شماره روزنامه ۶۱۵۹
|

اقتصاد ایران

اقتصاد ایران

  • معمای کمبود نقدینگی تولید

    دکتر علي چشمي*
    سال‌هاست در اقتصاد ایران این معما مطرح است که چرا در حالی که نقدینگی رشد زیادی دارد، تولیدکنندگان از کمبود اعتبارات بانکی گلایه دارند و به منابع بانکی در نرخ‌های مرسوم دسترسی کافی ندارند؟ طی یک‌سال اخیر تا پایان مهرماه ۱۴۰۱ نقدینگی ۳۴‌درصد رشد کرده و از ۴۲۲۷‌هزار میلیارد تومان (همت) به ۵۶۷۷همت رسیده است؛ یعنی ۱۴۵۰همت افزایش. در این یک‌سال، کل اعتبارات بانکی بخش غیردولتی ۲۶۵۴همت بوده و به ۳۶۸۵همت افزایش یافته؛ یعنی ۱۰۳۱همت و حدود ۳۹‌درصد افزایش داشته است. آمار نشان می‌دهد که نقدینگی ۳۴‌درصد و…
  • عصر انجماد خلق ارزش

     بهاره چراغی: چرا موتور خلق ارزش‌‌‌افزوده در بخش صنعت ایران متوقف شده است؟ بررسی داده‌‌‌های سری زمانی یونیدو حکایت از این دارد که روند بلندمدت ارزش‌افزوده صنعتی ایران طی دوره بیست‌‌‌ساله ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ صعودی بوده و از حدود ۱۲میلیارد دلار به قیمت ثابت ۲۰۱۵ در سال شروع این دوره، به ۲۰میلیارد دلار در سال ۲۰۰۰ و با ادامه این روند به حدود ۶۳میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ رسیده است، اما از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ میزان خلق ارزش در بخش صنعت ایران به‌طور میانگین حول رقم ۶۰میلیارد دلار در نوسان بوده و تقریبا ثابت مانده است. این…
  • راز رکود صنعتی

    دکتر فرشاد فاطمی*
    در یک‌دهه گذشته بر اقتصاد ایران چه رفته که رشد و رفاه ایجاد نکرده است؟ این سوال، سوالی مهم است؛ از این منظر که بدانیم چه عواملی باعث کندی و حتی توقف رشد اقتصادی شده‌‌‌اند؟ در این بین، پرسش از بخش صنعت، به‌عنوان موتور اصلی رشد اقتصادی کشور ضرورت دوچندانی دارد.
  • سرنوشت اقتصاد ایران در پسامهسا

    اکوایران: قریب به سه ماه از مرگ مهسا امینی می گذرد. جامعه ایران در این مدت دچار تحولات عمیقی شده. آن چنان که بسیاری، مقطع کنونی را، دوره پسا مهسا توصیف می کنند.
  • تاثیرات اقتصادی جنگ جهانی دوم بر خلیج‌فارس و دریای عمان

    جزایر و بنادر خلیج‌فارس و دریای عمان در زمینه صادرات و واردات انواع کالا نقش حیاتی را در اقتصاد ایران عصر پهلوی اول ایفا می‌کردند. با اشغال ایران در جنگ جهانی دوم، کرانه‌ها و پس‌کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس و دریای عمان در سیطره کامل متفقین قرار گرفت. این فرآیند مجموعه پیامدهای منفی را بر ساختار اقتصادی سرزمین‌های جنوبی ایران تحمیل کرد.
  • بهینه‏‌سازی پرتفوی و چشم‏‌انداز «وسپهر»

    گروه بنگاه‌هاي اقتصادي: بررسی ارزش سبد دارایی‌‌ها یکی از جذاب‌‌ترین مسیرها برای رصد رخدادها در شرکت‌‌های سرمایه‌‌گذاری است که همین مسیر به سادگی به ابزاری برای تحلیل بهای یک سهم در آینده بدل شده است. دارایی‌‌های متنوع شرکت سرمایه‌‌گذاری گروه مالی سپهر صادرات موسوم به وسپهر به گونه‌‌ای جذاب بوده که خود زیرساخت مهمی برای ترسیم دورنمای احتمالی رفتار این سهم به شمار می‌‌رود که شاید بیش از همه دارایی‌‌های غیربورسی این شرکت سرمایه‌‌گذاری است که نگاه‌ها را به خود معطوف می‌‌دارد. در این خصوص و برای بررسی بیشتر برنامه‌های…
  • مشی پدر، مشق پسر

    دنیای‌اقتصاد: هریک از ما زمانی از خودمان پرسیده‌ایم که چرا «پدر پولدار» نداریم تا کمتر کار کنیم یا بیشتر خرج کنیم. آرزوی پدر پولدار، به این سادگی‌‌‌ها هم نیست. محمدحسین امین‌‌‌الضرب، فرزند محمدحسن امین‌‌‌الضرب، تاجر بزرگ دوران قاجار است؛ اما بسیاری از مردم و حتی برخی از منابع به‌اشتباه، نام پدر را به‌جای پسر می‌‌‌نویسند و گاهی سایه این پدر بزرگوار چنان است که اقدامات آقا محمدحسین‌خان، تماما به پدر نسبت داده می‌شود؛ اما به‌طور کلی محمدحسین‌خان، تمام اقدامات امین‌‌‌الضرب را توسعه داده است.
  • تغییرات نرخ‌های اسمی در عدم‌تعادل‌‌‌‌‌‌‌های بازار ارز

    دنیای‌اقتصاد: پژوهشکده پولی و بانکی در گزارشی آثار تغییرات نرخ‌های اسمی در عدم‌تعادل‌‌‌‌‌‌‌های بازار ارز در اقتصاد ایران را منتشر کرد. «دنیای‌اقتصاد» طی روزهای آینده به شرح کامل این گزارش خواهد پرداخت.
  • انتقاد یک فعال اصولگرا از عملکرد دولت رئیسی/ از وعده مسکن خبری نیست!

    نامه نیوز: یک فعال سیاسی اصولگرا گفت: دولت سیزدهم قریب یک سوم عمر خود را پشت سر گذاشت و هم اکنون باید یک میلیون و ۴ هزار واحد مسکونی آماده عرضه به مردم باشند اما هیچ خبری نیست.
  • لزوم پیشگیری از فساد

    دنیای‌اقتصاد: رئیس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران می‌‌‌گوید، بهترین و کم‌هزینه‌‌‌ترین اقدام برای مبارزه با فساد، پیشگیری از آن و از بین بردن بسترهای فساد در اقتصاد کشور است.به گزارش «ایسنا»، حسن فروزان‌فرد اظهار کرد: این درست است که بخش مهمی از اقتصاد ایران به‌طور مستقیم در اختیار دولت است یا توسط بخش‌‌‌های شبه‌دولتی و خصولتی اداره می‌شود اما باید توجه کرد که سهم بخش خصوصی از اقتصاد روزانه و فعالیت در صنف‌‌‌ها و بخش مهمی از نیروی کار فعال در اقتصاد ایران، بسیار گسترده است و…
  • قفل بورسی تامین مالی

    دنیای‌اقتصاد- هانا پاکمند: بحران دسترسی صنایع به منابع مالی هر روز ابعاد تازه‌ای به خود می‌گیرد و ابهام در فضای اقتصاد کلان بر پیچیدگی این بحران افزوده است. در وضعیتی که تحریم و کژکاری‌های داخلی فضای سختی را برای حل مسائل تولید پدید آورده، بسته بودن دست شبکه بانکی برای اعطای تسهیلات به بنگاه‌های صنعتی راه‌حل تامین منابع مالی از بازار سهام را به گزینه‌ای معقول تبدیل کرده است. تامین مالی بورسی اما پشت دیوار سیاستگذاری قفل شده است. در دنیای امروز، تامین مالی بورسی سهمی مساوی با تامین مالی بانکی و گاه حتی وزنی بیشتر دارد.…
  • سهم بورس از تامین مالی صنایع

    محمدفاضل نوربخش: از نگرانی‌‌های بنگاه‌های اقتصادی در این روزهای اقتصاد ایران، مقوله تامین منابع مطلوب مالی آن هم به‌صورت مستمر و کارآمد است. ابزارهای تامین مالی در سال‌های اخیر رشد و توسعه روز‌افزونی داشته‌‌اند. گسترش روز‌افزون ابزارها و روش‌های تامین مالی در دنیای مالی، بسیاری از مدیران مالی را با یک تصمیم بسیار مهم مواجه ساخته است. این دسته همواره با این سوال مواجه هستند که چه ابزار مالی می‌تواند در راستای رفع نیاز تامین مالی راهگشا باشد. بنگاه‌های اقتصادی برای انجام فعالیت‌‌های خود، نیازمند منابع متفاوتی…
  • سخنی با آنها که می‌پندارند با زمین‌خوردن دیجی‌کالا، آمازون به ایران می‌آید

    برخی تلاش می‌کنند کارآفرین ایرانی شرمنده باشد که کار می‌کند؛ واقعاً چرا کسی که در ایران امروز کسب‌وکار دارد باید شرمنده باشد؟
  • تورم؛ مهم‌ترین اولویت

    رضا بخشی‌آنی
    در اقتصاد کلان، دوره بررسی متغیرها به سه دوره کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تفکیک می‌شود. در اقتصاد ایران، انباشت مسائل بلندمدت حل‌نشده مانند تورم مزمن، ناترازی نظام بانکی، ناترازی بودجه، کمبود منابع آبی، تحریم‌های اقتصادی و... در شکل‌گیری اعتراضات اخیر نقش کلیدی داشته است. اینکه جرقه اعتراضات چه بوده البته بحث دیگری است. مشابه اتفاقی که در بهار عربی رخ داد و از توقیف بساط محمد بوعزیزی، دست‌فروش کشور تونس در سال۲۰۱۱ شروع شد. اما جدای از عوامل بلندمدت یا میان‌مدت، برخی سیاست‌های کوتاه‌مدت در…
  • هشدار تورمی در اقتصاد ایران

    اقتصاد نیوز: روند تورم در آبان ماه امسال کاهشی شده است. شاخص قیمت مصرف کننده به نوعی علامتی از وضعیت قیمت ها در هر مقطع بوده که مقایسه روند آن در هر ماه نشان دهنده متغیر مهم اقتصادی یعنی تورم است.
  • سیاست‌های غلط اقتصادی؛ موتور محرک اعتراض

    سعید مشهوری/ تحلیلگر اقتصاد
    نابرابری در اقتصاد ایران به دلیل وقوع شوک‌‌‌های اقتصادی طی یک‌دهه اخیر تشدید شده است. در حوزه نابرابری درآمدی، براساس داده‌‌‌های مرکز آمار، در سال‌های آغازین دهه ۱۳۹۰ شمسی، نسبت درآمد ۱۰‌درصد ثروتمند جامعه به ۱۰‌درصد فقیر جامعه برابر با ۵/ ۱۰ بود که این نسبت در سال‌های انتهایی دهه ۱۳۹۰ به حدود ۱۴ افزایش یافت. بررسی‌‌‌های صورت‌‌‌گرفته در اقتصاد ایران، بر این نکته تاکید دارد که شدت نابرابری در ثروت بسیار بیشتر از نابرابری درآمدی است، به گونه‌‌‌ای که نسبت ثروت ۱۰‌درصد مرفه جامعه به ۱۰‌درصد فقیر…
  • هدایت اعتبار؛ بایدها و نبایدها

    ارشک مسائلی/ کارشناس اقتصادی
     مطالعات تجربی نشان می‌دهد که کیفیت تخصیص بهینه منابع مالی به مصارف موردنیاز می‌تواند بر متغیرهای کلان اقتصادی همچون تولید و تورم موثر باشد. این موضوع برای اقتصاد ایران با مشخصه‌های «تورم‌‌‌زایی ذاتی» از اهمیتی دوچندان برخوردار است؛ چرا که بانک‌ها در تمام دنیا به دنبال سوق‌‌‌دهی منابع به بخش‌‌‌های دارای سودآور اقتصادی (بعضا سوداگری) هستند که اغلب غیرمولد هستند. اینجاست که نقش نهادهای تسهیل‌‌‌گر مالی-اعتباری و بانک‌های مرکزی کشورهای دنیا در ایجاد سیاستگذاری و برنامه‌‌‌ریزی اقتصادی پررنگ خواهد بو…
  • تذکر آیت الله نوری همدانی به مسئولان؛ مشکلات اقتصادی مردم را حل کنید!

    پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی نوری همدانی: آیت الله العظمی نوری همدانی گفت: مردم در شرایط کنونی با گرانی و سختی معیشت روبرو هستند، امروز آنچه مهم است مردم هستند و باید مسئولان امر به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشند. باید شرایط اقتصادی مردم سر و سامان پیدا کند.
  • تغییر پارادایم تامین مالی

    دنیای‌اقتصاد: به‌دلیل بانک‌محور بودن نظام تامین مالی در ایران، بخش عمده‌ای از تامین تقاضای پولی از سوی بنگاه‌ها به‌صورت اخذ وام از شبکه بانکی است. با توجه به کمتر بودن نرخ‌های سود از نرخ تورم، تقاضای زیادی برای دریافت تسهیلات به وجود می‌آید. در نتیجه با توجه به صف زیاد متقاضیان تسهیلات، گسترش راهکارهای غیرپولی یک ضرورت برای اقتصاد است. پژوهشکده پولی و بانکی در یک نشست تخصصی با حضور کارشناسان، راهکارهای تغییر مسیر از تامین مالی سنتی به تامین مالی نوین را ارائه کرد. به گفته کارشناسان، یکی از راهکارهای جدید،…
  • آقای رئیسی! این «راه ترکستان» را احمدی نژاد هم رفت، شما نروید لطفا

    عصر ایران: عصر ایران نوشت، همان زمان‌ها که ریس جمهور وقت با لبانی خندان، می‌گفت« تحریم‌ها کاغذ پاره هستند» و حاضران هم برایش سوت و کف می‌زدند. همان روزها که بذر تحریم‌ها ریخته شد تا کمر اقتصاد ایران خرد شود.
  • آقای رئیسی! حال اقتصاد کشور خوب نیست /اقتصاددان‌ها برخط هستند!

    داوود سوری، اقتصاددان که اخیرا از زندان آزاد شد در یادداشتی در دنیای اقتصاد نوشت: مستند به توییت رئیس کل اسبق بانک مرکزی، حال اقتصاد کشور خوب نیست.
  • معمای بودجه و بورس

    هانا پاکمند: در حالی زمزمه‌‌‌‌‌های اعداد و اتفاقات مختلف بودجه به گوش می‌رسد که بازار سهام در طول سال‌های اخیر نشان داده است اثر‌‌‌‌‌پذیری زیادی از این مساله دارد. این بازار که به‌نوعی بازتاب‌دهنده تاثیرگذاری بسیاری از تصمیمات اقتصادی بر قیمت سهام شرکت‌ها و صنایع مختلف است، از آن جهت بودجه دولت را به‌عنوان عاملی مهم در تصمیمات خود لحاظ می‌کند که دولت به‌عنوان نهاد پرهزینه در اقتصاد ایران می‌‌‌‌تواند با افزایش یا کاهش دخل و خرج خود، اثر مهمی بر سودآوری شرکت‌های بورسی بگذارد.
  • ریشه‌های وابستگی اقتصاد ایران به نفت و مشکلات ناشی از آن

    ایسنا: عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی درخصوص وضعیت پیچیده دهه پیش‌رو هشدار داد و با بیان اینکه مسائل سنگین و پیچیده‌ای در پیش داریم، گفت: در این دهه ما با انباشت مسائل متعدد از جمله آب مواجه هستیم؛ احتمالا تحریم‌ها ادامه خواهد داشت، سرنوشت نفت مشخص نیست و با مباحث مربوط به جمعیت و نابرابری هم روبه‌رو هستیم. وحید شقاقی روز دوشنبه ۳۰آبان‌ماه در برنامه‌ای با عنوان بررسی تحولات اقتصادی ۵۰سال اخیر ایران که در دانشگاه خوارزمی برگزار شد با اشاره به معضل اساسی تورم در اقتصاد ایران گفت: بالاترین…
  • دو روی یک‌سکه

    دکتر سجاد برخورداری/ دانشیار اقتصاد دانشگاه تهران
    تورم از جمله پدیده‌‌‌های اقتصادی است که در هر اقتصادی به اشکال مختلف می‌‌‌تواند ظاهر شود. نگرش‌‌‌های مختلفی در خصوص تورم وجود دارد؛ اما همه اقتصاددانان بر این عقیده هستند که تورم افزایش پیوسته قیمت‌هاست. بر این اساس، افزایش پیوسته قیمت‌ها می‌تواند به تورم در هر اقتصادی منجر شود. این پدیده در اقتصاد ایران نیز همواره وجود داشته و تنها تفاوت آن در دهه‌‌‌های مختلف، شدت آن بوده است، به‌گونه‌‌‌ای که در برخی از سال‌های محدود، تورم تک‌رقمی در اقتصاد ایران تجربه شده و در اکثر سال‌ها، تورم در اقتصاد…
  • هشدار جدی به دولت رئیسی /مسئول نابلد را برکنار کنید، مفسدان را به اشد مجازات برسانید

    ​روزنامه خراسان نوشت: کیست که نداند بخش قابل توجهی از مردم تحت فشارهای سخت اقتصادی و تنگنای معیشتی هستند. قیمت مسکن ناباورانه طی فقط چند سال ۱۰ برابر شده و نه تنها خانه دار شدن برای بسیاری به رویا تبدیل شده بلکه حتی پیداکردن سرپناهی اجاره ای با این اجاره های کمرشکن نیز برای برخی آرزو شده است.
  • ۱۳ راه نجات صادرات خرما

    دنیای اقتصاد: یک پژوهش به بررسی چالش‌های زنجیره ارزش خرما در ایران پرداخته است. مطابق آمار ارائه‌شده از سوی فائو در سال ۲۰۲۰، ایران با تولید معادل ۳/ ۱میلیون تن خرما، سومین تولید‌کننده بزرگ جهان است. در شرایطی که اقتصاد ایران با تحریم دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، زنجیره ارزش خرما به دلایل مختلفی مانند ارز‌آوری از اهمیت بالایی برخوردار است.
  • نوشداروی اقتصاد برای ایران

    مجتبی راعی /دانش‏‏‌آموخته اقتصاد و پژوهشگر توسعه صنعتی
    هرگونه تحلیل از وضعیت صنعت در ایران را باید با لحاظ بنیان‌‌‌های نظری تولید صنعتی ارائه کرد؛ آنجا که این بنیان‌‌‌ها نباشند، طبیعی است که تولید هم پا نمی‌گیرد. مطالعات اقتصادی از دهه‌‌‌ها پیش نوشداروی بی‌‌‌مانندی برای تولید دارد که این‌روزها به‌شدت به درد اقتصاد ایران می‌‌‌خورد. علم اقتصاد سال‌هاست روی این محور و موضوع تاکید دارد که بدون توجه به قیمت، تولید مقوله‌‌‌ای بی‌‌‌معنی است.
  • اقتصاد دیجیتال در تنگنا

    مسعود خوانساری*
    یکی از چالش‌‌های بزرگ اقتصاد ایران بی‌‌ثباتی، بلاتکلیفی و گرفتن تصمیمات خلق‌‌الساعه است که عملا هرگونه برنامه‌‌ریزی کوتاه‌‌مدت، میان‌‌مدت و بلندمدت را برای مردم و فعالان اقتصادی و کسب‌وکارهای خرد و کلان ناممکن می‌‌کند. نمونه بارز این بی‌‌ثباتی و بلاتکیفی را می‌‌توان درخصوص پیوستن کشور به FATF یا مذاکرات هسته‌‌ای که بیش از ۲۰سال از شروع آن می‌‌گذرد و همچنان ادامه دارد، دید؛ موضوعاتی که باعث شده است سال به سال شاهد افزایش فرار سرمایه از کشور و کاهش سرمایه‌‌گذاری خارجی باشیم، تا جایی که طبق آخرین…
  • ریشه‌‏های نارضایتی

    دکتر موسی غنی‏‏‌نژاد
    بررسی داده‌های اقتصادی کشور ما نشان می‌دهد از آغاز انقلاب اسلامی تاکنون، اقتصاد ایران در مجموع، با نوساناتی در برخی مقاطع زمانی، به‌طور میانگین و در درازمدت عملکرد قابل قبولی نداشته است. به سخن دیگر، کشور ما با وجود برخورداری از منابع عظیم اقتصادی، از نیروی انسانی گرفته تا نفت و گاز و دیگر منابع طبیعی، در رقم زدن رشد پایدار ناموفق بوده و سطح رفاه ایرانیان متناسب با این منابع و توانایی‌‌های بالقوه بهبود نیافته است. از این واقعیت به‌طور منطقی می‌توان نتیجه گرفت عملکرد ضعیف اقتصاد ایران ریشه در…
بیشتر