اقتصاد سیاسی استقراض در بودجه ۱۴۰۵ بررسی شد؛

اگر بخش مالیاتی بودجه ۱۴۰۵ را بتوان «نقشه محدودیت دولت در اخذ مالیات» نامید، بخش «الزامات تامین مالی بودجه» تصویر عریان‌تری از همان محدودیت را، این‌ بار در قلمرو بدهی و استقراض، آشکار می‌کند. اینجا پرسش اصلی دیگر این نیست که دولت از چه کسی مالیات می‌گیرد؛ بلکه این است که وقتی ظرفیت مالیات‌ ستانی…

آیا با پیشرفت قدرت پردازش می‌توان به ذهن مصنوعی دست یافت؟

زیرساخت محاسباتی «آگاهی»

آگاهی شاید به نوعی تازه از محاسبه نیاز داشته باشد. یک چارچوب نظری جدید استدلال می‌کند که دوگانه دیرپای میان کارکردگرایی محاسباتی و طبیعت‌گرایی زیستی واقعیت نحوه محاسبه واقعی مغزها را نادیده گرفته است. نویسندگان «محاسبه‌گرایی زیستی» را مطرح می‌کنند؛ ایده‌ای که می‌گوید محاسبه عصبی از پویایی‌های…

اخبار اندیشه

چهارشنبه، ۱۰ دی ۱۴۰۴

اقتصاد سیاسی استقراض در بودجه ۱۴۰۵ بررسی شد؛
روزنامه شماره ۶۴۷۵

بدهی بدون بازار

اگر بخش مالیاتی بودجه ۱۴۰۵ را بتوان «نقشه محدودیت دولت در اخذ مالیات» نامید، بخش «الزامات تامین مالی بودجه» تصویر عریان‌تری از همان محدودیت را، این‌ بار در قلمرو بدهی و استقراض، آشکار می‌کند. اینجا پرسش اصلی دیگر این نیست که دولت از چه کسی مالیات می‌گیرد؛ بلکه این است که وقتی ظرفیت مالیات‌ ستانی به سقف می‌رسد، دولت چگونه و از چه مسیری کسری خود را تامین می‌کند، با چه هزینه‌ای، و با چه درجه‌ای از اجبار نهادی؟
روزنامه شماره ۶۴۷۵

اهدافی گسترده و بلند با بودجه‌ای نمادین!

در این یادداشت بنا بود که به موضوع سرمایه‌گذاری در بودجه سال آینده بپردازم؛ اما در حین بررسی لایحه بودجه، ردیفی مرا جذب کرد که بی‌مناسبت ندیدم درباره آن ننویسم. در بخش اعتبارات متفرقه ردیفی آمده که «تقویت دیپلماسی اقتصادی موضوع ماده ۱۰۱ برنامه هفتم» است. براساس این ردیف قرار است بودجه‌ای که به آن تخصیص یابد بالغ بر ۲۰۰‌میلیون ریال – با حذف ۴ صفر – یا در واقع با معیار فعلی ۲۰۰‌میلیارد تومان است.

سه‌شنبه، ۰۹ دی ۱۴۰۴

آیا با پیشرفت قدرت پردازش می‌توان به ذهن مصنوعی دست یافت؟
روزنامه شماره ۶۴۷۴

زیرساخت محاسباتی «آگاهی»

آگاهی شاید به نوعی تازه از محاسبه نیاز داشته باشد. یک چارچوب نظری جدید استدلال می‌کند که دوگانه دیرپای میان کارکردگرایی محاسباتی و طبیعت‌گرایی زیستی واقعیت نحوه محاسبه واقعی مغزها را نادیده گرفته است. نویسندگان «محاسبه‌گرایی زیستی» را مطرح می‌کنند؛ ایده‌ای که می‌گوید محاسبه عصبی از پویایی‌های فیزیکی، ترکیبی و محدود به انرژی مغز جدایی‌ناپذیر است و نمی‌توان آن را صرفا الگوریتمی انتزاعی دانست که روی سخت‌افزار اجرا می‌شود. در این دیدگاه، رویدادهای گسسته عصبی و فرآیندهای پیوسته فیزیکی سیستمی به‌شدت درهم‌تنیده را می‌سازند که نمی‌توان آن را به پردازش نمادین اطلاعات فروکاست.
اهداف پولی ترامپ چقدر نامعقول است؟
روزنامه شماره ۶۴۷۴

سه خواسته کاخ سفید از فدرال‌رزرو

دنیای سیاست از سیاست پولی کاخ سفید شوکه شده، اما خواسته‌های دونالد ترامپ درباره اهداف فدرال‌رزرو آن‌قدرها هم که در نگاه متعارف تصور می‌شود، عجیب و غیرمعقول نیست. من سه خواسته کلی می‌بینم: نرخ‌های بهره باید پایین‌تر باشد، از جمله جهت کاهش هزینه بهره بدهی. فدرال‌رزرو باید کمتر مستقل باشد و تحت پاسخگویی دموکراتیک بیشتری قرار گیرد. و اینکه «امتیاز گزاف» یا «جایگاه ارز ذخیره»، یعنی اینکه جهان می‌خواهد پول ما را نگه دارد و بدهی ما را بخرد و در مقابل کالا به ما بدهد، به ضرر ایالات متحده است.
روزنامه شماره ۶۴۷۴

اقتصاد فردامحور؛ بازطراحی آینده بر پایه رفتار انسان، فناوری و معنا

اقتصاد جهانی در آستانه یک دگرگونی بنیادین قرار دارد؛ دگرگونی‌ای که برخلاف تحولات گذشته، نه از تصمیم‌گیری‌های سیاستگذاران یا نوسانات بازارهای مالی، بلکه از بازآرایی رفتار مصرف‌کنندگان، ظهور فناوری‌های هوشمند، و شکل‌گیری ارزش‌های انسانی نوین سرچشمه می‌گیرد. این تحول، نشانه عبور از اقتصاد اکنون‌محور به سوی «اقتصاد فردامحور» است؛ اقتصادی که نه بر پایه وضعیت موجود، بلکه با نگاهی سیستمی به روندهای بلندمدت، نیازهای در حال ظهور و ساختارهای اجتماعی و فناورانه آینده طراحی می‌شود.

دوشنبه، ۰۸ دی ۱۴۰۴

حقوق ‌بگیران رسمی، VAT هدفمند و سقف‌گذاری مشوق‌ها؛ سه ستون مالیات‌گیری؛
روزنامه شماره ۶۴۷۳

بودجه ۱۴۰۵ و دولت مالیات‌گیر کم ‌قدرت

بودجه را معمولا با یک پرسش ساده می‌خوانند: «دولت چقدر پول می‌گیرد و کجا خرج می‌کند؟»؛ اما بودجه در معنای دقیق‌تر، پاسخ به پرسش دیگری است: «دولت واقعا چه چیزی را می‌تواند کنترل کند؟». لایحه بودجه ۱۴۰۵ - دست‌کم در بخش سیاست مالیاتی مرتبط با حقوق و دستمزد و نیز در نحوه برخورد با معافیت‌ها، مشوق‌ها و نصاب‌ها - تصویری از دولتی می‌دهد که می‌خواهد درآمد مالیاتی‌اش را بالا ببرد، اما ترجیح می‌دهد این کار را از کم‌اصطکاک‌ترین پایگاه ممکن انجام دهد: پایه‌های قابل ردیابی و قابل وصول؛ با نرخ‌هایی که از نظر سیاسی قابل تحمل‌اند و از نظر نهادی قابل اجرا. در این معنا، بودجه کمتر «سند توانایی دولت» است و بیشتر «نقشه دقیق محدودیت دولت»؛ جایی که هر عدد، ترجمه‌ی یک توان اجرایی و هر معافیت، نشانه‌ی یک مرز سیاسی است.
روزنامه شماره ۶۴۷۳

هزینه واقع‌گرایی در بودجه ۱۴۰۵

لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ را می‌توان از آن نوع بودجه‌ای دانست که دولت سعی کرده است برخلاف دولت‌های گذشته واقع نگری را جایگزین آرمان‌گرایی کند. شاید از همین رو است که رشد بودجه عمرانی در لایحه بودجه سال آینده نسبت به سال جاری تقریبا صفر است؛ زیرا می‌داند با توجه به شرایط فعلی اقتصاد و سیاست کشور امکان هزینه کردن بودجه‌ای فراتر از بودجه فعلی برای بخش‌های عمرانی نه تنها امکان‌پذیر نیست، بلکه می‌تواند دولت را هم با کسری بودجه زیادتری مواجه سازد.

یکشنبه، ۰۷ دی ۱۴۰۴

آنا وونگ در مورد درک معنای داده‌های اقتصادی و مدل‌سازی‌های نظری صحبت می‌کند
روزنامه شماره ۶۴۷۲

چرا اقتصاد به مدل‌ها گوش نمی‌دهد؟

در این مصاحبه، آنا وونگ، اقتصاددان ارشد بلومبرگ اکونومیکس، در گفت‌وگو با اورن کس به تحلیل تحولات گفتمان اقتصادی در دو دهه گذشته می‌پردازد و بر شکاف بین مدل‌های نظری اقتصاد و مسائل واقعی مانند عدم تعادل‌های جهانی، ناکارآمدی نهادهای چندجانبه و وابستگی بیش از حد اقتصادهایی مانند چین و آلمان به تقاضای خارجی تاکید می‌کند. وی سپس با تمرکز بر دیدگاه وال‌استریت، اشاره می‌کند که سرمایه‌گذاران در کوتاه‌مدت بر شاخص‌هایی مانند تورم (CPI) و اشتغال متمرکزند تا جهت‌گیری سیاست پولی فدرال‌رزرو را پیش‌بینی کنند، اما در افق بلندمدت‌تر (سه تا پنج سال)، مسائلی مانند تعرفه‌های تجاری (در محدوده ۲۰-۱۵ درصد)، تاثیر رفع عدم اطمینان سیاستگذاری، مشوق‌های سرمایه‌گذاری داخلی، تحولات مهاجرت و اثرات ضد تورمی هوش مصنوعی بر بازار کار و بهره‌وری اهمیت کلیدی دارند.
خصوصی‌سازی خطوط هوایی پاکستان (PIA) چقدر موفق است؟
روزنامه شماره ۶۴۷۲

دولت چه چیزی به دست می‌آورد و چه چیزی را به دست نمی‌آورد؟

خطوط هوایی بین‌المللی پاکستان، پرچم‌دار هوایی این کشور، پس از سال‌ها زیان مستمر، بالاخره خصوصی شد. آیا این معامله‌ای خوب برای دولت و مردمش است؟ تحلیل را با ابعاد مالی این تراکنش آغاز می‌کنم: چه چیزی فروخته شد، چه وجه نقدی مبادله شد و چه بدهی‌هایی باقی ماند و سپس به پاسخ نهایی می‌پردازم.
روزنامه شماره ۶۴۷۲

مالیه عمومی؛ روح مشروطیت و سنگ‌بنای حکومت قانون

مشروطیت، پیش از آنکه یک تحول سیاسی صرف باشد، انقلابی در نظم مالی بود. اگر روح مشروطه را از کالبد آن بیرون بکشیم، چیزی جز «مالیه عمومی» باقی نمی‌ماند؛ یعنی همان قاعده‌مند شدن دخل‌وخرج، پاسخ‌گو شدن قدرت و تبدیل خزانه از ملک شخصی نهادهای حکومت به دارایی عمومی ملت.

شنبه، ۰۶ دی ۱۴۰۴

حبس منابع در بنگاه‌های ناکارآمد چه پیامدهایی دارد؟
روزنامه شماره ۶۴۷۱

تاوان سنگین نجات بازندگان

بسیاری از دولت‌ها برای حفظ فرصت‌های شغلی، منابع را صرف حفظ صنایع می‌کنند؛ درحالی‌که افکار عمومی اغلب از این سیاست حمایت می‌کند، اما این کار در عمل مانع اصلی رفاه مردم است. حبس سرمایه و نیروی‌انسانی در بنگاه‌های ناکارآمد، اجازه نمی‌دهد سرمایه به سمت شرکت‌های با بهره‌وری حرکت کند. برخلاف تصورات، ورشکستگی شرکت‌های قدیمی لزوما به معنای بحران نیست، بلکه شرط لازم برای آزادسازی این منابع است. رفاه جامعه تنها زمانی افزایش می‌یابد که ساختارهای ناکارآ از اقتصاد حذف شود.

پنجشنبه، ۰۴ دی ۱۴۰۴

تورم؛ مالیاتی که هیچ سیاستمداری جرات تصویب آن را نداشت؛
روزنامه شماره ۶۴۷۰

شبیخون پولی به سفره‌های کوچک

دنیای اقتصاد - فربد بهروز : تقلیل دادن تورم به یک نرخ آماری واحد خطای بزرگی است که واقعیت‌های توزیعی اقتصاد را پنهان می‌کند. زمانی که رسانه‌ها و تحلیلگران از نرخ تورم به عنوان یک عدد کلی صحبت می‌کنند این تصور نادرست ایجاد می‌شود که افزایش سطح عمومی قیمت‌ها تمام اقشار جامعه را با شدتی برابر تحت تاثیر قرار می‌دهد. ریشه این برداشت اشتباه در مدل‌های متعارف اقتصاد کلان است که برای ساده‌سازی محاسبات از فرضیه‌ای تحت عنوان کارگزار نماینده استفاده می‌کنند و بر مبنای آن فرض می‌شود که رفتار و شرایط تمام آحاد اقتصادی یکسان است. این رویکرد باعث می‌شود تصور کنیم که اگر قیمت‌ها دو برابر شوند رفاه تمام شهروندان به نسبتی مساوی کاهش می‌یابد اما داده‌های تجربی در اقتصادهای دارای تورم مزمن خلاف این موضوع را اثبات می‌کنند.
روزنامه شماره ۶۴۷۰

چرا «بازار مبادله سهمیه بنزین» یک بازار اصولی نیست؟

گفته می‌شود اگر سهمیه بنزین شهروندی، قابل خریدوفروش باشد «قیمت بازار» شکل می‌گیرد و به‌این‌شکل، مساله بغرنج بنزین حل می‌شود. این استدلال در ظاهر جذاب به‌نظر می‌رسد اما دارای یک خطای مفهومی است؛ این استدلال اشتباه گرفتن مفهوم «مبادله» با «بازار» است. برای فهم ساده‌تر، تصور کنید دولت نان را جیره‌بندی کند. سپس به هر نفر کوپن نان بدهد و بعد اجازه دهد کوپن‌ها در یک پلتفرم الکترونیکی معامله شوند. آیا این بازار «بازار نان» است؟ نه؛ این بازاری برای کوپن نان است.

چهارشنبه، ۰۳ دی ۱۴۰۴

باورهای نادرست چگونه بر کج‌کارکردی اقتصاد ایران اثر نهاده‌اند؟
روزنامه شماره ۶۴۶۹

موانع توسعه پایدار ایران

اقتصاد سیاسی نقش مهمی در شکل‌دهی سرنوشت ملت‌ها دارد و بر همه چیز از سیاست‌های اقتصادی تا رفاه اجتماعی تاثیر می‌گذارد. با این حال، اغلب کشورها حداقل در دوره‌ای از تاریخ خود گرفتار باورهای غلط افسانه‌وار و رویکردهای کیشوتیسمی (برگرفته از نام شخصیت اصلی رمان دن‌کیشوت اثر میگل د سروانتس) بوده‌اند که دیدگاه عمومی و گاه سیاستگذاران را شکل‌داده و در نهایت پیش‌رفت آن کشورها را مختل ساخته و برایشان فاجعه به‌بار آورده است.

سه‌شنبه، ۰۲ دی ۱۴۰۴

آیا مبادله آزاد یک موهوم ناموجود است یا واقعیتی عینی از اقتصاد است؟
روزنامه شماره ۶۴۶۸

ابهام‌زدایی از مفهوم بازار

مجادلات اقتصادی فراوانی بر سر این موضوع وجود دارد که آیا بازار آزاد امری موهومی و غیرواقعی است یا که می‌توان در واقعیت آن را مشاهده کرد؟ به نظر می‌رسد می‌توان با تفکیک بازار در دو سطح خرد و کلان و همچنین هم‌پوشانی تقریبی بازار آزاد با رقابت کامل، به این پرسش پاسخ داد.
روزنامه شماره ۶۴۶۸

میزس و منطق آزادی اقتصادی

در دهه‌های اخیر بحث نسبت میان دولت و بازار، بار دیگر در کانون توجه اقتصاددانان، سیاستگذاران و حتی افکار عمومی قرار گرفته است. مسائل پیچیده‌ای چون تورم مزمن، رکودهای مکرر، بحران‌های مالی، بی‌ثباتی پولی، گسترش بخش عمومی و ناکارآمدی در تخصیص منابع، بسیاری از کشورها را با این پرسش بنیادین مواجه کرده که ریشه این نابسامانی‌ها در چیست و نقش دولت در اداره اقتصاد تا چه اندازه باید گسترده یا محدود باشد. در چنین فضایی بازاندیشی درباره دیدگاه‌های نظریه‌پردازانی که بنیان‌های فلسفی و تحلیلی رابطه میان آزادی اقتصادی و مداخله دولت را ترسیم کرده‌اند ضرورتی مضاعف یافته است.

دوشنبه، ۰۱ دی ۱۴۰۴

ریشه‌های اقتصادی یهودی‌ستیزی در آلمان؛
روزنامه شماره ۶۴۶۷

ربا چگونه نفرت آفرید؟

در طول شش قرن گذشته از تاریخ آلمان، یعنی از حدود سال ۱۳۰۰ تا اواخر قرن نوزدهم، یکی از پایدارترین و در عین حال دردناک‌ترین پدیده‌های اجتماعی، حضور یهودیان و روابط پیچیده و اغلب خصمانه میان آنان و جامعه مسیحی پیرامون بوده است. این روابط در دوره‌های مختلف شدت و اشکال متفاوتی داشته است؛ گاهی به صورت همزیستی مسالمت‌آمیز و حتی سودمند دوجانبه و گاهی به صورت خشونت‌های گسترده، اخراج‌های دسته‌جمعی و کشتارهای وحشتناک. آنچه در این شش قرن به وضوح مشاهده می‌شود، یک چرخش چشم‌گیر در الگوی نفرت یهودی‌ستیزانه است.
چرا سیاستگذاری در ایران قادر به حل مساله نیست؟
روزنامه شماره ۶۴۶۷

غلبه‌ عمل‌گرایی بر اندیشه‌ورزی

در دهه‌های اخیر، گفتمان غالب در ایران به شکلی فزاینده بر مدیریت اجرا و عمل‌گرایی استوار بوده است. این رویکرد، درحالی‌که در ظاهر به دنبال حل سریع مشکلات است، به‌طور ناخودآگاه تصمیم‌گیری‌های کلان و راهبردی را که نیازمند پشتوانه‌ نظری-علمی عمیق و اندیشه‌ورزی راهبردی است، به حاشیه رانده است. در این فرآیند، نه تنها مجریان به‌جای اندیشه‌ورزان قرار گرفته‌اند، بلکه در بسیاری از موارد تصمیمات اساسی و بنیادین نیز برای جلب رضایت اجراییون تعدیل شده‌اند.

یکشنبه، ۳۰ آذر ۱۴۰۴

جی. آر. آر. تالکین درباره سیاست چه می‌اندیشید؟
روزنامه شماره ۶۴۶۶

آزادی به سبک «ارباب حلقه‌ها»

دیدگاه‌های سیاسی تالکین، به‌طرزی شگفت‌آور، با برخی مؤلفه‌های فلسفه لیبرتارین سازگاری دارد. در تاریخ، چهره‌های بسیاری وجود داشته‌اند که جریان‌های فکری مختلف کوشیده‌اند آنها را به اردوگاه سیاسی خود منتسب کنند؛ از آدام اسمیت و توماس آکویناس گرفته تا عیسی مسیح. از زمان انتشار آثار ادبی ماندگار جی. آر. آر. تالکین در میانه قرن بیستم، او نیز به چنین چهره‌ای بدل شده است. هیپی‌ها، محافظه‌کاران، برابری‌طلبان و لیبرتارین‌ها، هر یک خالق «شایر» را از آنِ خود دانسته‌اند. پراکندگی و اختلاف در پژوهش‌های مربوط به تالکین نشان می‌دهد که شخصیت واقعی او به‌سادگی در قالب یک دسته‌بندی سیاسی مشخص نمی‌گنجد.
ایست به قیمت‌ها با دستان بسته؛
روزنامه شماره ۶۴۶۶

آیا بانک مرکزی مسوول تورم است؟

دنیای اقتصاد - فربد بهروز : در گفت‌وگوهای اقتصادی اغلب این پنداره حاکم است که تورم صرفا محصول عملکرد بانک مرکزی است. تصور می‌شود اگر سیاستگذار پولی اراده کند و با ابزارهایی مانند افزایش نرخ بهره جلوی رشد نقدینگی را بگیرد تورم مهار خواهد شد. اما این نگاه تک‌بعدی واقعیت پیچیده رابطه مالی دولت و نظام بانکی را نادیده می‌گیرد. حقیقت این است که وقتی ساختار بودجه دولت ناتراز است و بانک مرکزی توانایی مقاومت در برابر درخواست‌های مالی دولت را ندارد ابزارهای پولی کارکرد خود را از دست می‌دهند.

پنجشنبه، ۲۷ آذر ۱۴۰۴

نظرات فنی و اقتصادسیاسی پیرامون موضوع سوخت در نشست «دنیای‌اقتصاد» مطرح شد؛
روزنامه شماره ۶۴۶۴

اقتصاد سیاسی قیمت بنزین

نشست «اقتصاد سیاسی بنزین» از سلسله نشست‌های تخصصی روزنامه «دنیای اقتصاد»، روز سه‌شنبه ۲۵آذر۱۴۰۴ با حضور جمعی از اقتصاددانان، تحلیلگران سیاست عمومی و فعالان حوزه انرژی در ساختمان روزنامه برگزار شد. این نشست در شرایطی برگزار شد که مساله بنزین و به‌طور کلی ناترازی انرژی، بار دیگر به یکی از حساس‌ترین و مناقشه‌برانگیزترین موضوعات سیاستگذاری اقتصادی در ایران تبدیل شده است؛ موضوعی که همزمان ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی را دربرمی‌گیرد.

چهارشنبه، ۲۶ آذر ۱۴۰۴

چرا وقتی بازارها دیگر به دولت و بانک مرکزی باور ندارند، مهار تورم غیرممکن می‌شود؟
روزنامه شماره ۶۴۶۳

حنای بی‌رنگ سیاستگذاری اقتصادی

هراس از اینکه تعهد بانک‌های مرکزی به مهار تورم سست شده باشد، یا نگرانی از اینکه طرح‌های مالی دولت بدون ارزیابی دقیق هزینه، نظارت کافی و تامین منبع مالی تدوین شده باشند، می‌تواند ضربات جبران‌ناپذیری بر پیکره خانوارها، کسب‌وکارها و حتی خود نهادهای حاکمیتی وارد کند.
چرا اقتصاد جهان هنوز به محاسبه GDP محتاج است؟
روزنامه شماره ۶۴۶۳

فضیلت‌های یک معیار ناقص

در سال ۱۹۷۲، پادشاه بوتان با طرح ادعایی جسورانه توجه جهانیان را به خود جلب کرد: «شادی ناخالص ملی مهم‌تر از تولید ناخالص داخلی است.» این گزاره، شعاری دلفریب بود که تخیل جهانیان را تسخیر کرد؛ بالاخره کسی جرات کرده بود حقیقتی را فریاد بزند: شادی ارزشمندتر از پول است.

سه‌شنبه، ۲۵ آذر ۱۴۰۴

یک سنجه جدید اقتصادی می‌تواند برداشت‌ها از انحصار و رقابت را دگرگون کند؛
روزنامه شماره ۶۴۶۲

رقابت؛ موتور رشد و رفاه

رقابت میان شرکت‌ها از نگاه اغلب اقتصاددانان، موتور نوآوری، رشد اقتصادی و رفاه در اقتصادهای بازار مدرن به شمار می‌رود. رقابت از معدود نیروهای اقتصادی است که برای ترویج آن قوانین مشخص و نهادهای نظارتی ویژه ایجاد شده و تقریبا همه بر این باورند که برخی مداخلات برای تقویت آن ضروری و مفید است.
روزنامه شماره ۶۴۶۲

چالش عدالت مالیاتی در اقتصاد ایران

مالیات در همه اقتصادهای جوامع، ستون نامرئی اما تعیین‌کننده دولت‌هاست؛ پیوندی خاموش میان شهروند و حکومت که اگر درست طراحی شود، می‌تواند شکاف‌ها را ترمیم کند و اگر به خطا رود، به بی‌اعتمادی و فرسایش سرمایه اجتماعی بینجامد. در فلسفه کلاسیک اقتصاد عمومی، مالیات ابزاری برای تنظیم نابرابری و تامین کالاهای عمومی است؛ اما در عمل، فاصله میان «ایده» و «اجرا» می‌تواند سرنوشت یک نظام اقتصادی را تغییر دهد.

یکشنبه، ۲۳ آذر ۱۴۰۴

به مناسبت شانزدهمین سالگرد درگذشت اقتصاددان فقید بررسی شد؛
روزنامه شماره ۶۴۶۰

زندگی و حیات فکری پل ساموئلسون

دنیای اقتصاد - کیوان حسین‌وند : پل آنتونی ساموئلسون (Paul Anthony Samuelson) که در سال ۱۹۷۰ به عنوان نخستین آمریکایی برنده جایزه نوبل علوم اقتصادی نامبرده شد، بی‌اغراق معمار اقتصاد مدرن است.
چرا برخی جوامع شکست می‌خورند و برخی موفق می‌شوند؟
روزنامه شماره ۶۴۶۰

واکاوی نظریه اوستروم درباره ظرفیت جمعی

از دیرباز یکی از پرسش‌های بنیادین اقتصاد توسعه این بوده است که چرا برخی جوامع توانسته‌اند منابع طبیعی و انسانی خود را به‌طور پایدار مدیریت کنند و مسیر توسعه و رفاه را طی کنند؛ درحالی‌که جوامع دیگر در چرخه بحران و ناکامی گرفتار شده‌اند.

شنبه، ۲۲ آذر ۱۴۰۴

مسیر گذار اقتصادها از رکود به رونق پایدار چگونه است؟
روزنامه شماره ۶۴۵۹

از اقتصاد کمبود به اقتصاد وفور

کتاب «وفور» (Abundance) نوشته ایزرا کلاین و درک تامپسون یکی از آثار برجسته در حوزه اقتصاد سیاسی و توسعه اقتصادی است که با نگاهی تحلیلی و واقع‌گرایانه، چالش‌ها و فرصت‌های اقتصاد مدرن را بررسی می‌کند. این اثر، با تحلیل دقیق شرایط اقتصادی امروز، نشان می‌دهد که چرا با وجود پیشرفت‌های فناوری و ظرفیت تولید بی‌سابقه، بسیاری از جوامع هنوز با مشکلاتی مانند کمبود مسکن، کمبود انرژی، فرسودگی زیرساخت‌ها و افزایش هزینه‌های درمان روبه‌رو هستند و چگونه می‌توان این وضعیت را به مسیر رشد پایدار و رفاه بیشتر تبدیل کرد.

پنجشنبه، ۲۰ آذر ۱۴۰۴

چرا دولت‌ها برخلاف وعده‌های سیاستمداران مدام بزرگ‌تر می‌شوند؟
روزنامه شماره ۶۴۵۸

اقتصاد سیاسی دولت‌های بزرگ

دنیای اقتصاد - فربد بهروز : قرن بیستم را می‌توان صحنه‌ی یکی از بزرگ‌ترین انقلاب‌های ساختاری در تاریخ جوامع بشری دانست که همانا رشد خیره‌کننده و بی‌وقفه اندازه دولت‌هاست. اگر به آمارهای اقتصادی ابتدای قرن گذشته نگاه کنیم می‌بینیم که دولت‌ها در آن زمان بازیگران حاشیه‌ای اقتصاد بودند و سهمشان از تولید ناخالص داخلی در اکثر کشورهای توسعه‌یافته به زحمت به ده درصد می‌رسید و وظایفشان عمدتا به کارکردهای کلاسیک دولت نگهبان یعنی حفظ امنیت مرزها، برقراری نظم داخلی و اجرای قراردادها محدود می‌شد.
روزنامه شماره ۶۴۵۸

زمین، خانه مشترک انسان‌هاست

رئیس‌جمهور ایالات متحده، با فرمانی که مهاجرت را محدود کرده و بررسی درخواست‌های ورود و پناهندگی را به تعلیق درآورده است، گویی می‌پندارد که می‌توان با بستن درها، جریان تاریخ را متوقف کرد و با برپا کردن حصارها، جهان را از حرکت بازداشت.