کشورهای در حال توسعه

برخی ادعا می‌کنند که الگوی توسعه آسیای شرقی منحصر به فرد و مدل انگلیسی-آمریکایی جهان‌شمول است. به این معنی که الگوی توسعه کشورهای شرق آسیا برای سایر کشورهای در حال توسعه غیرقابل تکرار است؛ ولی الگوی توسعه کشورهای غربی قابل تکرار و جهان‌شمول است. هاجون چانگ، اقتصاددان توسعه این ادعا را در کتاب بازپس‌گیری توسعه مورد بررسی قرار داده است. بخش اول یادداشت به افسانه منحصربه‌فرد بودن مدل توسعه شرق آسیا و جهان‌شمولی مدل آنگلوآمریکایی می‌پردازد و در بخش دوم، دلایل رد این ادعا مطرح می‌شود.

پیدایی زنجیره‌‌‌های ارزش جهانی در اوایل دهه ۱۹۹۰ شاخصه تحولات اقتصادی جهان بود. پراکندگی تولید در پهنه گیتی که نتیجه دومین گام جهانی شدن، پس از تفکیک کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده است تا چندی پیش اقتصادهای توسعه‌یافته اندک‌شماری را شامل می‌‌‌شد؛ اما آزادسازی تجارت و توسعه زیرساخت‌‌‌ها هزینه تجارت خارجی را کاهش داد. حضور بهینه و ارتقای کشورها در زنجیره‌‌‌های ارزش بسته به سیاست‌‌‌های حاکمیتی است که سازه‌‌‌های زیرساختی برای تولید و سایر زمینه‌‌‌های مرتبط، همراستایی سیاستگذاری تجاری، نحوه…

احسان دست نشان: حکمرانی خوب شهری ساختار جدیدی در فرآیند مدیریت شهرهاست که اشکال سنتی و متمرکز مدیریتی در شهرها را دگرگون و مبانی نظری آن را به چالش کشیده است‌. محوریت این رویکرد در مدیریت شهری بر مبنای توسعه‌ای مردم سالار و برابر خواهانه، برای تاثیر‌گذاری تمامی‌نیروهای دارای نفع و نفوذ در اداره امور شهرها و همچنین پاسخگویی به تمامی ‌نیازهای این گروههاست.افزایش سریع جمعیت توام با گسترش سریع شهرنشینی و شهری شدن، مشکلات فراوانی را در کشورهای مختلف پیش روی سیاست گذاران و مسوولین به خصوص مدیران…

چشم‌انداز محیط‌زیست در حقیقت نشان‌دهنده سطح امید به حیات طبیعی و انسانی یک سرزمین است. هنگامی که نشانه‌‌‌های روشنی از آنچه محیط‌زیست در آینده خواهد دید وجود داشته باشد، نسبت به آینده جنبه‌‌‌های گوناگون حیاتی یک سرزمین می‌‌‌توان امیدوار بود و هنگامی که این نشانه‌‌‌ها وجود نداشته باشد، در سایر ابعاد زیستی طبیعی و انسانی نیز نمی‌‌‌توان تصویر روشنی برای آینده متصور شد. از این‌رو شالوده بودن محیط‌زیست است که پرداختن و توجه به آن را به یکی از مهم‌ترین ماموریت‌‌‌های حکمرانی مبدل می‌‌‌سازد. کشورهای…

دنیای‌اقتصاد: بار اصلی راهکارهای توسعه‌‌‌ای کشور بر دوش چه کسانی است؟ در همایش «پیشران‌‌‌های اقتصادی فرصتی برای توسعه ملی» که روز گذشته برگزار شد، ضمن تاکید بر ضرورت حمایت از پیشران‌‌‌های اقتصادی، از سیاست دولتی که اجازه بزرگ‌‌‌شدن صنایع خصوصی را نمی‌‌‌دهد انتقاد شد. برخی سیاستگذاران در قوه‌های مجریه و مقننه و فعالان اقتصادی، متفق‌‌‌القول موافق بودند که راه توسعه اقتصادی کشور و همچنین بهبود وضعیت معیشتی شهروندان، توجه به پیشران‌‌‌های اقتصادی است. آنها ممانعت از بزرگ‌شدن صنایع در بخش خصوصی را خط‌مشی غلطی…

ظهور و گسترش زنجیره‌‌‌های ارزش جهانی به نوبه خود نتیجه طبیعی توسعه نظام تجاری باز و نویدبخش آزادسازی بیشتر تجارت و سرمایه‌گذاری کشورهای در حال توسعه است. نقش تجارت در محرک صنعتی شدن و توسعه، دیگر آن چیزی نیست که در زمان معجزه آسیای شرقی بود که به رشد اقتصادی و دستیابی به رشد بی‌‌‌سابقه و پایدار کمک کرد. در واقع، اقتصاد جهانی امروز، نسبت به دهه ۱۹۶۰، زمانی که صنعتگران آسیای شرقی تجربه رشد موفقیت‌‌‌آمیز خود را آغاز کردند، فضای بازتر و پرمناقشه‌‌‌تری است.

دنیای اقتصاد- دکتر برزین جعفرتاش: سیاست‌های اقتصادی در بازار سیاست تعیین می‌شوند. این اولین درس اقتصاد سیاسی است. بازیگران اصلی در این بازار گروه‌های قدرتمندی هستند که با اثرگذاری بر سیاست‌ها به دنبال حفظ یا افزایش نفع خود هستند. هر تغییر سیاستی توزیع منافع در جامعه را تغییر می‌دهد و در نتیجه موجب واکنش گروه‌های ذی نفع می‌شود. این واکنش می‌تواند به شکل حمایت از سیاست، مقاومت در برابر اجرای آن یا منحرف ساختن سیاست صورت گیرد.

مهر: وزیر خارجه روسیه امروز در نشست کمیسیون «همکاری های بین‌ الملل کمیسیون حزب روسیه متحد» تصریح کرد: غرب حق ندارد ادعای رهبری اخلاقی جهان را داشته باشد.

دنياي اقتصاد: توفان آنلاین چت‌باتChatGPT، بار دیگر اهمیت رشد دسترسی به تکنولوژی‌های دیجیتالی مانند هوش مصنوعی را عیان کرد. این چت‌بات وظایف مختلفی انجام می‌دهد و به سادگی در دسترس و استفاده از آن مقرون به‌صرفه است. تعداد کاربران این چت‌بات در یک هفته اول از مرز یک میلیون نفر گذشت. مایکروسافت ۱۰میلیارد دلار در شرکت مالک این چت‌بات سرمایه‌گذاری کرده است.

حسین شیرزاد، تحلیلگر و دکترای توسعه کشاورزی: یکی از نوآوری‌های متمایز لجستیک مدرن، تامین مالی انبار است که خدمات مالی را در زنجیره تامین جای می‌دهد و راه‌حل‌هایی را برای مشکلات تامین مالی ذی‌نفعان سطح پایه و شرکت‌های کوچک و متوسط ارائه می‌دهد. تامین مالی «رسید انبار» می‌تواند مالکان خرد، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه را قادر سازد تا مازاد خود را با خیال راحت در انبارهای مدرن برای فروش در تاریخ بعدی ذخیره کنند و هر زمان که قیمت‌های موقتی بالاتر به آنها اجازه ‌دهد از کالای ذخیره‌شده به‌عنوان وثیقه برای تامین مالی موقت نیازهای مصرفی و…

زنگان امروز: هیأت امنای بازار زنجان در نامه‌ای سرگشاده به آیت‌الله شیخ علی خاتمی، امام جمعه زنجان از او خواستند که دغدغه‌های مردم و بازاریان را به اطلاع مسؤولان کشور برساند.

دنیای‌اقتصاد-امیررضا انگجی: تجربیات توسعه اقتصادی در کشورهای صنعتی نوظهور، حکایت از آن دارد که یک استراتژی توسعه صنعتی خاص مانند اعطای امتیاز یادگیری با توجه به بستر نهادهای بومی و خاص هر کشور و توزیع قدرت سازمانی آن به‌عنوان استقرار سیاسی بر اتخاد سیاست‌ها و نهادهای خوب مانند خصوصی‌سازی، مبارزه با فساد یا اعمال حاکمیت قانون اولویت دارد.

در دو قسمت قبلی از سری یادداشت‌های «همگرایی ادبیات توسعه صنعتی»، چارچوب اقتصاد ساختارگرایی جدید و الگوی توسعه کشورهای شرق آسیا موسوم به پرواز غازها ارائه شد. هرچند در ظاهر این دو رویکرد متفاوت از هم هستند و در بستر تاریخی و جغرافیایی جداگانه‌ای ظهور کردند (اقتصاد ساختارگرایی جدید در سال‌های اخیر توسط اقتصاددان ارشد بانک جهانی اهل چین، پروفسور جاستین ییفو لین توسعه یافت؛ درحالی‌که الگوی پرواز غازها توسط کاناما آکاماتسو، اقتصاددان ژاپنی در دهه۱۹۳۰ مطرح شد) ولی از فروض مشابهی برخوردارند. برای…

دنیای‌اقتصاد: جنت یلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در حالی راهی یک سفر طولانی به سه کشور آفریقایی می‌شود که چندی پیش بایدن در راستای مقابله با نفوذ چین در این قاره، میزبان بیش از ۴۰رهبر آفریقایی در واشنگتن بود. سفر ۱۱روزه پیش‌رو نیز بخشی از استراتژی بایدن در تجدید روابط آمریکا با قاره سیاه و مقابله با نفوذ اقتصادی و سیاسی چین در سراسر کشورهای در حال توسعه است. یلن سفر خود را روز سه‌شنبه آغاز می‌کند و سه کشور سنگال، زامبیا و آفریقای جنوبی مقاصد او در این سفر خواهد بود. این اقدامات دولت آمریکا را می‎توان تلاش…

سیل ویرانگر پاکستان در سال ۲۰۲۲، همراه با حمایت خستگی‌ناپذیر شری رحمان، وزیر فدرال پاکستان از تغییرات اقلیمی، نقش مهمی را در ایجاد صندوق خسارات ناشی‌از تغییرات اقلیمی در کنفرانس اقلیمی COP۲۷ ایفا کردند. در این صندوق کشورهای ثروتمند به کشورهای در حال توسعه برای جبران خسارات آب‌وهوایی کمک خواهند کرد؛ کشورهایی که به‌رغم فقر و توسعه‌نیافتگی، با اثرات پرهزینه تغییرات آب‌وهوایی نیز مواجه هستند. اما این احتمال قوی در سال ۲۰۲۳ وجود دارد که این تمرکز جدید و به‌شدت موردنیاز برای انعطاف‌پذیری در برابر…

سراسر دنیا در حال حرکت به سمت رکود جهانی است که این امر به معنای تقاضای کمتر برای صادرات محصولات غیر‌انرژی از کشورهای در حال توسعه خواهد بود. در عین حال، هزینه انرژی و مواد غذایی در حال افزایش است که بخشی از آن ناشی از پیامدهای جهانی جنگ در اوکراین است.

دنیای‌اقتصاد: منطقه ممنوعه برای سیاستگذار مسکن، در یک پژوهش رسمی مشخص شد. بررسی ۷۰سال تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی دولت‌ها در کشورهای مختلف جهان برای «تامین مسکن ارزان برای کم‌درآمدها» نشان می‌دهد، سیاست «خانه‌سازی دولتی» به‌عنوان اولین حرکت دولت‌ها برای خانه‌دار شدن قشر وسیعی از جامعه -پس‌ از جنگ جهانی دوم- در دستور کار قرار می‌گیرد؛ اما طولی نمی‌کشد که «دفتر اسکان بشر ملل متحد» در سال۱۹۷۶ با عیان شدن ۴نشانه شکست این سیاست، مهر ابطال بر آن می‌زند. در این بررسی که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس انجام شده است، یک…

در هفته‌‌‌های اخیر آلودگی هوا در صدر اخبار کشور قرار گرفته و شواهد حاکی از شدیدتر بودن این وضعیت نامساعد، نسبت به سال‌های گذشته است. آلاینده‌‌‌ها چنان شهرها را محاصره کرده‌‌‌اند که نایی برای نفس کشیدن شهروندان و سایر موجودات زنده اکوسیستم نمانده است. چالش‌‌‌های محیط‌زیستی و تغییرات اقلیمی یکی از مسائل مهم جهانی تلقی می‌شود. بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته جهان در طول دو دهه گذشته تلاش کرده‌‌‌اند تا با ریل‌‌‌گذاری‌‌‌های مناسب، مساله «آلودگی هوا» را حل کنند.

دنیای‌اقتصاد: اقتصاد یک کشور زمانی وابسته به کالای اولیه یا همان کامودیتی محسوب می‌شود که حداقل ۶۰‌درصد از درآمد صادرات کالایی خود را از بخش کالاهای اولیه تامین کند. براساس گزارش آنکتاد ۲۰۱۹-۲۰۱۸ حدود دوسوم یا ۶۴ درصد کشورهای در حال توسعه وابسته به کالای اولیه بوده‌‌‌اند، در حالی که این رقم برای کشورهای توسعه‌یافته حدود ۱۳‌درصد برآورد شده است.

همانند سیاست تجاری دولت‌‌‌ها نباید درگیر تخصیص منابع شوند چراکه این تصمیمات با ملاحظات سیاسی اخذ شده و موجب کاهش بهره‌‌‌وری می‌شود. در تمام کشورها این مشکل وجود دارد ولی در کشورهای در حال‌‌‌ توسعه که احتمال فساد و ناکارآمدی کارکنان دولتی بیشتر است این مساله بسیار جدی‌‌‌تر است.

برای کشورهای در حال توسعه اینکه «حکمرانی خوب» یا «توسعه» کدام تقدم دارد، دیگر در تله مرغ و تخم‌مرغ کدام اول آمده، به لطف تحقیقات و مشاهدات و مصائب آنها پایان گرفته است. لااقل در «مدیریت توسعه» پژوهش‌های کشورهای آسیایی حکایت از آن دارند که کم و کیف دولت‌ها و حکومت‌ها در دسترسی به اهداف رشد و توسعه کشورها نقشی حیاتی دارد. برای مثال حتی در کشورهای در حال توسعه‌ای که تخصیص منابع به دست قوای بازار (عرضه و تقاضا) سپرده شده است، دولت‌ها وظایف کلیدی مشخص و مهمی را به عهده گرفته‌اند تا چیزی به نام…

داریوش مجد: انتقال پول و مهارت به کشور مهاجر فرست، مهمترین اتفاقی است که در پدیده مهاجرت رخ می دهد. مهاجر برای دستیابی به جایگاه بهتر اقتصادی و در مواردی علمی، محل زندگی خود را تغییر می دهد.

۲۵آذرماه، مصادف با روز پژوهش است. اندیشیدن، پژوهش و نوآوری، اساسی‌ترین نیاز برای دستیابی به پیشرفت، توسعه، رفاه عمومی و استقلال واقعی است. اگر پژوهشی صورت نگیرد، دانش بشری افزایش نخواهد یافت.

ایسنا: بدهی اقتصادهای در حال توسعه در طول یک دهه بیش از دو برابر شده است. به گزارش چاینا نیوز، بانک جهانی ضمن هشدار در مورد تشدید بحران بدهی، اعلام کرد بدهی خارجی اقتصادهای در حال توسعه نسبت به یک دهه قبل بیش از دو برابر شده و به ۹تریلیون دلار در سال ۲۰۲۱ رسیده است.

یکی از اثرات ماندگار بحران قیمت مواد غذایی در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۷ بر سیستم غذایی جهان، تملک فزاینده زمین‌‌‌های کشاورزی در کشورهای در حال توسعه توسط کشورهای دیگری است که به دنبال تضمین منابع غذایی خود هستند. افزایش فشار بر منابع طبیعی، کمبود آب، محدودیت‌های صادراتی که تولیدکنندگان عمده در زمان بالا بودن قیمت مواد غذایی اعمال می‌کنند، و بی‌‌‌اعتمادی فزاینده به عملکرد بازارهای منطقه‌‌‌ای و جهانی، کشورها را از نظر زمین و آب برای یافتن ابزارهای جایگزین برای تولید غذا دچار چالش کرده است.

ایرنا: لیزا کارتی گفت: پوتین تلاش می‌کند با بمباران و محروم کردن مردم اوکراین از انرژی گرمایی در فصل یخبندان، اراده اوکراین برای مبارزه را خدشه دار کند.

همشهری: واد مغذی مورد نیاز بدن در مقادیر مختلف و از طریق تغذیه صحیح و سالم قابل تامین هستند؛ با این حال، برخی از افراد برای برآوردن نیازهای غذایی خود به مکمل‌هایی از ویتامین‌های خاص احتیاج دارند.

در حال حاضر بر کسی پوشیده نیست که شتاب تغییرات آب و هوایی، اثرات منفی جدی بر توسعه و امنیت جهانیان دارد. این تاثیرات می‌تواند بسته به مکان و دوره زمانی موردنظر به‌طور قابل توجهی متفاوت باشد. از طرفی تغییرات اقلیمی تاثیر زیادی بر سلامت انسان دارد.

اندرئونی و چانگ مبتنی بر آرای آلیس امسدن و همچنین دستاوردهای اقتصاد دگراندیش، در مقاله‌ای انتقادات تیز و تندی را به جریان اصلی توسعه وارد کردند. محور این انتقادات بی‌توجهی الگوی توسعه استاندارد به مساله تحول ساختاری، صنعتی شدن و اشتغال است. به خصوص در مورد کشورهای در حال توسعه که بعید است بدون صنعتی‌شدن و افزایش تولید امکان پرداخت هزینه‌های بهداشت و سلامت، آموزش، امنیت، مسکن و زیرساخت فراهم شود. حتی بعضی از اندیشمندان توسعه، دموکراسی و توسعه سیاسی را نیز در گرو صنعتی شدن و تحول ساختاری جامعه…

دنياي‌اقتصاد- برزين جعفرتاش‌اميري: یکی از مشکلات اصلی کشورهای در حال توسعه برای به‌کارگیری سیاست‌های توسعه‌ای، فقدان وجود بوروکرات‌های کارآمد در این کشورهاست. معمولا کشورهای در حال توسعه با کارمندان نه چندان شایسته و بوروکراسی کُند و ضعیف شناخته می‌شوند. در کشور ما هم این مشکل وجود داشته و کیفیت پایین بوروکراسی کشور به عنوان یکی از موانع توسعه شناخته می‌شود. در حدود ۷۰ سال پیش، سازمان برنامه‌وبودجه در پاسخ به همین مشکل تاسیس شد. به گفته خداداد فرمانفرماییان هدف از بنیان‌گذاری این سازمان، یافتن راهی برای انجام پروژه‌هایی بود…