با آغاز ریاستجمهوری مسعود پزشکیان، چشمانداز اقتصادی ایران وارد فصل جدیدی از تحولات و سیاستگذاریها شده است. به عنوان یک سیاستمدار میانهرو و باتجربه در عرصههای مختلف، انتظار میرود که دولت جدید با تکیه بر اصول اعتدال و تدبیر، راهکارهای نوینی را برای مدیریت چالشهای اقتصادی و بهبود وضعیت بازارهای مالی کشور ارائه دهد. بازارهای مالی، به عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد، نقش بسزایی در رشد اقتصادی، اشتغالزایی و جذب سرمایه دارند. در این مقاله، به بررسی سیاستها و برنامههای دولت مسعود پزشکیان در حوزههای مختلف بازارهای مالی خواهیم پرداخت. از سیاستهای کلان اقتصادی و پولی گرفته تا تغییرات و تحولات در بازار بورس، ارز و طلا. با نگاهی دقیق به این موضوعات، میکوشیم تصویری روشن از مسیر پیشرو و فرصتها و چالشهای پیشآمده در این دوره جدید ارائه دهیم.
عجیب نیست که اقتصاد ایران بیش از پنج دهه است با تورم بالا دستوپنجه نرم میکند و گریزی از آن ندارد، چون هیچگاه به فکر «امالمصائب» اقتصاد ایران نبوده است؛ کسری بودجه که گفته میشود از همان نخستین بودجهای که در دولت ایران از سوی مرتضی قلیخان صنیعالدوله، وزیر مالیه کابینه دوم حسن مستوفیالممالک، تدوین شد، کسری بودجه زاده شد و تا به امروز بودجهای تنظیم نشده مگر از نظر حسابداری تراز بوده اما دچار کسری بوده است؛ کسریهایی که لاجرم به تورم تبدیل شده است.
نااطمینانی یک ویژگی ذاتی در بازارهای مالی است که رفتار سرمایهگذاران، قیمت داراییها و ثبات کلی بازار را شکل میدهد. انواع مختلف نااطمینانی اقتصادی، سیاسی و ژئوپولیتیک با دینامیک بازار تعامل و محیطی را ایجاد میکنند که در آن پیشبینیها چالشبرانگیز است و نوسانات میتواند افزایش یابد. درک نحوه تاثیر نااطمینانی بر بازارهای مالی برای سرمایهگذاران، سیاستگذاران و شرکتکنندگان در بازار بسیار مهم است، زیرا به آنها کمک میکند در چشمانداز پیچیده مالی جهانی به درستی عمل کنند.
موضوع نااطمینانی در بازارها یا به اصطلاح عامیانه عدم پیشبینیپذیری در بازارها موضوعی بسیار حیاتی است. متاسفانه فضای کسبوکار در ایران به دلیل کثرت تغییرات در زیرساختهای معاملاتی، قوانین و مقررات پیشبینیناپذیر است. به عبارت دیگر محیط کسبوکار در ایران نسبت به سایر کشورها به شدت دولتی و محدود است. برای مثال در برخی از آمارها در سطح بینالمللی کشور ما جزو ۱۰ کشور آخر از این حیث است.
نیما نامداری، فعال اقتصادی عقیده دارد با تمام شباهتهایی که وجود دارد باید بانک و بورس را از هم جدا دید و مورد بررسی قرار داد. در کارکرد این دو با هم مشابه هستند، اما بانکها کارکرد مضاعفی هم در زمین بازی اقتصاد کشور بر عهده دارند. کارکرد مشترک هر دو صنعت، تامین مالی است. مشخصاً هر کدام از ما به عنوان یک کسبوکار اقتصادی، هم از طریق بانک و هم بازار سرمایه انتظار داریم که تامین مالی صورت گیرد. این تامین مالی گاهی نیازمند مدت زمان بیشتر با محوریت سرمایهگذاری مالی است و زمانی برای رفع نیازهای کوتاهمدت از جنس تامین سرمایه در گردش است. در این گفتوگو میخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که آیا بورس و بانک ایران توانستهاند به وظیفه خود در راستای تامین سرمایه عمل کنند؟
جیپی مورگان و گلدمن ساکس، دو موسسه بزرگ حوزه مالی و نتفلیکس، بزرگترین تولیدکننده محتوای جهان، بسیار زودتر از شرکتهای دیگر، تاثیر هوش مصنوعی در تحلیلهای مالی را درک کردند. آنها متوجه شدهاند که هوش مصنوعی با همه توانمندیهای خود میتواند به بخش جداییناپذیر تجزیهوتحلیل مالی تبدیل شود. فرآیندهای مالی این شرکتها اکنون به گونهای انجام میشود که با استفاده از فناوریهای هوش مصنوعی، تصمیمگیریهای خود را بهبود میبخشند، دقت پیشبینیهای خود را بیشتر میکنند و در نهایت، به سطح بهینهای از مدیریت ریسک دست مییابند.
دولت چهاردهم در بازارهای مالی با گرفتاریهای متعددی مواجه است که حاصل انباشت عارضههای سالیان طولانی است. ناترازی بودجه و تورم مزمن چیزی نزدیک به نیمقرن است گریبانگیر کشور است و یکی از اساسیترین چالشهای اقتصاد ایران به شمار میآید.
اینکه نااطمینانی چه اثری بر بازارهای مالی و به ویژه بورس دارد سوال بسیار مهمی است. زمانی که نااطمینانیها افزایش پیدا میکند فضا برای سرمایهگذاران داخلی و خارجی غبارآلود میشود، بهطوری که افق دید سرمایهگذاران کاهش پیدا میکند و مهمترین اثری که دارد باعث میشود ریسک نااطمینانی افزایش پیدا کند و با افزایش ریسک ضریب تنزیل در الگوهای ارزشگذاری افزایش پیدا میکند و طبیعتاً قیمتهای برآوردی از ارزش داراییهای مالی به شدت کاهش پیدا میکند.
گزارش عملکرد ۱۲ ماهه شرکت فولاد هرمزگان جنوب با نماد هرمز برای سال ۱۴۰۲، که با رشد ۲۵ درصدی درآمد فروش، رشد ۳۶ درصدی درآمد فروش بازار داخل، رشد ۱۳ درصدی درآمد فروش بازار صادراتی و رشد ۴۶ درصدی مقدار فروش محصولات ویژه با ارزش افزوده در سال ۱۴۰۲ همراه شده، در مجمع عمومی عادی سالانه این شرکت مطرح شد و مهر تایید حسابرس بر عملکرد هرمز زده و در نهایت ۶۰درصد از سود حاصل از فروش و درآمد به سهامداران اختصاص داده شد.
هوشمند رمضانی، راهبر تیم محصول ازکی، درباره تجربه موفق این شرکت در ارائه خدمات بیمهای نوین و ایجاد تغییر در نحوه خرید بیمهنامهها در این مطلب توضیح داده است. ازکی بهعنوان یک تجمیعکننده (اگریگیتور) بیمههای مختلف، توانسته با استفاده از مدل خرید اقساطی «الان بخر، بعداً پرداخت کن» (BNPL) تجربه متفاوتی را برای مشتریان خود ایجاد کند.
مدیر تحلیل و سرمایهگذاری کارگزاری بانک آینده ضمن اشاره به رکود نسبی تمامی بازارها و حال نهچندان خوش بازار سرمایه، صندوقهای سرمایهگذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت را یکی از بهترین گزینههای مطمئن و در دسترس برای کسانی که مایل به سرمایهگذاری با ریسک کم هستند، عنوان کرد و افزود: راهکارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس مانند صندوقهای سرمایهگذاری در اوراق با درآمد ثابت میتواند در چنین شرایطی بهترین گزینه انتخابی برای سرمایهگذاران باشد. زیرا مدیران صندوقهای سرمایهگذاری با جمعآوری پولهای خرد و به پشتوانه مطالعه و تحلیل عوامل تاثیرگذار بر صنایع و شرکتها، شروع دورههای منفی و مثبت بازار را پیشبینی کرده و با به حداقل رساندن ریسک، بازدهی مناسبی را از بازار سرمایه بهدست میآورند. به همین دلیل در چند سال گذشته با توجه به سوددهی مناسب و نقدشوندگی بالای این صندوقها، استقبال سرمایهگذاران از خرید واحدهای آنها افزایش یافته است.
دریافت وام تا همین چند سال گذشته، یادآور یک فرآیند سخت و طاقتفرسا برای عموم مردم بود؛ به نحوی که تقریباً متقاضیان نمیتوانستند بدون ضامن و در زمان کوتاه، وام مورد نیاز خود را از بانک دریافت کنند.
تعداد کاربران نوبیتکس به عنوان بزرگترین پلتفرم تبادل رمزارز در ایران به بیش از هشت میلیون نفر رسیده و نرخ رشد ماهانه کاربران این پلتفرم از نرخ متوسط جهانی بالاتر است. ارائه چنین آمارهایی، حکایت از این دارد که در ایران هم مثل خیلی از کشورهای جهان، داراییهای دیجیتال به عنوان یک دارایی و ذخیره ارزش پذیرفته شده است. برای ایجاد این فرصتهای نوین مالی البته پلتفرمهای بومی و داخلی سهم بسزایی دارند چرا که تلاش کردند با ارائه خدمات متنوع مالی و بهبود دسترسپذیری، فعالیت گروههای سنی و اقشار مختلف در این بازار را به صورت فراگیر فراهم کنند. برای روشن شدن ابعاد این ماجرا با بررسی آمارهای ارائهشده از طریق نوبیتکس به عنوان بزرگترین بازیگر این بازار در ایران، نکات جالبی دستگیرمان میشود.