ویژه نامه سراسری ایران اکسپو 2024

• بهار تجارت

  تا چند روز آینده با همت بخش خصوصی و با پیگیری‌ها و حمایت ویژه سازمان توسعه تجارت، معاونت اقتصادی وزارت امورخارجه، سفرای جمهوری اسلامی ایران در سایر کشورها، صندوق نوآوری و شکوفایی، اتاق بازرگانی ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و نیز رایزنان و مراکز تجاری، یکی از مهم‌ترین رویدادهای بین‌المللی و تجاری کشور رقم خواهد خورد.

• نیم‌قرن افت‌و‌خیز

  نیم‌قرن است که با افت‌وخیزهایی در عرصه صادرات و واردات مواجه هستیم. مهم‌ترین مشکل صادرات ما، همان مشکل عمده اقتصاد است؛ یعنی وجود یک اقتصاد دولتی. اقتصاد دولتی در همه ابعاد و زمینه‌ها مانع رشد و توسعه اقتصاد کشور شده و صادرات هم یکی از مواردی است که از اقتصاد دولتی ضربه خورده است.

• تاریخ و ساعت برگزاری پنل‌های مرکز نوآوری و شتابدهی دنیای اقتصاد

• ارقام خیره‌کننده

  یک رویداد نمایشگاهی تجاری، چگونه به یک نمایشگاه بزرگ، قابل استناد و البته مهم تبدیل می‌شود؟ استانداردهای جهانی تاکید دارند هر نمایشگاهی که بیش از ۵۰۰ غرفه‌دار، ۱۰ هزار بازدیدکننده یا ۱۰۰ هزار فوت‌مربع (نزدیک به ۳۰ هزار مترمربع) مساحت داشته باشد، تبدیل به یک نمایشگاه بزرگ می‌شود. پیش از همه‌گیری کرونا، رکوردهای جذابی در بزرگ‌ترین رویدادهای نمایشگاهی جهان ثبت شد. نمایشگاه SEMA (بازار تجهیزات تخصصی در لاس‌وگاس آمریکا) با ثبت بیش از ۱۶۱ هزار بازدیدکننده، پربازدیدترین رویداد نمایشگاهی جهان به‌شمار می‌رود.

• ناصرالدین‌شاه در فرنگ

  اکسپوزیسیون، بیش از ۱۷۰ سال قدمت دارد؛ ایده برگزاری این قبیل نمایشگاه‌ها به سنت رایج میان فرانسویان برای برگزاری نمایشگاه‌های سالانه برمی‌گردد. در سال ۱۸۴۴ نمایشگاهی تحت عنوان نمایشگاه صنعتی فرانسه در پاریس برگزار شد که زمینه‌ساز ادامه این قبیل نمایشگاه‌ها در سطح بین‌المللی و تحت نام نمایشگاه جهانی بود. اولین دوره این نمایشگاه‌ها پس از انقلاب صنعتی با نام «نمایشگاه بزرگ» در هاید پارک لندن در سال ۱۸۵۱ برگزار شد و ایران به دستور امیرکبیر در آن شرکت کرد. دو پادشاه قاجار، ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین‌شاه، هر کدام دو بار در اکسپو شرکت کردند که در سفرنامه‌های خویش شرح آن را به تفصیل آورده‌اند. اما برخورد شاهان قاجار با این پدیده جهانی چگونه بوده است؟

• فرصتی برای تعاملات تجاری

  نمایشگاه اکسپو با تمامی نمایشگاه‌های کشور تفاوت بنیادین دارد، زیرا به خودی خود نشانگر نقشه‌ای جامع و کلی از توان رقابتی کشور در بازار جهانی است. این نمایشگاه به عنوان یک نمایشگاه تخصصی در حوزه صادرات کالا و خدمات ایرانی و به عنوان یک برند ملی برای دعوت و حضور پررنگ‌تر تجار خارجی در کشور، می‌تواند جایگاه ویژه‌ای را در برنامه‌ریزی‌های نمایشگاهی بخش خصوصی به خود اختصاص دهد. در سال جاری با آمار بالای تجار خارجی و حمایت ویژه دولت از حضور افراد اثر‌گذار در این حوزه، امکان تجارت مستقیم با کشورهای همسایه و هدف تجاری فراهم شده است. اتاق بازرگانی و به‌تبع آن تشکل‌ها، اتاق‌های استانی و اتاق‌های مشترک برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر این نمایشگاه در تعامل نزدیک با مجریان امر هستند.

• صادرات دانش و خدمت

  صدور خدمات فنی و مهندسی از چند جهت حائز اهمیت است و حتی می‌‌توان گفت در بسیاری از مواقع نسبت به صدور کالا اولویت دارد. در شرایط فعلی شاید مهم‌ترین دلیل اهمیت آن، این است که خدمات فنی و مهندسی ابزاری مهم برای حفظ نیروی متخصص، که به شدت به مهاجرت تمایل پیدا کرده است به‌شمار می‌رود. با تقویت صدور خدمات فنی و مهندسی می‌توان شتاب مهاجرت نیروی متخصص را تا حدی کنترل کرد.

• تحولات تجارت گمرکی کشور سال ۱۴۰۲

• ابزار بازاریابی

  

  نمایشگاه‌ها از مهم‌ترین و موثرترین ابزارهای بازاریابی در دنیای امروز تجارت محسوب می‌شوند. به‌رغم وجود روش‌ها و متدهای علمی بازاریابی، و به‌‌رغم وجود هزینه‌های بالای حضور در نمایشگاه، یکی از روش‌هایی که همچنان مدنظر شرکت‌های بزرگ دنیاست حضور در نمایشگاه است. یکی از بزرگ‌ترین مزایای نمایشگاه‌ها حضور مشتریان بالقوه در هنگام بازدید از نمایشگاه است. هنگامی که یک بازدیدکننده یک یا چند روز وقت خود را صرف بازدید از نمایشگاه می‌کند، قطعاً یک مشتری جدی محسوب می‌شود، که با عزم و تصمیم ایجاد یک رابطه تجاری پا به محیط نمایشگاه گذاشته است.

• رشد روزافزون

  نمایشگاه‌های تجاری فرصتی استثنایی برای ارائه محصولات و خدمات شرکت‌ها و تولیدکنندگان به مشتریان هستند و زمینه ارتباط شرکت‌ها را با مشتریانشان فراهم می‌کنند تا از این طریق بتوانند محصولات جدیدشان را به شرکت‌ها ارائه کنند و آخرین نسخه محصولاتشان را در معرض نمایش بگذارند. این نمایشگاه‌ها همچنین فرصت بسیار خوبی را برای برقراری ارتباطات تجاری و شبکه‌سازی فراهم می‌کنند. اگر از زاویه‌ای دیگر نگاه کنیم، این موضوع برای رقبا هم جذاب است، به این خاطر که با حضور در نمایشگاه‌های تجاری می‌توانند با کیفیت محصولات و خدمات رقبای خودشان آشنا شوند و پیشرفت‌ها و نحوه ارائه خدمتشان را زیر نظر بگیرند.

• دستاوردی برای آینده

  اردیبهشت سال گذشته پنجمین نمایشگاه بین‌المللی ایران اکسپو ۲۰۲۳ برپا شد. این نمایشگاه که به دلیل شیوع ویروس کرونا چندین سال برگزار نشده بود، بعد از این وقفه توانست میزبان مهم‌ترین شرکت‌ها و تجار بین‌المللی باشد تا بار دیگر توانمندی‌های ایران در حوزه تولید و صادرات را به نمایش بگذارد. شرکت‌کنندگان اکسپو ۲۰۲۳ می‌گویند این نمایشگاه توانسته فعالان اقتصادی را شگفت‌زده کند و به همین دلیل مورد استقبال آنان قرار گرفت. در آستانه برگزاری ایران اکسپو ۲۰۲۴ در گزارش پیش‌رو قرار است به دستاوردهای نمایشگاه سال گذشته بپردازیم؛ چراکه نگاه به گذشته روشنگر مسیر پیش‌رو است.

• کرکره‌های پایین

  

  در دنیای سراسر رقابت امروز، موفقیت هر ملت در گرو درک و شناخت از امکانات موجود و بهره‌گیری بهینه از آنها به منظور رشد و توسعه بیشتر در همه ابعاد و زمینه‌هاست و این امر مهم در کشور ما نیز که سالیان دراز است بر درآمدهای نفتی تکیه داشته، بسیار ضروری و حیاتی به نظر می‌رسد. مدیران شرکت‌ها برای رقابت در بازارهای داخلی و همچنین خارجی باید مسائل و موانع متعدد صادراتی و تاثیر آنها روی توسعه صادراتی شرکت را درک کنند.

• اثر تحریم بر تجارت

  تحریم (لااقل دیگر امروز) تعبیر مناسبی برای توصیف آنچه ملاحظات اقتصاد سیاسی در عرصه بین‌الملل بر سر تولید و تجارت ایران آورده نیست. تحریم منع یا محدودیتی است که با اتکا به وضع مجازات از سوی نهادها و ساختارهایی به مبادله میان کشور و طرف‌های تجاری بین‌المللی آن اعمال می‌شود.

• روابط صادرات‌محور

  در دنیا بیشتر کشورها از محل مالیات درآمد کسب می‌کنند، به همین دلیل توجه ویژه به رشد تولید و صادرات دارند، چرا که هر چقدر تولید و صادرات آن کشور افزایش پیدا کند، به همان میزان درآمدشان نیز بیشتر خواهد شد. اما در ایران چون سالیان سال عمده درآمدمان از محل فروش نفت بوده، به رشد تولید و صادرات بخش خصوصی توجهی نشده است. شاید اگر قیمت نفت در سال‌های اخیر به شکل بی‌سابقه‌ای کاهش پیدا نمی‌کرد، اصلاً به فکر توسعه صادرات نمی‌افتادیم و همچنان به پولی که از فروش نفت به دست می‌آوردیم می‌بالیدیم. متاسفانه نگاه صادرات‌محور وقتی در کشور ما حاکم می‌شود که قیمت نفت کاهش پیدا می‌کند. به ‌محض اینکه قیمت نفت بالا می‌رود، فراموش می‌کنیم صادراتی هم وجود دارد.

• منطق نمایشگاه‌ها

  مهم‌ترین علت اهمیت برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی و بین‌المللی به حوزه صادرات بازمی‌گردد. اگر خواهان گسترش صادرات هستیم باید به جایگاه ویژه نمایشگاه‌ها توجه کنیم. در مورد اهمیت نمایشگاه‌ها در توسعه صادرات کافی است به این نکته اشاره ‌کنیم که در جهان امروز بیشترین فضاهای نمایشگاهی به کشورهای ایالات‌متحده، آلمان و چین تعلق دارد. در گزارش‌ها گفته شده هر سه کشور فوق، مهم‌ترین قطب‌های تجاری دنیا به‌شمار می‌روند و در سال ۲۰۱۸ میلادی سهم آنها در صادرات جهانی بالغ‌بر ۳۰ درصد بوده است. برگزاری عنوان‌های نمایشگاه‌های بین‌المللی در هرکدام از این کشورها زمینه توسعه صادرات و واردات را به کشورهای هدف فراهم کرده و این مهم در کارنامه توسعه تجارت این کشورها قابل کتمان نیست. به عبارتی کشورهای ذکرشده به برگزاری رویدادهای نمایشگاهی در بعد بین‌المللی و تخصصی پی برده و توانسته‌اند روابط تجاری را بر اساس رویدادهای نمایشگاهی به‌پیش ببرند.

• آغاز نارضایتی

  در تاریخ اقتصاد معاصر ایران تاثیر دهه‌های ۴۰ و ۵۰ بسیار زیاد است. دورانی که با صنعتی شدن و افزایش تولیدات صنعتی در دهه ۴۰ آغاز شد و به بالا رفتن قیمت نفت و صادرات نفتی در اوایل دهه ۵۰ و دست‌آخر به انقلاب ۱۳۵۷ منجر شد. اقتصاد ایران در طول تاریخ خود تا پیش از دوران مدرن، اغلب کشاورزی بوده است با صادراتی که از همین شیوه تبعیت کرده، از محصولاتی همچون ابریشم و گندم تا پنبه و کتان و منسوجات. نفت اما تمام معادلات را به هم ریخت و برای همیشه تاریخ ایران را دستخوش تغییر کرد. بشکه‌های براقی که نوسان قیمتشان، تاثیر مستقیم بر سیاست، اقتصاد و بازرگانی و تمام وجوه زندگی جهانی می‌گذارد. در این گزارش به صورت اختصاصی به بررسی مهم‌ترین وقایع اقتصادی دهه ۴۰ که به تغییرات اساسی اقتصاد در دهه بعد خود منجر شد، می‌پردازیم.

• سودآورتر از فناوری‌های نظامی

  

  چشم‌انداز گردش مالی سالانه صنعت نمایشگاه‌های تجاری در جهان نشان می‌دهد، این صنعت به تنهایی دو برابر صنایع نظامی بریتانیا گردش مالی دارد و می‌تواند اقتصاد کشورهای جهان را متحول کند. این آمار را انجمن جهانی صنعت نمایشگاهی UFI منتشر و تاکید کرده، چشم‌انداز گردش مالی صنعت نمایشگاه‌های تجاری در جهان طی سال ۲۰۲۴ به بیش از ۵۴ میلیارد دلار می‌رسد و تا سال ۲۰۲۹ به ۷۰ میلیارد دلار افزایش می‌یابد.

• در خدمت توسعه

  نمایشگاه تجاری یک رویداد صنعتی است که به صورت دوره‌ای برگزار شده و به شرکت‌ها، کسب‌وکارها و صنایع مختلف فرصت می‌دهد، محصولات و خدمات خود را به صورت مستقیم به مخاطبان ارائه دهند. این نمایشگاه‌ها فرصتی عالی برای شرکت‌ها و کسب‌وکارها فراهم می‌کنند تا محصولات و خدمات خود را به نمایش بگذارند، ارتباطات تجاری برقرار کنند و بازارهای جدید را کشف کنند.

• جامانده

  باید اذعان داشت که کسب آمارهای قابل اعتنا و واقعی به‌سختی صورت می‌گیرد و من به همین دلیل است که کمتر از عدد و رقم صحبت می‌کنم، با این اوصاف آخرین آمار از صادرات محصولات با فناوری بالا در کشور حاکی از آن است که ایران درصد بسیار کمی یعنی شاید کمتر از چهار درصد از کل صادرات تولیدات کشور، محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات و دانش‌بنیان به دیگر کشورها صادر می‌کند.

• ما هنوز هستیم

  سهم کسب‌وکارهای خرد از نمایشگاه‌های تجاری می‌تواند از جنبه‌های مختلف مانند افزایش فروش، تبلیغات و تبادل تجربه‌ها میان کسب‌وکارها، افزایش شناخت برند و جذب مشتریان جدید به نفع آنان باشد. همچنین، این نمایشگاه‌ها فرصتی برای برقراری ارتباط مستقیم با مشتریان و ارائه محصولات و خدمات به صورت زنده فراهم می‌کنند.

• تبعات تحریم

  سال ۱۸۵۱ برای اولین‌بار نمایشگاهی از آثار صنعتی همه ملل در کاخ کریستال برگزار شد که سرآغازی برای نمایشگاه‌های اقتصادی و صنعتی جهان محسوب می‌شود. رخدادی که اکنون از آن به عنوان اکسپو یاد می‌شود.

• فرهنگ تجارت؛ تجارت فرهنگ

  ریشه «فرهنگ» اوستایی است که از دو بخش «فر» و «هنگ» تشکیل شده است. «فر» یا «فره» به معنای شکوه بارقه الهی که بر دل انسان تجلی می‌کند و او را به کمال می‌رساند. همانی که جمشید پادشاه اسطوره‌ای ایران از آن بهره‌مند بود و هنگامی که دچار عجب و خودبینی شد فره ایزدی را از دست داد. و «هنگ» به معنای برآوردن و جلوه‌گر ساختن. در زبان فارسی «فرهنگ» یک واژه ساده و معمول و رایج است که عوام و خواص هر روز آن را بر زبان می‌رانند. فرهنگ گاه در یک سلام ساده خلاصه می‌شود و گاه مفهومی جهانی می‌یابد مثل آیین حج.

• تغییر پارادایم کسب‌وکار

  نمایشگاه اکسپو جزو بزرگ‌ترین نمایشگاه‌هایی است که همیشه در دنیا برگزار می‌شود. شرکت‌ها معمولاً سعی می‌کنند در این نمایشگاه‌ها حضور داشته باشند و محصولات خود را عرضه کنند. در این نمایشگاه‌ها یکسری غرفه‌ها ثابت شده و محدودیت فضا سبب می‌شود که غرفه‌ها به میزهای کوچک‌تری تبدیل شوند تا بتوانند کارها را انجام دهند.

• ۷ گروه‌ کالایی نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴