رییس اتاق بازرگانی یاسوج دلایل سهم اندک صادرات استان را تشریح کرد
مشکل جدی در زیرساخت‌های حمل و نقل و صنایع تبدیلی
چه صنایعی در اقتصاد یاسوج فعال هستند و سهم صنایع پیشرو در میزان صادرات آن چقدر است؟
ابتدا این توضیح را بدهم که به دلیل اینکه تاکنون زیرساخت‌های لازم فراهم نبوده، کهگیلویه و بویراحمد عقب‌ماندگی تاریخی از سایر استان‌ها داشته و با این همه منابع استانی، توسعه نیافته است. استانی چهار فصل هستیم و ظرفیت ما در اقلیم گرمسیری صنایع پایین دستی نفت و گاز و مشتقات آن است که امکان سرمایه‌گذاری فراوانی را در این حوزه داریم و در این راستا هم‌اکنون پالایشگاه‌های گچساران و دهدشت در حال احداث است. همچنین در حوزه سردسیری نیز بیشتر صنایعی که مرتبط است با گیاهان دارویی، محصولات بهداشتی و آرایشی، بخش کشاورزی و آب معدنی فعال هستند، اما متاسفانه سهم ما از صادرات بسیار ناچیز است شاید اولین دلیلی را که بتوان به آن توجه داشت این است که قیمت تمام شده کالاهایمان به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم بسیار گران‌تر از سایر استان‌هاست.
مشکل دوم نداشتن زیرساخت‌های اساسی حمل و نقل است به گونه‌ای که ریل نداریم و حتی از فرودگاهی که حمل بار داشته باشد به آن شکل برخوردار نیستیم. همچنین میزان کیلومتراژ راه‌های ساخته شده چهار خطه استان نیز بسیار بسیار کم و دسترسی‌ها محدود است در نتیجه حمل و نقل کالا برایمان بسیار پر هزینه است و به‌رغم اینکه ما اکنون دو کارخانه سیمان بزرگ داریم، اما نمی‌توانیم در حوزه صادرات رقابت کنیم. علاوه بر این در محصولات باغی نیز از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار هستیم؛ به گونه‌ای که بیش از ۲۰۰ هزار تن محصولات گرمسیری و سردسیری داریم که به دلیل نبود زیرساخت‌های اساسی و صنایع تبدیلی جانبی با مشکل جدی در مقوله صادرات روبه‌رو هستند. در مجموع ظرفیت‌هایمان در حوزه صادرات بیشتر بحث گیاهان دارویی، لوازم بهداشتی و آرایشی با اسانس‌های گیاهی است و بخشی هم محصولات صنعتی را شامل می‌شود.
فعالان حوزه بازرگانی یاسوج برای حضور در عرصه تجارت داخلی و خارجی با چه موانعی مواجه هستند؟
غیر از مواردی که برشمردم، نبود سرمایه در گردش کافی، نبود حمایت‌های جدی دولت از تشکل‌های صادراتی و تامین منابع برای خرید محصولات آنها، نبود صنایع بسته‌بندی مورد قبول و سورتینگ محصولات به دلیل نداشتن زیرساخت، در مرکزیت کشور نبودن و محصور بودن در منطقه‌ای کاملا کوهستانی باعث شده مردم استان هنوز مزه تجارت خارجی را نچشیده‌اند. خیلی تلاش کرده‌ایم و هر ماه تور آموزشی می‌گذاریم حتی اتاق یاسوج در روابط بین‌المللی بسیار فعال است و مرتب پذیرای هیات‌های خارجی هستیم و به کشورهای دیگر می‌رویم. اینها محدودیت‌هایی است که فراروی صادرات ماست هرچند که تلاش‌های جدی را برای جبران عقب‌ماندگی‌ها انجام می‌دهیم. تلاشمان این است که سهمی مطابق اسناد بالادستی تعریف شده برای توسعه صادرات غیر نفتی کشور داشته باشیم.
این در حالی است که دولت می‌تواند با اتخاذ سیاست‌های صحیح پرداخت جبرانی هزینه‌های تحمیل شده بر تولید ما، شرایط را برای صادرات استان فراهم کند. یعنی اگر مشوق‌های صادراتی را ایجاد کند و درصد آن را در استان کهگیلویه و بویراحمد با استان‌های برخوردار کمی متفاوت قرار دهد، ما هم می‌توانیم در این عرصه رقابت کنیم؛ اما آنچه امروز با آن درگیریم افزایش قیمت تمام شده کالاهایمان، نداشتن حمل و نقل و ترانزیت، توانمند ساختن حوزه‌های تشکلی در بحث صادرات و عدم نقش آفرینی بانک‌های تخصصی مانند توسعه صادرات و صنعت و معدن است. محدودیت دیگری که نبود زیرساخت‌های حمل و نقلی برای استان ایجاد کرده است، در حوزه توریسم و گردشگری است؛ هرچند که می‌توانیم سهم بسیار خوبی از صنعت گردشگری داشته باشیم، اما به دلیل نبود زیرساخت و محدودیت پروازی با روزی یک پرواز، تورهای گردشگری نمی‌توانند در برنامه خود تور استانی را بگذارند که ۷ ساعت با اتوبوس در راه باشند.
چه تعداد فعال اقتصادی در یاسوج در زمینه صادرات و واردات فعالیت می‌کنند؟
در حوزه واردات به آن شکل فعالیت نداریم چون اصلا گمرک ما بخش واردات ندارد. در حوزه صادرات نیز از مجموع ۶۰۰ کارت بازرگانی که تاکنون داده‌ایم ۶۰ کارت فعال داریم، اما تعداد افرادی که در حوزه صادرات کار می‌کنند کمتر از این مقدار است. در حقیقت عددی که در ۶ ماهه اول صادرات داریم فکر می‌کنم حدود ۲ میلیون دلار بوده که بیشتر محصولات کاملا تخصصی بهداشتی، آرایشی و عصاره شیرین بیان بوده است.
اتاق یاسوج در معرفی برندها و حضور موثرتر بخش خصوصی در بخش تجارت و بازرگانی چه راهکارهایی را در نظر دارد؟
نقش اتاق علاوه بر امور مشاوره‌ای، ایجاد شرایط لازم برای رونق تجارت و کسب و کار استان است که در این مقوله هم دوره‌های آموزشی ماهانه، همایش‌ها و کارگروه‌های تخصصی در حوزه‌های دست‌باف‌ها، گیاهان دارویی، انرژی‌های پاک، مشاغل سبز، توسعه پایدار روستایی، شتاب‌دهنده‌ها، مراکز رشد و فناوری و دانش‌بنیان برگزار شده و به تازگی هم روی استارت‌آپ‌ها به طور جدی کار می‌کنیم. در ۱۲ ماه امسال ۱۲ رویداد از این شکل علاوه بر حوزه آموزشی داشته‌ایم. همچنین با سفرای کشورهای هدف خود شامل عمان، اسلواکی، بلغارستان، عراق و تاجیکستان به طور مرتب در حال مذاکره هستیم. در این راستا نیز به تازگی در زمینه گیاهان دارویی کار ارزشمندی را با بلغارستان انجام داده‌ایم و کلنگ مرکز گیاهان دارویی را تا یک ماه آینده می‌زنیم که در ایران، نمونه‌ای ندارد.
اگر دولت کمی عزم خود را جزم کند که در سیاست‌گذاری‌های خود تغییر ایجاد کند و سازمان توسعه تجارت به میدان بیاید و گذشته را جبران کند، کمک بزرگی است. سالیان سال است که سازمان صنعت و معدن استان نتوانسته است از ظرفیت‌های سازمان توسعه تجارت استفاده کند و در طول حدود ۱۰ سال عمر اتاق همه رویدادهای اقتصادی استان در حوزه همایش‌ها، اعزام‌ها و دعوت‌ها را خود اتاق بازرگانی استان بدون یک ریال کمک مادی و معنوی برگزار کرده است. هر چند اتاق بازرگانی موتور محرکه توسعه اقتصادی استان است اما مشکل سیاست‌گذاری و عقب‌ماندگی تاریخی را با سایر استان‌ها داریم و حاکمیت، این عقب‌ماندگی را جبران نکرده است.
اگر دولت کمی عزم خود را جزم کند که در سیاست‌گذاری‌های خود تغییر ایجاد کرده و سازمان توسعه تجارت به میدان بیاید و گذشته را جبران کند، کمک بزرگی است. سالیان سال است که سازمان صنعت و معدن استان نتوانسته است از ظرفیت‌های سازمان توسعه تجارت استفاده کند و در طول حدود ۱۰ سال عمر اتاق همه رویدادهای اقتصادی استان در حوزه همایش‌ها، اعزام‌ها و دعوت‌ها را خود اتاق بازرگانی استان بدون یک ریال کمک مادی و معنوی برگزار کرده است. هر چند اتاق بازرگانی موتور محرکه توسعه اقتصادی استان است اما مشکل سیاست‌گذاری و عقب‌ماندگی تاریخی را با سایر استان‌ها داریم و حاکمیت، این عقب‌ماندگی را جبران نکرده است.
استان، ظرفیت ایجاد چه صنایع جدیدی را داراست؟
این امکان در بخش‌های مختلف وجود دارد؛ در حوزه محصولات باغی نیاز به ده‌ها کارخانه صنایع تبدیلی، سورتینگ و بسته‌بندی داریم. در حوزه پرورش گل و گیاه در کشور دارای رتبه هستیم و بیش از ۱۲ میلیون گل شاخ بریده داریم که همه اینها ثروت است. سرزمینی داریم که در زمینه گل محمدی می‌تواند همپای قمصر کاشان و حتی بالاتر باشد آن هم در اراضی شیب‌دار و با کشت دیم. در راستای محصولات گیاهان دارویی، گیاه سینره را داریم که در ایران حرف اول را می‌زند. همچنین محصولات زردوند به لحاظ دارویی در دنیا حرف دارد و محصولات آن در سوئیس، انگلستان و فرانسه به فروش می‌رسد. در حوزه شیلات نیز چهارمین استان کشور به لحاظ پرورش ماهی‌های سردابی با ظرفیت بسیار بالا هستیم که در این حوزه نیز باید روی فرآوری این محصول و صنایع تبدیلی بسته‌بندی و کنسرو، کار کنیم زیرا ارزش افزوده فراوان دارد و هزاران شغل می‌توانیم ایجاد کنیم.
علاوه بر این در بحث آب و آب معدنی از منابع سرشاری برخوردار هستیم که نیاز به خط تولید صنایع پیشرفته دارد و روی آب‌های گازدار، بدوی، دوغ، دلستر و... ظرفیت زیادی داریم. در حوزه نفت و گاز نیز حداقل می‌توانیم چندین کارخانه مرتبط داشته باشیم. این استان سراپا زرخیر است؛ سیلیس، آهک، فسفات، اکسید، از دیگر ظرفیت‌های استان در حوزه معادن است که هنوز بالفعل نشده‌اند. همچنین به دلیل اختلاف از سطح دریا فرصت‌های استثنایی برای انرژی‌های پاک داریم و با این ظرفیت این استان اصلا نباید بیکاری داشته باشد؛ ما در کارآفرینی‌های خرد واقعا کار کرده و می‌کنیم و به طور جدی مخالف صنایع آلاینده در اقلیم سردسیری خود هستیم و در عین حال کارخانه‌های خوب و متنوعی داریم. اما استان متاثر از شرایط بد اقتصادی است و نیاز شدید و جدی به سرمایه‌گذار داخلی و خارجی دارد که اگر بخواهیم تلاش کنیم که محقق شود نیاز به مشوق‌های خاص و تخفیفاتی دارد زیرا قیمت تمام شده کالاهایمان گران‌تر است.
مهم‌ترین شرکای استان در بحث واردات و صادرات چه کشورهایی هستند؟ روابط اتاق یاسوج با چه کشورهایی منجر به جذب سرمایه‌گذار خارجی شده است؟
در استراتژی اتاق، دو تیپ کشورها هستند؛ کشورهای همسایه مانند عمان که سال گذشته در نمایشگاه دستاوردهای جمهوری اسلامی در عمان حضور داشته و با برخی مسوولان و فعالان آن مذاکراه کردیم. در عمان فرصت‌های خوبی را در حوزه‌های متفاوت محصولات باغی، کشاورزی و خدمات فنی و مهندسی داریم ضمن اینکه می‌توان در مناطق آزادی که عمانی‌ها ایجاد کرده‌اند، باراندازی برای صادرات کشور با نرخ تعرفه و عوارض صفر داشته و به تمام دنیا صادرات انجام دهیم. کشور ما در شرایط سخت همراه و همکار عمان بوده و عمان هم در شرایط تحریم با ما یار و همراه بوده است و طبیعی است که با توجه به این روابط خوب و دیرینه باید مناسبات اقتصادی خوبی داشته باشیم. تصور ما در بخش خصوصی این است که مناسبات اقتصادی ما در حد مناسبات سیاسی ما نیست و این کمبود و کاستی را باید در بخش خصوصی جبران کنیم و این شرایط هم بعد از برجام برای تجار و بازرگانان ما به‌خوبی فراهم شده است. ضمن اینکه بخش خصوصی استان کهگیلویه و بویراحمد اعتقاد دارد عمان می‌تواند ظرفیت بسیار خوبی برای ما باشد و بنادر عمان می‌توانند جایگزین بنادری شود که هم‌اکنون در آن بنادر فعالیت می‌کنیم. با عراق نیز در محصولات باغی و جالیزی شرایط خوبی داریم که می‌خواهیم در صورت امکان، در آنجا مرکز تجاری ایجاد کنیم. همچنین روسیه نیز از کشورهای هدف ما است که گسترش مبادلات با آن سیاست‌های نظام است و قرار است برویم به آستراخان. کشورهای اروپایی انگلیس، سویس، فرانسه و آلمان نیز در بحث گیاهی جزو شرکای ما هستند.
درباره دیدار با سفیر اسلواکی و مباحثی که در این جلسه مطرح شد نیز توضیح بدهید.
اتاق‌های بازرگانی امسال سیاست جدی راهبردی دارند که به دیپلماسی خارجی کشور کمک کنند؛ یعنی اتاق بازوی دولت برای استفاده از ظرفیت‌های برجام شود. مهم‌تر از همه سرمایه‌گذاران ایران به واسطه شرایط ایجاد شده برای یافتن شرکای اقتصادی خود بشتابند که در این راستا استان‌ها هر کدام معین کشوری شده‌اند. استان ما نیز معین اسلواکی شده است؛ هرچند که کشور کوچکی است، اما ۹۶ درصد تولید ناخالص ملی آن متاثر از سرمایه‌گذاری خارجی است و دروازه ورود به اروپای غربی به شمار می‌رود. کشوری بسیار قدرتمند و بسیار موفق در حوزه تجارت است و ما هم در تلاش هستیم از طریق این کشور به بازارهای اتحادیه اروپا و اطراف دسترسی بیابیم. در این راستا جلساتی را ماه گذشته در اسلواکی داشتم و با سازمان سرمایه‌گذاری اسلواکی جلساتی برای آسان کردن افتتاح حساب‌ها در بانک‌های اروپایی و اسلواکی برای تجار ایرانی برگزار کرده و موفقیت‌هایی هم کسب کردیم. در راستای این برنامه با سفیر اسلواکی هم جلسه‌ای گذاشتم و دعوت کردم استان را ببینند که قول مساعد داد و امیدواریم در آینده‌ای نه چندان دور بتوانیم با کمک سفارت اسلواکی هیات خوبی را از اتحادیه اروپا داشته باشیم.
پس قرارداد خاصی منعقد نشد؟
مکاتباتی کرده‌ایم که در آینده نزدیک هم بتوانیم تفاهم‌هایی را داشته باشیم اما با بلغارستان تا یک ماه آینده تفاهم‌نامه‌ای را خواهیم داشت.
ارسال نظر