پرونده امروز

فقـر، ‏‏‌مریض می‌کند

پرهام پهلوان : شرایطی که افراد در آن متولد می‌‌‌شوند و در آن رشد می‌کنند، اعم از وضعیت اجتماعی- اقتصادی خانواده، محل زندگی، شبکه‌‌‌های اجتماعی، وضعیت اشتغال، تحصیلات و سطح دستمزد، از مهم‌ترین عواملی هستند که وضعیت سلامتی یک نفر را مشخص می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که رونق اقتصادی از قرارگرفتن در معرض خطرات بهداشتی اجتناب می‌کند.

دسترسی به تغذیه سالم، سرپناه، محل‌‌‌های امن برای یادگیری، کار و زندگی در کنار دسترسی به آب، هوای پاک و برق عناصری هستند که استاندارد بهداشت یک فرد را تعریف می‌کنند. از طرف دیگر فقر، نژادپرستی ساختاری، نابرابری درآمد و تبعیض، محرک‌‌‌های اولیه نابرابری‌‌‌های بهداشتی و برهم‌‌‌زننده نظم بهداشتی جامعه هستند. فقر به شکلی موذیانه بر زندگی افراد تاثیر می‌‌‌گذارد و نابرابری درآمد آن را تشدید می‌کند. بیماری‌‌‌های روانی، ‌‌‌بیماری‌‌‌های مزمن، اختلالات مصرف مواد مخدر، اغذیه نامناسب و قرار گرفتن در معرض سم و هورمون استرس (کورتیزول) از مهم‌ترین پدیده‌‌‌های ناشی از فقر هستند که اثر آنها می‌‌‌تواند پایدار و ماندگار باشد. این اثرات می‌‌‌توانند از قبل از به دنیا آمدن شروع شوند و تا آخرین نفس آدم‌‌‌ها را همراهی کنند. نابرابری، دستاوردهای ناشی از افزایش میانگین سطح بهداشت را از بین می‌‌‌برد. به عبارت دیگر جمعیت‌‌‌های با وضعیت اجتماعی- اقتصادی محدودتر از جمعیت‌‌‌های با وضعیت آزادتر از دستاوردهای مثبت سلامت عقب می‌‌‌مانند. تفاوت‌‌‌ها در داده‌‌‌های میزان مرگ‌ومیر، این واقعیت را که به‌رغم چالش‌‌‌های فقر، تغییرات مثبت در رفتارهای بهداشتی امکان‌‌‌پذیر اما نابرابر است، به‌خوبی نمایان می‌کند. این‌‌‌ داده‌‌‌ها بر اهمیت توسعه و اجرای مداخلاتی که رفتارهای سالم را در جمعیت‌‌‌های با درآمد کمتر ترویج می‌کند و نابرابری را از بین می‌‌‌برد، تاکید می‌کنند. «باشگاه اقتصاددانان» روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، در این پرونده به بررسی اثرات بهداشتی عوامل یادشده، به‌خصوص نابرابری پرداخته و با کمک صاحب‌‌‌نظران سعی کرده است اهمیت مقابله با نابرابری‌‌‌های اجتماعی-اقتصادی در توسعه و بهداشت را بررسی کند.