اقتصاد ایران

روند کاهنده رشد اقتصادی یکی از مهم‌ترین چالش‌های ساختاری اقتصاد ایران به حساب می‌آید که از سال ۱۳۸۷ آغاز شده و استمرار یافته است. شواهد نشان می‌دهد ناپایداری رشد اقتصادی و کاهش میانگین رشد، ریشه در مسائل ساختاری دارد و این روند از سال‌های گذشته آغاز شده است. از سال ۱۳۸۷ تا پایان ۱۳۹۶، میانگین رشد تولید ناخالص داخلی سرانه برابر با ۶/ ۰ درصد بوده است که بسیار کمتر از روند بلندمدت است. اگرچه پس از وقوع شوک تحریم‌های اخیر، رشد تولید ناخالص داخلی سرانه با کاهش شدید مواجه شد ولی حتی اگر فرض کنیم که…

بخش صنعت از اولین بخش‌های اقتصادی بود که نشانه‌های رکود را در اقتصاد ایران نشان داد. در حالی‌که اواسط دهه ۱۳۸۰ درآمدهای سرشار نفتی، رشدهای اقتصادی بالایی را برای کشور به همراه داشت، بخش‌هایی از صنعت در سال ۱۳۸۶ پیش از سایر بخش‌های اقتصادی، وارد رکود شده و رشدهای منفی را رقم زد. بسیاری از واحدهای صنعتی کشور که روزگار رشد و شکوفایی را در دهه ۱۳۷۰ طی می‌کردند از اواسط دهه ۱۳۸۰ رو به سراشیبی رفته و در نهایت تا پایان این دهه با تعدیل نیروهای گسترده و تعطیلی کسب‌وکارها مواجه شدند.

متاسفانه، وضعیت کنونی اقتصاد ایران، از منظر علمی، در مرحله ماقبل تحلیل به سر می‌برد. در این مرحله، وادادگی اقتصادی، سیاست‌های خرد و کلان را به حدی تنزل می‌دهد که اساساً نیاز به تحلیل مدل‌های اقتصادی و بحث بر سر توابع تولید گوناگون و بهینه‌یابی آنها از اهمیت چندانی برخوردار نخواهد بود. بلکه لزوم بازتعریف ذهنی مفاهیم و تعاریف در درجه نخست اهمیت قرار خواهد گرفت.

خبر آنلاین: رئیس جمهور گفت گفت: در حالی که کشورهای اروپایی در بحران کرونا با مشکلات اقتصادی مواجه شدند، دولت یک ریال از بانک مرکزی قرض نگرفت.

دنیای اقتصاد- مسعود کریمی: سازمان شیشه‌ای؛ آیا این رویا تعبیر می‌شود؟ سازمان بورس و اوراق بهادار که در ۱۵ ‌سال گذشته، یعنی پس از تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار، متولی دریافت آمار و اطلاعات عملکرد شرکت‌های سهامی عام بوده، در کمال شگفتی هرگز حتی یک خط از عملکرد مالی خود را برای اطلاع فعالان اقتصادی منتشر نکرده؛در این بین برخی فعالان اقتصادی می‌گویند چه طور می‌شود نهادی که خود ناظر بازار است، از ارائه صورت‌‌های مالی حسابرسی شده‌اش طفره می‌‌رود.

دنیای اقتصاد: شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه در چهارمین ماه از سال، آماده انتشار گزارش‌های مالی سه ماهه خود در فصل بهار هستند. با گذشت چند روز از تیر ماه چند شرکت به انتشار گزارش‌های سه ماهه نخست خود اقدام کرده‌اند و بقیه شرکت‌ها گزارش‌های سه ماهه خود را در سامانه کدال به اشتراک خواهند گذاشت. در ماه‌های اخیر صنایع فعال در بازار سرمایه، مانند کلیت اقتصاد ایران بیش از هر موضوعی تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفتند. این ویروس به ویژه پیش از آغاز سال جدید در بسیاری از صنایع روند تولید محصولات را با اختلال…

دنیای اقتصاد: در نشست مشترک دو کمیسیون «بازار پول و سرمایه» و «حمایت قضایی و مبارزه با فساد» اتاق بازرگانی تهران، راهکارهای افزایش شفافیت در بازار پول و سرمایه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. کارشناسان حاضر در این جلسه بر این نکته اتفاق نظر داشتند که تسهیل ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه به شفافیت بیشتر و همچنین به کسب انتفاع بخش خصوصی از این بازار منتهی ‌می‌شود.

ندا علیزاده: صنعت پوشاک ایران با وجود پیشینه‌ای تاریخی در دو دهه گذشته با چالش‌های فراوانی روبه‌رو شده است؛ این چالش‌ها به‌مرور موجب کاهش سهم این صنعت در اقتصاد ایران شده و تاب ادامه مسیر را از تولیدکنندگان پوشاک گرفته است.

مدت‌ها است که در اقتصاد ایران گفتمانی شکل گرفته است، دال بر آنکه تامین مالی اقتصاد ایران بانک‌محور است و همین موضوع سبب ناکارآمدی تامین مالی بنگاه‌ها در اقتصاد ایران شده و به تبع آن اثر منفی بر رشد اقتصادی ایران بر جای گذاشته است. همین موضوع سبب شده دستگاه‌های اجرایی مربوطه نیز یکی از مهم‌ترین وظایف خود را تلاش برای کاهش بانک‌محوری و افزایش بازارمحوری فرآیند تامین مالی بنگاه‌ها در اقتصاد ایران بدانند.

دنیای‌اقتصاد: اقتصاد ایران در اولین سال قرن بعدی، به رشد خواهد رسید. این پیش‌بینی بانک جهانی از وضعیت اقتصاد کشور است. کارشناسان بانک جهانی معتقدند که از حجم اقتصاد ایران در سال جاری به میزان ۳/ ۵ درصد کاسته شود؛ اما در سال ۱۴۰۰ اقتصاد ایران می‌تواند رشد ۱/ ۲ درصدی را تجربه کند و از رکود خارج شود. همچنین نرخ تورم امسال و سال آینده در ارزیابی جدید بانک جهانی با بهبود همراه شده و به محدوده ۲۸ درصد در سال جاری و ۲۳ درصد در سال آینده می‌رسد.

هم‌افزایی نقش ذاتی تشکل‌هاست: نوعی توان مضاعف برای رسیدن به اهداف. آیا این توان مضاعف را می‌توان در جهت رونق تولید به کار گرفت؟ آیا این هم‌افزایی می‌تواند بازوی بخش خصوصی برای فراهم آوردن بسترهای تولید باشد؟ آیا این ظرفیت می‌تواند اقتصاد ایران را از مسیر صعب کنونی عبور دهد و به سرمنزل رونق تولید هدایت کند؟ و.... آیا تشکل‌ها می‌توانند شعار «جهش تولید» را عینی کنند؟

ايسنا: صندوق بین‌المللی پول در جدیدترین گزارش خود وضعیت اقتصادی کشورها تحت تاثیر کرونا و تصویری که از آینده آنها در سال ۲۰۲۱ وجود دارد را منتشر کرده است.

فارس نوشت: استیون منوشین، وزیر خزانه‌داری آمریکا روز پنجشنبه گفت کشورش به «منزوی کردن بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران متعهد است.»

امروزه مردم ایران در اغلب ایام عمر خود، هر کدام به نحوی با وزارتخانه اقتصاد، سرو کار دارند. ولی اطلاعی ندارند که این وزارتخانه، چگونه یا در چه تاریخی، پیدا شده است. یا به چه دلیل سیاسی پیدا شده، که امروزه شعب اداری آن در ۱۲۵۰ شهر بزرگ و کوچک دیده می شوند که به نام «اداره دارایی» آن شهرنامیده می‌شوند یا «اداره کل دارایی» مرکز استان، تابلو دارند و یک ساختمان معظم اداری شهر یا پایتخت ایران را به‌خود اختصاص داده‌اند و در اغلب معاملات عمده سکنه آن شهر یا منطقه‌ها و در تمام خرید و فروش‌های منزل،…

خبر آنلاین: سخنگوی دولت گفت: در شرایط تحریم که فشار بی سابقه ای روی اقتصاد ایران است بنابراین نیازمند همکاری همه مردم هستم همکاری که در مصرف کالاهای داخلی تولیدات با ارز را کم کنیم و در این شرایط ما به یک اهتمام ملی نیاز داریم. در هیچ دوره ای اینگونه تحریم به ما فشار نیاورده بود و در کنار آن هم با کرونا مواجه شدیم.

خبر آنلاین: سخنگوی دولت گفت: در شرایط تحریم که فشار بی سابقه ای روی اقتصاد ایران است، نیازمند همکاری همه مردم هستیم. مردم می‌توانند با مصرف کالای داخلی مصرف تولیدات ارزبر را کم کنند و در این شرایط به یک اهتمام ملی نیاز داریم.

دنیای اقتصاد: آخرین وضعیت رفاهی خانوارهای کشور با ۲ متر اندازه‌گیری شد. متر اول، گزارش دخل و خرج خانوارها در سال ۹۸ بود که از سوی مرکز آمار منتشر شد؛ یک خانوار شهری به‌طور متوسط در سال گذشته ۴/ ۴۷ میلیون تومان هزینه کرده‌ است که در قیاس با سال ۹۷، رشد ۶/ ۲۰ درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که نرخ تورم کل کشور در سال گذشته معادل ۴/ ۳۴ درصد بوده است. در واقع میزان افزایش هزینه، به میزان تورم نبوده که نشان‌دهنده کوچک شدن سبد مصرفی خانوارهای کشور است. متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری نیز در سال قبل معادل…

نرخ بهره که در اقتصاد ایران به نرخ سود مصطلح است، یکی از متغیرهای مهم و موثر بر رفتار فعالان اقتصادی اعم از سرمایه‌گذاران و خانوارها در اقتصاد است. نرخ بهره در واقع هزینه‌ای است که هر فرد برای استفاده از پول دیگری (و البته در قالب قراردادهای شرعی) پرداخت می‌کند. به‌عنوان مثال نرخ بهره اوراق بهادار دولتی هزینه‌ای است که دولت بابت استفاده از پول دیگری برای پوشش کسری بودجه خود پرداخت می‌کند؛ یا نرخ بهره وام‌های بانکی هزینه‌ای است که فعالان اقتصادی در ازای استفاده از پول بانک پرداخت می‌کنند.…

زهرا مسافر: دهه ها است که اقتصاد ایران عادت به بهره‌گیری از ساخته‌ها و طرح‌های بزرگ دولتی داشته و کمتر شاهد آن بوده‌ایم که بخش‌های غیردولتی و خصوصی هلدینگ‌های عظیمی را به اصطلاح «از روی خاک» شکل دهند. به عبارت دیگر معمولا در سال‌های اخیر کارخانه‌های عظیم دولتی، نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها به بخش غیر‌دولتی سپرده نشده یا اینکه بخش‌خصوصی واقعی نیز به‌دلیل عدم تمایل به سرمایه‌گذاری صنعتی، با تمام بضاعت خود وارد بخش تولید نشده است. نتیجه آن‌که در بیشتر موارد ارزش‌افزوده‌ای ایجاد نشده و کارخانه‌های عظیم شکل…

دنیای اقتصاد: نظام صنفی ایران بیش از سه میلیون بنگاه اقتصادی خرد، کوچک و متوسط را در‌برمی‌گیرد و طبق برآوردهای حداقلی، ۲۵ درصد از اشتغال کل و ۱۷ درصد از GDP کشور را ایجاد کرده و با احتساب بعد خانوار، ممر معاش و ارتزاق ۳۰ درصد از جمعیت کشور است. به همین جهت تمامی شاخص‌های اقتصاد کلان چه در طرف عرضه و چه در سمت تقاضا، همگی وابستگی مستقیم به وضعیت اقتصادی جامعه صنفی اعم از کارفرمایان، کارگران، خانوارهای صنفی و.... دارد. در واقع کمتر بخشی را می‌توان در اقتصاد ایران شناسایی کرد که دارای اثر همزمان بر طرفین عرضه…

گروه شرکت‌ها: طی دو سال اخیر شاهد اتفاقات مهمی در بازار سرمایه هستیم. تا چند سال پیش تعداد فعالان بازار چند ده هزار نفر بود؛ اما امروز با استقبال مردم تبدیل به بازاری چند میلیون نفری شده است. این تحولات در دو سال اخیر باعث شده تا عمق بازار افزایش پیدا کند و متعاقبا جایگاه و نفوذ بازار سرمایه در اقتصاد کشورمان نیز ارتقا یابد.

امروزه بخش‌خصوصی توانسته نقش تاریخی خود را ایفا کرده و اقتصاد ایران را نجات دهد و دولت با اعتمادی که به بخش‌خصوصی کرد، توانست به موفقیت دست پیدا کند. زمانی که تحریم‌ها آغاز شد، بخشنامه‌های متعددی توسط دستگاه‌های دولتی صادر شد که همگی باز دارنده بودند و مانع حرکت بخش‌خصوصی می‌شدند، اما به تدریج این اعتماد شکل گرفت و فعالان اقتصادی توانستند در شرایط باثبات تری مسیر خود را بپیمایند. کاهش چسبندگی دولت به اقتصاد و درخواست واگذاری تصدی‌گری به بخش‌خصوصی از اصلی‌ترین مطالبات بخش‌خصوصی است.

دنیای‌اقتصاد: بعد از شیوع کرونا، فعالیت‌های اقتصادی از موارد مختلفی مانند «کاهش رفت‎وآمدها»، «نااطمینانی و احتیاط مصرف‌کنندگان»، «تعطیلی برخی کسب‌وکارهای دارای تعامل اجتماعی»، «کاهش تقاضای بسیاری از صنایع و خدمات» و «مسدود شدن مسیرهای ارتباطی با سایر کشورها» اثر پذیرفته‌اند. براساس ارزیابی‌ها «بخش خدمات» کشور و زیربخش‌های آن در گام نخست با بیشترین زیان مستقیم مواجه بوده‌اند و «بخش صنعت» در رتبه دوم قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم این بیماری بر همه‌ بخش‌های اقتصادی وجود دارد.

دنیای اقتصاد: عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی خبر داد که رشد بخش غیرنفتی اقتصاد ایران در سال گذشته مثبت ۱/ ۱ درصد بوده است. این در حالی است که، ۲ روز پیش از اطلاع‌رسانی رئیس‌کل بانک مرکزی، مرکز آمار ایران رشد اقتصادی بدون در نظر گرفتن بخش نفت را در سال گذشته منفی ۶/ ۰ درصد اعلام کرده بود. این اختلاف در بخش‌های کشاورزی و صنعت محسوس بوده است؛ اختلاف رشد اعلامی در بخش کشاورزی ۸/ ۵ درصد و در بخش صنعت و معدن ۹/ ۱ درصد بوده است. حال اقتصاد ایران در بخش غیرنفتی از رکود خارج شده است یا خیر؟

دنیای‌اقتصاد: نوسان نرخ تورم همواره یکی از دغدغه‌های جدی مدیران اقتصادی کشور بوده است. اکنون این موضوع به دغدغه جدی مردم نیز بدل شده است؛ چراکه زندگی و معیشت شهروندان ارتباط مهمی با این مساله دارد. براساس جدول ۳۰ساله‌ای که از شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران توسط بانک‌مرکزی منتشر شده است، بیشترین میزان تورم بعد از سال ۷۴به سال ۱۳۹۸ مربوط می‌شود. تنها دوران اقتصادی که تورم در اقتصاد ایران تک‌رقمی شد، دوران دهه ۴۰ است. دکتر موسی غنی‌نژاد در کتاب «اقتصاد و دولت در ایران» که پژوهشی درباره…

دنیای اقتصاد: اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۸، برای دومین سال پیاپی در رکود ماند. مرکز آمار عمق این رکود را در سال گذشته معادل منفی ۷ درصد اعلام کرده است. رشد اقتصادی در بخش غیرنفتی نیز به منفی ۶/ ۰ رسیده است؛ درحالی‌که پیش‌تر برخی دولتمردان پیش‌بینی‌ می‌کردند که بخش غیرنفتی در سال ۹۸ از رکود خارج شود؛ اما فصل چهارم، برخلاف آن پیش‌بینی‌ها پیش رفت. رشد بخش غیرنفتی که در فصل سوم سال گذشته مثبت ۶/ ۱ درصد شده بود، در فصل چهارم به منفی ۵/ ۲ درصد رسید تا حجم اقتصاد غیرنفتی ایران منقبض شود. احتمالات گوناگونی برای برهم…

سید سجاد موسوی: آمارها نشان می‌دهد تولید و مصرف انرژی در ایران طی سال‌های گذشته بدون برنامه‌ریزی اصولی و بلندمدت صورت گرفته و در نتیجه اقتصاد کشور با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده که اگر این ساختار در بخش‌های مختلف اصلاح نشود و روند کنونی ادامه یابد، مصرف انرژی در سال ۱۴۰۴ بیش از تولید انرژی در کشور خواهد شد و اقتصاد ایران به واردکننده خالص انرژی تبدیل می‌شود.

نیپنا : نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: صنعت پتروشیمی ایران می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود برنامه‌های توسعه‌ای خود را تحقق بخشد و سبب تحول در اقتصاد و صنعت شود.قاسم ساعدی، نماینده دشت آزادگان در مجلس شورای اسلامی، یکی از اصلی‌ترین راه‌های بی‌اثر کردن تحریم‌ها را رونق و افزایش ظرفیت تولید شرکت‌های پتروشیمی‌ دانست و گفت: می‌توان با فعال کردن صنایع پایین‌دستی پتروشیمی وتکمیل زنجیره ارزش روند کاهش خام‌فروشی را شتاب بخشید و محصولات نهایی را روانه بازارهای داخلی و خارجی کرد.

دنیای اقتصاد: سایه سنگین کرونا بر اقتصاد کشور به اندازه‌ای بوده که وزیر اقتصاد روز گذشته از خسارت ۱۵ درصدی این پاندمی بر بخش‌های مختلف اقتصادی کشور خبر داده است. گرچه گزارش دیروز فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد در صحن علنی برای تازه واردهای مجلس یازدهم حاوی نکاتی موید منقبض شدن درآمد دولت در پی شیوع کرونا است، اما کاهش درآمد دولت، تنها خسارت کرونا به اقتصاد ایران نبوده و افزایش برخی هزینه‌های دولت را نیز در پی داشته است.

دنیای اقتصاد: عضو کمیته ارزی اتاق ایران استفاده از روش واردات در مقابل صادرات را منجر به گشایش تامین ارز واردات مواد اولیه تولید دانست و گفت: ثبت‌سفارش، تنظیم‌گر هدایت ارز به سمت بخش تولید است.