دنیای‌اقتصاد: به‌دلیل اثرگذاری گسترده بخش آب بر سایر بخش‌های اقتصادی و زیربنایی کشور، سیاست‌گذاری اصولی و صحیح در این بخش می‌تواند تاثیر مهمی بر موضوع جهش تولید داشته باشد. چالش‌های مهم و کلان بخش آب در ارتباط با جهش تولید عبارتند از: ۱- بهره‌برداری از منابع آب بیش از ظرفیت برد آنها ۲- تشدید پدیده‌های حدی هیدرولوژیکی (خشکسالی و سیل) به‌دلیل تغییرات اقلیم ۳- نبود سیستم پایش و بیلان قابل اطمینان منابع آب ۴- بهره‌وری نازل در تمام بخش‌های مصرف‌کننده با تاکید بر بخش کشاورزی ۵- وجود طرح‌های نیمه‌تمام متعدد بخش آب به‌خصوص طرح‌های مرزی با عنایت به مشکلات تامین اعتبارات و ۶- تشدید مناقشات آبی محلی و منطقه‌ای. «بازوی پژوهشی مجلس» برای رفع و چاره‌اندیشی در ارتباط با این چالش‌ها، هفت راهکار عمدتا بلندمدت و میان‌مدت را پیشنهاد داده است.

سال ۱۴۰۰ در شرایطی با شعار «تولید؛ پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها» آغاز شده که کشور در آستانه چهارمین موج همه‌گیری کرونا قرار دارد، تورم هنوز هم در مسیر صعودی به نوسانات غیرقابل پیش‌بینی اقتصاد کشور دامن می‌زند و تحریم‌ها عملا هرگونه مبادله اقتصادی و تجاری با سایر کشورها را با موانع جدی روبه‌رو کرده است.

دنیای اقتصاد: شیوع کرونا تحول عظیمی در جهان ما و سبک زندگی تمام افراد جامعه به وجود آورد. در این میان کسب‌وکارها نیز از این تحولات مصون نماندند و بسیاری از آنها تحت تأثیر شرایط ویژه‌ای که این ویروس به وجود آورد، قرار گرفتند. با این وجود برخی از کسب‌وکارهای ایرانی در شرایط شیوع ویروس کرونا و به‌‌رغم رکود اقتصادی، توانستند به‌خوبی کسب‌وکار خود را رونق بخشند. مجموعه «رعد» یکی از این شرکت‌ها بود که توانست به‌رغم چالش‌های بیرونی، نه‌تنها تولید و تعداد کارکنان خود را حفظ کند، بلکه با روند رو به رشدی همراه شد. به گفته مدیرعامل مجموعه «رعد» با وجود مسیر پرتلاطم صنعت در ادوار گذشته و انواع محدودیت‌ها اعم از تحریم و نوسانات نرخ ارز و مواد اولیه، این شرکت با تکیه ‌بر بومی‌سازی و به‌کارگیری تخصص ایرانی توانست به اهداف اولیه خود دست یابد.

دنیای‌اقتصاد: رئیس انجمن نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس گفت: میزان مطالبه نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس به ازای هر کیلووات ظرفیت به‌طور متوسط حدود یک میلیون و ٣٠٠ هزار تومان است اما این رقم برای نیروگاه‌های بزرگ کمتر از ۴٠٠ هزار تومان است. احسان صدر در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر با اشاره به اینکه در حال حاضر یکی از چالش‌های مهم توسعه کشور کمبود منابع سرمایه‌ای است، گفت: سرمایه‌گذاری خارجی تقریبا متوقف شده و حتی کشور به درآمدهای ارزی خود نیز دسترسی ندارد.

دنیای‌اقتصاد: صنعت برق سال ۹۹ را با پدیده فراگیر کرونا آغاز کرد و با برگزاری جشن عبور از پیک ۵۸۵۰۰ مگاواتی تابستان ادامه داد؛ این صنعت خاموشی‌های غیرمترقبه‌ ناشی از کمبود سوخت را در زمستان تجربه کرد و در ادامه سال را با طرح برق امید و در بستر هفتگی افتتاح پروژه‌ها به اتمام رساند. در این بین، شاخص‌های عملکردی صنعت برق در سال ۹۹ نشان می‌دهد ظرفیت منصوبه برق به حدود ۸۵هزار مگاوات رسید؛ پیک بار برای اولین بار طی یک دهه اخیر با ۵۸۲۰۰ مگاوات در شب اتفاق افتاد و پیش‌بینی می‌شود فروش برق تقریبا تا پایان سال به ۲۹۰ هزار میلیون کیلووات‌ ساعت دست یابد. همچنین تعداد مشترکین جدید به حدود یک میلیون و ۲۵۰هزار رسید و طول شبکه‌های جدید فوق توزیع و انتقالی هم که وارد مدار شد ۱۲۰۰ کیلومتر شد. ظرفیت اضافه شده به پست‌های فوق توزیع و انتقال نیز به ۸هزار مگاولت آمپر و طول شبکه‌های توزیع اضافه شده نیز به حدود ۱۵هزار کیلومتر رسید. در بخش توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی نیز، در روی همان پاشنه سال‌های قبل چرخید و میزان صادرات برق نیز در مرز ۸هزار میلیون کیلووات ایستاد. ارزیابی‌ کلی نشان می‌دهد شاخص‌های عملکردی صنعت برق با اندکی تغییرات طی یک دهه اخیر به جز در بخش صادرات برق ثابت بوده و از رشد یکنواختی پیروی کرده است. اما صنعت برق سال ۱۴۰۰ را چگونه طی می‌کند؟

دنیای‌اقتصاد: سال ۱۳۹۹، در حالی شروع شکوفایی تولید در صنعت انواع سیم و کابل برق، مخابرات، ابزار دقیق، کنترل و کابل‌های شبکه فیبر نوری بود که به تناسب آن معضلات پیش‌روی تولیدکنندگان سیم و کابل نیز مضاعف شده است. از یک طرف تغییرات نرخ مواد اولیه و نرخ ارز،‌ عرصه را به روی تولیدکنندگان تنگ کرده و از طرف دیگر پاندمی کرونا کسب‌وکارها را تحت تاثیر قرار داده است. در این بین معضل تولید کابل‌های غیر استاندارد نیز در کشور وجود دارد. به گفته جواد عرفانیان، سهامدار مدیریتی کارخانه‌های کابل‌سازی ایران (بایکا) و مدیر عامل شرکت نیرو رامشیر، با گران‌تر شدن قیمت مواد اولیه به ویژه مس، شاهد هستیم کابل‌های مسی با درجه خلوص پایین و تقلبی نیز در بازار زیاد شده است. برای بررسی این موضوع و مشکلات فعلی تولیدکنندگان سیم وکابل کشور با وی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

دنیای‌اقتصاد: صنایع آب، برق، گاز و موارد مشابه که تحت‌عنوان خدمات عمومی شناخته می‌شوند، در گروه صنایع با انحصار طبیعی قرار می‌گیرند. ویژگی انحصار طبیعی بودن این صنایع موجب شده که شرکت‌های تامین‌ و ارائه‌کننده آن کالا و خدمات بتوانند با استفاده از صرفه مقیاس در عرضه آنها، برتری قابل‌توجهی به لحاظ هزینه بر دیگر رقبای خود به‌دست آورند و سود بیشتری را برای خود یا صرفه‌جویی را برای مشتریان رقم بزنند. علاوه بر این، چون این صنایع نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه بسیار بالایی در مقایسه با دیگر صنایع دارند، شرکت‌های کمتری قادر و متمایل برای ورود به عرصه خدمات مزبور هستند و در واقع همانند مانعی برای ورود رقبای جدید به این حوزه عمل می‌کند. به عبارت دیگر، عرصه حضور برای تعدادی از شرکت‌ها که فعلا در بازار حضور دارند، نوعی انحصار برای صاحبان آنها به وجود می‌آورد.

دنیای اقتصاد: آخرین گزارش‌ وضعیت سد‌های بزرگ کشور نشان می‌دهد، تا ۲۲ اسفند امسال میزان ذخایر آب در مخزن سدهای کشور به ۲۸ میلیارد و ۱۴۰ میلیون مترمکعب رسیده است. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)،‌ بر اساس آمار بهره‌برداری از سد‌های مخزنی کشور تا ۲۲ اسفندماه در سال آبی‌ ۱۴۰۰-۱۳۹۹ از مجموع ظرفیت ۵/ ۵۰ میلیارد مترمکعبی مخازن سد‌ها، ۵۶ درصد مخازن پر شده است. بر این اساس، به تبع روند کاهشی بارش‌ها، حجم ورودی آب از ابتدای سال آبی ۰۰-۹۹ تاکنون برابر ۱۶ میلیارد و ۴۷۰ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل از آن (۲۲ میلیارد و ۴۱۰ میلیون مترمکعب)، بیانگر کاهش ۲۷ درصدی ورودی آب به مخازن سدهای کشور است.این گزارش حاکی است، آخرین وضعیت سدهای کشور نشان می‌دهد که میزان ذخایر آب در مخزن سدها به ۲۸ میلیارد و ۱۴۰ میلیون مترمکعب رسیده که در مقایسه با سال آبی ۹۹-۹۸ (۳۰ میلیارد و ۶۹۰ میلیون مترمکعب) دارای ۸ درصد کاهش است.بر اساس این آمار، به تبع میزان ورودی به سدهای کشور، خروجی آب از سدها با کاهش مواجه بوده و تا این مدت ۱۵ میلیارد و ۵۱۰ میلیون مترمکعب خروجی آب از سدهای کشور را شاهد بوده‌ایم، به‌گونه‌ای که در مقایسه با مدت مشابه سال آبی قبل، کاهش ۲۴ درصدی داشته است.

ایرنا: سخنگوی صنعت برق گفت: افزایش برودت هوا در مناطق شمالی کشور که منجر به افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری شده، تامین سوخت نیروگاه‌ها را با محدودیت روبه‌رو کرده و این امر باعث محدودیت در تامین برق شده است. مصطفی رجبی مشهدی افزود: به دلیل افزایش سرمای هوا در کشور به خصوص در مناطق شمالی که میزان مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری را بیشتر کرده است تامین سوخت برای نیروگاه‌ها با محدودیت روبه‌رو شده است. وی ادامه داد: محدودیت سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها سبب شده تامین برق برای این مناطق با محدودیت روبه‌رو شود که به محض برطرف شدن شرایط نسبت به تامین برق پایدار اقدام خواهد شد. سخنگوی صنعت برق به همه مشترکان در سراسر کشور توصیه کرد: میزان مصرف انرژی خود را مدیریت کنند تا شرایط بهتری برای تامین برق در مناطق شمالی ایجاد شود. در همین رابطه شرکت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران(توانیر) نیز با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: به دلیل کاهش مصرف انرژی با توجه به پایداری هوای سرد در بخش شمالی کشور و افزایش مصرف گاز به ویژه در بخش خانگی و تجاری، محدودیت جدی در تامین سوخت نیروگاه‌های منطقه ایجاد شده که به تبع آن محدودیت‌هایی در تامین برق هموطنان به وجود آمده است که به محض برطرف شدن محدودیت سوخت نیروگاه‌ها، برق مشترکان به‌صورت پایدار تامین خواهد شد.

دنیای اقتصاد: یادداشت تفاهم فی‌مابین «شرکت مادر تخصصی ساتکاب» و «دانشگاه شهید بهشتی» در راستای حمایت از تولید داخلی و با هدف توسعه همکاری‌های آموزشی، پژوهشی و توسعه فناوری با بهره‌گیری از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه «آب و برق» و نیل به توسعه اقتصادی منعقد شد.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، این تفاهم نامه توسعه همکاری ها، بین محمد ولی علاءالدینی، مدیرعامل شرکت مادرتخصصی ساتکاب و سعدالله نصیری قیداری، رئیس دانشگاه شهید بهشتی، با هدف استفاده بهینه از توانمندی‌های موجودِ علمی و توسعه همکاری‌های آموزشی، پژوهشی و فناوری با هدف توسعه علمی و اقتصادی در بخش انرژی به ویژه «صنایع آب و برق» در راستای اجرای منویات مقام معظم رهبری جهت تحقق «جهش تولید و توسعه اقتصادی» منعقد شد. بر اساس این گزارش، «اجرای طرح‌های پژوهشی مشترک در حوزه «ساخت داخل»، «ارائه مدل‌ها و راه حل‌های سرمایه‌گذاری»، «حمایت از ایجاد و توسعه شرکت‌های فناور و دانش بنیان و شتاب دهنده»، «حمایت از پایان نامه‌های تحصیلی»، در حوزه انرژی به ویژه «آب و برق» با استفاده از توانِ علمی اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و متخصصان حوزه و تجهیزات آزمایشگاهی از جمله مفاد اصلی این تفاهم نامه به شمار می‌آید.بر اساس قرارداد منعقد شده، طرفین متعهد شدند با تشکیل کارگروه هایی، درخصوص مفاد ارائه شده در آن، با اولویت قرار دادن عناوین تحقیقاتی پیشنهادی مرتبط، با ایجاد واحد تخصصی آب و برق و انرژی در پارک علم و فناوری دانشگاه و دعوت از محققان و کارشناسانِ حوزه و حضور در سمینارها و نشست‌های مختلفِ مربوط با این موضوع، از فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی در حوزه یادشده، با هدف حمایت از ساخت داخل و توسعه اقتصادی در این زمینه به شکل عملی حمایت به عمل آورند.همچنین مقرر شد، با ایجاد کارگروهی مشترک، متشکل از سه نفر از متخصصان و مدیران طرفین، نسبت به پیگیری امور و عملیاتی شدن قراردادهای علمی به‌طور جدی اهتمام لازم ورزیده شود. شرکت ما درتخصصی ساتکاب نیز در این تفاهم‌نامه متعهد شد تا ضمن ارائه اطلاعات و امکانات و منابع لازم مربوط به پروژه‌های مشترک در حد مقدورات، بر حسن اجرای این تفاهم‌نامه نظارت مطلوب کند.

دنیای اقتصاد: معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی با تاکید بر اینکه امسال ۶۵ میلیارد تومان اموال مازاد، راکد و ضایعات شرکت‌های تولید نیروی برق و مدیریت تولید برق به فروش رسیده است، گفت: عواید حاصل از اجرای این طرح صرف جبران بخشی از بودجه و هزینه‌های مورد نیاز این شرکت‌ها به منظور تامین قطعات یدکی و هزینه‌های مورد نیاز براى آماده سازى و نگهدارى نیروگاه‌ها شده است.

دنیای اقتصاد: بررسی عملکرد توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر میان کشورهای مختلف نشان می‌دهد حدود ۱۰ درصد در سال ۲۰۲۱ به ظرفیت تجدیدپذیر جهان افزوده خواهد شد. طبق ارزیابی‌ها از سال ۲۰۱۵ تاکنون عوامل متعددی باعث گسترش تجدیدپذیرها در جهان شده است که می‌توان به دو عامل اصلی «راه‌اندازی پروژه‌هایی ساخت و ساز معوق از سال ۲۰۱۵» و «استمرار کاهش هزینه‌ها و سیاست‌های بی‌وقفه حمایتی بازار برای رسیدن به شرایط پیش از کرونا» اشاره کرد که رشد تجدیدپذیرها را به سال ۲۰۲۱ موکول کرده است. همچنین پیش‌بینی‌ها بیانگر آن است که اروپا و هند پیشتازان توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۱ خواهند بود.

چالش در لغت معانی بسیاری دارد، اما مدنظر این یادداشت در استفاده از این واژه بیشتر مبارزه، جنگ و جدال و مساله است. علمای فن، بازاریابی را نوعی جنگ و جدال معرفی می‌کنند که بعضا می‌تواند خالی از آموزه‌های اخلاقی باشد. این مهم در کسب‌وکارهای B۲G به دلیل حاکمیت قانون و اولویت ضوابط بر روابط تا حدی می‌تواند کنترل شود. با این وجود این سوال مطرح می‌شود که چرا در صنعت دولتی برق، بین بخش خصوصی و دولتی چالش به وجود می‌آید؟

برق بنیان توسعه اقتصادی است، از این‌رو جوامع در حال توسعه، همواره رشد سالانه مشخصی برای مصرف برق برای خود درنظر می‌گیرند. در ایران هم البته طی برنامه‌های پنج‌ساله توسعه همواره رشدی ۵ تا ۷ درصدی را برای تولید برق پیش‌بینی کرده‌اند. اما آنچه که در بیش از یک دهه گذشته در بطن اقتصاد پر بحران صنعت برق ایران، رخ‌داده عملا جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید و افزایش ظرفیت تولید برق مطابق با برنامه‌ریزی‌ها را ناممکن کرده است.

دنیای‌اقتصاد: مدیر دفتر بهره‌برداری از تاسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقه‌ای تهران گفت: در حال حاضر ذخیره سدهای پنجگانه تهران به ۵۶۸ میلیون متر مکعب رسیده است که نسبت به روز مشابه سال گذشته ۶۴ میلیون متر مکعب کاهش را نشان می‌دهد. محمد شهریاری در گفت‌وگو با «ایرنا» توضیح داد: این حجم ذخیره آب در روز مشابه سال گذشته ۶۳۲ میلیون متر مکعب بود. وی افزود: اکنون در سد امیر کبیر ۱۲۱ میلیون متر مکعب، سد لتیان ۲۸ میلیون متر مکعب، سد لار ۲۴ میلیون متر مکعب، سد طالقان ۲۶۸ میلیون متر مکعب و سد ماملو ۱۴۵ میلیون متر مکعب ذخیره آب به ثبت رسیده است.