اخبار ویژه‌نامه

همایش نقش صنعت کنسرو در تأمین امنیت غذایی و اولین نمایشگاه تخصصی صنعت کنسرو و صنایع وابسته از ۲۲ تا ۲۴ آبان ۱۴۰۳ در هتل المپیک تهران با حضور فعالان صنعت کنسرو برگزار شد و طی آن، تندیس و لوح تقدیر همایش نقش صنعت کنسرو در تأمین امنیت غذایی از سوی سندیکای صنایع کنسرو ایران به فولاد مبارکه اهدا شد.

رضا حیدری، معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه، در مصاحبه با خبرنگار فولاد گفت: عمل به مصوبات شورای رقابت و وزارت صمت در عرضه محصولات شرکت فولاد مبارکه قطعی است. برخی از این دستورالعمل‌ها دارای نقایصی است که فولاد مبارکه بارها خواستار اصلاح آن‌ها شده؛ اما این شرکت برای شفافیت هرچه بیشتر، این مصوبات را به‌دقت رعایت کرده است. معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه گفت: میزان کف عرضه محصولات فولاد مبارکه توسط کارگروه کالای پایه وزارت صمت تعیین شده و فولاد مبارکه به آن‌ها عمل کرده است.

در پی درخواست ستاد مدیریت بحران استان مبنی بر امدادرسانی به عملیات اطفای حریق در شرکت سیمان سپاهان اصفهان واحد ایمنی و آتش‌نشانی شرکت فولاد مبارکه به‌سرعت وارد عملیات شد. جواد کیانی، رییس ایمنی، بهداشت حرفه‌ای و آتش‌نشانی فولاد مبارکه ضمن اعلام این خبر گفت: این حریق که تاریخ ۱۶ آبان ماه ۱۴۰۳ حدود ساعت ۱۴:۳۰ در تونل‌ها و اتاق برق شرکت سیمان رخ داده بود، با حضور به‌موقع و واکنش سریع تیم‌های آتش‌نشانی شرکت فولاد مبارکه، سیمان سپاهان و شهرهای اصفهان، مبارکه، دیزیچه و فولادشهر با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و خودروهای آتش‌نشانی کاملاً مجهز به سیستم‌های آب و فوم به شکل مؤثری مهار شد و از وارد آمدن خسارت‌های گسترده‌تر جلوگیری به عمل آمد.

پیش‌تر عوامل تولید به‌طور سنتی شامل کار، زمین و سرمایه فیزیکی و مالی محسوب می‌شدند. ولی دو عامل مهم دیگر نیز باید به آن‌ها اضافه‌شده است؛ اطلاعات و سرمایه اجتماعی. امروز سهم اطلاعات بسیار مهم‌تر از عوامل دیگر شده است؛ ولی در این میان اهمیت سرمایه اجتماعی به علت آنکه کمتر در معرض مبادله قرار می‌گیرد، فراموش می‌شود.

مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری اصفهان از صدور حواله ۳۴۰۰ تن قیر رایگان برای شهرداری‌های استان خبر داد. به گزارش دنیای اقتصاد و به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌‍الملل استانداری اصفهان، محمد مهدی فردوسی گفت: حواله ۳۴۰۰ تن قیر رایگان به ارزش ریالی ۳۰ میلیارد تومان صادر شد تا قیر مورد نیاز میان ۱۹ شهرداری استان توزیع شود. وی ادامه داد: با پیگیری‌های صورت گرفته، حواله مربوط به مرحله سوم و چهارم از محل بند ک تبصره ۱ بودجه ۱۴۰۲، میان شهرداری‌های باقی مانده که هنوز به صورت کافی قیر رایگان تحویل نگرفته بودند توزیع شد. مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری اصفهان بیان کرد: با تأکید استاندار اصفهان، قیر توزیع شده در بهسازی معابر مورد نیاز شهرهای استان استفاده خواهد شد.

یک جامعه شناس گفت: کتاب‌خوانی ابزاری کلیدی در افزایش آگاهی فردی و تقویت سرمایه فرهنگی جامعه است. کتاب، دریچه‌ای به سوی افکار، تجربیات و دانش برآمده از حیات جمعی و پلی برای پیوند انسان‌ها با جهان پیرامون است. کتاب‌خوانی در دنیای امروز نه به‌عنوان یک سرگرمی یا کاری فضیلت‌مندانه و تجملی که به مثابه یکی از مهم‌ترین عناصر مؤثر در فرآیند توسعه‌ اجتماعی و فرهنگی شناخته می‌شود. با این حال، آمارها حاکی از آن است که بسیاری از مردم به دلایل مختلف از خواندن و مطالعه دور مانده‌اند که دو سؤال اساسی را مطرح می‌کند؛ اینکه چرا مردم باید کتاب بخوانند؟ و چرا مردم کتاب نمی‌خوانند؟ بنابراین پرداختن به علت‌ها و موانع کتاب‌خوانی با رویکردهای جامعه‌شناسانه می‌تواند گامی مؤثر در احیای این عادت ارزشمند باشد.

شاید بخشی از مردم تا همین چند روز قبل فکر می‌کردند که بخشی از قیمت دلار ریزش می‌کند اما با جدی شدن بازار موازی ارز، گرانی دلار به مرحله باور رسید. این بخش از مردم همان‌هایی هستند که مختصر پس‌انداز خود را طی سال‌ها به دوش کشیده‌اند. از این بانک به بانکی دیگر و از این موسسه مالی به آن موسسه اعتباری، جابجایش کردند به امید سود بیشتر.

آبان‌ماه سال ۶۱ چند روز بعد از روز عاشورا، عملیات خاص محرم با رمز «یا زینب» شروع می‌شود، عملیاتی که در بدو شروع و فارغ از برنامه‌ریزی‌ها و شناسایی‌های انجام شده، ناگاه جبر طبیعت و خروش رود، عده‌ای از رزمندگان را به کام آب‌های سرد دویرج کشید. مرتضی شریعاتی، فرمانده گردان امام محمد باقر(ع) لشکر ۱۴ امام حسین در دفاع مقدس، در گفت‌وگو با ایسنا و با اشاره به اینکه گردان امام محمدباقر(ع) به علت طغیان رودخانه دویرج آسیب زیادی دید، گفت: تقریباً نیمی از بچه‌های گردان در امواج خروشان رودخانه غرق شدند و ۱۳۰ الی ۱۴۰ نفر با جریان آب رفتند و ۱۴۰ تا ۱۵۰ نفر از رودخانه عبور کردند.

مشترک مورد نظر در حال مکالمه است منتظر بمانید، هیچوقت تلفنش آزاد نبود همیشه در حال مکالمه و من حوصله انتظار رو ندارم. پس از چند دقیقه تماس گرفت. سلام چطوری ؟ با عجله گفتم: بهتره بری مخابرات مشغول بشی؛ پتانسیلش رو داری غش غش خندید و گفت: عجب بابا تیکه‌های تو تمومی نداره هنگامه، اگه شب خونه‌ای میتونم بیام ؟ شام چی داری؟ مهسا خیلی شکموئه همش عاشق خوردنه، بدون معطلی گفتم: گشنه پلو دارم، حالا میای یا نه؟

ژان مونه، یکی از شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخ اروپا است که از کودکی در محیطی اقتصادی و تجاری رشد کرد و زمینه‌ساز در شکل‌گیری اتحادیه اروپا شد. ژان، ۱۳۶ سال پیش، در چنین روزی و در تاریخ ۹ نوامبر ۱۸۸۸، در خانواده‌ای فعال در صنعت شراب در شهر کنیاک فرانسه متولد شد. پس از پایان تحصیلات دبیرستان، به جای ادامه تحصیل در دانشگاه، به تجارت شراب پیوست؛ این تجربه به او این امکان را داد که به کشورهای مختلفی مانند کانادا، ایالات متحده و روسیه سفر کند و از همان سنین جوانی با تجارت بین‌المللی و دیپلماسی آشنا شود. بنیان‌گذار اصلی ایده‌ی اتحادیه اروپا و معروف به «پدر اروپا» بود؛ نقش برجسته‌ای که در شکل‌گیری اتحادیه اروپا ایفا کرد، از جنگ جهانی اول آغاز شد.

از زمان ناصرالدین‌شاه که صرافی‌های قدیمی جای خود را به بانک‌های مدرن دادند، بانکداری در ایران فرازوفرود بسیاری را طی کرده است. از یک‌سو، تحت تاثیر بحران‌های جهانی اقتصاد، دچار رکود شده و از سوی دیگر، اقتصاد بیمار داخلی نیز زخمی بوده بر اندام نحیف بانکداری ایران. از زمانی که بانک شاهنشاهی و استقراضی، اقتصاد ایران را به عرصه مبارزه خویش تبدیل کرده بودند، ایرانیان برای رسیدن به استقلال بانکی، کوشیده‌اند و اگرچه رویای رسیدن به بانک ملی، دهه‌ها به طول انجامید، اما رانت، اختلاس و رشد قارچ‌گونه بانک‌های بی‌نام‌ونشان، زخمی بود که هنوز هم در بانکداری ایران، ریشه‌ای عمیق و سترگ دارد.

بانک‌ها نقش غیرقابل انکاری در تامین مالی تولید و رشد اقتصادی کشور دارند و رونق اقتصاد ایران نیازمند نقش‌آفرینی بانک‌ها به عنوان یک مکانیسم زنده و پویا برای اقتصاد ایران دارد. ایفای این نقش شبکه بانکی کشور نیازمند حل مسئله نرخ کفایت سرمایه نامطلوب برخی بانک‌ها، افزایش اضافه‌برداشت از بانک مرکزی و افزایش زیان انباشته تعدادی دیگر از بانک‌هاست. از سوی دیگر شبکه بانکی کشورمان در کنار دست‌وپنجه نرم کردن با اثرات تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران باید خود را برای مواجهه با تغییرات محیط عمل صنعت بانکداری از جمله کاربست هوش مصنوعی در بانک‌ها، توکن‌سازی دارایی‌ها، ارائه محصولات و خدمات بانکی در بستر بلاک‌چین و... آماده کنند. مواجهه موثر با این چالش‌ها و تغییرات می‌تواند زمینه‌ساز رونق و شکوفایی اقتصاد ایران با اتکا به تامین مالی بنگاه‌ها و خانوارها توسط شبکه بانکی کشور باشد، برای دستیابی به این چشم‌انداز ما بیش از هر چیز به نقش‌آفرینی بانک به عنوان یک مکانیسم زنده در خدمت «بنگاه‌سازی» برای رونق و رشد اقتصاد ایران هستیم.

یکی از چالش‌های اقتصاد ایران در سال‌های اخیر مسئله ناترازی بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری بوده که این امر در سایه عدم رعایت الزامات احتیاطی خرد و کلان در نظام بانکی کشور اثربخشی سیاست‌گذاری پولی و مکانیسم انتقال پولی را با چالش مواجه ساخته است. از این‌رو اهتمام جدی حاکمیت بر حل اساسی و ریشه‌ای این معضل می‌تواند کمک مناسبی به سیاست‌گذار پولی برای رساندن تورم به سطوح پایین و پایدار کند. اساساً ناترازی بانک‌ها ریشه در عوامل و مولفه‌های متعددی دارد که عمدتاً ناشی از عدم رعایت الزامات احتیاطی خرد و کلان، افزایش مطالبات غیرجاری، رابطه مالی بانک مرکزی و بانک‌ها و رابطه مالی دولت با شبکه بانکی است.

برای درک ریشه‌های ناترازی بانک‌ها می‌توان از تسهیلات تکلیفی آغاز کرد. عملیات پایه بانک‌ها شامل جذب سپرده و اعطای تسهیلات به بخش‌های مختلف با رعایت ملاحظات اقتصادی است. با این حال، نظام بانکی در ایران با این چالش مواجه است که دولت بر اساس قانون و مقررات و گاه حتی بر اساس دید مصلحتی و حاکمیتی خارج از چهارچوب معمول قانونی، تکالیفی را به بانک‌ها تحمیل می‌کند؛ برای نمونه از آنها می‌خواهد که خرید گندم یا مایحتاج ملی را انجام دهند. بانک‌ها ناگزیر از اجرای این تکالیف هستند و این به کمبود منابع نزد آنها دامن می‌زند، چرا که نرخ تسهیلات تکلیفی اغلب پایین است و با ملاحظات اقتصادی بانک‌ها سازگاری ندارد؛ ناترازی نقدینگی این‌گونه ایجاد می‌شود.

یکی از مهم‌ترین ریشه‌های بی‌عدالتی در جامعه، وجود ناترازی‌های مختلف نظیر ناترازی بودجه، انرژی، تراز پرداخت‌ها و ناترازی بانک‌هاست. ناترازی بانک‌ها در قالب سرفصل «بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی»، پایه پولی کشور را متاثر کرده و باعث افزایش نقدینگی و تورم لجام‌گسیخته می‌شود. بررسی‌های انجام‌شده حکایت از این واقعیت تلخ دارد که در اقتصاد مالی ایران به‌ویژه در دهه اخیر، دلیل اصلی افزایش پایه پولی، افزایش «بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی» است. به‌طوری که در سال ۱۴۰۲، سهم «افزایش در بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی» از رشد پایه پولی ۴۵ درصد است. از منظر دیگر، افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در سال ۱۴۰۲ معادل ۳۸۰ همت و افزایش پایه پولی معادل ۲۳۱ همت بوده است. بر این اساس، ناترازی بانک‌ها مخرب‌ترین عامل در افزایش پایه پولی، نقدینگی و در نهایت تورم کشور قلمداد می‌شود.

بخش قابل توجهی از ریشه‌های ناترازی بانک‌ها در اقتصاد ایران مرتبط به تکالیف و دستورات دولت و مجلس شورای اسلامی به نظام بانکی است که اولاً سبب می‌شود سرند مناسبی از گیرندگان تسهیلات صورت نگیرد و منابع بانکی در اختیار اشخاصی قرار گیرد که یا پروژه پرریسک دارند، یا توانایی کسب فعالیت اقتصادی با نرخ سود تعادلی بازار را ندارند و همین موضوع، جریان نقدی از تسهیلات بانک را تضعیف می‌کند.

ترازنامه نظام بانکی کشور طی سال‌های متمادی انباشت تدریجی دارایی‌های موهوم و منجمد در سمت دارایی‌ها، با ناترازی رو‌به گسترشی مواجه بوده است. احمد بدری از دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی و حمید زمان‌زاده، عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی در این مطالعه با طراحی مدلی که اقتصاد خرد بانک‌ها را به اقتصاد کلان پیوند می‌زند، به تحلیل عوامل بروز ناترازی ترازنامه نظام بانکی و پیامدهای آن بر متغیرهای پولی و اقتصاد کلان پرداخته‌اند. نتایج مطالعه آنها نشان می‌دهد انباشت دارایی‌های موهوم و بروز ناترازی در ترازنامه نظام بانکی، جریان ناسالمی از خلق نقدینگی را شکل داده است که نه‌تنها برای نظام بانکی مخاطره‌آمیز است، بلکه عامل کلیدی چسبندگی نرخ سود بانکی به‌رغم کاهش نرخ تورم و اثرات منفی آن در اقتصاد کلان است.

پدیده ناترازی نظام بانکی و جریان ناسالم خلق نقدینگی، نه‌تنها برای نظام بانکی نامطلوب است، بلکه پیامدهای آن برای اقتصاد کلان کشور نیز مخاطره‌آمیز است. تداوم این روند امکان ورشکستگی بانک‌ها و به‌تبع آن بروز پیامدهای سنگین برای اقتصاد کلان را به بار خواهد آورد، بنابراین کنترل ناترازی بانک‌ها بسیار دارای اهمیت است. پژوهش‌های مختلفی در مورد دلایل ناترازی بانک‌ها انجام شده است که رویکرد غالب آنها بررسی مسئله به صورت ایستا بوده است. این در حالی است که اثرات ناترازی بانک‌ها در طول زمان شکل گرفته و اثرگذاری این پدیده بر سایر متغیرهای کلان به صورت پویاست، از این‌رو در پژوهش حاضر با به‌کارگیری رویکرد پویایی سیستم، راهکارهایی برای حل مشکل ناترازی بانک‌ها ارائه شد.

تورم، یکی از معضلات اقتصادی است که امروزه بسیاری از کشورها از جمله ایران را درگیر کرده است. تورم، مشکلات اجتماعی و اقتصادی زیادی به بار می‌آورد و اغلب اقتصاددانان و سیاستمداران به دنبال راه‌حلی برای مهار تورم هستند. یکی از متغیرهایی که در ایران بر تورم اثرگذار است نقدینگی و پایه پولی است. ترازنامه بانکی کشور طی سال‌های متمادی با اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی و کسری بودجه دولت با ناترازی رو به گسترشی مواجه بوده است. در همین راستا گروهی از استادان اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه به بررسی تاثیر کنترل ناترازی بانک‌ها بر تورم در ایران می‌پردازند.

بانک‌های کشور مثل دیگر اجزای اقتصاد ایران اکنون با چالش‌هایی مواجه هستند که برای رسیدن به رشد اقتصادی و در نهایت توسعه اقتصادی نیازمند حل‌وفصل عاجل است. حجم ناترازی نظام بانکی به گونه‌ای است که این موضوع را از «انتخاب» به یک «ضرورت عاجل اجتناب‌ناپذیر» تبدیل کرده است. مادامی‌که این موضوع با استفاده از ظرفیت همه قوا و به فوریت در دستور کار برای اجرا قرار نگیرد، نمی‌توان توقع داشت که نظام بانکی در رشد اقتصاد کشور نقش پررنگی ایفا کند. عباس مرادپور، معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.

بانک برای اولین‌بار در قرن چهاردهم میلادی ظهور کرد. مردم، بانک را محلی امن برای حفظ کسب‌وکار خود و همچنین برای قرار دادن پول نقد مشتریان و منبعی برای وام‌دهی برای خریدهای شخصی و کسب‌وکارهای پر‌ریسک می‌دانستند. از همان ابتدا، بانک‌ها نقش بسیار حیاتی در اقتصاد هر کشور ایفا می‌کردند. بانک‌ها به عنوان موسسه‌های مالی، برای تامین منابع مالی برای افراد، شرکت‌ها و دولت‌ها ضروری هستند. آنها وام‌ها و خدمات مالی ارائه می‌دهند که برای سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی ضروری است. علاوه بر این، بانک‌ها از طریق ارائه خدمات مالی متنوع، تراکنش‌های مالی را ساده و قابل اعتماد می‌کنند تا افراد و شرکت‌ها بتوانند به راحتی و به صورت امن تراکنش‌های مالی خود را انجام دهند. از طرف دیگر، بانک‌ها با ارائه خدمات مالی و اعتماد به مدیریت صحیح ریسک، به حفظ پایداری اقتصاد کمک می‌کنند.

نظام بانکی کم‌و‌بیش یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی در هر کشور است؛ به همین دلیل مسئله ناترازی در نظام بانکی، به قدری بغرنج است که بر همه نحله‌ها و ورطه‌های اقتصادی اثر سوء می‌گذارد. یکی از پدیده‌های بسیار مهم اقتصادی در سال‌های اخیر کشور، ناترازی بانک‌هاست. در طول ۱۰ سال گذشته، بانک‌ها با مشکل نقدینگی مواجه بوده‌اند، کفایت سرمایه‌شان منفی شده و کار برخی از بانک‌ها به جایی رسیده که حتی نمی‌توانند به تعهدات قبلی خودشان پایبند باشند. اینجاست که همه مشکلات آغاز می‌شود؛ چراکه بانک‌های ناتراز برای حل مشکلات خودشان در حوزه کمبود منابع، به بانک مرکزی رجوع می‌کنند و اقدام به استقراض از بانک مرکزی می‌کنند. به همین ترتیب، اثر بی‌کفایتی این بانک‌ها درنتیجه این امر، رشد نقدینگی در کشور بوده است. هرچند مقابله با این پدیده در اقتصاد کشور ضروری است و به ‌نوعی، حل معضل ناترازی بانک‌ها می‌تواند به ثبات مالی و اقتصادی کمک کند، اما هرگونه اشتباهی در این مورد می‌تواند تبعات سنگینی بر اقتصاد کشور داشته باشد. به همین دلیل در گفت‌وگو با دکتر کامران ندری تلاش کرده‌ایم به این پدیده اقتصادی بپردازیم و تبعات آن را برشماریم. ندری بر این باور است که سیاست‌گذار مسئله ناترازی را به شکلی غیرمستقیم و با تزریق پول پرقدرت به بانک‌ها لاپوشانی کرده است و به اصطلاح آن را زیر فرش پنهان می‌کند. در حال حاضر، اغلب این بانک‌ها، همان‌طور که گفتم هیچ راه‌حلی به جز انحلال یا حداقل اعلام ورشکستگی ندارند. تورم ۳۰‌درصدی اکنون در کشور به تورم تعادلی تبدیل شده است. این یعنی ۳۰ درصد تورم در کشور ما شوک محسوب نمی‌شود. چون آن چیزی که در واقع غیرقابل پیش‌بینی باشد و به یکباره همه را غافلگیر می‌کند، شوک است. به همین دلیل مسئله تورم، شوک نیست.

از اواخر دهه ۷۰ هر وزیری که سکان وزارت امور اقتصادی و دارایی را در دست گرفته، به‌ناچار درباره بنگاه‌داری بانک‌ها اظهارنظر کرده است. اظهارنظر برخی ملایم بوده و برخی بانک‌ها را تهدید به برخورد کرده‌اند. اما سوال این است که این زخم عمیق چگونه به وجود آمده و چگونه ترمیم می‌شود؟

زمین بازی بانک مرکزی یک چهارضلعی است که اگر قواعد بازی تغییر نکند، در درون آن توان برآورده کردن انتظارات بسیار کم است. اولین و البته مهم‌ترین راس این چهارضلعی «تورم» است.