شماره روزنامه ۶۱۵۹
|

تمدن

تمدن

  • سودای پیشرفت؛ تباهی سرمایه‌ها!

    نویسندگان ایرانی در دوره قاجار همواره به پیوند مستقیم آموزش با پیشرفت توجه می‌کردند. روزنامه حبل‌المتین در سال ١٣١٩قمری در این‌باره نوشته است: «رفع احتیاجات ملت جز به ذریعه (واسطه) تجارت ممکن نیست و تجارت قائم نمی‌شود مگر به صنایع مملکت و صنایع و کارخانجات مملکت نیز منوط است به تعلیم علوم مختلفه. بهترین وسیله ترقی ایران در تجارت و صناعت و فلاحت تعلیم علوم مختلفه است.» گفتمان اصلاحی در ایران به این‌ ترتیب در شرایط پاسخگو نبودن صنایع سنتی ایران به نیازهای روزافزون جامعه، نبود کارخانه‌های جدید،…
  • نه امکانات بود، نه توپچی

    «سراپا غرق جواهر بود و چنان‌که نشسته بود پیدا بود مرد زورمندی است که تقریبا چهل سال دارد و میلیون‌ها جواهر به خود بسته بود. تاجش و بازوبند چپش بسیار گرانبها بود. ریش سیاهش که زیباترین ریش‌های ایران بود تا به زانو می‌رسید. در پای تختش پسرانش صف کشیده بودند. دیگر هیچ‌کس در تالار نبود. دیگران همه در ده قدم فاصله در باغ صف کشیده و دست‌هایشان در آستین‌ها پنهان شده بود.{...} شاه به ما گفت که ما را مانند فرزندان خود دوست می‌دارد و آینده این را ثابت خواهد کرد. پس از آنکه محاسن هر یک از ما را به او…
  • تاثیر اندیشه‌های ابوطالب بهبهانی بر مشروطه‌خواهی

    در دوره ناصرالدین‌شاه تعدادی از روشنفکران ایرانی که از اوضاع داخل و خارج ایران اطلاع داشتند در قالب روزنامه، وسایل و کتب به نقد از وضعیت موجود می‌پرداختند و گاه به شکل توصیه‌های خردمندانه به شاه، اقدام می‌کردند. از جمع آثاری که به نظر می‌آید از مهم‌ترین و پرمحتواترین رسائل آن دوران باشد، رساله «منهاج‌العلی» اثر ابوطالب بهبهانی است که نویسنده آن را در سال ۱۳۹۲ه.ق / ۱۲۵۴ ه.ش در مصر نوشته است. بهبهانی سال‌های طولانی را به سیر و سیاحت در هند، روسیه، مصر، استانبول و حجاز و عراق گذراند و هدف خود را…
  • پاپ فرانسیس: جایگزینی فرزند با سگ و گربه ما را از انسانیت دور می‌کند

    شفقنا: پاپ فرانسیس گفت: نفی پدرومادری، انسانیت ما را تخفیف داده و ما را از انسانیت دور می‌کند؛ تمدن پیر می‌شود و ما غنای پدرومادری را از دست می‌دهیم.
  • مساله آب*

    گستره عظیمی از جغرافیای ایران در منطقه خشک و نیمه‌‌‌خشک واقع شده و همواره کمبود آب با ذات این اقلیم عجین بوده‌‌‌ است. از این‌‌‌رو، تمدن فلات مرکزی ایران تنها بر پایه استحصال آب کمیاب از سفره‌‌‌های زیرزمینی تکوین یافته ‌‌‌است.
  • اقتدارگرایی و سوداگری!

    قبضه قدرت توسط رضاخان و نظام اقتدارگرا پیوند نزدیکی با نقش‌‌‌ فزاینده‌‌‌ و سلطه‌‌‌جوی موسسات خارجی داشت. دولت پهلوی‌‌‌ نتیجه‌‌‌ دگرگونی‌‌‌هایی متناسب‌‌‌ با‌‌‌ خواست‌‌‌ تحول جهانی و به‌خصوص طلب‌‌‌ روزافزون سرمایه‌‌‌داری برای گسترش هرچه بیشتر بازار محصولات خود و تاثیر تکنولوژی و تمدن ماشینی غرب بود‌‌‌. دولت‌‌‌ پهلوی موفق شد در پس‌‌‌ ظاهر‌‌‌ تجددطلبانه‌‌‌ خویش‌‌‌، نظام‌‌‌ حکومت مبتنی بر اساس‌‌‌ حق‌‌‌ مالکیت انحصاری دولت و تمرکز قدرت اقتصادی، اداری و نظامی ناشی از آن را از نو برقرار کند‌‌‌.
  • پیام جدیدی که سیدمحمد خاتمی صادر کرد

    کانال تلگرامی محمد خاتمی: ‌‌سید محمد خاتمی درگذشت اسقف دزموند توتو، از شخصیت‌های دینی فعال در زمینه گفتگوی ادیان و تمدن‌ها را تسلیت گفت.‌
  • رفع تنش‌های آبی با تجربه «تمدن کاریزی»

    عباس فقیه‌خراسانی مشاور علمی مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آب یونسکو
    زندگی بسیاری از شهرهای فلات خشک مرکزی ایران در طول تاریخ، به آب منتقل شده از کوه‌های اطراف به شهر بستگی داشته است. آب از دوردست‌ها تا شهر از طریق ده‌ها کیلومتر تونل زیرزمینی هدایت می‌شود که نام این تونل‌های زیرزمینی، قنات یا کاریز است. کاریز باید از بسیاری از زمین‌های خصوصی - عمومی با مالکان مختلف بین بالادست و پایین‌دست حوضه آبریز عبور کند تا به مقصد برسد. این نوع گسترده همکاری بین مردم ناشی از اعتماد اجتماعی است که در یک بافت چند‌فرهنگی وجود داشته است. در واقع آن ‌را می‌توان، اعتماد تعمیم…
  • طرح اندیشه راه‌‌‌آهن در ایران عصر ناصری

    اختراع و به کارگیری راه‌‌‌آهن در سال ۱۲۴۳ﻫ. ق/ ۱۸۲۸م در اروپا به تدریج فکر احداث راه‌‌‌آهن در ایران توسط قدرت‌های استعماری را به همراه آورد و انگلیسی‌ها به عنوان اولین قدرت استعماری در سال ۱۲۴۷ ﻫ. ق / ۱۸۳۲م تلاش کردند خط آهنی از طریق قلمرو عثمانی به خلیج فارس بکشند (محبوبی اردکانی، ۲۵۳۷: ۲/ ۳۲۱؛ آدمیت، ۱۳۶۲: ۴۱۶). هر چند انگلیسی‌ها عملا موفق به احداث راه‌‌‌آهن موردنظر خود نشدند ولی فعالیت‌های آنها، توجه دیگر قدرت‌های استعماری همچون روس‌ها را به فعالیت در عرصه راه‌‌‌آهن ایران جلب کرد و…
  • شفاف‌‌‌سازی ۵ ناشر در کدال

    دنیای‌اقتصاد: طی چند روز گذشته شرکت‌های بورسی و فرابورسی اطلاعیه‌‌‌های متعددی با عناوین متعدد در سامانه کدال منتشر کردند که بخشی از این اطلاعیه‌‌‌ها به افشای اطلاعات بااهمیت شرکت‌ها اختصاص داشت. این اطلاعیه‌‌‌ها که از جهت میزان اهمیت به دو گروه الف و ب دسته‌‌‌بندی می‌‌‌شوند، از این رو برای سهامداران حائز اهمیت است که به بهای سهام شرکت‌ها سمت و سو می‌دهد. از این رو در ادامه به تشریح جزئیات چندی از این اطلاعیه‌‌‌ها پرداخته شده است.
  • جهت‌گیری دوسویه

    در ساختار اقتصادی قاجاریه، تجار و بازاریان در شمار نیرومند‌ترین و ثروتمند‌ترین طبقات اجتماعی جامعه ایران بودند. رشد شتابان تجارت خارجی و برخورد فزاینده تجار ایرانی با غرب و سفرهای خارجی باعث شد که آنان زودتر از دیگر اقشار و طبقات اجتماعی با دستاوردهای تمدن غرب آشنا شوند. طبقه تجار هم چون سایر طبقات در جامعه ایران عصر قاجار در ساختار قدرت، نه‌تنها مستقل از حکومت نبود بلکه کاملا وابسته به حکومت بود و قدرت سیاسی مجالی برای رشد طبقات اجتماعی مستقل باقی نمی‌گذاشت. بدین لحاظ حکومت، نماینده هیچ…
  • کیهان: آمریکا باید بدون حرف تحریم ها را بردارد/ غیر از این مذاکره معنایی نخواهد داشت

    روزنامه کیهان در ستون یادداشت روز خود نوشت: طرف مقابل بدون هیچ شرط و پیش‌شرط و حرف زیادی و دخالت غیر مسئولانه درباره مسائلی(مثل امنیت و سلاح‌های دفاعی و...) باید به تعهدات خود عمل کند و تحریم‌ها را بردارد. غیر از این هم حرفی نمی‌ماند و مذاکره معنایی نخواهد داشت.
  • رودخانه تمدن ساز

    دوران پادشاهی سلسله بزرگ صفوی بر ایران را باید درخشان‌ترین دوران پیشرفت و توسعه ایران پس از دوران ساسانی یعنی پس از تسلط اعراب بر ایران دانست. اصفهان در سال ۹۰۸ه.ق به دست شاه اسماعیل اول، سر سلسله دودمان بزرگ صفوی فتح شد. اما با انتقال پایتخت از سوی شاه عباس اول یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان صفوی به اصفهان در سال ۱۰۰۰ ه. ق یک بار دیگر ستاره بخت و اقبال اصفهان درخشیدن گرفت و این شهر مرکز آمدوشد دول اروپایی و آسیایی شد.
  • رئیس‌جمهور، سرمایه‌‌گذاری این افراد را تضمین کرد

    رئیس‌جمهور گفت: باید شرایط مناسبی برای ارتباط مستمر و همیشگی ایرانیان با داخل کشور فراهم شود و چنانچه کسی خواهان سرمایه‌گذاری در ایران بود، مطمئن باشد که سرمایه او تضمین شده است.
  • خاطره ناشنیده حیدر مصلحی از اقدام خلبانان عراقی در جنگ

    ايسنا: مصلحی گفت: یک متفکر انگلیسی می‌گوید اگر شیر خفته تمدن اسلامی بیدار شود، غرب روزگار سختی خواهد داشت.
  • تاریخ یک نهاد انقلابی؟

    محمدتقی امان‌پور عضو سابق شورای مرکزی جهاد سازندگی
    به‌منظور احیای جهاد سازندگی، ابتدا باید آن را بشناسیم؛ چون نمی‌توانیم چیزی را که به‌خوبی نمی‌شناسیم، احیا کنیم. رهبر معظم انقلاب، در بیانیه گام دوم انقلاب، تاکید کردند که تمدن‌سازی در شرایط فعلی، بسیار لازم است و راه آن از مدیریت جهادی و جهاد علمی می‌گذرد. همچنین وقتی به همراه اعضای شورای مرکزی جهاد سازندگی خدمت امام راحل رسیدیم، مسوولیتی که ایشان برای جهاد سازندگی فرمودند، دستیابی به قله‌های رفیع استقلال و خودکفایی و مشارکت فراگیر مردم بود که با ساختارهای نظام اسلامی برای ایجاد تمدن جدید…
  • برای همه مشکلات کشور می‌توان راه‌حل علمی پیدا کرد

    پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری: رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز گذشته در دیدار نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی، نخبگان را نور چشمان ملت خواندند و با تاکید بر لزوم تمرکز جامعه علمی و نخبگان برای یافتن راه‌حل‌های علمی مشکلات مختلف افزودند: ظرفیت نخبگی جوانان ملت ایران، می‌تواند زمینه‌ساز پر کردن شکاف علمی کشور با علم جهانی، عبور از مرزهای جهانی علم، ایجاد تمدن نوین اسلامی و تحقق آینده درخشان کشور باشد.
  • یان گراهام، کسی که تمدن مایا را کشف کرد

    روح‌اله حاتمی: یان جیمز آلستی، مایاشناس بریتانیایی بود که اکتشافات وی از آثار و مخروبه‌های به جا مانده از تمدن مایا در جنگل‌های مکزیک، گواتمالا و برزیل به انتشار کتاب «نوشته‌های کتیبه‌های هیروگلیفی تمدن مایا» از سوی موزه پیبادیِ دانشگاه هاروارد کمک شایانی کرد. وی همچنین زندگی‌نامه یکی از پیشگامان اولیه شناخت تمدن مایا در قرن نوزدهم به نام آلفرد مادسلی را منتشر کرد. او در ۱۲ نوامبر ۱۹۲۳ در سافوک انگلیای شرقی انگلستان به دنیا آمد. پدرش لرد آلستیر گراهام بود و برخی از اعضای خانواده‌اش در کار…
  • گفتمان دروغین

    ارائه تصویری زیبا و انسان‌دوستانه از انگلیسی‌ها و رسالت تمدن‌بخشی آنان به مردم منطقه که ناخودآگاه تصویر عقب‌ماندگی و بدبختی بومیان را به ذهن متبادر می‌کند یکی دیگر از وجوه روایت‌های انگلیسی پیرامون خلیج‌فارس است. راویان انگلیسی خلیج‌فارس در این نوع نگاه، کاملا متاثر از گفتمان شرق‌شناسی هستند.
  • الگوی نوسازی امیرکبیر

    نه‌تنها در زمان قاجاریه، بلکه افرادی تا زمان انقراض این حکومت و حتی دوره پس از آن، می‌پنداشتند که ایران نیازی به پیشرفت‌های دیگران ندارد و همچنان می‌تواند در مدار تمدن قدیم به حیات خود ادامه دهد. پادشاهان قاجار در رأس این عده بودند. اینان نه‌تنها قادر به فهم سخنان میرزا مصطفی افشار* نبودند، بلکه مانعی اساسی در راه فهم سخنان وی و امثال او به شمار می‌آمدند. اما افشار پاسخی اساسی و محکم و البته تاریخی و ماندگار برای آنان داشت:
  • سردار جلالی: انقلاب اسلامی هویت جدیدی برای زنان تعریف کرد

    ايسنا: سردار جلالی در همایش زنان و پدافند غیرعامل با بیان اینکه در تمدن غربی نگاه به زنان با ادعای تساوی حقوق زن و مرد به‌دنبال تضییع حقوق آنان و بهره‌کشی و یا به دنبال استفاده ابزاری، تجاری و کالایی از زنان هستند، گفت: انقلاب اسلامی بر مبنای کرامت‌بخشی هویت جدیدی برای زنان تعریف کرد. امروز شکل تهدیدات عوض شده است و قطعا الگوهای دفاع در برابر تهدیدات نیز باید متحول شود.
  • آغاز به کار رسمی یک حزب جدید اصولگرا

    ايسنا نوشت‌: اعضای شورای مرکزی حزب «نسل نو» انتخاب شدند. این تشکل جدید التاسیس سیاسی با شعار «نسل نو؛ امیدوار، مصلح و تمدن‌ساز» پا به عرصه سیاست گذاشته است. سید‌احسان قاضی‌زاده هاشمی یکی از اعضای شورای مرکزی این حزب جدید است.
  • تقدیر از نقاش ایرانی به سبک فرانسوی

    دنیای اقتصاد: موزه‌‌‌های هنر معاصر و موزه‌‌‌های شخصیتی می‌‌‌تواند شبکه هنر معاصر را شکل دهد. این شبکه نه تنها در جذب گردشگران خارجی موثر است بلکه توان تحول در فضای داخلی را دارد و قادر است شبکه توریسم هنری را در کشورمان ایجاد کرده و آن را رونق دهد.
  • دری نجف‌آبادی: رفتارهای غیرمنطقی آب در آسیاب دشمن است

    مهر: آیت‌الله دری نجف‌آبادی ظهر یکشنبه در جمع جامعه مدرسین حوزه‌های علمیه استان مرکزی گفت: در مسیر تبیین اهداف بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی باید روحانیت به‌عنوان پرچم‌دار انقلاب اسلامی، گام‌ها را محکم‌تر و استوارتر بردارد تا نواقص و خلاءهای گذشته جبران شود.
  • شاخص اصلی وحدت، فلسطین است

    پايگاه اطلاع‌رساني دفتر مقام معظم رهبري: در خجسته سالروز ولادت با سعادت پیامبر رحمت حضرت محمد مصطفی (ص) و حضرت امام جعفر صادق (ع)، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از مسوولان نظام و ‌میهمانان شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، دو وظیفه مهم برای امت اسلامی را «تبیین و ترویج جامعیت اسلام در همه شئون زندگی بشر» و «تقویت اتحاد مسلمانان» خواندند و خاطرنشان کردند: وحدت اسلامی یک امر اصولی و فریضه قرآنی است و تحقق هدف والای ایجاد تمدن نوین اسلامی بدون اتحاد شیعه و سنّی ممکن نیست.
  • تاریخ ایران آکسفورد منتشر شد

    دنیای‌اقتصاد: کتاب «تاریخ ایران آکسفورد» زیر نظر تورج دریایی با ترجمه خشایار بهاری و محمدرضا جعفری به چاپ رسید.
  • بازدید ضرغامی از میراث جهانی پاسارگاد

    تسنیم: به عقیده وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، پاسارگاد نمادی از مدنیت است، بنابراین پاسارگاد متعلق به شخصیت جهانی کوروش است صرف‌نظر از اینکه در اینجا دفن شده یا نشده آنچه مهم است احترام به شخصیتی است که متعلق به ایرانیان است.
  • نظر حدادعادل درباره افرادی که فرزندانشان را به غرب می فرستند

    فارس: حدادعادل گفت: شناخت غرب، سنگ بنای هر فعالیتی در ایران است، البته غرب شناسی یا غرب زدگی تنها در حوزه سیاسی تعریف نمی‌شود، بلکه از نظر اجتماعی و فرهنگی نیز قابلیت بررسی را دارد.
  • زمین سوخته

    شهرام یاری
    «...شاهنشاه ایران از سفیر انگلیس پرسید، طرق و شوارع ایران چرا به این پایه غیر‌منظم و صعب‌العبور است؟ سفیر عرض کرد: به‌واسطه اینکه مهندس این مملکت همیشه منحصر به یابو و قاطر بوده [است]» (روشن‌ضمیر: ۳۴). این گفت‌وگوی آمیخته به طنز، این پرسش را برای میرزا آقاخان کرمانی پیش آورده بود: آن راه‌های باستانی که در کتاب‌های تاریخ‌ از تمدن ایران نقل می‌کنند، چگونه و چرا ساخته شد؟
بیشتر