اقتصاد ایران

طبق بند ۱۸ ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، شرکت تامین سرمایه شرکتی است که به‌عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کند و می‌تواند فعالیت‌های کارگزاری، معامله‌گری، بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره‌نویسی، تعهد پذیره‌نویسی و فعالیت‌های مشابه را با اخذ مجوز از «سازمان» انجام دهد. در ایران این شرکت‌ها به‌صورت مستقل و با مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار و تحت نظارت آن فعالیت دارند. خدمات تامین مالی شرکت‌ها، مدیریت دارایی و مشاوره مالی سه حوزه…

هزینه‌های بالای دولت و کسری بودجه به مساله‌ای تکراری در اقتصاد ایران تبدیل شده است. در سال ۹۹ هم مشکلاتی از جمله تحریم‌ها و عدم امکان فروش نفت و محدودیت‌های صادراتی و همچنین شیوع بیماری کرونا در کشور، باعث شد تا کسری بودجه به شکل حادتری نمود پیدا کند و دولت را مجبور به یافتن راهکارهایی برای جبران کسری بودجه کند. روش‌هایی همچون استقراض دولت از بانک مرکزی و تامین منابع از صندوق ذخیره ارزی که به‌دلیل مسدود بودن حساب‌های آن، نتیجه‌ای جز افزایش پایه پولی ندارد، دولتمردان را به تجربه سیاست‌هایی سوق…

دنیای‌اقتصاد: به گفته توماس سارجنت، اقتصاددان برجسته و نوبلیست، فرار از ابرتورم از دو مسیر «مهار انتظارات تورمی» در بخش اقتصادی و «رهایی از تعادل‌های مقاوم» در بخش سیاسی میسر خواهد شد. او در این گفت‌وگو توصیه می‌کند که نامه کینز به وزیر اقتصاد فرانسه مورد بازخوانی قرار گیرد. «دنیای‌اقتصاد» ضمن انتشار این نامه، ذی‌نفعان تورم را نیز معرفی کرده است.

دنیای‌اقتصاد: سیصدو هفتاد و سومین شماره هفته‌نامه «تجارت فردا» با عنوان «آقای عقلانیت» منتشر شد.

پس از طرح واژه «گشایش اقتصادی» و حواشی مربوط به آن در دو هفته گذشته جناب آقای سلاح‌ورزی، نایب رئیس اول اتاق بازرگانی ایران چالش همفکری را با این پرسش در توییتر طرح کردند: «به نظر شما گشایش واقعی برای اقتصاد ایران چگونه ایجاد می‌شود؟» از آنجا که یکی از افراد مخاطب ایشان بودم، تلاش کردم تا به قدر فهم خودم به این پرسش پاسخ دهم. این یادداشت در پاسخ به آن چالش نوشته شده است.

منابع تاریخ اقتصاد ایران در سخن از تجارت پیش از انقلاب مشروطه به تشکیل شرکت‌های تجاری از سوی تجار و عموم مردم اشاره کرده‌اند. شماری از شرکت‌های ایرانی که در دوره مظفری فعالیت داشتند، عبارت بودند از شرکت اتحادیه، شرکت اتفاقیه، شرکت اسلامیه، شرکت امید، شرکت ایرانیان، شرکت ثابتیه، شرکت صفائیه، شرکت ظهریه، شرکت عمومی ایران، شرکت عونیه، شرکت فارس، شرکت فتحیه، شرکت قمشه، شرکت محمودیه، شرکت مسعودیه و شرکت ناصریه. درباره بسیاری از این شرکت‌ها اطلاعات محدودی در دست است و عملا امکان استخراج تاریخ فعالیت…

«تاریخ پنهان» اصطلاحی است که به عمق و ریشه یک حادثه تاریخی می‌پردازد و به فراز و فرودها توجهی ندارد. شاید برای موشکافی مساله حیاتی «ابرتورم» نیاز است که تاریخ پنهان این پدیده مرور شود تا نحوه ظهور و راه مهار آن شناخته شود. در این گزارش پژوهشی، تجربه ابرتورم در ۴ کشور آلمان، لهستان، مجارستان و اتریش براساس مقاله‌ای از توماس سارجنت، اقتصاددان نامدار معاصر بررسی شده است. تجاربی که نقاط مشترک زیادی در آنها دیده می‌شود؛ چه در نقطه شروع ابرتورم، چه در نحوه مواجهه غلط دولت‌ها با آن و چه در راه‌حل‌های…

دکتر مسعود نیلی با بررسی روند شکل‌گیری بهره‌وری در اقتصاد ایران و مقایسه آن با دیگر کشورها، عوامل موثر در تخریب بهره‌وری بنگاه‌های اقتصادی را تشریح کرد. از نگاه او، در سطح اقتصاد خرد رقابتی عجیب برای کاهش بهره‌وری در بنگاه‌های اقتصادی در جریان بوده؛ به نحوی که در بسیاری از موارد ارزش واقعی نهاده‌های به‌کارگرفته شده، بیشتر از ارزش محصول نهایی تولید شده است که حکایت از بهره‌وری منفی در بین بنگاه‌ها دارد. نیلی با ارائه مثال‌های عینی در اقتصاد کشور، ردپای سیاست‌های مداخله‌ای سیاست‌گذار در رالی…

بررسی آثار بازار سرمایه بر تولید در اقتصاد ایران به‌دلیل بی‌ثباتی‌های ساختاری که همواره با آن مواجه بوده است، بیش از آنکه تولیدمحور باشد، میل به فعالیت‌های سفته بازانه و دلالی دارد. قوانین و مقررات نیز به نحوی شکل گرفته است که خالص عایدی فعالیت‌های سفته‌بازانه بیش از تولید بوده است. شاید همین موضوع مهم‌ترین عامل سیل نقدینگی به سمت بخش‌های سفته بازانه بوده که همین موضو ع باعث کمبود سرمایه درگردش برای بخش‌های تولیدی اقتصاد کشور شده است.

دردسرسازی هسته و سیستم معاملاتی کارگزاری‌ها برای سهامداران به مرحله جدیدی رسیده و در جدیدترین ورژن آن دیروز کارگزاری مفید قدرت خرید کاربرانش را منفی نشان داد، تا جایی که برخی کاربران، میلیاردها تومان بدهکار شدند.

تحریم بیش از همه به‌واسطه دو کانال بر اقتصاد ایران اثر گذارده است. کانال اول تراز پرداخت‌ها و کانال دوم بودجه. به‌واسطه از بین رفتن درآمدهای نفتی، صادرات ایران دچار شوک منفی قابل‌توجهی شده که این امر کسری تراز پرداخت‌ها را باعث شده است. این کسری موجب تعدیل نرخ ارز شده است تا به این شکل سطح واردات کاهش یابد و تراز پرداخت‌ها به تعادل برسد.

برای بررسی اقتصاد شهری گیلان، ابتدا باید نگاهی به اقتصاد ایران کرد. اقتصاد ایران در این دوره، معیشتی و خودکفا بود. به سبب فقدان امکانات ارتباطی مناسب، نبود راه‌های مطمئن، فقدان امنیت و پراکندگی مراکز تولیدی و تجاری، تبادل کالا فقط در صورت تولید مازاد رخ می‌داد، در نتیجه انباشت سرمایه صورت نمی‌گرفت. این اقتصاد دور از اقتصاد جهانی و تجارت خارجی آن نیز محدود بود.

ايسنا: از آن‌جا که رئیس کل بانک مرکزی هفت اقدام این بانک برای اصلاح نظام بانکی را تشریح کرده و به اعتقاد کارشناسان اقتصادی اصلاح ناترازی بانک‌ها نقش مهمی در اجرای موفق سیاست‌های پولی و ارزی یا روش‌های تامین کسری بودجه دارد و موجب ثبات اقتصاد ایران می‌شود، بهتر است تا با جزئیات این اصلاحات بیشتر آشنا شوید.

با توجه به اینکه در سال ۱۳۹۹ بسیاری از عوامل تهدیدکننده اقتصاد ایران از جمله کاهش بی‌سابقه صادرات نفت، محدودیت‌های واردات و صادرات، کسری بودجه و‌... پابرجاست، انتظار اولیه از وضعیت تولید در پنج ماه گذشته چگونه بوده است؟ تولید در سایه کرونا و تحریم در هریک از بخش‌های اقتصادی چه عملکردی به جا گذاشت؟ اینها موضوعاتی است که در فصل پیش‌رو مورد بررسی قرار گرفته است.

تجارت خارجی کشور روزهای پرفرازونشیبی را می‌گذراند؛ از یک‌سو تشدید تحریم‌های ظالمانه علیه اقتصاد ایران کار را برای تجار و فعالان اقتصادی سخت کرده و از سوی دیگر، مسدود شدن مسیرهای بازگشت ارز صادراتی و متهم کردن صادرکنندگان به عدم بازگشت ارز، آینده و نحوه حرکت آنها را با ابهام مواجه ساخته است. حال هم که باید شیوع ویروس کرونا را به آن اضافه کرد.

سال ۱۳۹۹ در شرایطی آغاز شد که اقتصاد ایران علاوه بر تحریم تحت ‌تاثیر بیماری عالم‌گیر کرونا (کووید ۱۹) نیز قرار گرفت. طبیعی است در دل همه بحران‌ها و تهدیدها، فرصت‌هایی نیز وجود دارد که در خصوص اثر تحریم‌ها، هم‌اکنون می‌توان با وضوح بیشتری از این فرصت‌ها و تهدیدها سخن گفت ولی در خصوص اثر بیماری کرونا، با وضوحی بسیار کمتر. مقام معظم رهبری با علم به همه این فرصت‌ها و تهدیدها، شعار سال جدید را «جهش تولید» تعیین کردند. برای پاسخگویی به این پرسش که آیا برآیند وضعیت موجود، امکان حرکت به سمت جهش تولید…

مهم‌ترین هدف کشورها در هر اقتصادی دستیابی به رشد بلندمدت بالا و پایدار است. این موضوع در حقیقت تفاوت بین کشورهای با رفاه بالا و با رفاه پایین است. در نتیجه کشورهایی که توانسته‌اند یک رشد بلندمدت مستمر را تجربه کنند، جایگاه مناسبی در دنیا داشته‌اند. رشد اقتصادی در ایران با تهدیدهای بسیاری روبه‌رو بوده است. در نتیجه اقتصاد ایران به جای یک رشد پایدار، یک رشد نوسانی را تجربه کرده که عمدتاً متاثر از قیمت نفت و سایر عوامل موقت بوده است. در این گزارش به عوامل موثر و تهدیدهای اصلی رشد اقتصادی می‌پردازی…

رشد منفی سرمایه‌گذاری و خروج سرمایه از کشور، بازگشت اقتصاد ایران به دوران رشد را دشوار می‌نماید. در شرایط کنونی، حتی گفته می‌شود که درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی نیز به سختی به کشور بازمی‌گردد، در نتیجه می‌توان گفت، از این طریق نیز پول زیادی به دست نمی‌آید که صرف سرمایه‌گذاری شود.

جهش تولید امسال یکی از محوری‌ترین راهبردهای حرکت در بخش‌های مختلف صنعتی و معدنی کشور است. شعاری که در امتداد توجه چندساله رهبر معظم انقلاب به بخش‌های مختلف تولیدی کشور برای یکی از دشوارترین سال‌های پیش روی اقتصاد ایران انتخاب شده و یک تکلیف همگانی را برای بخش‌های مختلف اقتصادی ایجاد کرده است. رویکرد توجه به تولید و حرکت جهش‌گونه آن در سالی که تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران به اوج رسیده و از سوی دیگر، فروش نفت ایران به تقریباً صفر رسیده است، در نگاه اول امری دست‌نیافتنی به حساب می‌آید، اما مسیر…

اگر به لغات و اصطلاحاتی چون بیشه‌زار، نی‌زار و بوته‌زار آشنا باشید و بدانید به معنای جایی است که در آن گیاه، نی و بوته بسیار روییده است، پربیراه نیست اگر محیط کسب‌وکار در کشورمان را با لغت مانع‌زار توصیف کنیم؛ آنچه فعالان اقتصادی (بخش عمده‌ای که نه دستی بر آتش رانت دارند و نه خط اتصالی به پشت میزها) در مسیر عرضه تولید و خدمات بسیار حس می‌کنند، برخورد به موانع ریز و درشت و کوتاه و بلندی است که نه فقط استحکام خوبی دارند، که ریشه می‌دوانند و تکثیر می‌شوند؛ همین‌گونه است که اگر فردی بخواهد یک…

سال ۱۳۹۹ در شرایطی آغاز شد که اقتصاد ایران علاوه بر تحریم تحت ‌تاثیر بیماری عالمگیر کووید ۱۹ نیز قرار گرفت. طبیعی است در دل همه بحران‌ها و تهدیدها، فرصت‌هایی نیز وجود دارد که در خصوص اثر تحریم‌ها، هم‌اکنون می‌توان با وضوح بیشتری از این فرصت‌ها و تهدیدها سخن گفت ولی در خصوص اثر ویروس کرونا، با وضوحی بسیار کمتر. در این فصل به این پرسش پاسخ می‌دهیم که هدف‌گذاری جهش تولید به عنوان مهم‌ترین ماموریت سال، نیازمند چه نوع سیاستگذاری اقتصادی است؟

اواسط تابستان ۹۹ خورشیدی است و‌لیک، گویی اقتصاد ایران بیش از همیشه حال و هوای زمستان به خود گرفته است. علی‌الاصول، در زمستان اقتصادی، نااطمینانی شدید و تیرگی افق‌های زمانی پیش‌روی، عملاً سیاستگذاری به کنجی نهاده می‌شود و تصمیمات و انتخاب‌های اقتصادی، چه در بعد خانوارها، چه بنگاه‌ها و چه دولت، تنها با در نظر گرفتن افق‌های زمانی کوتاه‌مدت و در مواردی روزانه یا حتی ساعتی اتخاذ می‌‌شوند. با این حال، اگر لحظه‌ای بین خود و شرایط کنونی دیواری از صداقت علمی بچینیم، و مساله را نه از دریچه احساسات بلکه…

محمدحسین شاوردی: در تحلیل شرایط تولید در ایران، یکی از خطاهای سیاستی می‌گوید و دیگری از شرایط پرریسک. هر دو اما از ضرورت اصلاحات و البته امکان آن حتی در این شرایط سخت دفاع می‌کنند. فرشاد فاطمی و داود سوری در مقام دو اقتصاددان مطلع، نگاهی نزدیک به هم به مقوله تولید دارند و با ظرایفی خاص، سخن همدیگر را تایید می‌کنند و نسخه‌های مشابهی برای خروج اقتصاد ایران از وضعیت فعلی می‌نویسند. آنها البته در تحلیل بخش تولید و امکان جهش آن جانب احتیاط را می‌گیرند. این دو چهره در میزگرد تازه «دنیای اقتصاد» پیرامون شعار جهش…

جهش تولید، مفهومی که از ابتدای فروردین‌ماه امسال با تولیدکنندگان عجین شده است و حال شرایطی را به وجود آورده تا بتوان تولید را در یک حلقه استحفاظی قرار داد؛ چراکه نه دیگر خبری از درآمدهای سرشار نفتی هست که واردات را به سمت کشور سرازیر کند و تولید را در تنگنا قرار دهد و نه اینکه به سبب اعمال تحریم‌های گسترده ‌علیه اقتصاد ایران، زمینه برای خرید برخی از تجهیزات وارداتی فراهم شده است؛ این در حالی است که محدودیت‌های منابع ارزی نیز کشور را با مضیقه‌های بسیاری مواجه کرده است.

امسال به فرموده مقام معظم رهبری سال جهش تولید نامگذاری شده است. سالی که درست در شدیدترین تحریم‌های بین‌المللی علیه اقتصاد ایران قرار است حرکتی جهش‌گونه در اقتصاد ایران شکل گیرد و تا اینجای کار نیز که پنج ماه از سال سپری شده، نمود عینی خود را در برخی از بخش‌های صنعتی و معدنی کشور به‌خصوص حوزه فولادسازی نشان داده است. واقعیت آن است که ایران با برخورداری از نیروهای جوان و تحصیل‌کرده، دسترسی به بازار ۴۰۰ میلیون‌نفری منطقه، وجود پتانسیل‌های درونی، مانند معادن، و وجود راه‌های استراتژیک، ظرفیت‌ها و…

تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه بخش‌های مختلف اقتصاد ایران و به ویژه صنایع معدنی با محوریت فولاد، امسال را به سالی خاص برای تولید تبدیل کرده است. از یک‌سو، حلقه تحریم‌ها تنگ‌تر شده و تولیدکننده‌ها در برخی از بخش‌های مرتبط با تامین ارز مورد نیاز مواد اولیه با مشکل مواجه هستند و از سوی دیگر، ضریب خوداتکایی در کشور روزبه‌روز در حال افزایش است و چرخ بسیاری از صنایع را به حرکت درآورده است. اما به هر حال از ابتدای سال وضعیت محدودیت‌های بین‌المللی علیه اقتصاد ایران از یک‌سو و شیوع ویروس کرونا از سوی…

از آنجا که این روزها، بحث قرارداد همکاری ۲۵ساله بین ایران و چین تیتر بسیاری از رسانه‌ها و موضوع داغ جدال‌های سیاسی بین طرفداران غرب و ذی‌نفعان از شرق شده، ضروری است تا به دور از تنش‌های سیاسی، شیوه سرمایه‌گذاری خارجی چین در کشورهای پرشماری که پیشتر با آنها به همکاری برخاسته است، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. لزوم این موشکافی به ویژه با در نظر گرفتن احتمال حجم بالای سرمایه‌گذاری چین در بخش‌های زیادی از اقتصاد ایران، بدهی بالا و نکول اقتصاد در سررسید سرمایه‌گذاری‌ها دوچندان می‌شود. اگرچه ساختار…

«تحریم» یکی از پرکاربردترین و آشناترین واژه‌ها طی دهه‌های اخیر در اقتصاد ایران است. به گواهی تاریخ، نخستین باری که این واژه وارد ادبیات سیاسی و اقتصادی ایران شد، خردادماه ۱۳۵۹ بود که دولت ایالات متحده آمریکا مجموعه‌ای از اقدامات تنبیهی و به عبارت بهتر «تحریم» را علیه ایران وضع کرد. این امر، سرآغاز مجموعه‌ای از محاصرات و محدودیت‌های اقتصادی بود که در ادوار مختلف، با شدت و ضعف‌های متفاوت، فراز و نشیب‌های فراوانی را برای کشورمان فراهم آورده‌است.

شاید دیگر در این روزهای وانفسای اقتصاد ایران که «صادرات» به‌عنوان یک فعالیت با درجه اهمیت بالا شناخته شده و از در و دیوار درباره خوبی و مزیت و ضرورت آن می‌گویند یادآوری حسرت از دست رفته به کار نیاید. اما برای نوشتن درباره دلایل تراز منفی تجاری این چهار ماه اخیر، باید به عقب برگشت. واقعیت این است که درآمدهای افسانه‌ای به‌دست آمده از صادرات نفت خام، ایرانیان را در سرمستی و فراموشی فروبرده بود و هنوز نیز پیامدهای آن سرمستی دیده می‌شود، که صادرات یک فعالیت غیرمفید است، چون به کاهش عرضه کالا در…

عضو اتاق بازرگانی تهران با انتقاد از نحوه برخورد برخی مسوولان با اطلاع‌رسانی درباره اخبار اقتصادی به مردم، می‌گوید با توجه به مشکلاتی که اقتصاد ایران در ماه‌های گذشته با آن رو به رو بوده، الان زمان مناسبی برای سورپرایز کردن جامعه نیست.