اقتصاد ایران

اگر بخواهیم تعریفی از «نقدینگی » و «نقش پول در نقدینگی» داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم به‌طور کلی نقدینگی دارای دو جزء پول و شبه‌پول است. پول شامل اسکناس، مسکوکات و سپرده دیداری و شبه‌پول شامل سپرده‌های مدت‌دار می‌شود. اگر سوال شود که کدام جزء برای رشد اقتصادی مهم است طبیعی است که بگوییم شبه‌پول مهم‌تر است؛ چون بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات می‌توانند روی شبه‌پول برنامه‌ریزی کنند؛ به‌خصوص در اقتصاد ایران که بانک‌محور است. البته بگذریم که در برخی موارد انحرافات بنیادی در پرداخت تسهیلات برای بخش…

دنیای‌اقتصاد: رئیس اتاق تبریز معتقد است: بخش‌خصوصی می‌تواند نجات‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهنده اقتصاد ایران باشد؛ مشروط بر اینکه به فعالان این بخش که در حال تلاش برای بهبود وضعیت هستند، اعتماد شود. نشست بررسی «چالش‌های بنگاه‌های اقتصادی ایران طی یک سال‌آینده» با حضور حسین عبده‌تبریزی، کارشناس اقتصادی در اتاق تبریز برگزار شد. رئیس اتاق تبریز در این نشست گفت: یک دیالوگ مشترک بین دولت و بخش‌خصوصی موردنیاز است و در صورت عدم‌ایجاد این گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگوی دوسویه، شاهد استمرار وضعیت نامطلوب کنونی اقتصاد خواهیم بود. یونس ژائله با…

اینکه از دید فردی که بر سکوی مسوولیت نشسته، تصمیمی قابل‌دفاع است و از دید فردی که بیرون از گود است قابل‌دفاع نیست، در روان‌شناسی اجتماعی موضوعی سابقه‌‌‌دار است که در آن گفته می‌شود نه‌تنها در عرصه سیاستگذاری، بلکه در عرصه زندگی شخصی نیز چون نسبت به محدودیت‌های بیرونی خودمان آگاهی کامل داریم، ولی دیگران معمولا آگاهی خوبی ندارند، تصمیمات ما از دید آنها غیربهینه و حتی گاه اشتباه به نظر می‌‌‌رسد.

دنیای اقتصاد: رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در انتقاد به سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز، با انتشار متنی، ۱۰توصیه مهم برای مدیریت بازار ارز را ارائه کرد. به گفته بابک نگاهداری، بانک مرکزی به‌جای تثبیت نرخ اسمی ارز، باید اقدام به تثبیت نرخ حقیقی ارز کند تا با این اقدام از تعدد نرخ‌های رسمی، توزیع رانت، ایجاد بستر فساد و انفعال در مدیریت قیمت در بازار غیررسمی جلوگیری کند.

صنعت فرانچایز سهم مهمی از اقتصاد دنیا را به‌خصوص در مبحث «اقتصاد اشتغال‌زای پایدار» در اختیار دارد؛ سهم ۳ تا ۵ درصدی از GDP در اقتصادهای توسعه‌یافته. این در شرایطی است که جامعه اقتصادی و عمومی ایران با ابزار فرانچایز چندان آشنا نیست که می‌توان به بسته بودن اقتصاد ایران از یکسو و سنتی بودن بسیاری از روش‌های بازاریابی و فروش از سوی دیگر به عنوان دو دلیل ناآشنایی عموم با صنعت فرانچایز اشاره کرد.

دنیای‌اقتصاد: در هفته‌‌های اخیر زمزمه‌‌های زیادی از عدم‌تمایل بانک‌ها به پرداخت تسهیلات به خصوص تسهیلات تکلیفی شنیده می‌شود. از مهم‌ترین این موضوعات، گزارش‌‌های مردمی متعدد از مشکلات مختلف در دریافت تسهیلات است. این موضوع نشان از آن دارد که بانک‌ها در حوزه تامین نقدینگی برای این دسته از امور با مشکلاتی مواجه شده‌‌اند. این درحالی است که اقتصاد ایران به تامین منابع مالی از بانک‌ها به شدت وابسته بوده و در شرایط تورمی حال حاضر، کاهش تسهیلات از سوی بانک‌ها می‌تواند به رکود فضای کسب و کار دامن زده و شرایط رکود…

کشور ایران طی سالیان گذشته در تقسیم‌بندی بانک جهانی، در بین کشورهای مختلف دنیا در گروه کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط قرار داشته است. وجود منابع سرشار نفتی و به‌خصوص افزایش قیمت نفت از سال ۱۳۸۴ به بعد باعث شده بود ایران به لحاظ درآمد سرانه بالاتر از بسیاری از کشورها قرار گیرد. همچنین رشد بخش صنعت که یادگاری از دهه‌ ۴۰ اقتصاد ایران بود، ایران را از کشورهای نفتی منطقه نیز تمایز کرده بود. مجموع این موارد باعث شده بود ایران روند کاهشی در نرخ فقر را طی کرده و هر سال درصدی از جمعیت کشور به واسطه…

مکس سیگل کارشناس سیاست خارجی در توییتی نوشت: هواداران فشار حداکثری برجام را هدیه‌ای به جمهوری اسلامی می‌دانند، اما هرگز به این فکر نمی‌کنند که چرا تهران وضعیت فعلی را به بازگشت به برجام ترجیح می‌دهد. زیرا لغو تحریم‌ها به تلاش‏‌ها برای مصون‏‌سازی اقتصاد ایران در برابر فشارهای غرب آسیب می‏‌زند.

اقتصاد نیوز: اولین هفته زمستانی بازارهای مالی در سال جاری سپری شد. در این بازارها نرخ های سود عوامل مهم شناخته شده که می توانند علامتی از رکود یا تورم و حتی شاخص های پیشنگر در اقتصاد ایران باشند. متغیرهایی که در بازارها از درجه اهمیت بالایی برخوردار هستند. در همین رابطه در هفته اخیر، بازار اولیه باز هم به رکود خود برگشت.

ایرنا: صندوق بین‌المللی پول با ترسیم چشم‌انداز مثبت از اقتصاد کشورمان در سال۲۰۲۳ پیش‌بینی کرد ۱۰شاخص کلان اقتصاد ایران در این سال با رشد و بهبود نسبت به سال قبل از آن مواجه شود. صندوق بین‌المللی پول سال۲۰۲۳ را سالی همراه با رشد و رونق برای اقتصاد پیش‌بینی کرده است. این نهاد بین‌المللی انتظار دارد بسیاری از شاخص‌های کلان اقتصاد ایران در این سال وضعیت رو به جلویی داشته باشند.

نرخ‌های تورم‌‌‌ بالا به همراه رشد دورقمی پایه پولی و نقدینگی همواره از مولفه‌‌‌های ثابت اقتصاد ایران طی پنج‌دهه گذشته بوده‌اند؛ اما رکوردزنی مداوم سطوح قیمت‌ها، شوک‌‌‌های پیاپی ارزی و در نهایت، گسترش تنگدستی عمومی در دهه گذشته، اقتصاد ایران را با خطر ‌‌‌فرو‌‌‌پاشیدگی مواجه کرده‌اند. از منظر اقتصاد کلان، فهم رابطه تحریم‌‌‌های اقتصادی و کسری بودجه دولت با نرخ‌های تورم فزاینده، امری دشوار نیست. علاوه بر این، تاثیر نااطمینانی‌‌‌های اقتصادی-اجتماعی و ناپایداری سیاسی بر افزایش تقاضا برای ارزهای…

اکوایران: مشکلات اقتصادی ایران محدود به یک زمینه و حوزه نمی‌شود و انواع و اقسام مشکلات، همزیستی مسالمت‌آمیزی در اقتصاد ایران دارند.

دنیای‌اقتصاد: چهارضلعی ناکامی در تجارت کشور چیست؟ آمارهای رسمی می‌گویند که بیش از نیمی از صادرات ایران، کالاهایی هستند که نیاز به فناوری و پیچیدگی‌های صنعتی نداشته و ساده‌اند. از سوی دیگر هم کالاهای برخوردار از فناوری بالا کمترین سهم از صادرات کالاهای کشور را به خود اختصاص داده‌اند. این مساله آنجایی حائزاهمیت می‌شود که بدانیم تشدید شکاف فناوری میان صنایع ایران با جهان می‌تواند نقش اقتصاد کشور در اقتصاد جهان را کمرنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر کند. همین امر هم موجب خواهد شد که رفاه و درآمد ملی کشور، بیش از پیش…

دنیای‌اقتصاد: بازوی پژوهشی اتاق بازرگانی ایران، در گزارشی به بررسی هفتمین سند توسعه ایران پرداخته است و با بررسی صورت‌های مالی دولت نشان می‌دهد عدم تحقق اهداف برنامه‌های توسعه، به هیچ عنوان به‌دلیل فقدان منابع نیست، بلکه به مصرف نادرست منابع برمی‌گردد. همچنین این عدم توفیق دلایل دیگری نیز دارد؛ از جمله تعدد اهداف برنامه، تعیین اهداف غیرواقع‌بینانه، ناآگاهی سیاستگذار و نیز تاثیرگذاری گروه‌های ذی‌نفع غیرمولد در سیاستگذاری‌ها. در مجموع این موارد همواره به تدوین برنامه‌ای آشفته و حاوی آدرس‌های اشتباه به فعال…

سلطه مالی (Fiscal Dominance) به‌طور معمول به وضعیتی اشاره دارد که نیاز مالی دولت با انتشار پول تامین شود و در نتیجه سیاست پولی تحت سلطه سیاست مالی دولت و تامین نیاز مالی دولت قرار می‌گیرد. بسیاری از ما اقتصادخوانده‌های ایران برای تحلیل تورم‌های بالا و ماندگار در اقتصاد ایران، انگشت اتهام را به سوی کسری بودجه دولت و سلطه مالی نشانه می‌رویم که البته اتهام درستی است. اما به نظر می‌رسد مفهوم محدود سلطه مالی قادر به توصیف وضعیت ایران نیست و لازم است مفهوم گسترده‌تری از سلطه مالی را برای فهم تورم…

دنیای‌اقتصاد: رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و سوئیس می‌گوید؛ با توجه به نقش مهم آلمان در اقتصاد اروپا تصمیم این دولت برای توقف توسعه همکاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با ایران می‌تواند برای اقتصاد ما نتایجی داشته باشد. به گزارش «ایسنا» شریف نظام‌مافی اظهار کرد: بررسی عملکرد تجاری ایران و اروپا در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که آلمان همواره به‌عنوان شریک اصلی اروپایی اقتصاد ایران مطرح بوده و در سال‌های گذشته چه در حوزه سرمایه‌گذاری و چه در صادرات کالا نقشی مهم در این عرصه ایفا کرده‌است.

بدون‌شک تورم بزرگ‌ترین چالش ماه‌های آینده اقتصاد ایران خواهد بود و کوچک‌ترین اشتباه دولت می‌تواند باعث شود که تورم با جهشی عجیب مواجه‌شده و علاوه‌بر دامن‌زدن به مشکلات معیشتی، تبعات اجتماعی- اعتراضی گسترده‌‌‌‌‌‌ای را هم به‌همراه داشته باشد. در حال‌حاضر اقتصاد به پاشنه آشیل کشور بدل شده و در این بین، کنترل تورم را باید کلیدی‌‌‌‌‌‌ترین موضوع در سامان‌دادن به وضعیت اقتصادی مردم در کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت و میان‌مدت دانست زیرا ارتباط مستقیمی با زندگی و معیشت مردم دارد. در علم مهندسی مواد و فلزات، اصطلاحی…

بسیار شنیده و خوانده‌‌‌ایم که بانک‌های مرکزی در مواجهه با شوک‌‌‌های تورمی و تورم بالا، به‌عنوان سیاستی پیشگیرانه یا برای علاج تورم جاری، نرخ‌های بهره را افزایش می‌دهند. اینکه چرا و چگونه افزایش نرخ‌های بهره باعث کاهش نرخ تورم می‌شود، بحث تحلیلی و نظری است که قدمتی دیرینه (شاید بیش از ۱۰۰سال) دارد و در مباحث اقتصاد پولی به تفصیل در مورد آن گفت‌وگو شده است.

دنیای‌اقتصاد: پس از مرکز آمار، بانک مرکزی گزارش خود از رشد اقتصادی در ۶ماه ابتدایی سال۱۴۰۱ را منتشر کرد. بر این اساس رشد اقتصادی فصل تابستان در مقایسه با فصل بهار شاهد افزایش بوده و از سطح ۳/ ۲درصدی به ۶/ ۳درصد رسیده است. این در حالی است که در گزارش مرکز آمار نرخ رشد اقتصادی تابستان نسبت به رشد اقتصادی بهار کاهش نشان می‌دهد.

خبر آنلاین: علی قنبری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس که خود سابقه نمایندگی مجلس را دارد، گفت: دولت متاسفانه حتی به صورت شکلی رعایت قانون را در نظر قرار نمی‌دهد. ۱۶ ماه از آغاز به کار دولت می‌گذرد اما می‌بینیم که متاسفانه هیچ تصمیمی در این زمینه گرفته نشده است و هنوز برنامه هفتم مرحله تدوین را پشت سر می‌گذارد.

در سال‌های اخیر وضعیت خاص اقتصاد سیاسی هر کشور در کانون توجه اقتصاددانان سیاسی قرار گرفته است. مطالعات نشان می‌دهند که رابطه توزیع قدرت و توزیع منابع در جهت‌دهی روند اقتصادی کشورها به سوی توسعه صنعتی نقش قابل توجهی دارد.

 دنیای‌اقتصاد: بررسی‌های یک پژوهش نشان می‌دهد عضویت در گروه بریکس در شرایط خاصی می‌تواند برای اقتصاد ایران مفید باشد. هدف از تشکیل این گروه «به رسمیت شناختن سیستم‌های چندجانبه تجاری و مالی اقتصاد جهانی» و رشد متوازن و توسعه همه‌جانبه و فراگیر است. پیوستن به گروه بریکس، این رهاورد را برای اقتصاد ایران خواهد داشت که از سیاست‌های تنظیم بازار سنتی خود فاصله گرفته و به جای مداخله قیمتی یا ایجاد ممنوعیت‌ها و مجوزهای بی‌ثبات کننده بازار، محورها و دستورالعمل‌های بریکس را دستور کار خود قرار دهد.

تهدید و فرصت همزاد ازلی یکدیگرند، بدون وجود یکی، حدوث دیگری ممتنع به نظر می‌رسد، در اینکه کشور تحت یکی از شدیدترین نظام‌های تحریم قرارگرفته و این بار بند غروب نزدیک‌تر از گذشته برای اقتصاد ایران خودنمایی می‌کند، واقعیتی است که انکار آن کمکی به فعالان اقتصادی، دولت، تصمیم گیران و تصمیم‌سازان نمی‌کند. امروز اگر کشور با چالش‌های اساسی برای صدور نفت خود و مبادلات مالی روبروست و بی‌شک فشارها و تضییقات بسیاری را تحمل می‌کند، به همان اندازه هم فرصت‌ در برابر خود دارد، فرصت‌هایی که به‌مثابه عدو شود…

دلار به عنوان یکی از حساس‌‌ترین عوامل تاثیرگذار در اقتصاد ایران به سقف جدید قیمتی خود رسید و مجدد با یک افت قیمت روبه‌رو بود و به دنبال آن در معاملات مسکن نیز شاهد کاهش تعداد معاملات و سردرگمی هستیم. در حالی که بسیاری آرزوی خانه‌‌دار شدن را در سر ‌‌می‌‌پرورانند و قیمت دلار به‌عنوان یکی از عواملی که باعث افزایش ‌‌هزینه‌ها و همچنین تغییر درصد نسبت هزینه‌ها در سبد مصرفی خانوار می‌شود، بسیاری از فعالان حوزه مسکن به دنبال گران شدن مسکن هستند تا از اختلاف قیمت تمام‌شده و قیمت فروش سود قابل توجهی را…

دنیای اقتصاد: در شرایطی که برخی تصمیمات سیاستگذار و بعضا مصوبات مجلس در بازار خودرو ایجاد رانت کرده است، این تصمیمات به اشتباه، در جهت تسهیل و حذف رانت در بازار عنوان می‌شود. خطای سیاستگذار در اصرار به قیمت‌گذاری محصولات خودرویی، چگونگی فروش، واردات و همچنین تخصیص خودرو به عده‌ای خاص موتور رانت‌زایی را روشن نگه داشته است.

روزنامه آرمان ملی روز پنج‌شنبه خانه‌تکانی در دولت را مورد بررسی قرار داده است. در بخشی از این مطلب آمده است: «حدود ۱۶ ماه از استقرار دولت سیزدهم می‌گذرد اما آن‌طور که انتظار می‌رفت شرایط اقتصاد ایران بهتر شود محقق نشد و تیم اقتصادی دولت نه تنها تصمیمات اثرگذارتری برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور نگرفتند، بلکه عملا با جهش روزهای اخیر نرخ ارز و طلا تلنگری جدی بود تا این نکته را ثابت کند که زمان به سرعت می‌گذرد و حرکت بر مسیر روزمرگی و تکیه بر اقدامات کوچک و کم‌اثر پاسخگوی وضعیت فعلی اقتصادی نیست.»

دنیای اقتصاد: چرا با وجود رشد بالای ۳۰درصد نقدینگی در سطح کلان اقتصاد، در بخش خرد، بنگاه‌ها با کمبود منابع مواجه هستند؟ پاسخ به خنثایی پول برمی‌گردد. انبساط پولی در نهایت تنها به تورم دامن می‌زند و بر بخش واقعی اقتصاد اثری ندارد؛ گزاره‌ای نظری که در اقتصاد ایران به عینه شاهدش هستیم. اما یکی از عوامل رشد بالای کل‌های پولی، نرخ بهره حقیقی منفی است. نرخی که باعث می‌شود تولیدکنندگان واقعی در رسیدن به منابع در محاصره کسانی باشند که به اسم تولید به دنبال اخذ وام هستند. به‌علاوه این نرخ با دامن زدن به تورم بیشتر،…

محمدحسین شاوردی- هانا پاکمند: این‌روزها چالشی سراسر اقتصاد ایران را در برگرفته که مسبب عمده آن تورم است. کمبود منابع و دسترسی سخت به نهاده‌‌‌های تولید از مواد اولیه و نیروی کار تا منابع مالی و اعتبار بانکی همه در نتیجه تورم و سیاست‌‌‌هایی که محرک این معضل اقتصادی است، رخ داده و فضا را برای فعالیت اقتصادی به‌شدت سخت کرده است.