اقتصاد ایران

مهم‌ترین هدف کشورها در هر اقتصادی دستیابی به رشد بلندمدت بالا و پایدار است. این موضوع در حقیقت تفاوت بین کشورهای با رفاه بالا و با رفاه پایین است. در نتیجه کشورهایی که توانسته‌اند یک رشد بلندمدت مستمر را تجربه کنند، جایگاه مناسبی در دنیا داشته‌اند. رشد اقتصادی در ایران با تهدیدهای بسیاری روبه‌رو بوده است. در نتیجه اقتصاد ایران به جای یک رشد پایدار، یک رشد نوسانی را تجربه کرده که عمدتاً متاثر از قیمت نفت و سایر عوامل موقت بوده است. در این گزارش به عوامل موثر و تهدیدهای اصلی رشد اقتصادی می‌پردازی…

رشد منفی سرمایه‌گذاری و خروج سرمایه از کشور، بازگشت اقتصاد ایران به دوران رشد را دشوار می‌نماید. در شرایط کنونی، حتی گفته می‌شود که درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی نیز به سختی به کشور بازمی‌گردد، در نتیجه می‌توان گفت، از این طریق نیز پول زیادی به دست نمی‌آید که صرف سرمایه‌گذاری شود.

جهش تولید امسال یکی از محوری‌ترین راهبردهای حرکت در بخش‌های مختلف صنعتی و معدنی کشور است. شعاری که در امتداد توجه چندساله رهبر معظم انقلاب به بخش‌های مختلف تولیدی کشور برای یکی از دشوارترین سال‌های پیش روی اقتصاد ایران انتخاب شده و یک تکلیف همگانی را برای بخش‌های مختلف اقتصادی ایجاد کرده است. رویکرد توجه به تولید و حرکت جهش‌گونه آن در سالی که تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران به اوج رسیده و از سوی دیگر، فروش نفت ایران به تقریباً صفر رسیده است، در نگاه اول امری دست‌نیافتنی به حساب می‌آید، اما مسیر…

اگر به لغات و اصطلاحاتی چون بیشه‌زار، نی‌زار و بوته‌زار آشنا باشید و بدانید به معنای جایی است که در آن گیاه، نی و بوته بسیار روییده است، پربیراه نیست اگر محیط کسب‌وکار در کشورمان را با لغت مانع‌زار توصیف کنیم؛ آنچه فعالان اقتصادی (بخش عمده‌ای که نه دستی بر آتش رانت دارند و نه خط اتصالی به پشت میزها) در مسیر عرضه تولید و خدمات بسیار حس می‌کنند، برخورد به موانع ریز و درشت و کوتاه و بلندی است که نه فقط استحکام خوبی دارند، که ریشه می‌دوانند و تکثیر می‌شوند؛ همین‌گونه است که اگر فردی بخواهد یک…

سال ۱۳۹۹ در شرایطی آغاز شد که اقتصاد ایران علاوه بر تحریم تحت ‌تاثیر بیماری عالمگیر کووید ۱۹ نیز قرار گرفت. طبیعی است در دل همه بحران‌ها و تهدیدها، فرصت‌هایی نیز وجود دارد که در خصوص اثر تحریم‌ها، هم‌اکنون می‌توان با وضوح بیشتری از این فرصت‌ها و تهدیدها سخن گفت ولی در خصوص اثر ویروس کرونا، با وضوحی بسیار کمتر. در این فصل به این پرسش پاسخ می‌دهیم که هدف‌گذاری جهش تولید به عنوان مهم‌ترین ماموریت سال، نیازمند چه نوع سیاستگذاری اقتصادی است؟

اواسط تابستان ۹۹ خورشیدی است و‌لیک، گویی اقتصاد ایران بیش از همیشه حال و هوای زمستان به خود گرفته است. علی‌الاصول، در زمستان اقتصادی، نااطمینانی شدید و تیرگی افق‌های زمانی پیش‌روی، عملاً سیاستگذاری به کنجی نهاده می‌شود و تصمیمات و انتخاب‌های اقتصادی، چه در بعد خانوارها، چه بنگاه‌ها و چه دولت، تنها با در نظر گرفتن افق‌های زمانی کوتاه‌مدت و در مواردی روزانه یا حتی ساعتی اتخاذ می‌‌شوند. با این حال، اگر لحظه‌ای بین خود و شرایط کنونی دیواری از صداقت علمی بچینیم، و مساله را نه از دریچه احساسات بلکه…

محمدحسین شاوردی: در تحلیل شرایط تولید در ایران، یکی از خطاهای سیاستی می‌گوید و دیگری از شرایط پرریسک. هر دو اما از ضرورت اصلاحات و البته امکان آن حتی در این شرایط سخت دفاع می‌کنند. فرشاد فاطمی و داود سوری در مقام دو اقتصاددان مطلع، نگاهی نزدیک به هم به مقوله تولید دارند و با ظرایفی خاص، سخن همدیگر را تایید می‌کنند و نسخه‌های مشابهی برای خروج اقتصاد ایران از وضعیت فعلی می‌نویسند. آنها البته در تحلیل بخش تولید و امکان جهش آن جانب احتیاط را می‌گیرند. این دو چهره در میزگرد تازه «دنیای اقتصاد» پیرامون شعار جهش…

جهش تولید، مفهومی که از ابتدای فروردین‌ماه امسال با تولیدکنندگان عجین شده است و حال شرایطی را به وجود آورده تا بتوان تولید را در یک حلقه استحفاظی قرار داد؛ چراکه نه دیگر خبری از درآمدهای سرشار نفتی هست که واردات را به سمت کشور سرازیر کند و تولید را در تنگنا قرار دهد و نه اینکه به سبب اعمال تحریم‌های گسترده ‌علیه اقتصاد ایران، زمینه برای خرید برخی از تجهیزات وارداتی فراهم شده است؛ این در حالی است که محدودیت‌های منابع ارزی نیز کشور را با مضیقه‌های بسیاری مواجه کرده است.

امسال به فرموده مقام معظم رهبری سال جهش تولید نامگذاری شده است. سالی که درست در شدیدترین تحریم‌های بین‌المللی علیه اقتصاد ایران قرار است حرکتی جهش‌گونه در اقتصاد ایران شکل گیرد و تا اینجای کار نیز که پنج ماه از سال سپری شده، نمود عینی خود را در برخی از بخش‌های صنعتی و معدنی کشور به‌خصوص حوزه فولادسازی نشان داده است. واقعیت آن است که ایران با برخورداری از نیروهای جوان و تحصیل‌کرده، دسترسی به بازار ۴۰۰ میلیون‌نفری منطقه، وجود پتانسیل‌های درونی، مانند معادن، و وجود راه‌های استراتژیک، ظرفیت‌ها و…

تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه بخش‌های مختلف اقتصاد ایران و به ویژه صنایع معدنی با محوریت فولاد، امسال را به سالی خاص برای تولید تبدیل کرده است. از یک‌سو، حلقه تحریم‌ها تنگ‌تر شده و تولیدکننده‌ها در برخی از بخش‌های مرتبط با تامین ارز مورد نیاز مواد اولیه با مشکل مواجه هستند و از سوی دیگر، ضریب خوداتکایی در کشور روزبه‌روز در حال افزایش است و چرخ بسیاری از صنایع را به حرکت درآورده است. اما به هر حال از ابتدای سال وضعیت محدودیت‌های بین‌المللی علیه اقتصاد ایران از یک‌سو و شیوع ویروس کرونا از سوی…

از آنجا که این روزها، بحث قرارداد همکاری ۲۵ساله بین ایران و چین تیتر بسیاری از رسانه‌ها و موضوع داغ جدال‌های سیاسی بین طرفداران غرب و ذی‌نفعان از شرق شده، ضروری است تا به دور از تنش‌های سیاسی، شیوه سرمایه‌گذاری خارجی چین در کشورهای پرشماری که پیشتر با آنها به همکاری برخاسته است، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. لزوم این موشکافی به ویژه با در نظر گرفتن احتمال حجم بالای سرمایه‌گذاری چین در بخش‌های زیادی از اقتصاد ایران، بدهی بالا و نکول اقتصاد در سررسید سرمایه‌گذاری‌ها دوچندان می‌شود. اگرچه ساختار…

«تحریم» یکی از پرکاربردترین و آشناترین واژه‌ها طی دهه‌های اخیر در اقتصاد ایران است. به گواهی تاریخ، نخستین باری که این واژه وارد ادبیات سیاسی و اقتصادی ایران شد، خردادماه ۱۳۵۹ بود که دولت ایالات متحده آمریکا مجموعه‌ای از اقدامات تنبیهی و به عبارت بهتر «تحریم» را علیه ایران وضع کرد. این امر، سرآغاز مجموعه‌ای از محاصرات و محدودیت‌های اقتصادی بود که در ادوار مختلف، با شدت و ضعف‌های متفاوت، فراز و نشیب‌های فراوانی را برای کشورمان فراهم آورده‌است.

شاید دیگر در این روزهای وانفسای اقتصاد ایران که «صادرات» به‌عنوان یک فعالیت با درجه اهمیت بالا شناخته شده و از در و دیوار درباره خوبی و مزیت و ضرورت آن می‌گویند یادآوری حسرت از دست رفته به کار نیاید. اما برای نوشتن درباره دلایل تراز منفی تجاری این چهار ماه اخیر، باید به عقب برگشت. واقعیت این است که درآمدهای افسانه‌ای به‌دست آمده از صادرات نفت خام، ایرانیان را در سرمستی و فراموشی فروبرده بود و هنوز نیز پیامدهای آن سرمستی دیده می‌شود، که صادرات یک فعالیت غیرمفید است، چون به کاهش عرضه کالا در…

عضو اتاق بازرگانی تهران با انتقاد از نحوه برخورد برخی مسوولان با اطلاع‌رسانی درباره اخبار اقتصادی به مردم، می‌گوید با توجه به مشکلاتی که اقتصاد ایران در ماه‌های گذشته با آن رو به رو بوده، الان زمان مناسبی برای سورپرایز کردن جامعه نیست.

دنياي اقتصاد: بلافاصله پس از آنکه روسای قوای مجریه و مقننه از اجرای طرح «گشایش اقتصادی» سخن گفتند گمانه‌زنی فعالان بازارها درباره آن آغاز شد؛ تایید مقررات FATF، آزادسازی دلارهای بلوکه شده در کره، آغاز مذاکرات دیپلماتیک برای رفع تحریم‌ها، حذف یارانه‌های انرژی و نظایر آن از پربسامدترین گمانه‌های طرح شده در فضای مجازی بود؛ اما بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد به احتمال قوی «فروش اوراق مشارکت نفتی به‌صورت ریالی و با پایه دلاری» به‌عنوان طرحی قدیمی که قابلیت اجرای فوری دارد، می‌تواند به‌عنوان محور طرح گشایش…

نگاه دولت پهلوی به توسعه را نیز آن‌طور که در یادداشت‌های علم منعکس است می‌توان به‌رغم دغدغه پیشرفت و توسعه ایران، دیکتاتوری در اجرای توسعه، بلندپروازی‌ها در برنامه‌های توسعه، آرزو و هوس در پیشرفت به جای منطق و حساب، فساد اقتصادی و سیاسی، اتخاذ برنامه و اجرای پروژه‌هایی که از نظر فنی و اقتصادی با اقتصاد ایران سنخیت نداشت، تقدم و اهمیت به برنامه‌ها نظامی، عدم انضباط مالی و بودجه‌ای و عدم شکیبایی در توجه به توصیه کارشناسان برشمرد. عالیخانی وزیر اقتصاد دهه ۱۳۴۰ ایران معتقد است که از سال‌های ۱۳۴۳ و…

دوربین عکاسی از جمله کالاهایی است که قیمت آن را در بازار با قیمت روزانه ارز تعیین می‌کنند. حالا که نرخ ارز رکورد بی‌سابقه‌ای را در تاریخ اقتصاد ایران به ثبت رسانده قیمت انواع دوربین‌های دیجیتالی‌ هم در بازار به بالاترین حد خود رسیده‌اند. البته با این تفاوت که بعد از کاهش دوباره نرخ ارز معمولا قیمت دوربین‌ها کاهشی هم‌وزن نرخ ارز را تجربه نکرده است. دوربین‌های بدون آینه سونی این روزها از جمله دوربین‌های پرطرفدار در بین عکاسان حرفه‌ای محسوب می‌شوند که ارزان‌ترین مدل آن هم در بازار بیشتر از ۳۰…

خبر آنلاین: رییس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد: در مجموع ۹ سال معادل ۹۸.۴ میلیارد دلار و به طور متوسط سالیانه ۱۱ میلیارد دلار سرمایه در هر سال، از اقتصاد ایران خارج شده است.

دنیای اقتصاد: شاخص مدیران خرید (شامخ) کل اقتصاد مربوط به تیر ۹۹ در حالی منتشر شده است که همچون چهار ماه گذشته هشدار نسبت به کمبود و افزایش قیمت خرید مواد اولیه و لوازم موردنیاز تولید وجود دارد. شامخ کل اقتصاد در تیر ماه به ۴۷/ ۴۵ واحد رسیده که نسبت به ماه قبل از آن ۹۳/ ۲ واحد معادل ۴۲/ ۶ درصد افت کرده است و بیشتر بنگاه‌های اقتصادی، وضعیت فعالیت خود را نسبت به خرداد ۹۹ تا حدودی بدتر گزارش کرده‌اند. در تیرماه، کل زیرشاخص‌های اصلی محاسبه‌شده زیر ۵۰ بوده‌اند و این روند نشان می‌دهد با وجود ادامه وضعیت نسبی رونق…

پایگاه اطلاع رسانی دولت: رئیس جمهور گفت: ملت بزرگ ایران، همواره پشتیبان مسوولان نظام و کشور بوده و مطمئنا موفقیت‌ها و پیشرفت‌های عظیم کشور مرهون پشتوانه مردمی و هوشیاری، پایداری و استقامت ملت در برابر توطئه و فشار دشمنان است.

ايسنا: یک دیپلمات پیشین کشورمان با بیان این که سندهای همکاری معمولا باعث اصلاح ساختاری می شود، گفت: سند همکاری ایران و چین می تواند نقش موثری در اقتصاد ما و همکاری‌های منطقه ای و بین‌المللی داشته باشد.

دنیای اقتصاد: طرح توزیع قیر رایگان که به دلیل فسادزا بودن از بودجه سال ۹۹ حذف شده بود، حالا با حمایت تمام قد نمایندگان مجلس یازدهم بار دیگر در آستانه بازگشت به اقتصاد ایران است. ارزش این طرح که دولت را به توزیع یک میلیون تن قیر در میان شش ارگان موظف می‌کند، چهار هزار میلیارد تومان برآورد شده است. کارشناسان با نقد نمایندگان پیگیر اجرای این طرح، اعتقاد دارند واقعیات نهفته در این طرح که در سال‌های گذشته تجربه شده‌اند، نادیده انگاشته شده‌اند. آنها می‌گویند فساد گسترده و کارا نبودن این طرح برای پیشبرد پروژه‌های…

خبرگزاری فارس: نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: نزدیک به ۵ میلیارد یورو از عدم بازگشت ارزهای صادراتی کشور در سال‌های ۹۷ و ۹۸ فقط از ناحیه ۷۵ صادرکننده صورت گرفته است. احسان خان‌دوزی با اشاره به نوسانات ارزی در کشور اظهار کرد: بنا به اجماع نظر کارشناسان و سیاست‌گذاران اقتصادی یکی از بهترین نقاط هدایت و ثبات در اقتصاد ایران مسأله بازار ارز است. به عبارتی اگر تمرکز بانک مرکزی فقط روی صادرکنندگان بزرگی که ارز خود را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برنگردانده‌اند، قرار گیرد می‌تواند بخش زیادی از نیازهای دوره کوتاه مدت کشور…

پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری: رهبر انقلاب اسلامی مساله فوری در بخش اقتصاد را «مهار نوسان قیمت‌ها، ایجاد ثبات در بازار و حفظ ارزش پول ملی» دانستند و افزودند: این حالتِ هر روز یک قیمت برای اجناس و افسار پاره کردن قیمت ارز برای کشور مضر است و افراد آشنا به مدیریت‌های اجرایی معتقدند که این مساله با برخورد دستگاه‌های اجرایی و در مواردی دستگاه قضایی قابل مهار است. ایشان افزودند: در قضیه ارز، بانک مرکزی تلاش‌های زیادی انجام می‌دهد که ان‌شاءالله موفق خواهد شد البته گزارش‌های مطمئنی وجود دارد که دلایل سیاسی، امنیتی در افزایش قیمت…

گزاف نیست اگر ادعا کنیم اقتصاد ایران شاید شاهد سخت‌ترین روزهای تاریخ معاصر خود است. شدت تحریم‌ها و هزینه‌ای که بر اقتصاد کشور در حوزه تجارت خارجی و به دنبال آن به صنعت داخلی و نهایتا به معیشت مردم تحمیل شده بسیار بالاست. هرچند تحریم دستاویز دولتیان برای توجیه وضعیت نابسامان فعلی است، اما هزینه اصلی از نحوه مدیریت و سیاست‌گذاری اقتصادی؛ چه موارد مرتبط با مقابله با تحریم‌ها و چه موارد کلی مستقل از آن به کشور تحمیل شده است.

ایسنا نوشت: مرکز آمار در جدیدترین گزارش خود، نرخ تورم کشور را حدود ۲۶ درصد اعلام کردکه بر اساس آن نرخ تورم ماهانه در تیر ماه امسال، بیش از شش درصد بوده است.

خبر آنلاین: رئیس جمهور گفت: در استان‌های خوزستان، مازندران و فارس الان شرایط نسبت به هفته‌های قبل مساعدتر است و مردم بیش از گذشته دارند پروتکل های بهداشتی را رعایت می کنند.

دنیای اقتصاد نوشت : وزیر دارایی کانادا دستورالعمل جدیدی را به بانک‌ها موسسات مالی درباره کنترل مراودات مالی با ایران صادر کرد. طبق این دستورالعمل جدید انتظار می‌رود موسسات مالی کانادا از این پس کنترل بیشتری بر انتقال پول بین کانادا و ایران اعمال کنند.

دنیای اقتصاد: وزیر دارایی کانادا دستورالعمل جدیدی را به بانک‌ها موسسات مالی درباره کنترل مراودات مالی با ایران صادر کرد. طبق این دستورالعمل جدید انتظار می‌رود موسسات مالی کانادا از این پس کنترل بیشتری بر انتقال پول بین کانادا و ایران اعمال کنند.

دنیای اقتصاد: خالص حساب سرمایه در سال گذشته حدود ۳/ ۹ میلیارد دلار رشد کرده و به محدوده منفی ۶/ ۶ میلیارد دلار رسیده است. از نظر کارشناسان، قرارگیری نرخ ارز در محدوده تعادلی و ثابت ارزی در سال ۹۸، رغبت کمتر خروج سرمایه از کشور را رقم زده است. کمااینکه، تاریخچه اقتصاد ایران نیز نشان می‌دهد در سال‌های متمادی که نرخ ارز در یک سطح خاص میخکوب شده، خروج سرمایه حتی به ۲۵ میلیارد دلار نیز در یک سال رسیده است (سال ۸۹)، درحالی‌که نرخ تعادلی دلار مانند ترمز خروج عمل کرده است.