دنیای اقتصاد: چهره سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی صنعت برق در سال ۹۸ چه تغییر و تحولاتی داشته‌ است؟ آسیب‌شناسی‌ها نشان می‌دهد در سال‌جاری روند جذب سرمایه در صنعت برق چه در بخش‌خارجی و چه داخلی کند شده است. سیاست‌گذاران و فعالان بخش‌خصوصی معتقدند «اعمال تحریم‌ها‌»، «رکود در صنعت برق» و «نوسانات نرخ ارز» عمده‌ترین دلایلی هستند که می‌توان افت در جذب سرمایه‌گذاری‌ها را به آنها نسبت داد. اما برای افزایش جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی چه باید کرد؟ به اعتقاد سیاست‌گذاران نیروی کشور، انطباق نرخ خرید تضمینی برق با نرخ‌ سامانه نیما یکی از راهکارهایی است که می‌تواند سرمایه‌گذاران را به سمت پروژه‌های صنعت برق هدایت کند. فعالان خصوصی صنعت برق هم معتقدند که ورود بخش‌خصوصی به فرآیند صادرات و واردات و تبدیل شدن ایران به‌هاب انرژی منطقه می‌تواند زمینه‌ساز ورود سرمایه‌گذاران خارجی و همچنین ترغیب سرمایه‌گذاران داخلی به سمت توسعه پروژه‌های برق کشور شود. «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با مصطفی رجبی مشهدی، معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی توانیر و علی بخشی، رئیس هیات مدیره سندیکای صنعت برق ایران، آخرین وضعیت جذب سرمایه خارجی و داخلی در صنعت برق را مورد بررسی قرار داده است و به این پرسش که افق جذب سرمایه‌گذاری‌ها چه خواهد بود، پاسخ داده است.

گروه بنگاه‌ها: عضو هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق ایران با بیان اینکه اصلی‌ترین چالش کنونی شرکت‌های فعال صنعت برق در حوزه بیمه تامین‌اجتماعی، عدم اجرای قوانین حمایتی مصوب مجلس شورای اسلامی برای حمایت از تولید داخل و افزایش بهره‌وری این شرکت‌هاست، گفت: برداشت‌های گوناگون و سلیقه‌ای شعب مختلف از قوانین و بخشنامه‌ها، موجب شده شعب تامین‌اجتماعی با توجیهات گوناگون از اجرای آن سرباز بزنند. به علاوه در بسیاری موارد هم برداشت سلیقه‌ای کارگزاران بیمه تامین‌اجتماعی، تشتت آرا، بلاتکلیفی بنگاه‌ها در پیش‌بینی هزینه‌های تامین‌اجتماعی در قراردادها، تحمیل هزینه‌های گوناگون مالی و اتلاف وقت در هیات‌های بدوی، تجدیدنظر و دیوان‌عالی کشور را به‌دنبال داشته است. مسعود سعادتی، با تاکید بر این نکته که تامین‌اجتماعی به این دلیل که در تامین هزینه‌های خدمات درمانی و پرداخت حقوق بازنشستگان با مشکل مواجه است، نباید به هر طریقی کسب درآمد کند، افزود: تامین‌اجتماعی با چنین توجیهی معتقد است باید به هر طریق ممکن کسب درآمد کند، ولی قطعا این موضوع دلیل خوبی برای فشردن گلوی بخش‌خصوصی با سوءاستفاده از اختیارات تامین‌اجتماعی در صدور اجرائیه و بستن حساب‌های بنگاه‌ها نیست.

گروه بنگاه‌ها: هزینه بالای تولید انرژی‌های نو سبب شده تا سرمایه‌گذاری مناسبی در این بخش صورت نپذیرد و این اتفاق سبب عقب‌افتادگی کشور در این حوزه شده است. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری برق و انرژی غدیر با اعلام مطلب فوق به «دنیای‌اقتصاد»، گفت: قیمت تشویقی خرید برق انرژی‌های تجدیدپذیر در بخشنامه ارائه شده توسط ساتبا بسیار پایین‌تر از حجم سرمایه‌گذاری در این بخش است و مستلزم تمهید لازم توسط دولت جهت رونق تولید و تشویق سرمایه‌گذاران برای ورود به این عرصه است.

واحد بازاریابی و فروش گروه برق و انرژی صبا- صنعت برق به دلیل تفاوت قابل‌ملاحظه قیمت‌های تکلیفی و هزینه تمام شده و عدم پرداخت این مابه‌التفاوت، با مشکلات مالی قابل‌توجهی روبروست. این مشکلات مالی که می‌توان شروع آن را سال ۸۹ و نحوه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها دانست، منجر به کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های غیردولتی در صنعت برق شده است. به صورتی که با مشخص شدن ابعاد مسأله از ابتدای سال ۹۲ قراردادهای منعقد شده جهت احداث نیروگاه‌ها در فاز اجرایی خود با مشکلات جدی روبرو شدند.

دنیای اقتصاد: برآوردها نشان می‌دهد هدایت سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی به‌ سمت تجدیدپذیرها به توسعه پتانسیل‌های بالقوه این نوع انرژی‌ها برای ثبات تغییرات اقلیمی و بهره‌برداری از برقی همیشه پایدار کمک شایانی خواهد کرد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در سال‌های آتی بزرگ‌ترین‌ سهم سرمایه‌گذاری جهانی در بخش برق انرژی‌های پاک، از آن آسیایی‌ها خواهد بود که تا سال ۲۰۲۰ سالانه به حدود ۱۷۸ میلیارد دلار خواهد رسید. اما ایران در بخش انرژی‌های‌نو، چه میزان سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی جذب کرده است؟ «دنیای‌اقتصاد» در گفت‌وگو با سیدمحمد صادق‌زاده، رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا)، به بررسی و واکاوی روند سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه انرژی‌های پاک پرداخته است. معاون وزیر نیرو معتقد است با وجود سد تحریم‌ها، مسیر سرمایه‌گذاری‌ها همچنان باز است، اما چهره سرمایه‌گذاری‌‌ها با تغییراتی همراه بوده است. به اعتقاد صادق‌زاده، به دلیل اعمال تحریم‌ها، حضور سرمایه‌گذاران خارجی محدود اما در عوض حضور سرمایه‌گذاران داخلی پررنگ‌ شده است. احداث نیروگاه‌های کوچک مقیاس هم تفاوت دیگری است که در مدل و ساختار سرمایه‌گذاری‌های جدید انرژی‌های نو می‌توان مشاهده کرد. مطابق با ارزیابی‌ها، ساخت نیروگاه‌های کوچک مقیاس‌، گزینه مورد علاقه سرمایه‌گذاران تازه به میدان آمده است.

ایسنا: چین تصمیم گرفت از آغاز سال ۲۰۲۱ به یارانه برای پروژه‌های جدید نیروی بادی که در خشکی ساخته می‌شوند، پایان دهد. با این تصمیم که از سوی آژانس برنامه‌ریزی دولت چین اعلام شد، پروژه‌های تجدیدپذیر به شکل برابر با نیروگاه‌های گازسوز و زغال سوز رقابت خواهند کرد. چین به ازای هر کیلووات ساعت برقی که توسط پروژه‌های بادی یا خورشیدی تولید می‌شوند تعرفه نسبتا بالاتری پرداخت می‌کند اما اکنون به دنبال یکسان‌سازی تعرفه قیمت منابع نیروی تجدیدپذیر با منابع سنتی تولید برق نظیر زغال‌سنگ است. بر اساس گزارش رویترز، کمیسیون ملی توسعه و اصلاحات چین اعلام کرد تعرفه‌ای که به پروژه‌های بادی پرداخته می‌شود در سال ۲۰۲۰ به ۲۹/ ۰ یوآن به ازای هر کیلووات ساعت کاهش داده خواهد شد.چین با داشتن بیش از یک سوم از ظرفیت نیروی بادی جهان، در زمینه انرژی بادی پیشرو به شمار می‌رود. این کشور بزرگ‌ترین‌ نیروگاه بادی خشکی جهان را در استان گانسو دارد که در حال حاضر ۷۹۶۵ مگاوات ظرفیت تولید نیروی بادی دارد که پنج برابر بیشتر از نزدیک‌ترین رقیبش است. این نیروگاه در حال حاضر با ۴۰ درصد از ظرفیتش فعالیت می‌کند و با نصب ۱۳ هزار مگاوات دیگر، مجموعا ۲۰ هزار مگاوات (۲۰ گیگاوات) ظرفیت تولید نیرو در سال ۲۰۲۰ خواهد داشت. هزینه این توسعه ۵/ ۱۷ میلیارد دلار خواهد بود.

گروه بنگاه‌ها: با تعرفه‌های پایینی که برای تولید برق در نظر گرفته شده بخش خصوصی باید از این مجموعه خارج و کل تولید برق به دولت سپرده شود؛ زیرا نمی‌توان برق را با قیمت ۱۷۰ تا ۲۰۰تومان تولید کرد و به قیمت ۶۰تومان فروخت. ابراهیم خوش‌گفتار، عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق با اعلام این مطلب به «دنیای‌اقتصاد» گفت: یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شده مجلس افزایش ۲۳درصدی تعرفه‌ها را در قانون تصویب نکند، ارزش نداشتن انرژی است.

خبرگزاری فارس: معاون وزیر نیرو در امور آ‌ب و آبفا برنامه ادغام شرکت‌های آبفای شهری با روستایی را توضیح داد. قاسم تقی‌زاده خامسی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود قرار است شرکت‌های آبفای شهری با شرکت‌های آبفای روستایی ادغام شوند، آیا ادغام این دو شرکت دولتی و خصوصی برخلاف قانون و اصل ۴۴ نیست، گفت: از زمانی که بنده به‌عنوان معاون وزیر نیرو انتخاب شدم، بحث اصلاح ساختار آب را پیگیری کردیم، بنابراین ۳ ماه است که ادغام شرکت‌های آبفای شهری با آبفای روستایی مورد بحث و پیگیری است.

دنیای اقتصاد: وزیر نیرو گفت: اگر با تصور اینکه با افزایش بارش‌ها مشکلی در تأمین برق نداشته و روند مصرف افزایش یابد، احتمال بروز خاموشی در شبکه وجود دارد.

گروه برق و انرژی صبا: صنعت برق به‌دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد نسبت به دیگر صنایع زیرساختی، دارای جایگاه ویژه‌ای است. از منظر اقتصادی و مالی می‌توان به سرمایه‌بر بودن طرح‌های صنعت برق و پایین بودن نرخ بازگشت سرمایه اشاره کرد. با توجه به بررسی مشکلات مالی صنعت برق توسط مرکز پژوهش‌های مجلس که در دی ماه ۹۷ منتشر شد روند سرمایه‌گذاری در صنعت برق در پنج سال اخیر کاهش چشمگیری داشته است که به موجب آن بخش زیادی از طرح‌های توسعه‌ای این صنعت در بخش تولید، انتقال و توزیع به اجرا درنیامده است.

دنیای اقتصاد: گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی درباره سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی با عنوان «سرمایه‌گذاری انرژی جهان ۲۰۱۹» منتشر شد و یک بخش مجزای آن به حوزه برق اختصاص یافته است.

گروه بنگاه‌ها: شرکت آزمایشگاه صنایع انرژی (اپیل) سال ۷۹ با همکاری دانشگاه‌های صنعتی، مراکز تحقیقاتی و بخش‌خصوصی ایجاد شد. آزمایشگاهی که یک مرجع بین‌المللی را در کشور ایجاد کرده است. هدف ابتدایی این آزمایشگاه انجام آزمون‌های تجهیزات صنعت برق بود تا در این زمینه کیفیت تولید را بی‌نیاز از آزمایشگاه‌های خارجی کند و به‌صورت بومی‌سازی شده ارتقا بخشد. اتفاقی که خود باعث صرفه‌جویی در خروج ارز می‌شود؛ به‌طوری‌که درحال‌حاضر آزمایش‌هایی که در این شرکت انجام می‌گیرد، باعث می‌شود تا تجهیزات آزمون شده هم در داخل کشور مورد استفاده قرار گیرد و هم امکان صادرات داشته باشد.

گروه بنگاه ها: اگر خواهان رشد صنعت برق هستیم باید این صنعت را از حیطه اختیارات دولت خارج کنیم و دولت باید صرفا بخش کنترل و نظارت را برعهده داشته باشد. زیرا این بخش‌خصوصی است که می‌داند چگونه می‌توان مشکلات را حل کرد. البته در کنار آن قیمت برق هم باید بر اساس قیمت تمام شده باشد و دولت برای حفاظت از قشر ضعیف بهتر است آنها را شناسایی و مورد حمایت قرار دهد. صنعت برق صنعتی است که هزینه‌ها و مشکلات خود را دارد و نباید با یارانه و دیگر مسائل تحت‌الشعاع قرار گیرد.

دنیای اقتصاد: اسفند ۹۷ بود که هیات‌وزیران بالاخره بعد از کش‌وقوس‌های فراوان تصویب کردند که به‌‌صورت سالانه بهای برق از ابتدای اردیبهشت امسال به‌ میزان هفت درصد افزایش یابد. این مصوبه استارت افزایش تعرفه‌های برق و عادلانه کردن میزان بهای پرداختی مشترکان بدمصرف و خوش‌مصرف به‌شمار می‌رفت. فاز دوم طرح افزایش تعرفه‌های برق در فروردین‌ماه کلید خورد.

گروه بنگاه‌ها: تولید، صادرات و حفظ کیفیت از جمله وظایف بخش‌خصوصی است، اما اجرایی شدن این وظایف به شرط حمایت و بسترسازی کافی دولت برای بخش‌خصوصی است.