شماره روزنامه ۶۱۵۱
|

فقر

فقر

  • فقـر و زبـاله!

    داریوش مجد- بین فقر و سقوط اقتصادی مرز باریکی وجود دارد. بخشی از جمعیت کشور با مرز بین فقر و سقوط اقتصادی فاصله‌دارند اما در همین کشور و کلان‌شهرهایش کسانی هستند که می‌توان آن‌ها را در مجموعه فقرای شهری جا داد. تعداد قابل‌توجه از افرادی که بر روی این مرز مشغول به فعالیت هستند تنها کافی است که از روی آن سقوط کنند، در آن صورت به اعمال خلاف قانون مانند قاچاق یا انواع بزهکاری پناه می‌برند. تهی‌دستان به دلایلی مثل نداشتن شغل مناسب یا مشاغل بسیار کم‌درآمد، فقر گسترده، بی‌سوادی یا کم‌سوادی، زندگی…
  • دوقطبی عمیق

    داریوش مجد: شکاف طبقاتی رکورد شکست تا طبقه متوسط به‌تدریج محو شود. امروز هر ثروتمند ایرانی حدود ۱۴برابر یک خانوار کم‌درآمد هزینه می‌کند.گسترش فاصله طبقاتی، توزیع نامتعادل درآمد و ثروت و فزونی جمعیت زیرخط فقر، همه از علائم آسیب دیدن رفاه اجتماعی است. ایجاد چنین شکاف عمیقی به شکل‌گیری نوعی وندالیسم اجتماعی و رفتارهای تخریبی هم منتهی می‌شود. خط کشیدن روی ماشین‌های گران‌قیمت، آسیب رساندن به اموال متمولان و سندروم سرمایه‌دار ستیزی، فقط بخشی از پس‌لرزه‌های حذف طبقه متوسط و ایجاد دره طبقاتی است.
  • زیر سایه فقر

    باران مدرس: بیش از یک‌میلیون و۲۰۰ هزار نفر مستمری‌بگیر تامین اجتماعی و بیش از۱۷۰هزار بازنشسته کشوری در اصفهان، با حداقل خدمات رفاهی، حمایتی و اقتصادی، روزگار می‌گذرانند. وابستگان صندوق تامین اجتماعی با حداقل حقوق حدود ۹میلیون تومان و بازنشستگان کشوری با متوسط حدود ۱۱.۵میلیون تومان دریافتی، فقر و خط فلاکت را به تصویر کشیده‌اند. بر اساس اطلاعات منتشرشده از سوی دبیرخانه شورای ملی سالمندان، از سال ۱۳۹۰ به بعد، تعداد سالمندان در دهک فقر و محرومیت، همواره رو به افزایش بوده و این در حالی است که…
  • راه ناگزیر بازیافت

    مریم شکرانی / روزنامه‌نگار
    تغییرات اقلیمی و کاهش دسترسی به مواد خام کلیدی‌ترین انگیزه صنایع جهان برای رویکرد به بازیافت ضایعات است. با این حال بازیافت در ایران چندان جدی گرفته نشده است. حتی اگر کشور یکی از ۱۰ تولیدکننده بزرگ فولاد جهان باشد، با بحران آب دست‌وپنجه نرم کند و فقر سرمایه‌گذاری و فناوری برای به دست آوردن منابع خام بیشتر را تجربه کند.
  • پارادایم‌شیفت صنعتی آرژانتین

    دنیای اقتصاد: آرژانتین برای تشویق سرمایه‏گذاری خارجی بزرگ‌مقیاس طیفی از سیاست‏های صنعتی به‌صورت معافیت مالیاتی بر سود تقسیمی و سیاست ارزی به شکل قوانین ویژه درباره درآمد صادراتی ارز خارجی ارائه کرده است که می‏تواند یک پارادایم‌شیفت در دولت خاویر میلی محسوب شود.
  • معجزه درهای باز اقتصاد

    تجربه هند از سیاست‌های حمایتی از تولیدکنندگان، همچون جایگزینی واردات و طرف تقاضا مانند بازتوزیع، نشان داده است که این سیاست‌ها کشور را نابرابرتر و فقیرتر کرده است. «کوچک زیبا نیست»، گزاره‌ای است که به خوبی صنایع ناکارآمد و کوچک‌مقیاس هند را توضیح می‌دهد.
  • از اسکان تا سکونت غیر رسمی

    دکتر مریم ملکی/مدرس دانشگاه
    ما در سیاره‌ای زیست می‌‌‌کنیم که در حال حاضر تنها جای امن و مناسب برای زندگی بشر است و عقل سلیم ایجاب می‌کند از چیزی که جایگزینی ندارد به‌درستی محافظت کنیم. اما انسان به مثابه موجودی مسخ‌شده طی سال‌ها و قرن‌‌‌های متمادی، صرفا بر بهره‌‌‌برداری و عدم‌حفاظت و احیای آن متمرکز بوده و اثرات آن امروز به‌طور محسوس در قالب فقر شهری و عینیت آن در قالب سکونتگاه‌‌‌های غیررسمی قابل مشاهده است؛ سکونتگاه‌‌‌هایی که اگرچه ساکنان آن کمترین سهم را در سرعت‌بخشیدن به مخاطرات ناشی از بحران‌های اقتصادی و تغییرات…
  • شمشیر دولبه یارانه در اقتصاد

    حمیدرضا ذاکری /دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه تربیت‌مدرس
    یارانه، این هدیه‌‌ شیرین دولت‌‌‌ها به مردم و صنایع، مثل یک شمشیر دولبه است که می‌‌‌تواند هم معجزه کند و هم فاجعه بیافریند. از یک طرف، می‌‌‌تواند مثل یک فرشته‌‌ نجات، دست اقشار کم‌‌‌درآمد را بگیرد و آنها را از ورطه‌‌ فقر نجات دهد، می‌‌‌تواند به صنایع استراتژیک کمک کند تا بال و پر و اوج بگیرند، برای جوانان جویای کار، شغل ایجاد کند، نابرابری را کاهش دهد و اقتصاد را به یک مهمانی پررونق تبدیل کند.
  • گسترش فقر در سایه کم‌آبی

    شهره صدری خانلو/کارشناس ارشد محیط‌زیست
    آب و فقر پیوند ناگسستنی دارند. کمبود آب سالم، فقر را تقویت می‌کند. دسترسی به منابع پایدار آب سالم و بهداشتی برای کاهش فقر بسیار مهم است. وقتی مشکل کمبود آب و عدم دسترسی پایدار به آب سالم در منطقه‌ای به مدت طولانی ادامه یابد، چرخه فقر، مردم بیشتری را در خود می‌بلعد.
  • فقـر، ‏‏‌مریض می‌کند

    پرهام پهلوان: شرایطی که افراد در آن متولد می‌‌‌شوند و در آن رشد می‌کنند، اعم از وضعیت اجتماعی- اقتصادی خانواده، محل زندگی، شبکه‌‌‌های اجتماعی، وضعیت اشتغال، تحصیلات و سطح دستمزد، از مهم‌ترین عواملی هستند که وضعیت سلامتی یک نفر را مشخص می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که رونق اقتصادی از قرارگرفتن در معرض خطرات بهداشتی اجتناب می‌کند.
  • فقرزایی با توقف جهانی‌سازی

    دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‏‏‏‏‏‏‏‌الملل: بررسی‌ها نشان می‌دهد که روند فقرزدایی در جهان از سال۲۰۱۵ کند شده است. کارشناسان معتقدند که در سال‌های گذشته عوامل مختلفی در این مساله موثر بوده که مهم‌ترین آن فاصله گرفتن کشورها از اتخاذ سیاست‌های مبتنی بر اصول بازار آزاد و به دنبال آن کاهش رشد اقتصادی بوده است.
  • نابرابری و روح برادری در اقتصاد

    پرهام پهلوان: دکتر احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در سخنرانی پیش از خطبه‌‌‌های نماز جمعه تهران به اهمیت گسترش بخش تعاونی در مبارزه با فقر، بیکاری، نابرابری و توسعه عادلانه اشاره کرد. با توجه به اهمیت قدرت‌‌‌های کوچک در ایجاد تحولات بزرگ و ظرفیت‌‌‌های مهم تعاونی‌‌‌ها در اشتغال‌زایی و اداره کشور، پرداختن به بخش تعاونی و افزایش قدرت‌‌‌ شبکه‌‌‌های اجتماعی مردمی، می‌‌‌تواند یک کلید جدی برای رسیدن به رشد و توسعه پایدار کشور باشد. در دنیای امروز تعاونی‌‌‌ها می‌‌‌توانند در جریان اصلی اقتصاد…
  • روایت فقر در شوک تحریم‌ها

    دنیای اقتصاد: نگاهی به تحولات اقتصادی در یک دهه گذشته نشان می‌دهد که با آغاز دور دوم تحریم‌های اقتصادی، جمعیت فقرا در ایران ۱۰ میلیون نفر افزایش یافته است. در حال حاضر ۲۶ میلیون نفر از ایرانیان زیر خط فقر به سر می‌برند. با وقوع این تحولات، سیاستگذاران با تخصیص بودجه‌های چشمگیر سعی در کاهش نرخ فقر داشته‌اند؛ بااین‌حال تلاش‌های مذکور در این زمینه موفق نبوده است. در چنین شرایطی بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که حرکت به سوی رشد اقتصادی پایدار و ایجاد مشاغل متنوع و با‌کیفیت یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش نرخ فقر…
  • رشد فقر با خشک شدن دریاچه ارومیه

    دنیای‌اقتصاد: رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران با اشاره به فقر در روستاهای اطراف دریاچه ارومیه تصریح کرد: احیای دریاچه به پویش ملی و منطقه‌ای نیاز دارد. بابک نگاهداری با انتقاد از اینکه بودجه‌های مربوط به احیای دریاچه ارومیه به وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی داده می‌شود، گفت: باید درخصوص معیشت کشاورزان منطقه و زدودن غبار فقر از روستاهای اطراف دریاچه ارومیه برنامه‌ریزی اساسی صورت گیرد.
  • هزارتوی فقر

    نبردهای رسانه‌ای بر سر اثربخشی سیاست‌های اقتصادی در ایران هر روز ابعاد جدیدی به خود می‌گیرد؛ اما مرور نماگرهای اقتصادی کشور از اثربخشی و کارآیی اندک این سیاست‌ها حکایت دارد. در‌حالی‌که صرفا در فقره انرژی و حامل‌های این حوزه روایت‌های آماری خبر از توزیع حدود ۱۰۰میلیارد دلار یارانه در سال می‌دهد، فقر، بیکاری و نابرابری وضعیتی نامطلوب دارد. البته در بین همه متغیرهای اقتصادی شرایط فقر بغرنج‌تر است، به شکلی که برخی روایت‌ها از ۱۵میلیون و برخی دیگر از حدود ۲۵میلیون نفر زیر خط فقر خبر می‌دهند که در…
  • دولت مسعود و راهکارهای مقابله با فقر

    دکتر هادی موسوی‌نیک *
    مقابله با فقر یکی از ادعاهای پرتکرار دولت‌های مختلف بوده است که همواره به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی این دولت‌ها مطرح شده است. با‌این‌حال، متاسفانه عملکرد این شاخص مهم اقتصادی و اجتماعی نشان می‌دهد که توفیق زیادی در زمینه کاهش فقر حاصل نشده و به‌خصوص طی ۱۰ سال اخیر از نظر کمیت و کیفیت عمق بیشتری نیز پیدا کرده است.
  • زیر پوست کاهش نابرابری

    معصومه محمدی‌فر /دانشجوی دکترای اقتصاد بخش عمومی دانشگاه مازندران
    پشت پرده آمارهای خوش‌بینانه از کاهش نابرابری در ایران، واقعیت تلخ «افزایش چشمگیر فقر» پنهان شده است. گفته می‌شود در دوران دولت سیزدهم ضریب جینی (نابرابری درآمد) کاهش یافته، پس همه باید جشن بگیریم؛ اما وقتی به سفره‌‌‌های خالی مردم نگاه می‌کنیم، می‌بینیم واقعیت چیز دیگری است. واقعیت این است که برآوردها نشان می‌دهد سیاست‌‌‌های اقتصادی اخیر نه‌تنها نتوانسته‌‌‌اند شکاف طبقاتی را کاهش دهند، بلکه به عمق آن افزوده‌‌‌اند.
  • اقتصاد ناتراز

    مریم شکرانی: دولت چهاردهم در بازارهای مالی با گرفتاری‌های متعددی مواجه است که حاصل انباشت عارضه‌های سالیان طولانی است. ناترازی بودجه و تورم مزمن چیزی نزدیک به نیم‌قرن است گریبانگیر کشور است و یکی از اساسی‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران به شمار می‌آید.
  • اصفهان جزو ۵ شهر اول ایران در شهرسازی الکترونیک است

    مدیر شهرسازی الکترونیک معاونت شهرسازی و معماری شهرداری گفت: بیش از ۱۲ خدمت در قالب سامانه اصنو خدمات شهرسازی را با سرعت، دقت و شفافیت بیشتری به مردم ارائه می‌دهند.
  • وزنه سنگین بر پای بودجه

    دنیای اقتصاد: بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم هزینه‌های حمایتی از کل بودجه در سال‌های اخیر روند صعودی داشته، اما این افزایش، اثری در کاهش نرخ فقر در سال‌های اخیر نداشته است. مطابق بررسی‌ها، نسبت جمع هزینه‌های یارانه نقدی، یارانه نان و کمک به صندوق‌های بازنشستگی در بودجه سال۱۴۰۳ به رقم ۳۷درصد رسیده است. این رقم در سال۱۳۹۷ کمتر از ۲۵درصد بود. با وجود افزایش سهم هزینه‌های حمایتی در بودجه دولتی، حدود یک‌سوم جمعیت کشور زیر خط فقر هستند و دهک‌های میانی نیز فاصله قابل توجهی با خط فقر ندارند. از سوی دیگر، بالا رفتن…
  • راه رهایی از گرداب فقر و نابرابری

    دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‏ الملل: کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول، در تازه‌ترین تحلیل خود درباره وضعیت رشد اقتصاد جهانی، زنگ خطر را به صدا درآورده است. او هشدار می‌دهد که حرکت اقتصاد جهانی سنگین شده است و این کندی می‌تواند به مبارزه جهانی علیه فقر و نابرابری ضربه مهلکی وارد کند.
  • رابطه نابرابری و رشد

    یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌هایی که همراه با رشد مطرح می‌شود، نحوه توزیع عواید آن است. رشد اقتصادی ممکن است صرفا بخش اندکی از جامعه را منتفع سازد. بنابراین موضوع تقدم رشد بر توزیع یا عکس آن، یکی از موضوعات مهم در انتخاب استراتژی رشد برای جوامع مختلف بوده است.
  • شناسایی دقیق افراد زیر خط فقر/ می‌دانیم چه کسانی هستند و کجا زندگی می‌کنند

    مهر: محمدی درباره تعیین خط فقر گفت: معمولاً در سنوات گذشته وقتی خط فقر را مشخص می‌کردند، اعلام می‌شد این تعداد خانوار زیر خط فقر قرار دارند اما امروز بر اساس داده‌های این پایگاه تک تک افراد زیر خط فقر را شناسایی کرده‌ایم و می‌دانیم چه کسانی هستند و در کجا زندگی می‌کنند و شرایط زندگی آنها به چه شکل است تا دولت راحت‌تر بتواند در حوزه کاهش فقر و ریشه کنی آن منابع را به صورت هدفمند و نقطه زن به افراد مشخص شده ارائه دهد.
  • جرم‌زاهای اقتصادی

    داریوش مجد- در جرم‌شناسی، وقوع جرم ناشی از یک علت نیست بلکه عوامل مختلف باعث بروز انحراف و بزهکاری‌ها می‌شود؛ عواملی که متوجه ابعاد مختلف درونی و بیرونی یک شخص است و عوامل موثر بر ژن‌ها، بر جنین، روان و عوامل تاثیر گذار محیطی، اجتماعی و اقتصادی را شامل می‌شود. از عواملی که در وقوع انحرافات و جرائم، تاثیر قابل‌توجهی از خود نشان داده، فقر و ناامنی اقتصادی است. بخش‌هایی از جامعه امروزی دچار فقر شدید و طبقاتی هم درگیر حس ناامنی اقتصادی هستند که هرکدام می‌تواند زمینه‌ساز بروز انحرافات مختص به خود …
  • اقتصاد ایران هنگام تحویل

    دنیای اقتصاد: در روزهای اخیر، برخی رسانه‌ها با مرور شاخص‌های اقتصادی به بررسی میراث دولت سیزدهم پرداخته‌اند. گروهی با انتخاب شاخص‌های مناسب، وضعیت را بسیار مطلوب ارزیابی کرده و گروهی نیز با ارائه تصویر متفاوت، وضعیت را اسفبار توصیف کرده‌اند. ورای این دو تصویر، باید یک نگاه واقع‌بینانه به وضعیت کنونی اقتصاد داشت. «دنیای‌اقتصاد» در مجموعه‌ای از گزارش‌ها آخرین وضعیت بازارها و شاخص‌های اقتصاد کلان را بررسی کرده است. یک تصویر کلی از وضعیت کنونی اقتصاد به ما می‌گوید که اقتصاد کشور و به تبع آن بازارها، از زمان…
  • ترمیم نیمه‌تمام بازار کار

    دنیای اقتصاد: نگاهی به شاخص‌های بازار کار نشان می‌دهد که در بهار سال جاری نرخ مشارکت اقتصادی معادل ۴۱.۲درصد بوده. این در حالی است که این نرخ تا پیش از همه‌گیری ویروس کرونا بیش از ۴۴درصد بود. عدم بازیابی نرخ مشارکت اقتصادی در سال‌های گذشته معلول عوامل مختلفی مانند بی‌ثباتی اقتصاد کلان و تورم‌های بالا است. در همین زمان نرخ بیکاری به ۷.۷درصد رسیده که دلیل اصلی آن پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی است. برخی از کسب‌وکارهایی که در ایام شیوع ویروس کرونا تعطیل شدند، پس از پایان همه‌گیری به‌دلیل هزینه‌های بالای…
  • سر تدریجی

    علی درویشان / نویسنده نشریه
    ارتقای داخلی در شرکت‌ها در کشورهای در حال توسعه با افزایش دانش فنی و انواع خاصی از خریداران انجام می‌شود. در اصل، شرکت‌های کشورهای در حال توسعه از این واقعیت سود می‌برند که محصولات و فناوری‌های پیشرفته قبلاً در کشورهای توسعه‌یافته اختراع شده‌اند و برای پذیرش در دسترس هستند. ۶۰ سال پیش، الکساندر گرشنکرون، مورخ اقتصادی مشهور (و تا حدودی غیردیپلماتیک) از این موضوع به عنوان یکی از «مزایای اصلی عقب‌ماندگی» یاد کرد. در دهه‌های بعدی، چندین کشور، به‌ویژه در آسیا، واقعاً به سرعت توسعه پیدا کرده و توسط…
  • چگونه رئیس‌جمهور‌خوبی انتخاب کنیم؟

    سعید ابوالقاسمی / روزنامه‌نگار
    ایران به یک پیچ تاریخی دیگر رسیده و در بزنگاه انتخاب قرار گرفته است. چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، هشتم تیرماه برگزار می‌شود و آن‌گونه که پیداست، مردم برای انتخاب بهترین گزینه، کار سختی در پیش خواهند داشت. مشخص نیست تئوری‌های حکمرانی مطلوب چگونه شرایطی را ایجاد کند تا بهترین رئیس‌جمهور انتخاب شود و به پاستور برود؛ اما یکی از اصلی‌ترین اولویت‌ها آن است که فردی ریاست دولت را در دست بگیرد که بتواند کشور را از مسیری سخت، به دامنه‌ای مطلوب هدایت کند. ایرانی‌ها می‌توانند رئیس‌جمهوری…
  • توانمندسازی به سبک عرضه و تقاضا

    دنیای اقتصاد-کیوان حسین‌وند: فقر را می‌توان این‌گونه توضیح داد که فقر، فقدان نیازهای اولیه انسانی برای دسته‌‌‌ای از افراد است که در مقابل این گروه محروم، گروه دیگری هستند که به فرصت‌‌‌ها و نتایج بالاتر، دسترسی آزادانه‌‌‌تر دارند. بر این اساس به ارتباط میان فقر و نابرابری نیز می‌توان رسید. فقدان گروه اول، به معنای توزیع ناعادلانه یا نابرابر منابع بین مردم یا گروه‌ها تعریف می‌شود‌(یانگ، ۲۰۱۷)‌.
بیشتر