از قدیم هم گفته می‌شد در آینده نزدیک کسانی که با فرآیند دیجیتال همراهی نکنند دچار بیماری «گپ دیجیتال» خواهند شد و این گپ امکان پیشرفت را می‌گیرد و بر این اساس باید آن را به حداقل برسانیم. به گزارش «دنیای اقتصاد» روزگذشته دومین همایش «تهران‌ هوشمند» در دوره جدید مدیریت شهری برگزار شد. سال گذشته در اولین دوره این همایش با حضور محمدعلی نجفی شهردار سابق، برنامه تهران هوشمند مبتنی بر ایجاد تحول در شش مولفه شامل «نظام مدیریت شهری و خدمات شهرداری»، «حمل و نقل»، «محیط شهر»، «شهروندان»، «زندگی شهری» و «کسب‌و‌کارها» معرفی شد. در همایش سال گذشته محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تنها مصداق قابل ذکر در پایتخت برای شهر هوشمند را وجود «سامانه تلفنی ۱۳۷ دریافت‌کننده مشکلات شهری مردم تهران» عنوان کرد که بیانگر فاصله قابل توجه پایتخت با تعاریف و اهداف یک شهر هوشمند است. بررسی‌ها از وضعیت کنونی سطح هوشمندسازی خدمات در شهر تهران نشان می‌دهد: دسترسی محدود و غیرموثر شهروندان به سامانه الکترونیکی اطلاعات طرح تفصیلی تهران که منجر به مراجعات حضوری و متعدد متقاضیان شده، پروسه پرداخت انواع عوارض شهری که در ظاهر به شکل الکترونیکی و غیرحضوری قابل انجام است اما خلأ امکانات تکمیل‌کننده فرآیند پرداخت و اخذ مفاصاحساب در سامانه الکترونیکی شهرداری و همچنین سرویس‌دهی ناقص این دفاتر که تحت تاثیر عدم برون‌سپاری کامل مسوولیت‌ شهرداری‌های مناطق به این دفاتر، رفت و آمدهای چندمرحله‌ای شهروندان به شهرداری را گریزناپذیر کرده از جمله مهم‌ترین مصادیق چرخه ناقص هوشمند‌سازی در پایتخت است. از همین رو است که روز گذشته در جریان برگزاری دومین همایش «تهران هوشمند» پیروز حناچی شهردار تهران عنوان کرد تهران هنوز در مرحله برنامه‌ریزی برای دستیابی به شهر تمام هوشمند قرار دارد.

وی با بیان اینکه بروز تحول فرهنگی در نگرش نیروهای شهرداری و تحول ساختاری در پذیرش فرآیندهای نوآورانه، منجر به جایگزینی بوروکراسی اداری خواهد شد، اظهار کرد: یادمان باشد پاشنه آشیل مدیریت شهری بی‌توجهی به این موضوع است که به شهر آسیب می‌زند. تحول زیرساختی در استفاده از فناوری‌های نوظهور به‌عنوان مهم‌ترین محرک باید مورد توجه مدیران ارشد شهرداری باشد. حناچی افزود: اگر به سمت هوشمندسازی نرویم «گپ دیجیتال» در انتظارمان است بنابراین باید به این نکته توجه کنیم که حرکت به سمت شهر هوشمند ضروری است. امروز تهران درگیر چالش‌های مختلف است. از قدیم هم گفته می‌شد در آینده نزدیک کسانی که با فرآیند دیجیتال همراهی نکنند دچار بیماری «گپ دیجیتال» خواهند شد و این گپ امکان پیشرفت را می‌گیرد و بر این اساس باید آن را به حداقل برسانیم. شهردار تهران در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه تحولاتی که در تجارت به وجود آمده است تغییرهایی را به وجود می‌آورد، گفت: اگر این تحول عظیم اتفاق بیفتد و ۳۱۱هزار واحد تجاری نتوانند با این پیشرفت همراهی کنند، این امر می‌تواند تبدیل یه یک تهدید شود. حناچی اضافه کرد: امروز تهران درگیری‌های فراوانی همچون آلودگی هوا و آب و عدم توازن منطقه‌ای دارد. ما در تهران توسعه بسیاری داشتیم، اما این یک تهدید نیز هست چرا که در تمام کشور به این اندازه توسعه وجود ندارد. به گفته وی شهرداری از چند مسیر عمده شامل صدور مجوزها، واگذاری حق امتیاز، فروش اموال، به اشتراک‌گذاری درآمد و پرداخت به ازای تعداد دفعات استفاده از خدمات، می‌تواند برای درآمدزایی استفاده کند، اما هم‌اکنون به استفاده از دو یا سه مسیر اکتفا کرده است.

مجمدجواد جهرمی، وزیر ارتباطات در دومین همایش تهران هوشمند همچون سال گذشته به ارائه مصادیقی از هوشمندسازی در اداره شهر تهران پرداخت و در عین حال علل چرخه ناقص هوشمندسازی را معرفی کرد. به گفته وی مدیریت شهری اگرچه در حوزه جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات همچون اندازه‌گیری شاخص آلودگی هوا از مسیرهای هوشمند حرکت می‌کند اما به دلیل غلبه نگاه سنتی مدیران شهری در مرحله تصمیم‌‌گیری در این مسیر حرکت نمی‌کند. به گفته وی سرویس‌های اشتراکی حمل‌و‌نقل عمومی برای کاهش مراجعات اداری روزانه در شهر با هدف کاهش ترافیک و آلودگی هوا، محاسبه سطح پوشش فضای سبز شهری با هدف رصد مجازی درختان و باغات باقی مانده شهر از جمله حوزه‌هایی است که مدیریت شهری می‌تواند با استفاده از هوشمندسازی تحول جدیدی در آنها ایجاد کند. عضو کابینه دولت دوازدهم با تاکید بر آنکه تمایل مدیران شهری برای پیش‌رو بودن در اقدامات قابل مشاهده یک آفت عرصه مدیریت شهری است، تصریح کرد: وقتی یک خط مترو ساخته می‌شود همه آن را به یاد می‌آورند، اما اگر به همان میزان، تسهیل در استفاده از خطوط مترو را با صرفه‌جویی و توسعه خدمات هوشمند دولت الکترونیک به وجود بیاوریم، دیده نمی‌شود. این حقیقت یک آفت در عرصه مدیریت است که برخی مدیران می‌گویند حتما باید کاری که می‌کنیم معلوم باشد. جهرمی اضافه کرد: باید بدانیم در تهران چند ساختمان هوشمند داریم و هدفمان برای سال بعد اضافه کردن چند ساختمان است. کافی است در اعطای پروانه‌ها مقررات‌گذاری‌هایی وجود داشته باشد تا مثلا به خانه‌های هوشمند تخفیف داده شود. شهرداری می‌تواند این مدل اقتصادی را طراحی کند و ضروری است بر‌ بومی بودن این موارد نیز تاکید شود. وی سه ضلع اصلی توسعه شهر هوشمند را برشمرد و افزود: اولین ضلع توسعه شهر هوشمند است. در این زمینه وزارت ارتباطات با شهرداری تهران تفاهم‌نامه‌هایی را منعقد کرده است تا از منابع آنها برای توسعه زیرساخت‌ها بیشتر استفاده کنیم، ضلع دوم نیز سامانه‌های هوشمند است. امسال اتصال شهرداری تهران به دولت الکترونیک می‌تواند تحول ایجاد کند. آزادسازی داده و مقررات‌گذاری می‌تواند نشاط فوق‌العاده ایجاد کند. طبیعتا پیوستن شهرداری به این حوزه بخش مهمی از خدمات به شهروندان را تسریع و تسهیل می‌کند. سومین نکته و ضلعی که حایز اهمیت است، شهروند هوشمند است. از تمام این خدمات درنهایت شهروند استفاده می‌کند. باید برای ارتقای سطح کاربری شهروندان و آشنایی با حقوق آنها شرایط و امکاناتی را فراهم و اجرا کنیم. وی با ذکر مثالی از شهرداری مسکو در روسیه به اهمیت آگاهی شهروندان از نحوه هزینه‌کرد عوارض پرداختی به شهرداری اشاره کرد و گفت: در مدیریت شهری مسکو سیستم شفافی ایجاد شده است که متناسب با رقمی که از شهروندان عوارض دریافت می‌شود به آنها اطلاع داده می‌شود که این رقم در چه محلی هزینه می‌شود اما در سیستم کنونی مدیریت شهری تهران هنوز چنین مسیر شفافی ایجاد نشده است. در جریان این همایش، تفاهم‌نامه‌ای در زمینه هوشمندسازی میان شهرداری تهران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات امضا شد.