اقتصاد ایران

صنعت فولاد ایران هم‌اکنون به قله‌های بلندی رسیده که به خوبی چشم‌اندازهای آنها برخی کشورهای دنیا را دچار نگرانی کرده است؛ تا آنجا که اسامی برخی شرکت‌ها و مجموعه‌های تولیدکننده فولادی در کشور، بارها و بارها در فهرست تحریمی قرار گرفته است. دلیل اصلی هم آن است که این کشورها از رشد تولید و دسترسی جمهوری اسلامی ایران به منابع جدید ارزی که گاهی هم می‌تواند جایگزین‌های خوبی برای درآمدهای نفتی باشد، می‌ترسند. واقعیت آن است که اقتصاد ایران بعد از فشارهای ناشی از کاهش درآمدهای نفتی با برخی چالش‌هایی…

دنیای‌اقتصاد: در هفته‌های گذشته با ادغام بانک‌های نظامی، بزرگ‌ترین بانک ایران ایجاد شد. بررسی‌های جهانی نشان می‌دهد بانک‌های بزرگ زیر ذره‌بین سیاست‌گذار قرار دارند؛ به‌طوری‌که نهادهای ناظر لیست بانک‌های بزرگ را اعلام می‌کنند و با دریافت جزئیات ترازنامه، بر فعالیت آنها نظارت مستمر دارند.

اداره حساب‌های اقتصادی بانک مرکزی به‌منظور تبیین ساختار و سازوکارهای بخش واقعی اقتصاد ایران بر مبنای نظام استاندارد حساب‌های ملی، گزارش «جداول داده ـ‌‌ ستانده اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۵» را منتشرکرد.

متصدی روابط بین‌الملل بانک جهانی، چشم‌انداز اقتصاد ایران را به سیر تکامل کووید-۱۹ و تحولات منطقه‌ای وابسته دانسته و گفته است، با افزایش موارد ابتلا به کووید-۱۹ و اجرای محدودیت‌های سختگیرانه یا عدم توزیع واکسن در سال ۲۰۲۱، چشم‌انداز اقتصاد ایران در معرض خطرات بزرگی قرار می‌گیرد.

اکوایران: وقتی به تاریخ زمان بیش از ۱۰۰ سال گذشته سفر می‌کنیم اتفاق جالبی رقم خورد.

کمتر از یک ماه دیگر شاهد آغاز به کار دولت دموکرات در کاخ سفید خواهیم بود. از همان ابتدای قطعی شدن پیروزی دموکرات‌ها امیدها برای بازگشت ایالات متحده به برجام و رفع تحریم‌ها جان گرفت و بیانیه اخیر کشورهای اروپایی نیز تا حدود زیادی این چشم‌انداز مثبت را تقویت کرد. پیروزی دموکرات‌ها به خودی خود تاثیر مستقیم بر مولفه‌های تاثیرگذار در اقتصاد ایران مانند نرخ ارز داشته و تا زمان استقرار دولت جدید بعید است شاهد نوسانات شدید و غیرمنتظره در بازارهای کشور باشیم.

دنیای‌اقتصاد: شامخ کل اقتصاد ایران در آذرماه امسال به ۷۷/ ۴۷ واحد رسیده که همچنان وضعیت رکود در فعالیت‌ها را نشان می‌دهد؛ اما شدت رکود آن نسبت به آبان (۷/ ۴۵ واحد) کمتر شده است. در این ماه شاخص مدیران خرید بخش صنعت نیز به ۳/ ۴۹ واحد رسیده که بعد از رکود آبان ماه (۶۳/ ۴۷)، سیگنال قوی‌تری را نسبت به بهبود فعالیت صنایع نشان می‌دهد اما همچنان به دلیل کاهش تقاضای مشتریان وضعیت صنایع به حالت عادی بازنگشته است. در بخش صنعت به ‌جز شاخص صنعت میزان سفارش‌های جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه، سایر زیرشاخص‌های اصلی…

ايسنا: بانک جهانی با انتشار گزارشی به بررسی چشم انداز اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۱ و برآورد وضعیت اقتصادی در سال گذشته پرداخت.

هانیه تقی‌زاده: تحریم‌های خارجی طی سال‌های اخیر، بسیاری از کسب و کارهای تولیدی کشور را با اختلال مواجه کرد و حتی برخی از آنها را به تعطیلی کشاند؛ با این‌حال برخی برندها از فرصت ایجاد شده از خروج بسیاری از برندهای معروف استفاده کرده و توانستند توسعه چشمگیری در خطوط تولید و سبد محصولی خود ارائه دهند. روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال، در گزارشی که اخیرا از نقش برخی شرکت‌های تولیدی ایرانی در تاب‌آوری اقتصاد ایران علیه تحریم‌ها تهیه کرده است، به نقش مثبت شرکت لوازم خانگی پاکشوما در تقویت اقتصاد داخلی اشاره کرده…

دنیای‌اقتصاد: سومین هم‌اندیشی سه ضلع سیاست‌گذاران، صاحب‌نظران و فعالان اقتصادی برای فلزات غیرآهنی به محل بررسی چالش‌ها و فرصت‌های مواد معدنی تبدیل شد. در این گردهمایی سیاست‌گذاران و فعالان بخش خصوصی اتفاق نظر داشتند که صنایع معدنی و فلزات اساسی در دوره گذار از تحریم‌ها حکم ضربه‌گیری را داشتند که از زمین‌گیر شدن اقتصاد ایران جلوگیری کردند. این در حالی است که تشکیل سرمایه در عصر تحریم‌ها در برخی از بخش‌ها و صنایع روندی منفی و نزولی در پیش گرفته، اما در خانواده صنایع معدنی رشدی مناسب در سطح بالایی از تاب‌آوری…

اکنون که نزدیک به نیم قرن از بنیان‌گذاری انجمن اقتصاددانان ایران می‌گذرد، اکثریت اقتصاددانان کشور (اعم از پیر و جوان)، به این نتیجه رسیده‌اند که در این مدت طولانی، انجمن نتوانسته است از طریق جلب اعتماد افراد صاحب نام و متخصصان جوان این رشته و متشکل ساختن آنان، گام‌های موثری در جهت نیل به اهداف عالیه مندرج در اساسنامه آن بردارد.

اقتصاد ایران امروزه با بحران‌های مختلف مواجه است و سیل طرح‌ها و ایده‌ها از هر سو برای حل این مشکلات و مصائب سرازیر می‌شود. در این میان بسیاری از من می‌پرسند که چرا انجمن اقتصاددانان ایران در این خصوص ورود پیدا نمی‌کند یا نظری اعلام نمی‌کند؟

اقتصاد هر کشوری در هر دوره‌ای با یک یا چند چالش یا بحران دست به گریبان است و این خاص ایران نبوده و نیست اما همزمانی بحران‌ها و هم‌افزایی آنها، پدیده نادری است که امروزه می‌توان در اقتصاد ایران مشاهده کرد. بازار پول و نظام بانکی، تله رشد پایین و عدم توانایی اقتصاد در تولید ارزش‌افزوده و شغل و در نتیجه ایجاد صفی از لشکر بیکاران به ویژه بیکاران جوان و تحصیل‌کرده با سطح تحصیلات رسمی بالا اما مهارت پایین، بستر اجتماعی مناقشه‌برانگیزی را در ایران امروز به وجود آورده است. بی‌ثباتی و تشتت در…

تحریم‌های اقتصادی علیه ایران قدمتی نسبتاً طولانی دارد که عمدتاً از سوی قدرت‌های جهانی برای دستیابی به اهدافی سیاسی بر اقتصاد ایران اعمال شده است. تحریم‌های اقتصادی بر کشورهای هدف، از کانال‌های مختلفی بر فقر تاثیر می‌گذارند از جمله از مجراهایی مانند تولید، مصرف و تجارت خارجی.

بهاره چراغی: یک سوی میزگرد محمد لاهوتی نشسته و در سمت دیگر مظفر علیخانی. تاجران قدیمی و فعالان صحنه صادرات در گفت‌وگوی تازه خود با «دنیای اقتصاد» به تشریح وضعیت صادرات پرداخته‌اند و به دلیل نقش کلیدی خود در نهادهای صادراتی و تجاری بخش خصوصی، جانمایه مطالبات فعالان صادرات را بازگو می‌کنند. لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران همان ابتدای کار افسوس خود بابت ماندگاری سهم صادراتی ایران از بازارهای جهانی در سطح ۴۰ میلیارد دلار را به رغم افت شدید ارزش ریال اعلام می‌کند. علیخانی معاون استان‌ها و تشکل‌های اتاق…

اقتصاد نیوز: در اقتصاد ایران به دلیل وابستگی به درآمدهای نفتی پیش‌بینی قیمت این کالا برای برآورد درآمدها دولت اهمیت بالایی دارد.

در اواخر دهه ۶۰، گروهی که بعدها به کارگزاران سازندگی شهرت یافتند، چرخش از اقتصادی با ویژگی‌های سوسیالیستی را که حاصل حضور فکری نیروهای چپ و البته آثار جنگ در اقتصاد ایران بود، به رویکردی با ویژگی‌های سرمایه داری، کلید زدند.

ایرنا: تعیین تکلیف دو کنوانسیون مربوط به گروه ویژه اقدام مالی در مجمع تشخیص مصلحت نظام می تواند موانع پیش روی اقتصاد ایران را در شرایط پساتحریم باز کند.

ايسنا: وزیر اقتصاد بزرگ بودن و حجیم بودن حجم اندازه دولت در اقتصاد را به عنوان یک چالش اساسی و ساختاری اقتصاد ایران عنوان کرد و گفت که تمامی تلاشش بر این بوده که سهم بخش خصوصی افزایش یابد و اقتصاد مردمی شود.

در روزگاری نه‌چندان دور، بانک‌ها به‌عنوان ابزاری مهم در اختیار دولت‌ها نقشی غیرقابل انکار، در هر رویدادی که بویی از توسعه در آن به مشام می‌رسید ایفا می‌کردند. به هر پروژه ریز یا درشتی که محصول آن روزگاران است بنگریم، ردی از حضور یک بانک در تامین مالی آن را به چشم خواهیم دید.

دیپلماسی ایرانی: مشهودترین مشخصه سال ۲۰۲۰ تشدید کارزار اعمال فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ علیه ایران شامل تحریم‌های آمریکا، محدودیت سفر دیپلمات‌های ارشد ایرانی در سازمان ملل و ترور سردار قاسم سلیمانی، استراتژیست ارشد نظامی ایران بود. این کارزار که پس از خروج رئیس‌جمهوری ترامپ از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران در سال ۲۰۱۸ آغاز شد، فشارهای فزاینده بر اقتصاد ایران وارد آورد، اما نتیجه‌ای در جلوگیری از پیشرفت توانایی ایران در زمینه توسعه برنامه هسته‌ای نداشت.

دنیای‌اقتصاد: خانوارها در سه سال اخیر، یک شرایط سخت را پشت‌سر گذاشتند و بیشترین آسیب به دهک‌های کم‌درآمد وارد شد. بررسی‌های آماری حاکی از آن است که در سه سال منتهی به آذر ماه متوسط قیمت‌های مصرفی ۵/ ۲ برابر شده است. رشد قیمت خوراکی‌ها نیز در این بازه زمانی سه برابر شده است. این شرایط در حالی است که از شوک تورمی قبلی - سال ۹۲- تا شوک ۹۷ تنها پنج سال فاصله بوده است. سوال مهم این است که سیاست‌گذار برای حمایت از خانوارها و ایجاد شرایط با ثبات چه باید کند؟ در این خصوص در کوتاه‌مدت سیاست‌های بازتوزیعی و…

اقتصاد نیوز: اقتصاد ایران در واکنش به تحریم‌هایی که بیش از دو سال است ایالات متحده علیه این کشور وضع کرده، راه‌های بقا و رشد خود را با نوعی انعطاف‌پذیری در اقتصاد داخلی کشور کشف کرده است.

اخیرا در اقتصاد ایران رویکرد سیاست پولی از هدف‌گذاری کل‌های پولی به هدف‌گذاری نرخ سود تغییر یافته است. در این شرایط یکی از الزامات موفقیت وجود طیفی از ابزارهای پولی و شکل‌گیری منحنی بازده تا‌ سررسید است. با توجه به این رویکرد یک گزارش در پژوهشکده پولی و بانکی، با توجه به تجربه‌های جهانی جایگاه حساب سپرده پول و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک بازار پول را تشریح کرده است. نتایج نشان می‌دهد که حساب سپرده بازار پول ضمن برخورداری از نرخ بازدهی‌های نزدیک به نرخ‌های سود در بازار پول و همچنین برخورداری از…

نشریه وال‌استریت ژورنال در گزارشی به بررسی شرایط اقتصاد ایران پس از سه سال راهبرد فشار حداکثری دولت ترامپ پرداخت و نوشت: بخش غیرنفتی ایران اکنون درآمدزایی بالاتری از بخش نفتی دارد. به گزارش پژوهشکده پولی و بانکی، به نقل از وال‌استریت ژورنال، شرکت‌های ایرانی به‌طور روزافزون در حال تولید کالاهایی هستند که این کشور پیش‌تر از خارج وارد می‌کرد. روند رو به رشد استخدام نیروهای جدید در شرکت‌های کوچک‌تر نیز دیده می‌شود و طبق آمارهای منتشرشده توسط دولت ایران، درآمدهای غیرنفتی این کشور با رشد ۸۳ درصدی…

دنیای‌اقتصاد: در جریان یک تحقیق، راز تضعیف بخش خصوصی و اقتصاد رقابتی در ایران مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق تا‌کید دارد که سال‌هاست بخش تولید از طریق دلارهای نفتی و انرژی ارزان مدیریت شده و بنگاه‌های خصوصی و اقتصاد رقابتی مجالی برای کار نیافته‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در واقع توجه از «لوازم خانگی»، «نساجی»، «چرم کیف و کفش»، «کشت‌ و صنعت» و «کلیه صنایع کاربر و تولیدی» گرفته شده و در عوض حجم عظیمی از یارانه‌ها به سمت صنایع بزرگ کشور اعم از «فولاد»، «آلومینیوم»، «سیمان» و «پتروشیمی» منحرف شده است.

دنیای‌اقتصاد: سال‌هاست یکی از نقدها به نظام آموزشی ایران کمبود مهارت کارهای جمعی به‌شمار می‌رود. فعالان اقتصادی زیادی از کمبود فرهنگ کار گروهی گلایه داشته‌اند و پذیرش یک کاستی سبب چاره‌اندیشی برای رفع آن می‌شود. در شرایطی که اصناف و اتحادیه‌های صنفی و تشکل‌های متعدد در حوزه‌های مختلف اقتصادی مشغول به کار هستند، معمولا نقدهای شبیه هم نسبت به سیاست‌گذاری‌ها دارند یا انتظاراتشان از مراجع دولتی و مقننه همسان است.

دوره هشت‌ساله اخیر دو نیمه بسیار متفاوت داشت. نیمه اول با امید به تدبیر ملی برای مقابله با ناکارآمدی‌ها آغاز شد؛ اما در نیمه دوم، عمده امیدهای جوانه‌زده در نیمه اول رنگ باخت. شوک ارزی، جهش تورم، تشدید تحریم‌ها و وقایع آبان ۹۸ در پی شوک بنزینی را می‌توان تلخ‌ترین اتفاقات نیمه دوم این دوره یعنی سال‌های ۹۶ تاکنون دانست. منتقدان دولت این ناکامی‌ها را ناشی از بی‌تدبیری‌های دولتمردان می‌دانند.

اقتصاد نیوز: اگر رشد اقتصادی در فصل سوم و چهارم سال جاری نیز در مدار مثبت اعداد باقی بماند، آنگاه تابستان امسال به نقطه چرخش اقتصاد ایران بدل خواهد شد.