بزرگ‌ترین رزمایش روسیه از زمان فروپاشی شوروی برگزار می‌شود
مانور قدرت پوتین در دریای مدیترانه
ماجرا چیست؟ چرا روسیه با توجه به تنش در رابطه با اروپا و آمریکا، بحران اقتصادی و سقوط روبل، گرفتاری در بحران سوریه و ... دست به چنین رزمایشی زده است؟ آیا خبری در راه است؟ ماجرا از این قرار است که روز پنج‌شنبه ۸ شهریورماه ۹۷ مقام‌های روسی اعلام کردند که ظرف ۲۴ ساعت آینده (یعنی تا پایان روز جمعه ۹ شهریورماه) احتمال حمله نظامی به سوریه از سوی غرب می‌رود. «ماریا زاخاروا»، سخنگوی وزارت‌خارجه روسیه، پنج‌شنبه ۸ شهریورماه در جمع خبرنگاران گفت: «گروه حمله ائتلاف» حدود ۷۰ خودرو موشک‌انداز مستقر در خاورمیانه دارد. انبار مهمات آنها نزدیک به ۲۸۰ موشک کروز دارد و دو ناو نیروی دریایی آمریکا تحت نام‌های «کارنی» و «راس» را در منطقه مستقر کرده که هرکدام ۲۸ موشک کروز تام‌هاوک حمل می‌کنند.» گروه حمله آمریکا، فرانسه و انگلیس درحال‌حاضر دارای هواپیماهای باری، هواپیماهای راهبردی و تاکتیکی در پایگاه‌هایی در اردن، کویت و برخی دیگر از کشورهای منطقه است.
نکته اینجا است که غرب (عمدتا آمریکا و شرکای بریتانیایی و فرانسوی‌اش) چهارشنبه ۷ شهریورماه اعلام کرده بود که احتمالا طی روزهای آینده حمله‌ای شیمیایی در «ادلب»، شمال غرب سوریه و در ۶۰ کیلومتری شهر حلب، انجام خواهد گرفت. پس از این خبر بود که گروه حمله ائتلاف برای حمله به این شهر اعلام آمادگی کرد. به‌دنبال این تحولات بود که روسیه اعلام کرد بزرگ‌ترین مانور دریایی خود را در مدیترانه برگزار خواهد کرد تا اقدامی «بازدارنده» در برابر ائتلاف غرب باشد. برآیند گزارش‌ها حاکی از این است که این روزها «ادلب» به نقطه ثقل تحولات سوریه تبدیل شده است. استان ادلب در شمال سوریه، یکی از آخرین مناطق تحت کنترل شورشیان مخالف بشار اسد محسوب می‌شود. استفان دی میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، اعلام کرد که «شمار قابل‌توجهی جنگجوی خارجی از جمله ۱۰ هزار تروریست در ادلب جمع شده‌اند.» او تاکید کرد که بهتر است به‌جای عجله برای آغاز نبردی که می‌تواند به یک توفان بزرگ تبدیل شود، راهی برای کمک‌های انسان‌دوستانه و تخلیه این منطقه از غیرنظامیان باز شود. مقام‌های روسی- سوری می‌گویند جبهه النصره هدف اصلی در نبرد ادلب است.
آماده‌باش روس‌ها در مدیترانه
«نیک رابرتسون»، گزارشگر سی‌ان‌ان در ۳۰اوت در گزارشی در مورد تحولات سوریه چنین نوشت:در رستورانی در سالزبوری- که چندان از محلی که مسمومیت شیمیایی شهروندان روسی در بریتانیا اتفاق افتاد دور نیست- درحال شام خوردن با مردی بودم که در گذشته یک «گنده‌‌لات» در کلوب‌های شبانه بود و اکنون «جادوگر» و «تردست» شده بود. هنگام شام خوردنمان، او چند‌بار کارت‌هایی را غیب کرد. کارش خوب بود. مهم نیست که چقدر جدی و سخت به دستانش نگاه می‌کردم اما مساله این است که نمی‌توانستم زرنگی او در تردستی را ببینم. یک جورهایی اتفاقی مشابه هم در سوریه در شرف وقوع است. نویسنده سی‌ان‌ان ادامه می‌دهد: بگذارید توضیح دهم: روسیه درحال آماده‌سازی برای برگزاری بزرگ‌ترین مانور نظامی طی نزدیک به چهار دهه اخیر است؛ ۳۰۰ هزار سرباز و ۳۶ هزار خودروی زرهی.» همچنین بیش از ۲۵ کشتی جنگی و کشتی پشتیبانی و نزدیک به ۳۰ هواپیما از جمله جت‌های جنگنده و بمب‌افکن‌های استراتژیک در این رزمایش شرکت خواهند کرد. بخشی از این مانور بزرگ شامل تمرین‌های ضدهوایی، ضددریایی و ضد مین می‌شود و کشتی‌هایی از پایگاه‌های دریایی روسیه در دریای شمال، دریای بالتیک و دریای سیاه، همچنین بخشی از ناوگان دریای خزر روسیه در این مانور شرکت دارند.
رابرتسون، گزارشگر سی‌ان‌ان، می‌افزاید: روسیه درحال افزایش تعداد قابل‌توجه ادوات و تجهیزات نظامی خود است. او می‌افزاید درحالی‌که دنیا به واسطه اقدامات ترامپ متشنج شده و رهبران جهان از ترامپ و سیاست‌هایش به تنگ آمده‌اند، مجموعه‌ای از حوادث درحال شکل‌گیری است که می‌تواند سوریه را بار دیگر وارد «سیاه‌ترین و زشت‌ترین اپیزودهای این کشور طی جنگ ۷ ساله» کند. تاکنون نیم میلیون نفر در سوریه کشته شده‌اند، بیش از نیمی از جمعیت این کشور آواره داخلی هستند و میلیون‌ها نفر بار و بنه به دوش افکنده و به‌عنوان آواره روانه کشورهای همسایه شده‌اند. رابرتسون معتقد است اگرچه خاتمه‌ای از این نبرد در افق نمایان نیست اما برخی شواهد نشان می‌دهد که احتمالا «فاز پایانی» و «خون‌بار‌ترین فاز» احتمالا درحال رقم خوردن است. چنین است که آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در ایالات‌متحده آمریکا، به واشنگتن درباره «تجاوز بی‌اساس و غیرقانونی به سوریه» هشدار داد. او گفت: مسکو درباره نشانه‌هایی که حاکی از برنامه‌ریزی جدید آمریکا برای حمله هوایی به سوریه است، نگران است. سفیر روسیه در آمریکا اظهار کرد: «من وزارت‌خارجه آمریکا را در جریان مقدمات اقدامات تحریک‌آمیزی که از سوی شورشیان در سوریه انجام می‌گیرد، قرار دادم.» آنتونوف افزود: «با همکاران‌مان به‌طور مفصل توطئه‌چینی افراد شورشی به‌خصوص هیات تحریرالشام (النصره سابق) برای اقدام تحریک‌آمیز دیگری در استان ادلب با استفاده از سلاح‌های شیمیایی سمی علیه ساکنان به منظور نسبت دادن این جنایت به دولت سوریه را مورد بحث قرار دادیم.» در بیانیه او آمده است، تروریست‌ها هشت بسته حاوی کلر را به شهر جسر الشغور منتقل کردند و تروریست‌های حزب ترکستان اسلامی نیز این بسته‌ها را به روستای حللیوز برده و از آن طرف گروه‌های مسلح تحت نظارت شرکت خصوصی اطلاعات نظامی انگلیس آموزش خاص دیدند و قرار است به اصطلاح به نجات قربانیان سلاح‌های شیمیایی بپردازند و به همین منظور طرح‌ریزی‌هایی داشتند به‌طوری‌که حتی کودکان را به گروگان گرفته‌اند.
کرملین‌نشینان معتقدند رزمایش دریایی این کشور در مدیترانه، بخشی از برنامه‌ریزی کرملین برای اجرای عملیاتی بزرگ با هدف مقابله با شبه‌نظامیان مخالف بشار اسد در استان ادلب است. برخی گزارش‌ها بر این باورند که روسیه هم‌اکنون درحال نمایش قدرت و موازنه‌سازی در برابر «گروه ائتلاف حمله» است. گزارش‌های سی‌ان‌ان، رویترز و نیویورک‌تایمز دال بر این هستند که ادلب تعیین‌کننده فاز نهایی نبرد در سوریه است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز پنج‌شنبه ۸ شهریورماه گفت: «تجمع تروریست‌ها در استان ادلب اصلا خوب نیست و نباید در قبال آنها منفعل بود... وضعیت کنونی سوریه این پتانسیل عظیم را دارد تا شرایط باز هم پیچیده‌تر شود.» تماس‌های تلفنی میان پایتخت‌ها و تبلیغات دو گروه از رسانه‌ها (رسانه‌های حامی غرب و رسانه‌های حامی مسکو) نشان می‌دهد که توجهات به‌شدت بر ادلب دوخته شده است. زاخاروا مدعی است که ادلب آخرین پایگاه و پاتوق شورشیان تروریست است که می‌کوشند با انجام یک حمله شیمیایی و مقصر خطاب کردن دولت اسد زمینه یک جنگ بزرگ و تمام‌عیار را فراهم کنند. رابرتسون می‌نویسد: «این همان دستی است که آنها قبلا هم آن را بازی کرده و امتحانش کرده‌اند.»
هم اکنون غربی‌ها یک چشم به اسد دارند و روس‌ها هم نیم‌نگاهی به شورشیان. اگر گروه ائتلاف حمله، پایگاه‌های متعلق به اسد و دولت سوریه را بزند این احتمال به جد مطرح است که روسیه نیز پایگاه‌های شورشیان را هدف حملات گسترده قرار دهد. ترس از حملات دو گروه رقیب (غرب و روسیه) در سوریه ناتو را نیز به تلاش و تکاپو افکنده است. اوئانا لونگسکو، سخنگوی ناتو، اعلام کرد: «ما درباره نیت ناوگان دریایی روسیه گمانه‌زنی نخواهیم کرد، اما بسیار مهم است که تمامی بازیگران در این منطقه خویشتن‌داری کرده و از وخیم‌تر کردن وضعیت فاجعه‌آمیز انسانی کنونی در سوریه اجتناب کنند.» شواهد خبری (گزارش‌های آسوشیتدپرس و رویترز) نشان می‌دهد که پدافند هوایی سوریه هم به حالت آماده‌باش در آمده و به جدیدترین تسلیحات روسی مسلح شده‌اند. این شواهد خبری می‌گویند ارتش سوریه خود را برای عملیات نظامی چند مرحله‌ای برای هدف قرار دادن ادلب و مناطق اطرافش در شمال غرب این کشور آماده می‌کند که آخرین منطقه بزرگ تحت کنترل شورشیان مسلح سوریه قلمداد می‌شود. یک منبع نزدیک به دولت سوریه به شرط فاش نشدن نام به رویترز گفت، عملیات در ابتدا بخش‌های جنوبی و غربی مناطق تحت کنترل شورشیان را هدف خواهد گرفت نه خود شهر ادلب را. بر این اساس، مرحله اول عملیات شهرک جسر الشغور، دشت الغاب در کنار بخش غربی مناطق تحت کنترل مخالفان یعنی شهرک‌های اللطمانه، خان شیخون، معره النعمان در جنوب ادلب را هدف می‌گیرد. هدر ناوئرت، سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا، در این باره اظهار کرد، شواهدی وجود دارد مبنی براینکه نیروهای سوریه آماده حمله به ادلب می‌شوند.
گزارشگر سی‌ان‌ان می‌افزاید ادلب آخرین منطقه از چهار منطقه‌ای است که روس‌ها آن را «منطقه ایمن» (safe zones) نامیده‌اند. ادلب که روزگاری ۹/ ۲ میلیون نفر جمعیت داشت هم اکنون ۷۵۰ هزار نفر جمعیت دارد. بسیاری از ساکنان این منطقه به ترکیه گریخته‌اند. او می‌نویسد: «هم اکنون ۷۰ هزار مبارز مسلح در این شهر حضور دارند که طیفی از زیرشاخه‌های القاعده تا گروه‌های سرسخت شورشی (از سلفی تا سکولار) را شامل می‌شود.» روسیه به غرب هشدار داده که در ادلب «با آتش بازی نکنند.» دی میستورا هم از «توفان تمام‌عیار» در ادلب سخن می‌گوید. در همین راستا، مسکو تلاش‌های خود برای جلوگیری از وقوع فاجعه را شدت بخشیده و در هفته‌های اخیر میزبان مقام‌هایی از عربستان و ترکیه بوده که هر یک طیفی از شورشیان را رهبری می‌کنند. آنچه مسلم است اینکه اتفاقاتی در سوریه در راه است و تمام تلاش‌های مسکو و متحدانش این است که نمایش قدرتی در دریا و روی زمین انجام دهند تا مانع حمله احتمالی غرب به سوریه شوند. در صورت وقوع حمله، بزرگ‌ترین فاجعه در سوریه رقم خواهد خورد و سیل آوارگان روانه ترکیه و کشورهای پیرامون خواهند شد.
ارسال نظر