مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی بررسی کرد
رونق صنایع بورسی با نوسانات ارزی
براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، طی بهمن‌ماه ۱۴۰۱، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۹/ ۲۱درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۳/ ۸درصدی مواجه شد. این گزارش تاکید دارد که شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی در آذرماه پس از ثبت بالاترین سطح در سال ۱۴۰۱، در دی‌ماه تحت‌تاثیر قطعی گاز صنایع رشد ماهانه منفی را تجربه کرد، اما در بهمن‌ماه تحت‌تاثیر رشد رشته فعالیت خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش ۹/ ۲۱ و ۶/ ۲۱درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۳/ ۸ و ۳/ ۹درصد مواجه شد. از آنجا که نرخ ارز در بهمن‌ماه روند صعودی به خود گرفته بود، افزایش نرخ ارز، بر قیمت فعالیتهای بورسی نیز اثر گذاشت. براین اساس، در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی پس از نوسانات نرخ ارز در ماههای اخیر رشد مثبت ۱/ ۴درصدی را ثبت کرد و به بالاترین نرخ رشد پس از خردادماه رسید. همچنین رشد نقطه به نقطه پس از گذشت ۱۰ماه صعودی شد و با ۱/ ۴درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به ۹/ ۳۵درصد رسید.
شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از داده‌های ماهانه شرکت‌های صنعتی بورسی پذیرفته‌شده در بورس محاسبه می‌شود. در تهیه این شاخص‌ها از اطلاعات ماهانه ۳۰۲شرکت بورسی استفاده می‌شود. این شاخص‌ها علاوه بر اندازه‌گیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا کرده و برآوردی از تغییرات ماهانه ارزش افزوده ایجادشده را در صنایع مختلف و به دنبال آن در کل اقتصاد منعکس می‌کنند. تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌‌‌های مختلف، عامل کلیدی در تحلیل‌های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت به دلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌‌‌های دیگر اقتصاد، به عنوان شاخص مهم اقتصادی کوتاه‌مدت استفاده می‌شود.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ماهانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌کند. اهمیت این شاخص به‌روز برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود؛ زیرا بازخورد شوک‌‌‌های واردشده به اقتصاد ایران و واکنش سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این درحالی است که آمار رسمی بخش حقیقی به صورت فصلی و با تاخیر ارائه می‌شود. طی بهمن‌ماه ۱۴۰۱، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۹/ ۲۱درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۳/ ۸درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵رشته فعالیت صنعتی بورسی، ۱۳رشته فعالیت افزایش شاخص تولید و تنها دورشته فعالیت کاهش شاخص تولید را تجربه کرده‌اند. رشته فعالیتهای «خودرو و قطعات»، «تجهیزات برقی» و «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید داشتهاند. همچنین طی بهمن‌ماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل، رشته فعالیتهای «خودرو و قطعات»، «تجهیزات برقی» و «فلزات پایه» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید داشتهاند.
شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۳/ ۲۶درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۶/ ۲درصدی مواجه شده است. طی بهمن‌ماه ۱۴۰۱، شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۶/ ۲۱درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۳/ ۹درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۲رشته فعالیت در شاخص فروش افزایش و سه‌رشته فعالیت در شاخص فروش کاهش داشتهاند. رشته فعالیتهای «تجهیزات برقی»، «خودرو و قطعات» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیتهای «دارو» و «چوب و کاغذ» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، رشته فعالیتهای «تجهیزات برقی»، «سایر کانی غیرفلزی» و «خودرو و قطعات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیتهای «محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات»، «شیمیایی به‌جز دارو» و «دارو» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند. شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۷/ ۱۹درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۷/ ۲۳درصدی مواجه شده است.
در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ نرخ رشد ماهانه فعالیتهای صنعتی بورسی پس از نوسانات نرخ ارز در ماههای اخیر رشد مثبت ۱ / ۴درصدی را ثبت کرده و به بالاترین نرخ رشد پس از خردادماه رسیده است، همچنین رشد نقطه به نقطه پس از گذشت ۱۰ماه مجددا صعودی شد و با ۱/ ۴درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به ۹/ ۳۵درصد رسید. میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ به روند نزولی یک‌سال اخیر خود ادامه داد و با ۴/ ۱واحد‌درصد کاهش نسبت به ماه قبل، ۷/ ۴۵درصد افزایش را نشان داد. در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر برمبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۸/ ۱۷درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۱۴درصدی داشت. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۹/ ۲۲درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۵/ ۱۱درصدی داشت. نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیربخش «لبنیات» کاهش داشت؛ اما نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش سه زیربخش اصلی این صنعت افزایش یافت.
در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ شاخص تولید رشته فعالیت دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۶/ ۱۹درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ناچیز ۴/ ۰درصدی داشت. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱۸درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۳/ ۴درصدی داشت. نسبت به ماه قبل شاخص فروش زیربخش‌های اصلی و تولید «قرص و کپسول» کاهش یافت؛ اما نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید زیربخش «شربت و سوسپانسیون»، «سایر» و «قرص و کپسول» افزایش داشت. در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی پس از نوسانات نرخ ارز در ماههای اخیر رشد مثبت ۱/ ۴درصدی را ثبت کرد و به بالاترین نرخ رشد پس از خردادماه رسید. همچنین رشد نقطه به نقطه پس از گذشت ۱۰ماه صعودی شد و با ۱/ ۴درصد افزایش نسبت به ماه قبل، به ۹/ ۳۵درصد رسید. میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ به روند نزولی یک‌سال اخیر خود ادامه داد و با ۴/ ۱واحد‌درصد کاهش نسبت به ماه قبل، ۷/ ۴۵درصد افزایش را نشان داد.
با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشته فعالیت «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر»، رشد ماهانه شاخص قیمت این رشته فعالیت در اردیبهشت و خردادماه به حدود ۴۵ و ۵۰درصد رسید؛ اما در ماههای بعد و پس از تخلیه اثر این شوک به‌شدت کاهش یافت، اما در دی و بهمن‌ماه اندکی افزایش یافت و رشد مثبت ۱/ ۲درصدی داشت. به طور مشابه رشد نقطه به نقطه قیمت در این رشته فعالیت هم از تیرماه مسیر نزولی را طی کرد و در بهمن‌ماه به ۲/ ۱۲۴درصد رسید؛ میانگین سالانه قیمت در این رشته فعالیت صعودی بود و به ۱۲۴درصد افزایش یافت.
همچنین در بهمن‌ماه ۱۴۰۱، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۳/ ۲۶درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۶/ ۲درصدی مواجه شد. همچنین، شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۷/ ۱۹درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۷/ ۲۳درصدی مواجه شد. شاخص تولید با توجه به کاهش تولید «گندله» و «کنسانتره» نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش یافت. از طرفی شاخص فروش با توجه به افزایش فروش «گندله» و «کنسانتره» نسبت به ماه قبل رشد مثبتی را ثبت کرد.
برآورد این گزارش نشان می‌دهد، طی بهمن‌ماه ۱۴۰۱، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۹/ ۲۱درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۳/ ۸درصدی مواجه شد. همچنین شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۶/ ۲۱درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۳/ ۹درصدی مواجه شد. شاخص قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل ۹/ ۳۵درصد و نسبت به ماه قبل ۱/ ۴درصد افزایش یافت.
