسی سرمایهداری به نام جفری اپستین اهمال یا اعمال نفوذ کرده باشد. آکوستا در زمان محاکمه قبلی جفری اپستین در فلوریدا دادستان فدرال بود. ترامپ در این زمینه گفت: من برای وزیر کارم بسیار متاسف هستم. من…
کیهان نوشت: بازیگری که روزگاری عضو گروهکهایی بود که داعیه مبارزه با سرمایهداری و امپریالیسم داشتند، امروز کارش به جایی رسیده که بازی دخترش در سینمای وابسته امپریالیسم و انتشار عکسهای تبلیغاتی وی در نشریات غربی را افتخار میداند!
دنیای اقتصاد:
اکونومیست در سرمقاله این هفته خود مینویسد: امروزه بیان انتقاداتی نظیر اینکه ماشینها فرصتهای شغلی را تهدید میکنند یا آنکه مشاغل کوتاهمدت هستند به نقل محافل اقتصادی بدل شدهاند. این درحالی است که آمارهای مختلف واقعیت دیگری را نشان میدهد. در کشورهای توسعهیافته عضو سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه اغلب اعضا کمترین نرخ بیکاری طی ۱۵ تا ۶۴ سال گذشته را تجربه میکنند. رشد نرخ اشتغال البته قرار نیست تا ابد پایدار بماند و درنهایت یک دوره رکودی آن را از بین میبرد اما بهتر است که انتقادات نیز…
باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: معترضان به نظام سرمایه داری و بی عدالتی در پاریس موسوم به جلیقه زردها با حضور در خیابانهای پاریس به اعتراضات خود همچنان ادامه میدهند.
۲۹ فروردین ۱۳۴۰ نخستین کنفرانس جنبش غیرمتعهدها در بلگراد برگزار شد. جنبش غیرمتعهدها یک سازمان بینالمللی است که در سال ۱۹۶۱ میلادی در اوج جنگ سرد تاسیس شد و شامل کشورهایی میشد که به هیچیک از بلوکهای قدرت نظام جهانی یعنی اردوگاه کمونیسم و سرمایهداری تعلق نداشتند. این سازمان با پایان جنگ سرد نیز به فعالیت خود ادامه داده و در سال ۲۰۱۲ در مجموع ۱۲۰ دولت عضو و ۱۷ عضو ناظر داشتهاست.
خبر آنلاین:
در نظام سرمایهداری ایالات متحده، کسب منافع اقتصادی حرف اول را می زند. روزی که روزگار طلایی نفت بود و هر بشکه به قیمت های بالای ١٠٠ تا ١٤٠دلاری فروخته می شد، مخازن نفت گران شیل را توسعه دادند و حالا با ارتقاء تکنولوژی، می توانند تولید نفت شیل را حتی در محدوده قیمتی ٣٠ دلار ادامه دهند.
اتفاقات سیاسی طی دهههای گذشته تاثیرات جدی در حوزههای مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی داشته است. فشارهای غیرمعقول بر تودههای مردم در قرن ۱۸ باعث عکسالعمل طبقات روشنفکر در سطح جهانی شد. ظهور مارکس و ارائه تحلیل برای عبور از تبعیضات نظام تندرو سرمایهداری منجر به بروز مارکسیسم در سطح جهانی شد. این روند مورد استقبال بسیاری از روشنفکران در کشورهای مختلف قرار گرفت.
سیصد و هفتمین شماره از هفتهنامه تجارت فردا به موضوع افزایش فاصله میان مردم و سیاستمداران پرداخته و این پرونده را با عنوان اصلی «کالبدشکافی» در جلد بازتاب داده است. به اعتقاد نویسندگان این مجله، بیش از هر زمانی باید نگران تعمیق شکاف بین مردم و مسوولان بود. تشدید مناسبات تیولداری و سرمایهداری دولتی که به پررنگتر شدن مدل «دولتمردان مرفه و مردم فقیر» منجر شده، اسباب نگرانی جامعه را فراهم کرده است.
کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایهداری» نوشته بندیکت کوهلر را باید کتابی درباره ریشهیابی ظهور و پیشرفت سریع اسلام و تمدن اسلامی در چند سده اولیه اسلام دانست. نویسنده کتاب که به دانش و ادبیات روز علم اقتصاد و بهویژه اقتصاد نهادگرا مجهز است با تأمل و غور در وقایع تاریخی در فاصله ۱۵۰۰ تا ۱۰۰۰ سال پیش در گستره غرب آسیا و جنوب اروپا به نتایجی بسیار جالب و خواندنی میرسد که حتی برای مدیریت اقتصادی در عصر حاضر هم درسهایی ارزشمند دارد.
معروف است که اندیشمندان مسلمان در عصر طلایی تمدن اسلامی، میراث فلسفه یونان را از زبان یونانی به عربی ترجمه کردند، و به واسطه آن ترجمههای عربی است که آن میراث و سنت فلسفه یونانی حفظ شد. مدتها بعد اروپاییها ترجمههای عربی را به زبان لاتین برگرداندند و اینگونه آن میراث را بازیافتند. اگر ترجمههای عربی نبود، آن میراث یونانی از بین رفته بود، و روشنگری و نوزایی در اروپا از یک نیروی محرکه قوی محروم مانده بود. درباره اقتصاد آزاد هم ظاهرا داستان از همین قرار است، فقط در جهت عکس. اولین جلوه اقتصاد…
سید احسان خاندوزی
استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
کتاب بندیکت کوهلر گرچه از قضاوتهای آکنده از سوگیری خالی نیست، اما بیتردید یکی از پردامنهترین تحقیقات تاریخی پیرامون نسبت نظام اقتصادی صدر اسلام با نظامهای متاخر (بهطور خاص سرمایهداری) محسوب میشود. وسعت ارجاعات نویسنده و اشارات مکرر به جزئیات وقایع تمدن اسلامی، از کوشش مثالزدنی کوهلر برای تایید فرضیه خود حکایت دارد، هرچند به جهت تمایز میان منابع معتبر و کمتر معتبر، صحت و سقم برخی جریانهایی که او در کتاب ذکر کرده، زیر سوال است.
حدود سه دهه پیش یعنی زمان برچیده شدن دیوار برلین، به ظاهر کاپیتالیسم بر کمونیسم پیروز شد و سوسیالیسم به تاریخ پیوست. در این سالها احزاب چپگرا دیگر سخنی از اصول سوسیالیستی به زبان نمیآوردند و از آزادی اقتصادی، بازار آزاد و رقابت ستایش میکردند. اما اخیرا تحولاتی در برخی کشورها رخ داده که نشاندهنده توجه دوباره مردم به سوسیالیسم است. درباره علل این تحول دیدگاههای مختلفی مطرح شده، اما این باور وجود دارد که نقایص کاپیتالیسم سبب شده، سیستم سوسیالیسم که منتقد آن است جذابیت پیدا کند.
از ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۶ سه برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه تدوین و به اجرا گذاشته شد. این برنامهها رویکرد و جهتگیریهای روشنی داشتند اما بهویژه برنامه پنجم توسعه تحت تاثیر افزایش قابل ملاحظه درآمدهای نفتی از مسیر خود منحرف شد و ناتوانی دولت در کنترل و جهتدهی بهینه درآمدهای نفتی موجب تغییر غیرقابل انکار در ساختار سرمایهداری کشور و وقوع انقلاب شد.
این پژوهش نشان میدهد که تحولات اجتماعی ایران برای گذر جامعه سنتی ایران به جامعه مدنی با سرمشقگرفتن از غرب مناسب نبوده است. تحول حقوقی انجامشده متناسب با زایش عنصر شهروند با حقوق و وظایف مشخص نبوده است و مردم کشور همچنان همان شاخصهای حقوقی افراد مکلف و رعیتهای موظف در جوامع ماقبل سرمایهداری را داشتهاند. جامعه مدنی بهمنظور نمایندگی مصالح و منافع طبقات اجتماعی و درنهایت منافع عموم شکل نگرفت، در نتیجه زمینه جدایی دولت از جامعه فراهم نشد و جامعه جماعتی همچنان در قیمومیت حوزه سیاسی و جلوه آن…
محمدباقرخرمشاد / استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی (نویسنده مسوول)
محمدجواد موسینژاد/ دانشجوی دکترای دانشگاه علامه طباطبایی
مراحل مقدماتی توسعه در ایران در اواخر قاجار با شکلگیری نهادهای اداری و بوروکراتیک، بهطور بسیار نامحسوس شروع شد و در دوران پهلوی اول و دوم بهطور ملموسی شدت یافت. بهخصوص در زمان پهلوی اول با شکلگیری دستگاههای بوروکراتیک عریض و طویل، به برنامه نوسازی توجه بسیار زیادی شد و در زمان پهلوی دوم با اجرای برنامههای نوسازی که عموما با فشارهای قدرتهای خارجی برای مقابله با نفوذ بلوک شرق در ایران و با هدف ادغام کردن دستگاهها و ساختارهای سیاسی و اقتصادی درون ایران در نظام سرمایهداری، بهصورت یک…
دنیای اقتصاد:
ابتدای دهه ۹۰ برای اقتصاد آلمان یک نقطه عطف محسوب میشود. نقطه زمانی که در آن با تغییر ریل حرکت قطار اقتصاد آلمان وضعیت معیشتی مردم به شکل قابل توجهی بهبود یافت و اقتصاد آلمان متحد در یک بازه کوتاه به قدرتمندترین اقتصاد اروپا تبدیل شد. قبل از این دوره، اقتصاد سمت شرقی دیوار برلین به حدی بیروح و مات بود که کمتر کسی فرجام آن را غیر از فروپاشی پیشبینی میکرد. دولت بر تمام صنایع سایه افکنده بود و مجال شکوفایی درونزا به اقتصاد نمیداد. خانوادههای نقرهای و اشرافیان موروثی در دل این نظام…
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اولین، بزرگترین و فراگیرترین تشکل بخشخصوصی است که به موجب قانون رسمیت و مشروعیت یافته است. در سالهای اولیه بعد از انقلاب همه تلاش ماموریت یافته مدیران این تشکل، حفظ موجودیت آن بود. تندروهای زیادی اتاق بازرگانی را کانون عاشقان و ناقلان فرهنگ و سیستم سرمایهداری غربی و آن را عامل استثمار و استعمار میدانستند.
محمد قاضی، مترجم بزرگ معاصر ۲۴ دی ۱۳۷۶ در سن ۸۴ سالگی در تهران چشم بر جهان فروبست. او علاوه بر ترجمه دهها شاهکار کلاسیک و مدرن، چندین کتاب تاریخی و تحقیقی از جمله «کوروش کبیر» اثر آلبر شاندور و «سرمایهداری آمریکا» نوشته ماریان دوبوزی را به فارسی برگرداند. قاضی در جوانی کارمند اداره دخانیات بود و در کتاب خاطراتش تصویری روشن از زندگی اقتصادی مردم در دوران پس از انقلاب به دست داده است. او همچنین روایت دیدارش با گابریل گارسیا مارکز، نویسنده بزرگ کلمبیایی را نقل کرده که از نظرتان می گذرد:
غلامرضا فدایی در خبرآنلاین نوشت: در چند هفته تظاهرات که در ماه دسامبر ۲۰۰۸ و قبل از آن تا ژانویه تظاهرات مبارزه با سرمایه داری در فرانسه به اوج رسید تا جائی که حتی به دانش آموزان هم کشید.
مهر:
نمایشگاه «هماوردی» با آثاری از ۱۰هنرمند ایرانی و خارجی از جمعه ۲۱ دیماه در گالری ماه مهر برگزار میشود. این نمایشگاه با همکاری گالری
Katharina Maria Raab برلین،
Factory TT Berlin / Tehran و با حمایت خانه هنر آریا و Zuker e.V شکل گرفته است.
شهر چونگجین یک شهر صنعتی بزرگ است که از نفوذ قدرتمند ایدئولوژیک پیونگیانگ بسیار دور است. اگرچه همچنان تحت کنترل سفت و سخت دولت است اما در میان شمالیها، چونگجین، شهر «مد» است. آدمهای متوسط در آنجا همچنان فقیرند اما در عصر سرمایهداری نوظهور، اهمیت این شهر بندری بهعنوان پایگاه تجاری درحال افزایش است. چونگجین به اولین مکان برای حضور مدلهای خارجی تبدیل شده است. حتی پیونگیانگ هم در زمینه سبک و مد به پای چونگجین نمیرسد. چونگجین هم یک شهر مرزی است و هم یک بندر تجاری. ترکیب این مولفهها چونگجین…
ايسنا:
رئیس کمسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه سال گذشته جهت اخذ مشورت در باب ابعاد فقهی اقتصاداسلامی سراغ چندتن از علما رفته است، گفت که از میان علمایی که به آنها رجوع کردیم، فقط یکی از آنها به درخواست ما پاسخ داد.