شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

کشورهای در حال توسعه

کشورهای در حال توسعه

  • فرمول موفق صنعتی شدن

    دنياي‌اقتصاد- برزين جعفرتاش: یک انگاره ذهنی وجود دارد که صنعتی‌شدن مبتنی بر جایگزینی واردات را در مقابل توسعه صادرات قرار می‌دهد. از این منظر موفقیت کشورهای شرق آسیا در گرو برون‌گرایی اقتصاد بوده و راهبرد جایگزینی واردات به‌دلیل درون‌گرایی موفقیت چندانی در پی نخواهد داشت. با این وجود بررسی دقیق‌تر کشورهای تازه صنعتی‌شده نشان می‌دهد که هرچند در بین این کشورها درجه‌ای از سوگیری به سمت درون‌گرایی یا برون‌گرایی وجود دارد؛ ولی به‌طور کلی تقریبا تمام صنایع موفق صادراتی، نتیجه راهبرد جایگزینی واردات بودند.
  • شی چالش‌گر

    دنیای‌اقتصاد: شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین که برای اولین بار در پنج سال گذشته به آفریقا سفر کرد، قول همکاری بیشتر با آفریقای جنوبی را برای تقویت صدای کشورهای فقیر داد و از کشورهای در حال توسعه به‌دلیل «رفع یوغ استعمار» قدردانی کرد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، روز چهارشنبه، او با رهبران بریکس، یک باشگاه کشورهای نوظهور گفت‌وگو کرد و در آنجا از اعضا خواست تا گسترش آن را «تسریع» کنند تا به‌عنوان وزنه‌ای در برابر غرب عمل کند. شی روز چهارشنبه گفت: «در حال حاضر، ذهنیت جنگ سرد ادامه دارد و وضعیت ژئوپلیتیک…
  • بریکس؛ پلتفرم آمال کشورهای در حال توسعه

    دنیای‌اقتصاد: اجلاس سران گروه بریکس در ژوهانسبورگ، پایتخت اقتصادی و صنعتی آفریقای جنوبی آغاز می‌شود. یکی از موضوعات اصلی اجلاس، گسترش احتمالی گروه بریکس است. ۲۳کشور برای عضویت درخواست رسمی داده‌اند و تعداد زیادی دیگر به صورت غیررسمی به عضویت در بریکس ابراز علاقه کرده‌اند.
  • نمی‌توان به دلار آمریکا اعتماد کرد

    تسنیم: نماینده سابق برزیل در صندوق بین‌المللی پول (IMF) طی اظهاراتی تاکید کرد که سیستم پولی بین‌المللی مبتنی بر دلار به‌طور فزاینده‌‌ای «ناکارآمد» شده است و کشورهای بریکس را بر آن داشته تا به فکر ایجاد واحد پولی خود باشند. به گزارش راشاتودی، پائولو نوگوئرا باتیستا جونیور اعلام کرد حتی اگر دلار یک ارز قانونی مهم جهانی باقی بماند، دیگر نمی‌توان به این ارز اعتماد کرد. باتیستا در آستانه پانزدهمین نشست بریکس در ژوهانسبورگ گفت که موسسات مالی که تحت رهبری ایالات‌متحده هستند به نیازهای کشورهای در حال…
  • رشد تامین مالی با کاهش ارزش پول

    دنیای‌اقتصاد: تامین مالی پایدار از محل دسترسی آسان بنگاه‌‌‌ به منابع مالی برای نقدینگی در گردش موردنیاز خود، از ارکان اصلی توسعه پایدار در هر کشور به شمار می‎‌‌‌آید. این رکن مهم در کشورهای در حال توسعه به رسمیت شناخته شده و این ممالک با تمامی توان خود نسبت به تسهیل امکان جذب منابع مالی پایدار غیرتورمی برای بنگاه‌‌‌ها می‌‌‌کوشند. براساس آمار موجود، کل تامین مالی صورت‌پذیرفته در ایران طی سه‌ماه نخست سال۱۴۰۲ از طریق بازار پول و سرمایه، حدود ۱۰۵۸‌هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد…
  • جنگ از جورجیا شروع می‌شود؟

    دنیای‌اقتصاد: کلانتر شهرستان فولتون روز پنج‌شنبه گفت که در حال بررسی تهدیدات آنلاین علیه هیات منصفه است که این هفته رای دادند تا دونالد جی.ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق و ۱۸نفر دیگر به اتهام توطئه برای لغو نتایج انتخابات۲۰۲۰ در جورجیا مورد بازجویی قرار گیرند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، اسامی اعضای هیات منصفه در اوایل کیفرخواست ۹۸صفحه‌ای، همان‌طور که در جورجیا لازم بوده، ذکر شده است.
  • غارت برای حفاظت

    اگر قرار است وضعیت اقلیمی جهان تثبیت شود، متوقف کردن تولید برق با منشا سوخت‌‌‌های فسیلی که باعث انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای می‌‌‌شوند، حیاتی است. افزایش تولید برق هم به همان اندازه مهم است. وقتی ظرفیت تولید افزایش یابد، می‌‌‌توان از خودروهای برقی بیشتری استفاده کرد و به جای سوزاندن سوخت‌‌‌های آلوده‌‌‌کننده، خانه‌‌‌ها را با برق گرم کرد. افزایش دسترسی به برق برای مردم کشورهای فقیر، انتشار گازهای آلوده‌‌‌کننده ناشی از سوزاندن زیست‌‌‌توده‌‌‌ها را کاهش می‌‌‌دهد و باعث بالا رفتن استانداردهای زندگی…
  • خروج از حلقه دنباله‏‏‌روی

    دکتر علی سرزعیم*
    چند دهه است، قاعده بازی که در عرصه صنعت در دنیا وجود داشت تغییر کرده است. در قرن بیستم شرکت‌ها فناوری خاصی را کسب کرده و سعی می‌کردند آن را در انحصار خود نگه دارند تا بتوانند محصولات خود را با استفاده از آن فناوری ویژه تولید و به کشورهای مختلف صادر کنند. از زمانی به بعد این راهبرد تغییر کرد. آنها حاضر بودند فناوری خود را به کشورهای در حال توسعه بفروشند و کشورهای در حال توسعه خوشحال بودند که اینک می‌توانند آن محصولات را خود تولید کنند و دیگر چنین محصولاتی را وارد نکنند و حتی محصولات خود را به…
  • زیبایی پنهان صنایع بزرگ

    علی بابایی /مدیرکل فناوری و نوآوری وزارت صنعت، معدن و تجارت
    همواره سوال مهمی ذهنم را به خود مشغول کرده است: در میان این همه اقتصاددان، تجویز کدام‌یک را باید سرلوحه قرار داد؟ آن هم برای کشوری در حال توسعه و دارای اقتصاد سیاسی پیچیده نظیر ایران. همچنان در جست‌وجوی پاسخ این سوال هستم؛ اما دو طیف فکری را مناسب‌تر یافته‌‌‌ام: اول، اقتصاددانان موسوم به مکتب کچ‌‌‌آپ یا هم‌‌‌پایی (نظیر لینسو کیم و کئون لی) که در تلاش برای توضیح چگونگی رشد سریع اقتصادی و پایدار کشورهای شرق آسیا بوده‌‌‌اند و دوم، اقتصاددانان موسوم به سیاست صنعتی نوین (نظیر دنی رودریک و هازمن) که…
  • کاهش سود‌آوری سیم و کابلی‌ها

    دنیای‌اقتصاد - محمد عدمی: تجهیزات صنعتی بیشتر در زمینه‌‌‌های کشاورزی، برق، بسته‌‌‌بندی، ماشین‌آلات صنعتی و چوب قابل استفاده هستند. به دلیل اینکه این صنعت از زیرمجموعه‌‌‌های صنایع مربوط به تکنولوژی محسوب می‌شود، با توجه به توسعه تکنولوژی و گسترش فناوری‌‌‌های جدید همواره با گذر زمان استقبال زیادی از آن در سطح جهانی صورت گرفته است. اما در ایران، در طول دوقرن اخیر بنا به هر علتی در مقایسه با کشورهای توسعه‌‌‌یافته و حتی بسیاری از کشورهای در حال توسعه، گسترش تکنولوژی آنچنان زیاد نبوده است.
  • تجدید نظر اقتصاد جریان اصلی

    دنیای‌اقتصاد-برزین جعفرتاش: بیش از یک دهه است که سیاست صنعتی به عرصه سیاستگذاری کشورها بازگشته است. کشورهای در حال توسعه و حتی کشورهای توسعه‌یافته به طور فزاینده‌ای و به دلایل مختلف، از جمله برای تسریع در صنعتی شدن، توسعه صنایع سبز، ایجاد مشاغل خوب، مسائل ژئوپلیتیک و زنجیره تامین از سیاست صنعتی استفاده می‌کنند. ولی ازآنجاکه معمولا روندهای جهانی با دو الی سه دهه تاخیر در کشورمان موردتوجه قرار می‌گیرد، همچنان اولویت‌های حکمرانی اقتصادی کشور حول مفاهیمی مانند مجوززدایی، خصوصی‌سازی و بهبود فضای کسب‌وکار تعریف می‌شود و هیچ…
  • بحران بدهی آمریکای لاتین

    محمد صفری /پژوهشگر توسعه
    متن پیش‌رو به نقطه عطف تاریخ اقتصاد آمریکای لاتین می‌پردازد و تلاش می‌کند باورهای رایج را پیرامون آنچه در اذهان عمومی ریشه دوانده است، به چالش بکشد. در این زمینه، خوزه آنتونیو اوکامپو، وزیر سابق دارایی کلمبیا که تاریخ‌شناس اقتصاد آمریکای لاتین است، معضل تاریخی اقتصاد منطقه را در سیاست «آزادسازی حساب سرمایه» جست‌وجو می‌کند که در کنارش وابستگی منطقه به صادرات کالای خام و نوسانات قیمتی آن، بحران‌های گاه‌وبی‌گاه آمریکای لاتین را تعمیق می‌کند. تاریخ اقتصاد آمریکای لاتین که یکی از نقاط عطفش در اینجا…
  • هوش مصنوعی برای فقرا

    دنیای‌اقتصاد: در میان نخبگان کشورهای ثروتمند، یک نگرانی عمده درباره هوش مصنوعی به‌وجود آمده است: «ماشین‌ها کار ما را خواهند ربود.» با محبوبیت انفجاری چت جی‌پی‌تی، چت‌ربات بسیار واقعی، تعداد زیادی در غرب شروع به ترس کرده‌اند که این نه تنها رانندگان کامیون و کارگران مونتاژ هستند که در معرض خطر جایگزینی با روبات‌ها هستند، بلکه کارکنان با دانش بالا با دستمزد قابل توجه نیز در معرض خطر هستند. حسابداران، تحلیلگران داده، کدنویسان، مشاوران مالی، وکلا، حتی فیلم‌نامه‌نویسان هالیوود همه نگران هستند که هوش مصنوعی آنها…
  • سیاست «نگاه به شرق» جواب می‌دهد؟

    دنیای‌اقتصاد: اندیشکده استیمسون در تحلیلی نوشت: در حالی که بیشتر کشور‌‌‌های خاورمیانه، سیاست «چند‌جانبه‌گرایی» (توضیح دنیای‌اقتصاد: مترجم برای واژه multialigned از کلمه چند‌جانبه‌گرایی استفاده کرده است.
  • پایه‌های انتظارات عقلایی

    دکتر احمد یزدان‌پناه
    «تئوری انتظارات عقلایی» مفهوم و تکنیکی کارآ برای مدل‌سازی در اقتصاد کلان است. نظریه مزبور پایه فرض خود را بر این می‌گذارد که افراد تصمیمات خود را بر مبنای سه عامل اساسی و اولیه بنا می‌نهند: عقلانیت خود، اطلاعات در دسترس آنها و تجربیات گذشته خود.
  • غیبت فناوری در تولید

    دنیای‌اقتصاد: سهم صادراتی ایران از محصولات صنایع با فناوری بالا چیزی حدود صفر ‌درصد است! این آمار درحالی توسط موسسه مطالعات و پژوهش‌‌‌های بازرگانی به‌قلم الهام اسماعیلی‌پور منتشر می‌شود که سهم صادرات صنایع منبع‌محور ایران حدود ۳۰‌درصد کل صادرات کشور است و زنگ خطر نبود فناوری در صنعت ایران، مدت‌‌‌هاست که به صدا درآمده است. فناوری‌‌‌های نوین و نوظهور و توسعه روزافزون آنها در کنار رسوخ فناوری در فعالیت‌‌‌های صنعتی، موجب شکل‌‌‌گیری فضای رقابتی در عرصه تولید و تجارت جهانی شده است. از این‌رو، کشورهای در حال…
  • درخواست مهم گوترش از روسیه

    ایرنا: گوترش گفت: روسیه و اوکراین هر دو برای امنیت غذایی جهانی ضروری هستند. آنها در طول تاریخ ۳۰ درصد از صادرات جهانی گندم و جو، یک پنجم کل صادرات ذرت و بیش از نیمی از کل صادرات روغن آفتابگردان را به خود اختصاص داده اند.
  • نقش صنعت در اشتغال۱۴۰۱

    البرز نظامی: یکی از مهم‌ترین مسائلی که پیش‌‌‌روی هر نظام اقتصادی قرار دارد، مساله بیکاری است. از این‌رو، بیکاری یکی از سه‌شاخص اصلی در نظریه اقتصاد کلان محسوب می‌شود. در راستای اهمیت چندوجهی نرخ بیکاری، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، گزارشی با عنوان «بررسی ساختار اشتغال صنعتی و برآورد عملکرد اشتغال‌زایی رشته فعالیت‌‌‌های صنعتی در ایران» در تیرماه امسال منتشر کرده است که به بررسی عملکرد بخش صنعت در اشتغال‌زایی دهه ۹۰ می‌‌‌پردازد. آنچه اهمیت این گزارش را دوچندان می‌کند، تمرکز آن بر بخش صنعت است؛ بخشی که…
  • تراژدی «توسعه‌ برنامه‌ریزی‌شده»

    دکتر نوید رئیسی*
    «...من همان مدت حقیقتا وقتی مرور کردم تمام برنامه‌‌‌های مختلف را دیدم که اصلا کنترل در دست هیچ‌‌‌کس نبود. یعنی حقیقتا کنترل مالی، کنترل پولی تمام اینها از دست مقامات ایرانی خارج بود. [...] برای اینکه غیرقابل تصور بود ایران با یک‌سرعتی مثلا ۱۰۰مایل یک‌ساعت داشت می‌‌‌رفت جلو و هیچ‌‌‌کسی در آنجا نبود که پایش را روی ترمز بگذارد، فرمان در دستش باشد که این کشور را به طرفی سوق بدهد.»
  • گزارشی از نابرابری در ۲۰۲۲

    لوکاس شانل/ اقتصاددان
    گزارش جهانی نابرابری ۲۰۲۲ تحلیلی جامع از روند نابرابری جهانی و پیامدهای آن ارائه می‌دهد و مهم‌ترین داده‌ها و یافته‌های این حوزه در کنار سیر تحول نابرابری درآمد در چند دهه اخیر را به نمایش می‌‌‌گذارد. روندهای کلی نشان می‌دهد که نابرابری درآمد از دهه ۱۹۸۰ در بیشتر کشورها رو به افزایش بوده، به طوری که یک‌درصد بالا سهم قابل‌توجهی از رشد اقتصادی را به خود اختصاص داده‌‌‌اند.
  • سرمایه‌گذاری بیشتر کشورهای در حال توسعه روی تجدیدپذیرها

    دنیای‌اقتصاد: نهاد تجارت سازمان ملل متحد خواستار حمایت از کشورهای در حال توسعه برای جذب سرمایه‌گذاری در انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر شد تا عبور آنها به سوی منابع انرژی پاک تضمین شود. به گزارش «ایسنا»، کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) در گزارشی اعلام کرد که سرمایه‌گذاری بین‌المللی در انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر، از زمان معاهده آب و هوایی پاریس در سال ۲۰۱۵ تقریبا سه‌برابر شده؛ اما این افزایش به کشورهای توسعه‌یافته معطوف شده است.
  • درس‌های توسعه صنعت الکترونیک کره

    دنیای‌اقتصاد- برزین جعفرتاش: توسعه صنعت الکترونیک کره در طول دوره ۱۹۶۶-۱۹۷۹ درس‌های مفیدی را نه تنها برای جامعه دانشگاهی درگیر در بحث سیاست صنعتی، بلکه برای کشورهای در حال توسعه که به دنبال صنایع آینده‌دار فراتر از پوشاک و کفش هستند، ارائه می‌دهد. این بخش این درس‌ها را از دو زاویه مورد بحث قرار می‌دهد: شناسایی و ارتقای صنایع آینده‌دار.
  • شرکت‌های کوچک‌کاربر

    سارا بنی‌صدر/ نویسنده نشریه 
    بنگاه‌های کوچک و متوسط (SMEs) یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی محسوب می‌شوند و از مهم‌ترین بخش‌های مشارکت‌کننده در رشد اقتصادی کشورهای در حال‌ توسعه در سراسر جهان هستند. این اهمیت بالا از طریق نوآوری‌های آنها، ایجاد مشاغل جدید، استقلال عمل و تحریک رقابت از سوی آنها نشان داده شده است. تقریباً همه کشورها در هر مرحله‌ای از توسعه اقتصادی، اهمیت شرکت‌های کوچک و متوسط و نیاز به حمایت از آنها را می‌شناسند.
  • جهان در حالت بهینه دوم

    سیدامیررضا انگجی/ پژوهشگر توسعه اقتصادی
    تمرکز اصلاحات سیاسی در کشورهای در حال توسعه از تعیین قیمت‌ها به سمت درست کردن نهادها تغییر کرده است و بر این اساس به کشورها توصیه می‌شود که به سمت نهادهای «بهترین عملکرد» یا بهینه اول حرکت کنند. این مقاله استدلال می‌کند که ساختار نهادی مناسب برای کشورهای در حال توسعه در عوض نهادهای «بهینه دوم» هستند یعنی نهادهایی که بازارهای خاص و نارسایی‌های دولت را در نظر می‌گیرند که نمی‌توانند در کوتاه‌مدت حذف شوند. چنین نهادهایی اغلب از بهترین رویه‌ها فاصله زیادی دارند. این استدلال با استفاده از مثال‌هایی…
  • راهکار کارشناسی مدیریت پسماند

    دنیای اقتصاد: بررسی‌های یک پژوهش نشان می‌دهد جزء ویژه پسماند عادی، بخش اندکی از جریان پسماندها یعنی ۱ تا ۴ درصد آنها را تشکیل می‌دهد، اما به دلیل آلاینده‌هایی که در آن وجود دارد، در صورت عدم‌مدیریت مجزا، می‌تواند تهدیدهای بهداشتی و آثار محیط‌زیستی متعددی را به همراه داشته باشد. جزء ویژه پسماند عادی به آن دسته از پسماندهای عادی اطلاق می‌شود که به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل سمی بودن، بیماری‌زایی، قابلیت انفجار یا اشتعال و خورندگی به مراقبت ویژه نیاز دارند.
  • اقتصاد سیاسی اصلاح‌ناپذیری

    امیررضا انگجی
    چرا دولت‌ها اغلب در اتخاذ سیاست‌هایی که اقتصاددانان آن را افزایش‌دهنده کارآیی می‌دانند، شکست می‌خورند؟ پاسخ ما به این سوال بر عدم قطعیت درباره توزیع سود و زیان ناشی از اصلاحات تکیه دارد. هر زمان که برخی از برندگان و بازندگان اصلاحات را نتوان از قبل شناسایی کرد، نسبت به وضعیت موجود و در نتیجه علیه اصلاحات افزایش‌دهنده کارآیی تعصب وجود دارد. اصلاحاتی وجود دارد که پس از تصویب، از حمایت سیاسی کافی برخوردار خواهند شد؛ اما در انجام شکست خورده‌اند. بنابراین در یک جمله می‌توان گفت که عدم اطمینان از…
  • نقشه راه بانک‌های توسعه‌ای

    دنیای‌اقتصاد- مهدی رامشگ: بانک توسعه‌ای بانکی است که در راستای حمایت از توسعه اقتصادی و کمک به پیشرفت اقتصادی و با کمک‌های مستقیم و غیرمستقیم دولت‌ها برای پذیرش ریسک مالی که سایر واسطه‌های مالی تمایلی به پذیرش آن ندارند، تاسیس شده و مهم‌ترین وظیفه این موسسات اعتباری اعطای اعتبارات و تسهیلات بلندمدت و میان‌مدت به اشخاص حقیقی و حقوقی برای مقاصد تولیدی و عمرانی در راستای اهداف توسعه‌ای جامعه است.
  • چسبندگی نهادها

    امیررضا انگجی/ پژوهشگر توسعه اقتصادی
    چرا دولت‌ها اغلب در اتخاذ سیاست‌هایی که اقتصاددانان آن را افزایش‌دهنده کارآیی می‌دانند، شکست می‌خورند؟ پاسخ ما به این سوال بر عدم قطعیت درباره توزیع سود و زیان ناشی از اصلاحات تکیه دارد. هر زمان که برخی از برندگان و بازندگان اصلاحات را نتوان از قبل شناسایی کرد، نسبت به وضعیت موجود و در نتیجه علیه اصلاحات افزایش‌دهنده کارآیی تعصب وجود دارد. اصلاحاتی وجود دارد که پس از تصویب، از حمایت سیاسی کافی برخوردار خواهند شد، اما در انجام شکست خورده‌اند. بنابراین در یک جمله می‌توان گفت که عدم اطمینان از…
  • توانمندسازی حکومت؛ چیستی و چگونگی

    آرچون فونگ /پژوهشگر مدرسه حکومت کندی دانشگاه هاروارد
    من فقط می‌خواهم با ابراز غرور عمیق خود درباره کتاب جدید مت اندروز، لانت پریچت و مایکل وولکاک شروع کنم: توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت (شواهد، تحلیل، عمل). این یک کتاب فوق‌العاده نوآورانه است که پر از بینش درباره چگونگی انجام بهتر گذار به توسعه است. این کتاب درباره چگونگی به‌وجود آوردن دولت‌های توانمندتر - به‌صورت مشخص‌تر- دولت‌ها در کشورهای در حال توسعه است.
  • کیفیت حکومت چیست؟

    بو روتستاین/پژوهشگر موسسه کیفیت حکومت دانشگاه گوتنبرگ جن تئورل/ پژوهشگر موسسه کیفیت حکومت دانشگاه گوتنبرگ
    در سال‌های گذشته، تحقیقات درباره «حکمرانی خوب» و کیفیت نهادهای دولتی رشد سریعی داشته است. این پیشرفت عمدتا توسط یافته‌های تجربی در میان اقتصاددانان به‌وجود آمده است که چنین نهادهایی ممکن است کلید درک رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه را دربرداشته باشند. این دیدگاه تمرکز را از متغیرهایی مانند سرمایه فیزیکی، منابع طبیعی و سرمایه انسانی به موضوعاتی که مستقیما با حوزه حکومت و سیاست مرتبط است تغییر داده است. این تاکید همچنین با برخی از مطالعات قبلی که به ویژگی‌های فرهنگی بلندمدت مرتبط با اهمیت…
بیشتر