این مقاله تلاش کرده است با اتکا به اسناد تا‌ریخی موجود در مجلس، عریضه‌های زنان در دوره مشروطه را با ارجاع به یک خواست اصلی یعنی خواست به رسمیت شناخته شدن حقوق شهروندی تحلیل کند. اهمیت دوره مشروطه - تا‌ آنجا که به عریضه‌ها مربوط می‌شود - در این است که نه‌تنها مجالی را فراهم آورد تا‌ گروه‌های فرودست جامعه و از جمله زنان، خواسته‌ها و مطالبات خود را بیان کنند؛ بلکه تا‌سیس مجلس شورای ملی در این دوره موجب رشد و گسترش فرهنگ عریضه‌نویسی شد، تا‌ آن حد که فرهنگ عریضه‌نویسی به جریانی مسلط نه‌تنها برای…

با نگرشی گذرا بر موقعیت اجتماعی سنندج در دوره مشروطه، به‌سهولت می‌توان به جایگاه تجار کرد این شهر پی برد. یکی از معمرین سنندج، گزارش جالبی در خصوص اوضاع اشراف و کسبه سنندج ارائه می‌دهد. وی متذکر می‌شود بخش اعظم مردم سنندج پیشه‌ور بودند و از پنجاه نوع شغل از بازرگانی تا مباشری و ضابطی اشراف تا لوطی‌گری و نوکری نام می‌برد. رضاعلی دیوان‌بیگی که در اوایل جنگ‌جهانی اول از سوی دولت موقت ملی به سنندج اعزام شده بود، ضمن توصیف اوضاع اجتماعی سنندج، بر نظام به‌شدت طبقاتی در این شهر صحه گذاشته و می‌نویسد:…

دنیای اقتصاد: «عشق و عشق به همه چیز‌های خوب زندگی، هرگز از زندگی داریوش دور نشد. البته من شب و روز با داریوش نبودم که بدانم او با چه کسانی رفت و آمد دارد، ولی همین قدر که خودش تعریف می‌کرد، زندگی آرامی نداشت. همه چیز‌هایی که مردم درباره عشق‌های زندگی داریوش می‌دانند، نیمی از آنچه او به گور برد نیست.»

از اوایل قرن ۱۴ شمسی و همزمان با مدرن شدن ساختار اداری و حقوقی کشور، نیاز به وجود قوانینی رسمی برای تنظیم روابط اقتصادی احساس شد. در نتیجه این امر در سال ۱۳۱۱ قانون تجارت به‌عنوان قانون مادرحوزه اقتصاد به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس: ایده راه‌اندازی بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمی‌گردد. در این سال، یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به منظور بررسی و اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی ناظر بر فعالیت بورس اوراق بهادار، به ایران آمدند. متاسفانه مطالعات راه‌اندازی بورس با آغاز جنگ جهانی دوم و مشکلات داخلی ایران برای مدت طولانی متوقف شد.

باشگاه خبرنگاران جوان: سردار ملی یکی از همان افرادی بود که تاریخ هرگز او و ایثارگری‌هایش را به دست فراموشی نسپارد.

فارس: شاه عربستان سعودی در مراسم آغاز به کار هشتمین دور مجلس شورای این کشور اتهاماتی علیه ایران مطرح کرد و خواستار مقابله جامعه جهانی با برخی اقدامات تهران شد.

در روز نوزدهم مرداد ۱۳۲۳ دکتر رادمنش، نماینده حزب توده در مجلس شورای ملی نطقی کرد و با مذاکره دولت با نمایندگان شرکت‌های نفتی آمریکا مخالفت کرد و گفت: «آقای میلسپو برای همین کار دو مستشار از آمریکا استخدام کرده‌اند.»

ایلنا: نمایندگان با یک فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها موافقت کردند.

نظام‌نامه انتخابات صنفی در انتخابات دوره دوم قانون‌گذاری مجلس شورای ملی کنار گذاشته شد و به سبب رویدادهای سیاسی، نظام‌نامه انتخابات دو درجه‌ای جایگزین آن شد. برای این منظور کمیسیون ویژه تدوین نظام‌نامه از شانزده تن با گرایش‌های گوناگون سیاسی و فکری تشکیل شد. در کنار این کمیسیون افراد و انجمن‌های گوناگون دیگری نیز به تهیه و تدوین نظام‌نامه انتخابات پرداختند و آنها نیز می‌کوشیدند نظرات خود را از راه همفکران خویش در کمیسیون پیگیری کنند. دولت‌های روسیه و انگلستان نیز در زمینه گشایش مجلس و تدوین…

تسنیم: در جلسه کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید و نظارت بر اجرای اصل۴۴ قانون اساسی، نمایندگان مجلس شورای سلامی و بخش‌های مرتبط؛ موضوع رسوب کالا در گمرکات کشور را بررسی کردند. ادامه بحران قفل شدن واردات به کشور با اصطلاح من‌درآوردی «رسوب کالا در گمرکات» که در بخش غیرکانتینری به بیش از ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تن کالا رسیده و در حال ایجاد کمبود در بازار داخلی است، مردم را در معرض مشکلات اقتصادی گسترده‌ای قرار داده است. توضیحات نمایندگان بانک‌مرکزی در این جلسه؛ نمایندگان مجلس، اعضای حاضر از اتاق بازرگانی و…

دکتر ثریا عباسی قیداری: کتاب «جریان‌شناسی سیاسی حزب دموکرات ایران» نوشته ثریا عباسی قیداری جدیدترین تحقیق درزمینه جریانشناسی سیاسی حزب دموکرات ایران و نقش نمایندگان این حزب در ادوار مختلف مجلس شورای ملی بعد از مشروطه است. احزاب یکی از ضروریات زندگی جوامع بشری در دوره مدرن محسوب می‌شوند؛ به‌طوری‌که یکی از موثرترین نهاد‌های تاثیرگذار بر روند‌های تصمیم‌گیری و اجرایی کشور و به‌عنوان حلقه رابط بین مردم و حاکمیت سیاسی عمل می‌کند. در جوامع و نظام‌های سیاسی تقریبا هم‌اندیشی کاملی نسبت به ضرورت تحزب…

فارس: «سلمان بن عبدالعزیز آل سعود»، پادشاه عربستان سعودی طی حکم‌های جداگانه‌ای، اعضای هیئت کبار العلماء به ریاست «شیخ عبدالعزیز بن عبدالله آل‌شیخ» در این کشور را تغییر داد.

قرارداد نفت با کنسرسیوم ۲۹ مهرماه ۱۳۳۳ در مجلس شورای ملی به تصویب رسید.کنسرسیوم نفت ایران نخستین شرکتی بود که هفت خواهران نفتی همگی در آن شرکت کردند و آزمایش تازه‌ای از همکاری آنها در اداره بازار جهانی نفت به‌شمار می‌آمد. قرارداد بین ایران و کنسرسیوم نفت که روز ۳۱ اوت سال ۱۹۵۴/ ۹ شهریور ۱۳۳۳ بین دکتر علی امینی و هوارد پیچ (Howard Page) امضا شد، هرچند در چارچوب قوانین ملی‌شدن نفت ایران تنظیم شد و نسبت به قراردادهای سابق امتیازاتی داشت، بسیاری از هدف‌های ملی‌شدن نفت در آن منظور نشد و شرکت‌های…

اولین لایحه بودجه در ایران توسط ناصرالملک، وزیر مالیه دوره قاجار و همکارانش تدوین‌ و در سال ۱۲۸۶ به اولین مجلس شورای ملی تقدیم شد. در این لایحه آمده است:

نخستین جلسه دوره اول مجلس شورای ملی ۱۴ مهر ۱۲۸۵ برابر با ۶ اکتبر ۱۹۰۶ در کاخ گلستان و در حضور مظفرالدین‌شاه قاجار گشایش یافت. مجلس شورای ملی در جریان جنبش مشروطه و بر پایه اولین قانون اساسی ایران تشکیل شد و همراه با مجلس سنا، در حکم پارلمان ایران بود. مجموعه مجلس شورای ملی و مجلس سنا را اغلب به نام «مجلسین» می‌خواندند. در آن زمان خانه میرزاحسین‌خان سپهسالار (صدراعظم معروف دوره ناصری) واقع در میدان بهارستان (جنب مسجد و مدرسه سپهسالار) به تشکیل جلسات مجلس شورای ملی اختصاص می‌یافت که تا انقلاب…

خاطرات میرزااحمدخان عمارلوئی مجموعه‌ای از یادداشت‌های اوست که در سه برهه زمانی نوشته شده است. این خاطرات را انتشارات کتابخانه مجلس شورای اسلامی با عنوان «خاطرات عمارلوئی» چاپ کرده است. عمارلوئی از رجال آزادی‌خواه انقلاب مشروطه و نماینده دوره دوم و سوم مجلس شورای ملی بوده است. دکتر رسول جعفریان،‌ رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در مقدمه‌ای بر این کتاب چنین نوشته است: «کتاب حاضر از چند جهت اهمیت دارد؛ نخست آنکه با تجربه‌های فکری و سیاسی یک روحانی از مکتب آخوند خراسانی مواجهیم…

مجلس بیست و سوم شورای‌ملی در سال ۱۳۵۰ زمانی آغاز شد که در انتخابات این دوره، احزابی چون حزب پان‌ایرانیست به دلیل انتقاد به مساله جدایی بحرین از ایران و قصد استیضاح دولت، حق شرکت در انتخابات را نداشت. در این دوره از انتخابات، عده نمایندگان مجلس افزایش یافته بود. انتخابات دوره بیست وسوم، دومین انتخابات حزبی مجلس بعد از کودتا بود، در این دوره از انتخابات مجلس، حزب ایران‌نوین با همان راهکارهای کهنه انتخابات پیشین با توسل به فرمانداران و افراد ذی‌نفوذ در ادارات مختلف تهران و دیگر نقاط کشور سعی کرد…

در سده‌های اخیر، موقعیت جغرافیایی و اقلیمی زنجان اهمیت راهبردی خاصی به آن بخشیده است. زنجان دوره قاجار منزلگاهی میان دارالخلافه تهران و دارالسلطنه تبریز بود و حلقه اتصال جنوب و شمال و نیز واسطه پیوند ایران با آسیای صغیر و قفقاز بود. افزون‌بر این، بین سلطانیه و اوجان قرار داشت که در خلال جنگ‌های ایران و روسیه مکان تجمع نیروهای نظامی ایلی بود و گاهی حتی شرفیابی سفرای روس و انگلیس به حضور شاه نیز در آنجا انجام می‌شد. در سال‌های آغاز حکومت ناصرالدین‌شاه، شورش بابی‌ها در زنجان این شهر را بار دیگر…

نخستین سازمان‌ها و گروه‌های سوسیال دموکرات ایران در اواخر قرن سیزدهم ه‌ش پا به عرصه سیاسی گذاشتند و گفتمان چپ را پایه نهادند. یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری و تاسیس این سازمان‌ها رشد تمایلات سوسیالیستی و گسترش این اندیشه در بین ایرانیان،تحت تاثیر مهاجرت به روسیه و به ویژه ماورای قفقاز بود. مهاجران ایران در ماورای قفقاز سازمان‌های سوسیال دموکرات ایران یعنی «اجتماعیون عامیون» و «عدالت» را تاسیس کردند و سپس فعالیت خود را به داخل کشور گسترش دادند، حزب دموکرات ایران فعالیت خود را به مثابه یکی از…

در سال ۱۲۹۹ میرزا یوسف مستوفی‌الممالک که از رجال نیک‌نام بود رئیس‌الوزرا شد و به انتظام امور مالی پرداخت ولی او هم بر اثر آشفتگی اوضاع مالی و دیوانی و مداخله بیگانگان و متنفذان در کارها در اصلاح امور مالی توفیقی نیافت.

در سال ۱۲۹۹ میرزا یوسف مستوفی‌الممالک که از رجال نیک‌نام بود رئیس‌الوزرا شد و به انتظام امور مالی پرداخت ولی او هم بر اثر آشفتگی اوضاع مالی و دیوانی و مداخله بیگانگان و متنفذان در کارها در اصلاح امور مالی توفیقی نیافت.

کمیسیون مالیه مجلس اول را باید پرکارترین کمیسیون آن نامید؛ زیرا بر پایه اسناد و مدارک موجود، تصمیمات آن اثربخش‌ترین اقدامات بود. این کمیسیون طی این مدت، مواجب شاهزادگان و درباریان را تعدیل کرد و به وضعیت مالیاتی کشور سر و سامان داد. از دیگر اقدامات آن، «اصلاح بودجه مالیه ایران» بود.

در دوره پنجم مجلس شورای ملی چهارده نفر از نمایندگانی که با رویه رضا‌خان که برای کسب قدرت مطلقه قدم برمی‌داشت و در‌صدد بود از مجلس به‌عنوان حربه و پلکانی برای صعود سیاسی خود سوءاستفاده کند، مخالف بودند. این گروه دسته اقلیت را در صحن مجلس تشکیل می‌دادند که رهبری آنها را آیت‌الله مدرس به عهده داشت.

ایلنا: رئیس سابق کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: برخی از افراد با بروز رفتارهای ارتجاعی تلاش می‌کنند سیاست محدودسازی خود را به تولیدات شبکه خانگی تسری دهند.

دنیای‌اقتصاد: در یک ماه اخیر که بازارهای مالی به شدت تحت‌تاثیر تصمیمات و سیاست‌های چندگانه، ناگهانی و ناهماهنگ قرار گرفت، برخی کارشناسان به ضرورت تشکیل یک نهاد ناظر عام با هدف ثبات و هماهنگی در سیاست‌های بازارهای مالی پی بردند. یک اقتصاددان معتقد است اقتصادهایی که در مسیر «مالی‌سازی» قرار می‌گیرند نیازمند تدابیر بسیار ظریف و دقیق‌تری در حوزه نرخ‌های بازارهای مالی هستند. به گفته احسان خاندوزی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، شورای ثبات مالی یکی از نیازمندی‌های امروز بازارهاست و اگر این مساله را به تاخیر…

دنیای‌اقتصاد: نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم از رفع ابهامات وارد‌شده از سوی شورای نگهبان به طرح مجلس درخصوص اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم خبر داد.

در پژوهش حاضر، به منظور پاسخ به ابهامات و پرسش‌هایی درباره اداره مالی و چگونگی تامین بودجه مجلس اول، پس از آشنایی با اداره مالی نهاد مجلس شورای ملی و کنکاش در چگونگی تامین بودجه مجلس اول، به این مهم پرداخته می‌شود که مجلس اول با وجود اقداماتی چون تشکیل سازمان اداری و نیز آشنایی و الگوپذیری مجلسی‌ها از نمونه‌های پارلمانی غربی، در شکل‌بندی نهایی و متقن ساختاری اداری و مالی، چه میزان توفیق داشت. این امر، با توجه به شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این دوره انجام گرفت.

همزمان با تلاش‌های نمایندگان مجلس اول شورای ملی جهت یافتن منابع اعتباری مطمئن‌تر برای اخذ وام، در سراسر کشور اقشار مختلف مردم تلاش‌هایی جهت همراهی با مجلس آغاز کرده بودند.

اشاره: آنچه از نظرتان می‌گذرد راپورت کمیسیون بودجه دوره چهارم مجلس شورای ملی است که در تاریخ ۱۴ دی ماه ۱۳۰۰ در صحن علنی مجلس قرائت شده است: