زندانی‌ها چه کار می‌کنند؟
زندانیان در طول تاریخ
مطالعه تاریخ حقوق نشان می دهد که در قدیم الایام اشتغال به کار زندانیان وسیله ای برای تشدید کیفر زندانیان محسوب می شد . یا به سخن دیگر در آن ایام به کار گماردن زندانیان به کارهای سخت و یا عام المنفعه یک امر رایج و مکمل کیفر زندانی بوده است و در تاریخ نمونه های قابل توجهی از کار اجباری زندانیان را مانند ایجاد اهرام ثلاثه در مصر ثبت کرده است . در آن ایام در فرانسه نیز زندانیان را در حالی که با زنجیر به یکدیگر متصل می کردند بر روی کشتیها به پاروزنی می گماردند متعاقباً محکومین با اعمال شاقه برای محکومین به حبس های جنائی درجه یک به صورت کار در مستعمرات متداول شد و سپس محکومیت به اعمال شاقه به موجب قانون ۱۸۴۵ میلادی به کار اجباری در مزارع و کشاورزی وادار می شدند در حالی که این نوع اشتغال به کار زندانیان هیچگونه تناسبی با میزان قدرت و توانائی محکومین نداشت در انگلستان نیز در آن ایام محکومان به اعمال شاقه را به انجام کارهای سخت و طاقت فرسا مجبور می کردند. در ایران باستان نیز نمونه هایی از کار اجباری زندانیان از قبیل تسطیح راهها و ایجاد جاده برای پادشاه توسط زندانیان به ثبت رسیده است.
حبسی‌ها در ایران مشروطه
بعد از استقرار مشروطیت در ایران و تشکیل مجلس شورای ملی ، قانون مجازات عمومی سال ۱۳۰۴ که با اقتباس از قانون جزای فرانسه توسط وزیر وقت دادگستری و یا اجازه کمیسیون قضایی مجلس شورای ملی تدوین شده بود در ماده ۸ این قانون، قانونگذار ضمن تقسیم بندی اقسام مجازاتها ، کیفرهای جنائی از درجه حبس مؤبد و حبس موقت را توام با اعمال شاقه پیش بینی کرده بود و بدین ترتیب اشتغال به کار محکومین به مجازاتهای جنائی به حبس مؤبد و حبس موقت را توام با اعمال شاقه پیش بینی کرده بود و بدین ترتیب اشتغال به کار محکومین به مجازاتهای جنائی به حبس مؤبد و موقت وجهه قانونی پیدا کردبه علاوه متعاقباً در قانون محاکمات نظامی مصوب ۱۳۰۷ و همچنین در قانون دادرسی و کیفر ارتش مصوب سال ۱۳۱۸، حبس با اعمال شاقه برای محکومین به مجازاتها جنائی از درجه جبس دائم و موقت نیز پیش بینی شده بود .
کار زندانیان بعد از استقرار حکومت جمهوری اسلامی ایران
۲-تدوین کنندگان قانون مجازات اسلامی سا ل۱۳۶۱، ماهیت حقوقی کار زندانیان را نوعی حق زندانی تلقی کرده و در ماده ۳۷ این قانون اشتغال به کار زندانیان را موکول به درخواست زندانی و یا اجازه دادگاه صادر کننده حکم محکومیت به حبس بلا اشکال اعلام دانسته اند در مورد مرکبین جرائم عادی ممکن است با رعایت شرایط ذیل محبوسان در بدو ورود به زندان به کار در موسسات صنعتی و کشاورزی گمارده شوند که می‌تواند بنا به درخواست و با رضایت زندانی باشد در صورتی که زندانی مجرم حرفه ای نبوده و فاقد حالت خطرناک باشد. بدین ترتیب ملاحظه می شود که اشتغال به کار در زندان حقی برای زندانی شناخته می شود و زندانی با رعایت مقرراتی می تواند از عواید حاصله از کار خود برابر آیین نامه امور زندان برخوردار شود.
