قطعه سازی متمرکز، راهی برای افزایش عمق تولید
اما در این بین یکسری از قطعات هستند که حالت تکنولوژیک ندارند و قابلیت تولید دارند که بسیاری از این نوع قطعات هم اکنون در ایران تولید می شوند. گلدیران حدود ۱۲ سال است که تلویزیونهای ال جی را در ایران تولید می کند و طی این مدت تجربیات گرانبهایی در امر تولید اندوخته است، زیرا معمولاً برندهای معتبر و بین المللی مانند ال جی یکسری الزامات کیفی برای بومیسازی قطعات در کشورهای مقصدشان دارند. برخی از این الزامات سختگیرانه و شامل بوروکراسیهای زمانبر می باشند که ما توانسته ایم همه این الزامات را رعایت کنیم.این تجربه ارزشمند که با یک برند مطرح دنیا کسب کردهایم، در حقیقت باعث شده که انتقال دانش در زمینه تولید و رعایت استانداردها برای تولید قطعات در گلدیران فراهم شود. این موضوع هم اکنون که در حال تولید برند انحصاری گلدیران با نام جی پلاس هستیم به ما کمک زیادی کرده و اعتماد به نفس کافی برای تولید را داده است. همچنین در حال شناسایی پتانسیلهای موجود در کشور هستیم که چگونه بتوانیم قطعاتی که مشکل گروه اول را ندارند در کشور بومیسازی شوند.
البته در تامین برخی از قطعات که از خارج از کشور تامین میشود مشکلاتی هم وجود دارد. ما با تامینکنندههای محدودی در ارتباط هستیم که در شرایط تحریم حاضرند با ایران کار کنند و در بین آنها باید بهترینها را انتخاب کنیم. ما نمیتوانیم از تمام تامینکنندگانی که در دنیا وجود دارند استفاده کنیم. برخی از آنها بهدلیل حجم فعالیتهایی که در کشورهایی مانند آمریکای شمالی دارند، تمایل همکاری با شرکتهای ایرانی را ندارند. این موضوع انتخابهای ما را محدود میکند، اما این محدودیت به منزله این نیست که کار متوقف میشود و یا اینکه ما از انجام کاری صرفنظر کرده باشیم. برای سایر تولیدکنندگان داخلی نیز، این قصه به همین شکل در جریان است و آنها هم با چنین محدودیتهای روبهرو هستند. به دلیل افزایش قیمت ارز و تورم که در کشور به وجود آمده، قیمت لوازم خانگی هم از این شرایط تاثیر گرفته است. بخشی از بازار که قدرت خرید لوازم خانگی را در گذشته داشتند بسیار محدودتر شدهاند. بنابراین بازار لوازم خانگی، به نسبت قبل کوچکتر شده است
قطعا در شرایط امروز، شرکتهای کوچک و متوسط بیشتر با مشکل تامین مالی و سرمایه در گردش مواجه هستند و نمیتوانند بهراحتی چرخ کارخانههایشان را بچرخانند. این موضوع برای شرکتهای بزرگ مثل گلدیران نیز صادق است ولی بهعنوان یک مانع بازدارنده نیست. در گذشته امکان خرید قطعات با استفاده از از اعتبارات اسنادی وجود داشت و تولیدکنندگان بزرگ، اعتباری قطعه و مواد اولیه مورد نیازشان را تامین میکردند. اکنون به دلیل اعمال تحریمها، تمام خریدها از تامین کنندگان خارجی نقدی شده است، به همین دلیل قبل از حمل مواد اولیه باید تسویه با تامینکننده انجام شود. بالطبع در بازار لوازم خانگی هم صنایع و شرکت ها مجبورند بهصورت نقدی کار کنند. بنابراین قطعا کار خیلی سخت تر شده است اما به این دلیل که این چرخش در حال انجام است نمیتوان گفت شرکتهای بزرگ برای تامین سرمایه در گردش با مشکلات عدیدهای روبهرو هستند. در ازای آن شرکت های بزرگ با مسأله هزینه های بالای سربار دست و پنجه نرم می کنند که فشار زیادی را بر آنها تحمیل می کند.
اما موضوعی که در حال حاضر برای تولیدکنندگان صنعت لوزام خانگی حائز اهمیت است، این است که تولیدکنندگان بتوانند سریعتر عمق تولید داخل و بومیسازی و ایجاد اشتغال که وابستگی را به سایر کشورها کمتر میکند را در دستورکار قرار دهند. یعنی با استفاده از منابعی که در کشور وجود دارد، بتوانیم لوازمی که مورد نیاز مردم است را تولید کنیم. باید به این فکر کنیم که اگر لحظه به لحظه فشار تحریمها بیشتر شود چگونه میتوان شرایط را کنترل کرد و تولید را ادامه داد. بزرگترین چالشی که پیش روی صنعت لوازم خانگی است، میزان اتکا به خودمان است. اتکا به خارجیها را باید کاهش دهیم که البته مسیر طولانی را باید برویم.
معضل بعدی قاچاق است که یک علت نیست بلکه یک معلول بهشمار میرود. قاچاق برای این انجام میشود که تقاضای آن وجود دارد و تقاضا بهنحوی نمیتواند پاسخ داده شود. بنابراین اگر از رفتار مصرفکننده به این قضیه نگاه کنیم، نیازی در بازار وجود دارد و مصرفکنندگان به دلیلی به دنبال آن هستند که نیازهای خودشان را با برندهایی که دلخواهشان است برآورده کنند. این درست است که در وضعیت اضطرار نمیتوان فکر کرد که هر مشتری هر برندی و با هر کیفیتی که خواست در اختیارش بگذاریم. اما آن چیزی که بعد از همه این داستانها باید در بازار اتفاق بیفتد، تامین نیاز مصرفکنندگان به شکل مطلوب است. من تولیدکننده نمیتوانم مصرفکننده را مجبور کنم که فقط از چند برند در صنعت لوازم خانگی خرید کند. بنابراین باید بتوانیم نخست محصولات متنوعی که نیاز قسمتهای مختلف بازار است را تامین کنیم تا کمتر این نیاز از راههای غیرقانونی پاسخ داده شود. بعد از اینکه این اتفاق افتاد، مصرفکننده تمایل به خرید محصولات داخلی و بومی خواهد شد. البته دولت هم باید یکسری حمایتها از تولیدکنندگان انجام دهد و راه را برای ورود برندهای خارجی بطور غیر رسمی هموار نکند.
فاصله نرخ های ارز به یکدیگر نزدیک شده است و کار را برای ما دشوار کرده و با محصولاتی مواجه هستیم که حق و حقوق عوارض دولتی را پرداخت نکردهاند، نه بازاریابی دارند نه خدمات و نه هزینههای سربار آنچنانی دارند. اما ما باید با آنها رقابت کنیم. حضور آنها برای ما فلجکننده است. دولت اگر نمیتواند قاچاق را به صفر برساند باید به حداقل برساند. وزارت صمت برنامههای خوبی برای مقابله با قاچاق اعلام کرده است که میتواند بازار را کنترل کند اما به موازات آن تولیدکننده در این صنعت هم باید نیازهای مردم را برآورده کند تا به تعادل دست یافت. کنترل قاچاق این فرصت را برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد میکند که زودتر خودشان را با استانداردهایی که مردم دوست دارند تطبیق داده، محصول را تولید و به بازار عرضه کنند. اما نیاز است تدابیری که در وزارت صمت و ستاد مبارزه با قاچاق در نظر گرفته شده با سرعت بیشتری اجرایی گردد.
در صنعت لوازم خانگی یکی از راهکارهایی که میتواند موثر باشد و کشورهای دیگر هم این موضوع را دنبال کرده اند، این است که شرکتهای بزرگ، قدیمی و استخواندار و فعال در این حوزه شناسایی و حمایت شوند. اگر قرار باشد تولید شکل بگیرد و بهنحو مطلوبی انجام شود باید بازیگران اصلی صنعت لوازم خانگی شناسایی شوند، بعد در زمینه قطعاتسازی فعالیتهای مشترکی انجام شود تا تولید آن صرفه به مقیاس باشد. در حال حاضر وضعیت بهگونهای است که هر کدام از تولیدکنندگان لوازم خانگی دنبال بومیسازی قطعاتی هستند که بعضا در محصولات مختلف بهصورت عمومی و کامل استفاده میشود. این نوع سرمایهگذاریها منابع کشور را از بین میبرد. اگر قطعهسازان قوی در این صنعت ورود کنند که یک عده روی تولید محصول نهایی کار کنند و یک عده روی قطعات کار کنند و در آنسو دولت هم نقش حمایتگری خود را در این دو بخش ایفا کند، در چنین شرایطی صنعت لوازم خانگی به ثبات خواهد رسید. در حال حاضر عمدهترین اقدامی که باید برای همه صنایع انجام شود، تسهیل فضای کسبوکار است. فضای کسبوکار اکنون با پیچیدگیهایی همراه است که آنها هم به دلیل نظارتهای خاصی است که دولت اعمال میکند.