تبعات تحریم
چرا بنگاههای ایرانی از برگزاری نمایشگاه اکسپو استقبال نمی‌کنند؟
این نمایشگاه به عنوان بزرگ‌ترین نمایشگاه آثار صنعت همه ملل شناخته شد و نمایندگانی از ایران نیز به دستور امیرکبیر در آن حضور داشتند. در این نمایشگاه بیش از ۱۰۰ هزار اختراع ناشی از انقلاب صنعتی رونمایی شد. در واقع اولین نمایشگاه رسمی اکسپو در سال 1851 برگزار شد. اکنون هر پنج سال یک‌بار نمایشگاه بزرگی از محصولات صنعتی و تولیدات کشورها در حوزه‌های مختلف اقتصادی در سراسر جهان برگزار می‌شود تا در نمایشگاه اکسپو مردم از ملت‌ها و کشورهای مختلف دور هم جمع شوند و محصولات خود را به نشانه فرهنگ و تمدن خود به نمایش بگذارند. اکسپو هر پنج سال و هربار به مدت شش ماه در یک کشور میزبان برگزار می‌شود. اکسپو دوبی قرار بود در سال ۲۰۲۰ برگزار شود اما اپیدمی کرونا اجازه اجرای آن را در سال ۲۰۲۰ نداد و با یک سال تاخیر این مراسم برگزار شد. به دلیل تغییرات و تحولات زیادی که دوبی داشته است، برگزاری این جشنواره در افزایش میزان این تغییرات بی‌تاثیر نبود. اهمیتی را که این مراسم برای امارات داشت از میزان بودجه‌ای که برای ساخت مکان نمایشگاه اختصاص داده است می‌توان متوجه شد. امارات حدود ۴۲ میلیارد دلار هزینه کرد تا مکانی مناسب برای برگزاری این نمایشگاه بسازد. هدف هر اکسپو افزایش آگاهی عمومی، به اشتراک گذاشتن تغییرات، تشویق پیشرفت و انتقال تجربیات است. برای شرکت‌کنندگان، اکسپوها رویدادهایی هستند که به جمعیت وسیعی از مردم، از جمله کارشناسان، مدیران، سازمان‌های غیردولتی و سیاستمداران اجازه می‌دهند باهم کار کنند و برای جامعه بین‌المللی اکسپو یک بستر گفت‌وگو برای پیشرفت همکاری است که تمام جهان را گرد هم می‌آورد تا راه‌حل‌هایی برای چالش‌های اصلی پیش روی بشریت بیابند. برای کشور میزبان نیز ابزاری برای برندسازی و توسعه کشور است. نمایشگاه‌ها یکی از معدود رویدادها در سراسر جهان هستند که میلیون‌ها بازدیدکننده از جمله رهبران و تصمیم‌گیرندگان جهان را به خود جذب می‌کنند.
اکنون در ایران نیز نمایشگاهی با نام اکسپو برگزار می‌شود. در هر کشوری از جمله در ایران می‌توان نمایشگاهی به نام اکسپو برگزار کرد. اصولاً این نوع نمایشگاه‌ها برای کمک به کشورهاست تا بتوانند علاوه بر نمایش داشته‌های خود، زمینه سرمایه‌گذاری در کشور را نیز فراهم کنند. اما متاسفانه در ایران به دلیل مشکلات مرتبط با تحریم به‌خصوص تحریم‌های بانکی، امکان برگزاری و مشارکت در اکسپوهای بین‌المللی به شکلی که شایسته ایران است وجود ندارد. اما باید قبول کرد برگزاری اکسپوهای داخلی در ایران اگرچه بهتر از برگزار نشدن آن است اما کمک شایانی به وضعیت اقتصاد کشور نمی‌کند. دلیل اینکه شرکت‌ها از این نمایشگاه اکسپو داخلی استقبال نمی‌کنند این است که شرکت‌ها احساس نمی‌کنند این نمایشگاه اساساً برای آنها دستاوردی داشته باشد. بنابراین تحریم‌ها توانسته هم انگیزه شرکت‌های داخلی را از بین ببرد و هم زمینه حضور شرکت‌های خارجی را از بین ببرد. چرا که تحریم هم از نظر مالی و بانکی و هم از لحاظ تکنولوژیک موانعی برای ورود سرمایه به ایران ایجاد کرده است. شرکت‌ها متوجه می‌شوند که با وجود تحریم‌ها در نهایت نمی‌توانند حضور باارزشی داشته باشند.
بعضاً این تحریم‌ها به محرومیت شرکت‌کنندگان و برخی از محصولات در بازارهای جهانی منجر می‌شود. بنابراین رغبت برای شرکت در این نمایشگاه‌ها در ایران کمتر از جاهای دیگر است و این خسارت بسیاری برای ایران و اقتصاد کشور دارد. شرکت کردن در اکسپوها و نمایشگاه‌ها هم هزینه دارد و هم زمان‌بر است. به همین دلیل شرکت‌ها از این همه محدودیت ناشی از مشارکت در اکسپوها استقبال نمی‌کنند. ما اگر در ایران مشکلات بین‌المللی نداشتیم و گرفتار تحریم نبودیم، اساساً نیازی به این بحث‌ها نبود و مسلماً شرکت‌ها با استقبال بسیار خوبی به سراغ این نمایشگاه می‌رفتند. باید در نظر بگیریم که از بین رفتن تحریم‌ها می‌تواند بستر بهتری برای سرمایه‌گذاری و مشارکت شرکت‌های داخلی و خارجی فراهم کند. از سوی دیگر برگزاری نمایشگاه اکسپو 2024 در تهران، همزمان با برگزاری برخی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های جهانی است و این خود سبب می‌شود که سرمایه‌گذاران و تاجران استقبال کمی از این نمایشگاه داشته باشند. باید در زمان برگزاری این نمایشگاه در کشور دقت بیشتری صورت گیرد و ضمن تلاش برای رفع تحریم‌ها، زمان و کیفیت برگزاری این نمایشگاه‌ها نیز مورد توجه برگزارکنندگان قرار گیرد تا کشور بتواند از حداقل مزایای این نمایشگاه‌ها و برگزاری آنها استفاده کند.
