در آن‌سو جامعه ایران سال سختی را پشت سر گذاشت. تنش‌‌‌های اجتماعی با کمبودهای اقتصادی آمیخت و نه‌‌‌تنها خیابان‌‌‌های شهرها و حتی بستر امن خانه‌‌‌های مردم را هدف گرفت، بلکه طبیعت و محیط‌زیست نیز از این تنش در امان نماند. به اعتقاد تحلیلگران، همگام با شرایط بین‌المللی، دو نیرو در داخل ایران می‌‌‌تواند روشن‌‌‌کننده ابعاد مهمی از این پرسش باشد که «آینده ایران چه خواهد بود؟»: الگوی حکمرانی و سرمایه اجتماعی.

حال می‌‌‌توان در آستانه سال ۱۴۰۲ ادعا کرد که بیشتر مولفه‌‌‌های نامطلوب موثر بر اقتصاد ایران همچنان وجود دارند و چه‌‌‌بسا قوی‌‌‌تر هم شده باشند. بودجه ۱۴۰۲ یکی از پرابهام‌‌‌ترین بودجه‌‌‌های سنوات اخیر است. نرخ تورم فزاینده و آتیه کسب‌وکارها مبهم و مه‌‌‌آلود است. سیاست‌‌‌های مالیاتی مناسب شرایط رکودی حاکم بر اقتصاد ایران نیست. کوچ منابع اقتصادی به پناهگاه دارایی‌‌‌های مولد و کوچ گسترده نیروی کار خبره در حال فزونی است. بحران آب هر روز جدی‌‌‌تر می‌شود و تجارت ایران به دلایل سیاسی آماده افزایش رقابت نیست. «باشگاه اقتصاددانان» در آستانه سال جدید با تحلیلگران و اقتصاددانان سه‌پرسش را مطرح کرده است: اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۲ احیا خواهد شد؟ آینده جامعه ایران چگونه ترسیم می‌شود؟ و در آخر تحولات سیاسی و محیط‌‌‌زیستی به کدام سمت حرکت خواهند کرد؟