محل دائمی نمایشگاههای تهران از بیست و هشتم آبان ماه به مدت چهار روز میزبان نوزدهمین دوره نمایشگاه بینالمللی لوازم خانگی است. برگزاری منظم هجده دوره از سال ۱۳۸۰، سابقه و اعتبار داخلی و بینالمللی بالایی را برای این نمایشگاه ایجاد کرده، به طوری که شرکتکنندگان از چند ماه قبل برای حضور در آن برنامهریزی میکنند و میکوشند محصولات جدید خود را به بهترین شکل در آن ارائه کنند. نمایشگاهی که امسال در کنار بیش از ۳۰۰ تولیدکننده داخلی، شرکتهای خارجی و واردکنندگان نیز همچون دورههای قبل شرکت دارند که خود موجب آشنایی صنعتگران کشورمان با آخرین فنآوریهای جهانی میشود و در عین حال انگیزه رقابت با رقبای خارجی را تقویت میکند.
صنعت لوازم خانگی در ایران، مطابق با آمارها دومین صنعت بزرگ کشور محسوب میشود؛ این صنعت با ایجاد اشتغال مستقیم و غیر مستقیم یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفری و با بیش از ۶۰۰ واحد تولیدی که با ۶۰ درصد ظرفیت اسمی در حال فعالیت هستند، نام و آوازهای چندین ساله را کسب کرده است. در سالهای گذشته که اقتصاد و شرایط سیاسی کشور با تغییر و تحولاتی همراه بود، صنعت لوازم خانگی هم از این تغییرات مصون نماند و با دورنما و افق تازهای روبهرو شد. بسیاری از تولیدکنندگان و فعالان این صنعت با وجود تحریمهای اقتصادی و ممنوعیت رسمی واردات لوازم خانگی، توانستند با اتکا به توانمندیها و ظرفیتهای موجود، نیاز بازار و مردم را تامین کنند و محصولات را با شرایط مناسب و کیفیت رقابتی تولید و در اختیار مصرفکنندگان قرار دهند. این هماهنگی و اتحاد تولیدکنندگان و صاحبان این صنعت در شرایط سخت اقتصادی امروز، تصویری متفاوت از صنعت لوازم خانگی را نشان داد.
دو سال است که اقتصاد ایران روزهای سختی را پشت سر میگذارد؛ از یکسو فشار تحریمها و کاهش درآمدهای نفتی دولت را با کسری بودجه روبهرو ساخته و از دیگر سو افزایش نرخ ارز و رشد فزاینده قیمتها، قدرت خرید مردم را کاهش داده و سفرههای آنها را کوچکتر کرده است. در این روزها، ماهها و سالهای سخت، صنایع نیز از چالشهای موجود مصون نماندهاند و صنعت لوازم خانگی نیز با دستاندازهایی برای توسعه روبهرو شده است. چالشهای صنعت لوازم خانگی در شرایط موجود بسیار زیاد است. اهم این چالشها عبارتند از «قاچاق کالا»، «مشکلات بانکی»، «عدم پایداری قوانین مصوب شده»، «کمبود نقدینگی»، «مالیات ارزشافزوده»، «عملکرد سلیقهای قوانین گمرکی»، «عدم تثبیت قیمتهای مواد اولیه مصرفی مانند فولاد و پتروشیمی که عمدتا در انحصار دولت است» و... این مجموعه عوامل باعث شده موانعی بر سر راه تولید و تولیدکنندگان قرار گیرد که عمدتا مربوط به ارگانهای دولتی است که باید بر اساس قوانین محکم و پایدار و اجرای کامل آنها، امیدوار به حل مشکلات بود.
دکتر حبیب الله انصاری در نشست خبری نوزدهمین نمایشگاه بین المللی لوازم خانگی گفت: نگاه ما به نمایشگاه فراتر از حدی است که در ایران می گذرد چراکه در تمام دنیا از آن با نام صنعت نمایشگاهی یاد میشود. وی افزود: نمایشگاه لوازم خانگی به منظور توسعه این صنعت و رشد صادرات برگزار می شود و از اهمیت بالایی برخوردار است. دبیر کل انجمن صنایع لوازم خانگی ادامه داد: مهمترین دلیل برگزاری نمایشگاه نشان دادن توانمندی های این صنعت در کشور است. نمایش نوآوری های صنعت لوازم خانگی در چرخه تولید بسیار با اهمیت است و از این رو برگزاری این نمایشگاه همواره مهم خواهد بود.
نوسانات ارزی و بحرانهای اقتصادی ۲ سال گذشته بسیاری از صنایع را با معضلات و چالشهای اساسی رو به رو ساخت. صنعت لوازم خانگی از جمله صنایعی بود که نه تنها به دلیل افزایش نرخ ارز، تحریمهای اقتصادی و عدم ثبات در تصمیم گیریها و سیاست گذاریها ضررهای فراوانی داد؛ بلکه افزایش قیمت تمام شده و کاهش قدرت خرید مردم موجب کوچک شدن بازار لوازم خانگی شد. برای بررسی چالشها و مشکلات پیش روی صنعت لوازم خانگی ایران، به سراغ یکی از با سابقه های این صنعت رفتیم. در ادامه گفت و گوی دنیای اقتصاد با محمدرضا درافشار، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک را میخوانید.
سال گذشته سالی پر دغدغه برای اقتصاد کشور ما بود و در این آشفتگی که اقتصاد را متزلزل کرد، صنعتگران و تولیدکنندگان یکی از کسانی بودند که بیشترین ضربه را متحمل شدند.تحریمها و نوسانات نرخ ارز به راستی تولید و تولیدکننده را فلج کرد و نه تنها سد محکمی بر راه صادرات شد، که واردات بسیاری از محصولات موردنیاز را هم با مشکل مواجه کرد و در بسیاری از موارد غیرممکن ساخت. در مقایسه با سال گذشته میتوان گفت، سال ۹۸ تا حدودی کم تنشتر از سال۹۷ است و مقداری از این نوسانات و آشفتگیها در سال جاری کاسته شده. با توجه به فروکش شدن تنشها اما اقتصاد کشور ما همواره با تنش همراه بوده و هست.افزایش نرخ ارز یکی از مشکلاتی بود که سال گذشته تولیدکنندگان را به چالشهای بسیار گرفتار کرد در حال حاضر نرخ ارز تا حدودی تثبیت شده و این ثبات در برنامهریزیهای تولیدکنندگان تاثیرگذار بوده است. برنامه ریزی مناسبی برای تولید تلوزیون در این چالشی داشتیم. اکنون ۱۵ واحد در کشور با حدود ۳۰ برند در صنعت لوازم صوتی و تصویری فعال هستند و کارخانهای در این صنعت تعطیل نشده است.در شرایط تحریمی برندهای معروف کرهای فروش قطعه را به ما متوقف کردند، تولیدکنندگان داخلی هم با جایگزین کردن برندهای دیگر به جای برندهای کرهای در تلاش هستند با این مشکل مقابله کنند.
صنعت لوازم خانگی ایران سهم قابل توجهی در اشتغال و تولید داخلی دارد و سالانه از خروج میلیونها دلار ارز جلوگیری میکند. با اینحال طی سالهای گذشته توسعه این صنعت با شتاب سابق پیش نرفته است. این موضوع منجر به ظهور انواع کاستیها، اتلافها و ناکارآمدیها شده است. سلطان حسین فتاحی، مدیرعامل امرسان معتقد است صنعت لوازم خانگی این روزها با دو چالش عمده روبهروست؛ نقدینگی بنگاهها و کاهش قدرت خرید مهمترین دستاندازهایی هستند که به اعتقاد او سرعت توسعه و رشد این صنعت استراتژیک را کند کرده است. به اعتقاد فتاحی «تحریک تقاضا» با استفاده از تخصیص وامهای ارزانقیمت به دو طرف عرضه و تقاضا میتواند یکی از راهکارهایی باشد که رونق را دوباره به کسبوکار فعالان صنعت لوازم خانگی بازگرداند. در ادامه گپوگفت «دنیای اقتصاد»را با مدیرعامل امرسان پیرامون مهمترین مسائل اینروزهای صنعت لوازم خانگی میخوانید.
بازار لوازم خانگی کشور هنوز در خواب بهاره به سر میبرد و بسیاری از مغازهها و شرکتها از رکود حاکم بر این صنعت گلایه دارند. سال ۱۳۹۷ بود که پس از نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار فضای اقتصاد کشور ملتهب شد؛ بهدنبال التهاب در بخشهای مختلف اقتصادی، تحریمها هم مشکلات اضافه شده و هر روز فشارها را بر تولیدکنندگان و صاحبان کسبوکار مضاعف میکردند. در این میان، صنعت لوازم خانگی هم با مشکلات عدیدهای روبهرو شد؛ رکود حاکم بر بازار و اختلالاتی که در عرضه و تقاضا به وجود آمد این صنعت را با دستاندازهایی مواجه کرده است. نظامیپور، مدیرعامل شرکت هدیش سبز پارسه معتقد است «افزایش قاچاق»، «رکود در خرید و فروش» و «افزایش قیمتتمام شده محصولات» از عمدهترین مشکلاتی است که به دغدغههای فعالان اقتصادی دامن زده است. به اعتقاد او حل مسائل سیاست خارجی و تخصیص اعتبارت ارزانقیمت به تولیدکنندگان راهکارهایی است که میتواند بخشی از چالشهای صنعت لوازم خانگی را از میان بردارد. در ادامه گفتوگو «دنیای اقتصاد» با این فعال اقتصادی را میخوانید.
آسیبشناسیها نشان میدهد در کشور ما عوامل متعددی باعث شده تا بسیاری از صنایع نتوانند به راحتی در مقابل محصولات مشابه خارجی رقابت کنند. از آن جمله میتوان به محدودیت منابع مالی واحدهای تولیدی، عدم بهرهگیری از تکنولوژیهای جدید تولید، عدم توجه به روشهای نوین تامین مالی و بازاریابی، بهرههای بانکی سرسامآور و قوانین مخل و دستپاگیر کسبوکار اشاره کرد. ارزیابیها نشان میدهد محصولات خارجی لوازم خانگی به دلایل متعددی مانند فرهنگ غلط حاکم بر جامعه، کیفیت مناسبتر محصولات خارجی، به کار نگرفتن فناوری و نوآوری در ساخت کالای داخلی و نبود تبلیغات مناسب برای ترغیب مشتری به خرید کالای ایرانی، گوی سبقت را از محصولات داخلی ربودهاند. اما این معضلات از کجا نشات گرفتهاند؟ آیا سیاستگذاران با سیاستگذاریهایشان به این چالشها دامن زدهاند یا تولیدکنندگان قدرت رقابت با رقبای خارجی را ندارند؟ «دنیای اقتصاد» در گفتوگو با بابک ثقفی مدیر عامل و محمود قهاری قائم مقام مدیر عامل مادیران ، وضعیت فعلی صنعت لوازم خانگی را زیر ذرهبین قرار داده است و سپس چند پرسش کلیدی را با این دو فعال اقتصادی در میان گذاشته است. بررسی دستاندازهای تولید لوازم خانگی در ایران، تاثیر کیفیت و مرغوبیت کالا بر افزایش تیراژ و توسعه کسبوکار، واکاوی ظهور پدیده قاچاق در صنعت لوازم خانگی و مقابله کارآمد با آن از جمله سوالات کلیدی این گپوگفت اقتصادی هستند. در ادامه مشروح این مصاحبه را میخوانید.
صنعت لوازم خانگی یکی از صنایع پیشتاز در کشور است که میتوان آن را در دو بخش مجزا دسته بندی کرد؛ «لوازم صوتی تصویری و صفحات نمایشگر» و «لوازم خانگی مربوط به آشپزخانه». این دو گروه صنایع از لحاظ تامین قطعات به کشورهای صاحب فن آوری از جمله چین وابسته هستند؛ البته نه اینکه تولیدکنندگان ایرانی نتوانند قطعات مورد نیاز صنعت لوازم خانگی را تولید کنند، اما این موضوع از دو جنبه قابل بررسی است. نخست اینکه برخی از قطعات تکنولوژیک هستند و امکان تولید آنها در کشور وجود ندارد و دومین مسئله به این بازمیگردد که تولید یکسری از قطعات صرفه به مقیاس ندارد. این موضوع باعث شده بسیاری از کمپانیهای معتبر در دنیا، شرکتهای زیرمجموعه خود را به چین انتقال دهند تا بتوانند بازارهای جهانی و بازار چین که خود یکی از بزرگترین بازارها در دنیا به شمار میرود را به دلیل صرفه به مقیاس بودن از دست ندهند. به همین دلیل میتوان گفت تولیدکنندگان داخلی از لحاظ انتقال تکنولوژی مشکلی ندارند و بیشتر مشکلات مربوط به سمت تقاضا است.
محصولات تولیدی در ایران دارای چه میزان از سطح استانداردهای بینالمللی هستند و برای رسیدن به این مهم چه تمهیداتی را باید در نظر داشت؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت با همت صنعتگران سختکوشی که بیوقفه در حال فعالیت هستند و با جسارت در دل مشکلات رفتهاند تا چارهای برای حل چالشها بیابند، در حال حاضر صنعت لوازم خانگی به نسبت سالهای گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. بنابراین با افتخار میتوان گفت که صنعت لوازم خانگی هیچگونه کمبودی نداشته و حتی میتواند در بخش استاندارد با نمونههای مشابه خارجی نیز رقابت کند. شرکت ایلیا هم با همدلی و مساعدت مدیران و همکاران به این مهم دست یافته و کلیه استانداردهای داخلی و بینالمللی را داراست. همچنین محصولات تولید شده در این شرکت گواهی CE اروپا را داراست و بدین ترتیب مشکلی در صادرات محصولات هم وجود ندارد. شرکت ایلیا همچنین کیفیت را سرلوحه کار خود قرار داده و تلاشمان بر این است که بهترین محصول را به مردم ارائه دهیم و بهمنظور دستیابی به این هدف تمام توان خود را کما فیالسابق به کار خواهیم گرفت.
با آغاز سال ۱۳۹۸، صنعت لوازم خانگی در ایران ۸۲ ساله شد؛ این صنعت کهنهکار با سابقه فعالیت چند دهساله در سختترین شرایط مانند دوران جنگ تحمیلی یا وضع تحریمهای بینالمللی، توانسته است در انبوه مشکلات داخلی و خارجی، روی پای خود بایستد. اما در بیش از یک دهه اخیر سرعت رشد و توسعه این صنعت در صحنه رقابت با کالاهای وارداتی کُند شده است. در چنین شرایطی این نکته به ذهن میرسد که چه اتفاقی رخ داده است که امروز باید به جای رشد و بالندگی در این صنعت دیرینه، شاهد گلوگاهها و چالشهای بسیار بود؛ مشکلاتی همچون رکود اقتصادی، تحریم برخی مواد اولیه و افزایش بیسابقه نرخ ارز، قیمت تمامشده بالای محصول، عدم سرمایهگذاری جدید در بخش تحقیق و توسعه برای به روز کردن تولیدات، ضعف خدمات پس از فروش، نبود تنوع و نوآوری در محصولات، عدم آیندهنگری و برنامهریزی دقیق به منظور توسعه واحد تولیدی در بلند مدت از اصلیترین دلایل کُند شدن سرعت رشد این صنعت است که این عوامل، مسیر پیشرفت و توسعه صنایع مختلف را نیز ناهموار ساخته است.
به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، طبق برنامه ریزیهای انجام شده، پیش بینی میشود تا پایان سال جاری، نزدیک به ۱ هزار و ۳۰۰ واحد تولیدی راکد در کشور به چرخه تولید بازگردند. این در حالی است که ۴۴ هزار واحد تولیدی در شهرکهای صنعتی کشور وجود دارد که از این میان حدود ۱۰ هزار واحد به میزان ۲۳ درصد راکد است. به منظور بررسی موانع، مشکلات و چالشهای پیش روی صنعت لوازم خانگی ایران، با علیرضا عراقی عضو هیات مدیره انجمن لوازم خانگی گفت و گو کردیم. در ادامه گفت و گوی دنیای اقتصاد با وی را مطالعه میکنید:
گروه صنعتی سدید با قدمتی بیش از نیم قرن و سابقهای درخشان، در عرصههای گوناگون مرتبط با انرژی، نفت، گاز، پتروشیمی و آب مشغول به فعالیت است. در راستای رسالت حرفهای اطلاع رسانی خود و به منظورآشنایی هر چه بیشتر با فعالیتهای این بنگاه اقتصادی در سال رونق تولید، با امیرحسین کاوه، مدیرعامل هلدینگ گروه صنعتی سدید به گفتوگو نشسته است که در ادامه میخوانید.
با توجه به نام گذاری سال جاری به عنوان«رونق تولید»، تولید کنندگان انتظار آن را دارند تا دولت در چنین شرایطی با تسهیل شرایط تولید بستر را برای تولید بیشتر مهیا سازد این در حالیست که در بسیاری از موارد نه تنها شرایط تسهیل نشده بلکه برخی امور به قدری عرصه را بر تولید کنندگان سخت و تلخ کرده که برخی از ادامه کار منصرف شدند. مهندس محمد مهدی یارجانلی مدیرعامل شرکت صنعت ورق آرین پاژ در گفت و گویی پیشنهاد هایی برای تحقق رونق تولید با توجه به الزامات مالیاتی مطرح کرده است. متن زیر مشروح این گفت و گو است:
کن اولین تولیدکننده هود از سال ۱۳۶۲ در کشور است و با توجه به اینکه باید سبد کالا تکمیل میشد، سال ۱۳۹۰ این شرکت از هود کن به شرکت لوازم خانگی کن تغییر اسم داد. از سال ۱۳۹۰ به بعد بجز تولید هود در این شرکت، اجاق گاز، سینک، فِر و شیرآلات نیز به محصولات تولیدی اضافه شد. در حال حاضر در شرکت لوازم خانگی کن، ۵۰۰ نفر پرسنل بهصورت مستقیم فعالیت دارند و با احتساب بنکداران و فروشندگان حدود ۵ هزار نفر هم بهصورت غیرمستقیم با این شرکت در ارتباط هستند. این در حالی است که بزرگترین، پرتیراژترین و متنوعترین هودسازان کشور در شرکت کن جانمایی شدهاند. از سوی دیگر برنامه شرکت لوازم خانگی کن این است که تا ۵ سال آینده جزو تولیدکنندگان اول یا دوم لوازم خانگی در منطقه قرار گیرد؛ چرا که این شرکت در کوران سخت اقتصاد در طول دو سال گذشته، با وجود اینکه بسیاری از شرکتها با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکردند، وضعیت نسبتا بهتری داشت و در نظر دارد سبد تولید محصولات خود را کاملتر و تیراژ محصولات را نیز افزایش دهد.
شواهد آماری اقتصاد ایران در چند دهه اخیر حاکی از آن است، از یکسو متغیرهای پولی با نرخهای رشد بالایی در حال افزایش بودهاند و کشور دامنگیر تبعات حاصله، بهویژه نرخ تورم بالا و نوسانات شدید اقتصادی بوده است؛ از سوی دیگر همواره کمبود نقدینگی و عدم دسترسی به منابع مالی خارج از بنگاهها بهعنوان عاملی کلیدی برای نرخ پایین سرمایهگذاری و حتی مانعی برای تامین سرمایه در گردش بنگاهها مطرح است.
صنعت کریستال که قدمتی طولانی دارد در انگلستان متولد شد و بعدها در اروپای مرکزی و شرقی گسترش یافت. اما سردمدار این صنعت، کشور چک بود که با ایجاد کارخانهها و کارگاههای انبوه تولید کریستال و توسعه این صنعت، در تاریخ بهعنوان مهد کریستال لقب گرفت؛ هر چند امروزه فعالیت بسیاری از کارخانههای تولید کریستال در چک متوقف شده است، اما چک همچنان به عنوان مهد کریستال در جهان شناخته میشود.
جمال الدین کشاورزیان قائم مقام شرکت تولیدی صنعتی الباگاز (آلتون)، ضمن ارزیابی بازار لوازم خانگی ایران، گفت: رشد تولید لوازم خانگی در سال ۹۸ رشد خوب و قابل قبولی است. کاهش واردات به دلیل تولیدات مشابه داخلی کمک بزرگی به تولیدکنندگان کرد.
دبیر کل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران درباره بازار لوازم خانگی و مشکلات این صنعت گفت: وثایق بانکی باید تسهیل و به منظور حمایت از تولید مورد توجه قرار گیرد. همچنین نباید هزینههای اضافی به تولیدکننده تحمیل شود، مانند ۳۵ درصد وثیقهای که برای حوالههای ارزی گرفته میشود.