اقتصاد ایران

محمد جندقی: سال‌هاست، اقتصاد ایران، نه از تورم دورقمی، بلکه از تورم لجام‌گسیخته رنج می‌‌‌برد؛ دهه ۹۰ هم یکی از همین دوره‌هاست. از زمانی هم که پای مناظره‌‌‌ به‌عنوان ابزار تبلیغاتی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری به صدا و سیما باز شد، همواره «کنترل تورم» از وعده‌‌‌های غالب کاندیداها بوده است که انتخابات اخیر هم از این رویه مستثنی نبود. عباراتی همچون «بانیان وضع موجود» از کلیدواژه‌‌‌های پرشمار انتخابات بود که همچنان در ادبیات سیاسی کشور به آن استناد می‌شود.

قیمت، یکی از مهم‌ترین ارکان بازار است که تاثیر زیادی بر رفتار انتخابی مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان دارد. قیمت‌ها نه‌تنها با انتقال اطلاعات مهم در مورد کمیابی منابع بر بهینه‌‌‌یابی کنشگران اقتصادی و تخصیص منابع تاثیر می‌‌‌گذارند، بلکه دارای آثار توزیعی هستند. قیمت‌ها هماهنگ‌‌‌کننده فعالیت مبادله‌‌‌ای میلیون‌‌‌ها کنشگر اقتصادی در بازار هستند. به این ترتیب، هرگونه اخلال در نظام قیمت‌ها در بازار آثار جدی و قابل تامل تخصیصی و توزیعی به همراه خواهد داشت. از آموزه‌‌‌های اقتصاد خرد می‌‌‌دانیم که هر نوع…

اخیرا یکی از فعالان نزدیک به دولت در نوشته‌‌ای ادعا کرده که چون نسبت نقدینگی به تولید در اقتصاد ایران کمتر از دیگر کشورهای پیشرفته است، هنوز مجال زیادی برای رشد نقدینگی در اقتصاد ایران وجود دارد و نباید نسبت به رشد نقدینگی حساس بود.

دنیای‌اقتصاد: بررسی آمارهای مرتبط با شاخص تولید صنعتی در آخرین‌ماه سال‌۱۴۰۰ حاوی پنج‌نکته مهم است؛ نخست اینکه برای ششمین‌ماه متوالی در سطح منفی گزارش شد، به‌نحوی‌که با ثبت رقم منفی ۴/ ۱‌درصد کمترین رشد در سال‌۱۴۰۰ محسوب می‌شود. همچنین این کاهش از اردیبهشت سال‌۹۹ بی‌سابقه بوده است.

دنیای‌اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: صندوق بین‌المللی پول گزارش جدید خود از «چشم‌‌‌انداز اقتصاد جهان در ۲۰۲۲» را منتشر کرد. در این گزارش که تحت‌تاثیر بحران اوکراین به بررسی آینده اقتصاد جهان پرداخته، نوشته شده: جنگ در اوکراین، یک بحران پرهزینه انسانی را رقم زده که نیازمند یک راه‌حل صلح‌‌‌طلبانه است. از سوی دیگر خسارات اقتصادی این درگیری اثر قابل‌توجهی بر رشد اقتصاد جهان در ۲۰۲۲ خواهد گذاشت و بر نرخ تورم خواهد افزود. قیمت سوخت و مواد غذایی به سرعت افزایش یافته و افراد آسیب‌‌‌پذیر در اقتصادهای کم‌درآمد شدیدترین ضربه را خواهند دید. …

مهدی کرباسیان، از معاونان پیشین وزارت اقتصاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) به‌واسطه داشتن مسوولیت‌‌‌های خطیر در اقتصاد، گنجینه‌‌‌ای از ناگفته‌‌‌ها دارد. وی در گفت‌‌‌وگویی به کژکارکردهای اقتصاد دستوری در اقتصاد ایران اشاره می‌کند.

دنياي اقتصاد: بیش از یک سال از توافق آمریکا و ایران برای آغاز مذاکرات درباره بازگشت متقابل به برجام می‌‌گذرد. این توافق که محصول حدود سه سال مذاکره بین واشنگتن و تهران در دوران دولت اوباما بود یک پیشنهاد مستقیم در خود داشت: «‌در ازای محدود شدن فعالیت‌‌های غنی‌سازی ایران، ارسال ۹۷ درصد از ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به خارج از کشور و اجازه دادن به نظارت بین‌المللی بی‌‌سابقه بر برنامه هسته‌‌ای ایران از سوی آن کشور، ایالات متحده تحریم‌های بانکی، مالی و انرژی را از اقتصاد ایران حذف خواهد کرد.»

دنیای‌اقتصاد: بحث نقدینگی در اقتصاد ایران به یک معما تبدیل شده است؛ درحالی‌که رشد بالای نقدینگی در کشور ناشی از رشد پایه پولی و اعتبارات بانک‌ها، منجر به استمرار تورم بالا در کشور شده است، از سوی دیگر، بخش تولیدی نیز یکی از اصلی‌ترین مشکلات خود را کمبود نقدینگی و دسترسی سخت و محدود به اعتبارات بانک‌ها عنوان می‌کند. در این وضعیت، شرایط حاکم بر اقتصاد ایران نیز باعث جذاب‌تر شدن فعالیت سفته‌بازی نسبت به فعالیت‌های مولد شده است. حال سوالی که مطرح است این است که آیا می‌توان نقدینگی را در راستای رسیدن به اهداف…

پگاه آفرین‌زاد: سرمایه گذاری‌های سنگین و بلااستفاده یا غیر اقتصادی متاسفانه با اقتصاد ایران عجین شده است. برخی از این سرمایه‌گذاری‌ها با ایده‌های اولیه مناسب انجام شده‌اند، اما در ادامه با ناهماهنگی‌های بین دستگاه‌ها یا بلااستفاده شده یا به ظرفیت لازم نرسیده‌اند. یکی از این موارد، سرمایه‌گذاری بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومانی روی احداث نمایشگاه شهرآفتاب است.چنانکه در گزارش روز گذشته «دنیای اقتصاد» نیز اشاره شد برخی مسائل سبب شده تا امسال نیز نمایشگاه پر مخاطب کتاب تهران در این نمایشگاه برگزار نشده و «مصلای…

د‌نیای‌اقتصاد‌: بانک صنعت و معد‌‌ن از طرح‌های د‌انش بنیان و همراستا با اهد‌اف توسعه‌ای کشور حمایت می‌کند‌. مد‌یر امور ارزیابی طرح‌ها و اعتبارات بانک صنعت و معد‌ن ضمن اعلام این مطلب، د‌ر تشریح طرح‌های فاقد‌ اولویت سرمایه‌گذاری از نگاه بانک صنعت و معد‌ن گفت: انجام سرمایه‌گذاری‌های موازی د‌ر بخش صنعت و معد‌ن بد‌ون توجه به شناخت ماهیت و ابعاد‌ بازار هد‌ف و پیروی از الگوی ناکارآمد‌ آزمون - خطا، یکی از عارضه‌های مزمن اقتصاد‌ ایران د‌ر سال‌های گذشته به شمار می‌رود‌ که سبب می‌شود‌ به جای هد‌ایت منابع و تخصیص بهینه آن…

فارس: وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره نتایج اقدام این وزارتخانه برای افشای اسامی ابربدهکاران بانکی گفت: تعدادی از این بدهکاران بزرگ برای پرداخت بدهی‌‌‌شان به بانک‌ها و خروج از لیست بدهکاران مراجعه کرده‌‌‌اند. احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی با اعلام این خبر اظهار کرد: مساله افشای ابربدهکاران بانکی کشور که سال‌ها در اقتصاد ایران تنها حرفش زده می‌‌‌شد، هفته گذشته با فشار وزارت اقتصاد در بانک‌های دولتی انجام شد.

تحولات در قلمرو فعالیت‌های تجاری و اقتصادی در دهه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اخیر با چنان سرعتی رخ داده که بسیاری از فعالیت‌های نهادهایی که در ساختار داخلی اقتصاد ایران از آنها با عنوان موسسات عمومی یا غیرانتفاعی یاد می‌شود، تبدیل به منابعی جهت تولید ثروت یا ایجاد زنجیره‌ارزش در فعالیت‌های تجاری سایر اشخاص حقوقی شده است.

دنیای‌اقتصاد- شادی آذری: بانک جهانی پیش‌بینی خود را درخصوص رشد اقتصادی و تورم ایران در ۲۰۲۲ تغییر داد. بر اساس گزارش جدید بانک جهانی، رشد اقتصادی در سال جاری میلادی به رقم ۷/ ۳درصد خواهد رسید که نسبت به پیش‌بینی قبلی این نهاد به میزان ۳/ ۱واحد درصد بیشتر است. گزارش بانک جهانی، بهبود وضعیت تولید در بخش خدمات و نفت را عامل اصلی افزایش رشد عنوان کرده است. بر اساس گزارش جدید، نرخ تورم نیز در سال جاری میلادی به رقم ۶/ ۳۷درصد خواهد رسید که این رقم نیز نسبت به پیش‌بینی قبل ۱/ ۳واحد درصد کمتر است.

دنیای‌اقتصاد: مهم‌ترین موانع در حوزه کسب‌‌‌‌‌‌‌‌‌وکار کدام است؟ حسن فروزان‌‌‌‌‌‌‌‌‌فرد، نایب‌‌‌‌‌‌‌‌‌رئیس کمیسیون توسعه پایدار، محیط‌زیست و آب اتاق ایران می‌گوید: مانع اصلی حوزه کسب‌‌‌‌‌‌‌‌‌وکار، پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ناپذیری اقتصاد ایران است. وقتی محیط اقتصادی برای فعالان این حوزه غیرقابل‌‌‌‌‌‌‌‌‌ پیش‌بینی باشد، زمینه برای هر نوع اندیشه توسعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از بین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود و دیدگاه بلندمدت و اقتصاد بلندمدت به اقتصاد کوتاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدت و روزمره تبدیل می‌شود.

در بازار ما متهم اصلی ناکارآیی، بحث حجم مبناست. حجم مبنا یک مساله بدون پشتوانه مطالعاتی و غیرعلمی است و به دلیل وجود حجم مبنا ناکارآیی بازارسرمایه ما بالاست؛ بنابراین به نظر می‌رسد، با حذف حجم مبنا بازار می‌تواند به کارآیی بالاتری دست پیدا کند. همچنین بعد از حذف حجم مبنا در صورتی که مطالعات و تحقیق‌های آماری، کارآیی بازار را همچنان پایین یا کم نشان دهند، می‌توان در مورد اصلاح دامنه نوسان فکر کرد؛ اما به نظر من، پس از حذف حجم مبنا، کارآیی بازار به سطحی خواهد رسید که دامنه نوسان ۵درصدی بتواند…

سایت تحریریه: کسانی که به سیدابراهیم رئیسی می گویند ریشه گرانی کالاها به عاملی غیر از تورم باز می گردد، در روز روشن به رئیس دولت آدرس غلط می دهند.

بهرنگ کمالی، تحلیلگر اقتصاد: اکثر اقتصاددانان و فعالان بخش خصوصی عقیده دارند که ثبات در اقتصاد ایران می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصاد منجر شود. از دید مسوولان نیز ثبات در اقتصاد یکی از اهداف مهم است. متاسفانه برخلاف اشتراک لفظی، تعریف ثبات از دید این دو بخش با یکدیگر متفاوت است و راهکار هر یک نیز کاملا متفاوت از دیگری. از دید یک اقتصاددان ثبات به معنی نبود عدم‌قطعیت و پیش‌بینی‌‌‌پذیر بودن شرایط اقتصادی است که لازمه سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی کشور است. از دید مسوولان ثبات یعنی تغییر نکردن شرایط.

تولید، سطح رفاه جامعه را تعیین می‌‌کند. اما تولید ناخالص و مصرف سرانه مردم در ایران طی دهه۱۳۹۰ کاهش یافته است. برای بررسی علت این امر پیش از هر چیز می‌‌توان سراغ تشکیل سرمایه در اقتصاد ایران رفت. متاسفانه در دهه۱۳۹۰ آمار تشکیل سرمایه در ایران اوضاع مناسبی ندارد. تشکیل سرمایه به‌صورت ناخالص، یعنی استهلاک را از آن کسر نکنیم، ۵۲۴هزار میلیارد تومان به قیمت‌‌های ثابت در سال۱۳۹۰ بوده اما به ۲۶۱هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ کاهش پیدا کرده و نصف شده است. اگر اجزای آن را در نظر بگیریم تشکیل سرمایه در…

ایرنا: وزیر امور اقتصادی و دارایی از تهیه و ارسال برنامه کاهش اثر تحریم بر اقتصاد ایران برای نخستین بار در چهار سال گذشته به مجلس شورای اسلامی خبر داد. سید احسان خاندوزی در توییتی نوشت: «تلاش دیپلماسی برای رفع تحریم، به این معنا نیست که در اقتصاد نباید به فکر کاهش آسیب‌‌‌پذیری از تحریم باشیم.»

دنیای‌اقتصاد: سیاستگذار پولی روسیه، با بهره‌گیری از کدام سیاست اقتصادی، شوک واردشده به اقتصاد را مدیریت کرد؟ بانک مرکزی روسیه که پس از سقوط روبل نرخ بهره را دو برابر کرد و به ۲۰درصد رساند، حال با ایجاد ثبات نسبی، نرخ بهره را ۳ واحد درصد کاهش داد. سیاستگذاری علمی و متعارف پولی روسیه، در کوتاه‌مدت توانست باعث ایجاد ثبات شود؛ هرچند که تداوم جنگ و تشدید تحریم‌ها، در بلندمدت می‌تواند این ثبات را از بین ببرد. حرکت سیاستگذار پولی روسیه، می‌تواند برای اقتصاد ایران و ترکیه آموزنده باشد. دو سال پیش و در بهار ۹۹،…

در شرایطی اقتصاد ایران وارد دهه جدید می‌شود که در دهه ۹۰ شرایط ناگواری بر اقتصاد ایران حاکم شد به‌طوری که شاید بتوان با عنوان «دهه فرصت‌‌‌های از دست رفته» نام‌گذاری کرد. دو بار اعمال تحریم‌های شدید در سال‌های آغازین و پایانی این دهه در کنار تعمیق انباشت چالش‌های کلان اقتصادی موجب شد میانگین رشد اقتصادی و نرخ تورم کشور به ترتیب معادل صفر و ۲۴‌درصد شود و شرایط رکود تورمی بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای در کشور تجربه شد. میانگین رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص حدود منفی ۵‌درصد شد و برای اولین بار از تاریخ انتشار…

یکی از زمینه های فساد در اقتصاد ما عدم شفافیت است. گروه های ذینفع زیادی هستند که در مقابل شفافیت به شدت موضع دارند و اجازه نمی دهند فعالیت های آن ها برای دیگران و مخصوصا مراجع قانونی قابل شناسایی باشد.

قرارداد گمرکی ایران و روسیه در سال ۱۹۰۳م به دنبال اخذ وام‌‌های پیاپی از روسیه تزاری توسط مظفرالدین‌شاه منعقد شد؛ به این صورت که روس‌‌ها یکی از شرایط پرداخت قرضه دوم خود به ایران را عقد قرارداد گمرکی جدیدی بین دو کشور عنوان کردند. این قرارداد که در راستای سیاست سلطه‌‌جویانه استعمار اقتصادی روسیه تنظیم شد، سرنوشت اقتصادی ایران را به‌طور چشمگیری به آن دولت سپرد. درباره نقش قرارداد گمرکی در انحطاط صنایع و اقتصاد ایران آمده است:

فارس: یک نماینده مجلس گفت: بیکاری، معیشت ، سرخوردگی جوانان، رکود اقتصادی طولانی‌مدت و بحران منابع طبیعی، پنج چالش بزرگ اقتصاد ایران است که باید در تدوین برنامه هفتم توسعه مورد توجه ویژه قرار گیرد. این زخم ها اگر بهبود نیابد، مردم را نسبت به پیشرفت و احیای اقتصاد ایران، دلسرد و ناخشنود می‌کند.

ایرنا: محمدرضا پور‌ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از پیگیری برای حضور شرکت‌های دانش بنیان در بورس خبر داد و گفت: از ظرفیت کمیسیون برای تامین مالی آنها در بازار سرمایه استفاده می‌شود. به گفته وی، سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در نشست دیروز عصر کمیسیون اقتصادی گزارشی از وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه داد که براساس آن اکنون حدود ۶هزار و ۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان فعال در کشور وجود دارد که ارزش بازار آنها حدود ۴۰۰هزار میلیارد تومان است که این عدد نسبت به اندازه اقتصاد ایران…

دنیای‌اقتصاد: یک گزارش رسمی نشان می‌دهد بخش‌های مولد کشور با توجه به فشار عواملی چون تحریم، سیاستگذاری‌های خطا، کرونا و مسائل ساختاری اقتصاد ایران در دهه۹۰ با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده‌اند. بازوی پژوهشی سازمان برنامه و بودجه ضمن بررسی وضعیت بخش‌های تولیدی کشور، به تحلیل اثر بودجه۱۴۰۱ روی دو حوزه صنعت و معدن پرداخته و هشت مانع تولید در ۱۴۰۱را شناسایی کرده است.

محمد جندقی: بهبود شاخص‌‌‌های کلان اقتصادی، از جمله وعده‌‌‌های رئیس‌جمهور و تیم اقتصادی دولت سیزدهم، در ماه‌‌‌های سپری‌شده از فعالیت این دولت بوده است. در بین بهبود محیط کسب‌وکار، کاهش نرخ بیکاری و سایر شاخص‌‌‌ها، مشخصا کاهش نرخ تورم و افزایش نرخ رشد اقتصادی، شاه‌‌‌بیت این وعده‌‌‌ها بود.

پیش از نوروز ۱۴۰۱ برخی گفتند که اگر توافق وین حاصل شود، اقتصاد ایران رشد ۸درصدی را تجربه خواهد کرد و در صورت شکست مذاکرات وین، با تورم ۶۰ تا ۷۰درصدی روبه‌رو خواهد بود. پرواضح است که چنین اظهارنظرهایی هیجان‌زده و دور از واقعیت است. اصولا گره‌زدن یک شاخص اقتصاد کلان همچون نرخ رشد اقتصادی و تورم که مولفه‌های متعدد درونی دارد، به عامل بین‌المللی مانند مذاکرات، نشان‌دهنده سیاست‌زدگی غیرواقعی و مخرب است. پیش از این نیز در خصوص تاثیرات روانی انتظارات بر تورم بسیار گفته شده است.

اقتصاد نیوز: شاخص های عملکردی بازار سهام نشان می دهد که ارزش نمادهای دارای صف خرید، شکاف واضح و آشکاری نسبت به نمادهای دارای صف فروش دارد. این در حالی است که فروشندگان چندان در روز یکشنبه فعال ظاهر نشدند.

شرکت‌های دانش‌بنیان‌‌‌‌و فناور کشور در کنار سایر فعالان اقتصادی در سال‌های گذشته توانستند نقش بی‌‌‌‌بدیلی را در اقتصاد ایران ایفا کنند. این نقش در دوره تحریم با رفع برخی از نیازهای عمده تحت‌تحریم شرکت‌های بزرگ کشور، ایجاد اشتغال پایدار مستقیم و غیرمستقیم و منشعب شده و توسعه آثار مثبت اجتماعی دیگر نقش جدی‌‌‌‌تری به خود گرفت اما کماکان سهم اندک این بخش در اقتصاد ایران و توانایی اهرم کردن قابلیت‌‌‌‌های این الگوی توسعه بر عزت، اقتدار ملی و اشتغال پایدار در کنار آثار اقتصادی باعث شده است تا نقش…