ویژه نامه پنجمین سالگرد اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای

• ویترین تمام برندها

• عصر غول‌های خرده‌فروشی

  از زمان حیات انسان بر روی کره خاکی، انسان‌ها منابع را به اشتراک می‌گذاشتند، آنها را می‌فروختند، مصرف می‌کردند و بر سر آنها چانه می‌زدند. برای ردیابی تاریخچه کامل تجارت باید به دورانی سفر کنیم که ماموت‌ها بر روی زمین راه می‌رفتند. مردم از ۹ هزار سال پیش از میلاد مسیح، به تجارت گاو و گوسفند مشغول شدند و اولین ارز در سه هزار سال قبل از میلاد در بین‌النهرین رایج شد. ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، در یونان باستان، مردم اجناس را در مرکز شهر جمع می‌کردند و بازارهای خود را توسعه دادند. این مراکز نه‌تنها برای خرید بلکه به محفلی برای مشارکت و معاشرت مردم نیز بدل شد. دو هزار سال بعد اما غول‌های زنجیره‌ای چون «وال مارت» و «کاستکو» جهان را در برگرفتند. پس از انقلاب صنعتی، خرده‌فروشی در اروپا رونق بسیاری گرفت و امروزه در پی انقلاب دیجیتال، خرید و فروش دوران جدیدی را تجربه می‌کند.

• انقلاب شبکه‌ای

  از آنجا که نظام توزیع، حلقه ارتباط بین تولیدکننده و مصرف‌کننده است، سیستم توزیع و عملکرد آن می‌تواند اثرات گوناگون در هر دو بخش داشته باشد، که یکی از مهم‌ترین آنها را می‌توان تاثیر بر هزینه‌های مصرف‌کننده دانست. در فاصله زمانی ۲۹ساله یعنی از سال ۱۳۲۸ تا ۱۳۵۷، فروشگاه‌های زنجیره‌ای در رسته‌های مختلف راه‌اندازی و به فعالیت مشغول شدند که برخی از این فروشگاه‌ها به دلایل گوناگون موفق به ادامه فعالیت نشدند و امروز نامی از آنها نیست. در فاصله زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۰ نیز چندین فروشگاه زنجیره‌ای دیگر در رسته‌های متنوعی از جمله فرش، لوازم خانگی، مصنوعات چرمی، پوشاک و... به جمع دیگر فروشگاه‌های زنجیره‌ای فعال کشور اضافه شدند. پس از وقوع انقلاب اسلامی و با تجربه توزیع اقلام اساسی، به‌ویژه در سال‌های جنگ تحمیلی و در نبود یک شبکه توزیع کارآمد و گسترده، در سال ۱۳۷۱ موضوع ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای اصلاح ساختار توزیع کالا در سطح خرده‌فروشی مطرح و شهرداری تهران پیشگام این رویکرد شد و در آبان ۱۳۷۳ با افتتاح فروشگاه شهروند توسط رئیس‌جمهور وقت این جریان را آغاز کرد.

• رویاهای کوچک کاسبان بزرگ

  طرح تاسیس فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای در ایران معمولاً از جمله راهکارهایی است که برای سامان‌دهی نظام توزیع در کشور هر از چندگاهی مطرح می‌شود. هدف اصلی حمایت دولت‌ها از راه‌اندازی فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای، از دیدگاه نظری، کاهش فاصله شبکه تولید و شبکه توزیع عنوان شده است. به این ترتیب، فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای از طریق ارتباط مستقیم با تولیدکننده‌ها می‌توانند کالاهای تولیدشده را به بهای ارزان‌تری به مصرف‌کننده نهایی عرضه کنند، این فروشگاه‌ها با کوتاه کردن فاصله تولید و مصرف از دامنه مشاغل غیر‌مولد می‌کاهند، باعث می‌شوند کالاها استاندارد شود و در نهایت مصرف‌کننده رضایت بیشتری پیدا کند.

• زمین بازی بخش خصوصی

  

  ترجیح می‌دهم در همان جمله اول به سراغ اصل مطلب بروم و صادقانه بگویم فروشگاه‌های زنجیره‌ای نمی‌توانند به تنهایی مشکلات موجود در زمینه عرضه کالا و نظام توزیع ما را مرتفع کنند. اما به وضوح معنای این جمله مخالفت من با راه‌اندازی و تاسیس این فروشگاه‌ها در کشور نیست؛ مگر اینکه نهادی غیر از بخش خصوصی بخواهد این کار را انجام دهد.

• زنجیره بی‌انتها

  

  در سال ۱۹۱۶ که سوپرمارکت «پیگلی ویگلی» در شهر ممفیس آمریکا، ایده‌های نوینی در فروشگاه خود اجرا کرد و مشتریان برای اولین‌بار با سبدهایی در دست، دارای حق انتخاب در خرید شدند، کسی فکر نمی‌کرد این ایده خلاقانه، تحولی بزرگ در دنیای فروشگاه‌ها و خریدهای روزانه خانواده ایجاد کند. قبل از آن مشتریان باید فهرست خرید خود را به فروشنده می‌دادند و او محصولات مورد نیاز آنها را در کیسه‌ای تحویلشان می‌داد. پیگلی ویگلی اولین سوپرمارکتی بود که به مشتریان خود حق انتخاب محصول داد و طبیعی بود که محصولات فریبنده‌تر، در این رقابت سربلندتر بودند.

• مدرن‌سازی توزیع

  

  مباحث پیرامون فروشگاه‌های زنجیره‌ای به دو بخش درون‌فروشگاهی و بیرون‌فروشگاهی تقسیم می‌شود. در چالش‌های داخلی، بحث چیدمان مناسب و ارائه سبدهای تکمیل‌کننده زنجیره خرید مشتری، ارائه بهترین خدمات و راضی نگه داشتن مشتری، طراحی و تنوع در محیط فروشگاه، برگزاری رویدادهای مختلف و جذاب برای ترغیب مشتری و نقش باشگاه مشتریان از جمله مسائل داخلی فروشگاه‌ها هستند که مدیریت فروشگاه مسوول مستقیم آنهاست. اما موضوعات اصلی، خارج از فروشگاه است.

• ناظم بازارها

  

  شبکه توزیع کالا آخرین مرحله از انتقال کالا از تولیدکنندگان به مصرف‌کنندگان محسوب می‌شود که در ایران توسط فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا واحدهای صنفی صورت می‌گیرد. آنچه در شبکه توزیع کالاها و اقتصاد یک کشور دارای اهمیت است، انتقال کالاها با صرف کمترین و زمان ممکن، همراه با رعایت استانداردهای لازم برای حفظ سلامت کالاها و در مجموع رعایت حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان است. به طوری که در شبکه‌های توزیع کالا و خدمات، فعالان این بخش برای کسب سود بیشتر و ادامه فعالیت در بازار به‌خصوص در شرایط شیوع کرونا، ناچار به استفاده از ابزار و روش‌های نوین توزیع کالا هستند. از جمله روش‌های توزیع کالا که از گذشته‌های دور در بسیاری از کشورها به‌خصوص کشورهای توسعه‌یافته، برای عرضه مطلوب کالا به‌کار گرفته شده و رشد و توسعه گسترده‌ای داشته است، بهره‌گیری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و همچنین ابزارهای نوین است.

• برندگان بازار کرونازده

  

  به نظر می‌رسد روزهای طلایی خرید در فروشگاه‌های بزرگ به پایان رسیده است. تا قبل از پاندمی بخش عمده‌ای از خرید، تجربه عملی و حسی کالا بود: گشتن در میان قفسه اجناس، خوردن نمونه مواد غذایی، پرو لباس در بخش پوشاک، امتحان کردن یک رژگونه یا بوییدن یک عطر در بخش لوازم آرایشی و کشیدن کارت بانکی پس از انتظار طولانی‌مدت در صف صندوق.

• لایه‌های رکود

  

• فروشگاه های زنجیره ای «مادیران» با فروش اقساطی و بدون واسطه محصولات لوازم خانگی و فناورانه همراه مردم است

  

  به تازگی توسعه فروشگاه های زنجیره ای و صنعت خرده فروشی در ایران مورد توجه قرار گرفته است اما، بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار خرده فروشی معتقدند هنوز ایران با صنعت خرده فروشی کشورهای پیشرفته فاصله بسیاری دارد و قابلیت جذب سرمایه گذاری در این بخش بالا است. «مادیران» از جمله برندهایی است که با سرمایه گذاری کلان و راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای در حوزه دیجیتال و لوازم خانگی توانسته است، سهم بسزایی از بازار را از آن خود کرده و نامی ماندگار را در اذهان حک کند. «مادیران» با بیش از ۵۰ سال تجربه موفق در ارائه کالاهای با کیفیت و خدمات پس از فروش در ایران، اکنون یکی از معتبرترین و موفق ترین شرکت های کنونی در تولید لوازم خانگی است که با رویکرد اهمیت صنعت خرده فروشی و ارزش نهادن به مشتریان خود، فروشگاه های زنجیره ای مادیران را دایرکرده است تا بیش از پیش با تنوع بالا، کیفیت مطلوب و قیمت مناسب و اقساط محصولات خود در اعتمادسازی و وفادارسازی مشتریان و دسترسی آسان مصرف کنندگان به محصولات این شرکت گام مهمی بردارد. شرکت فروشگاه های زنجیره ای «مادیران» به منظور تسهیل دسترسی مشتریان و مصرف کنندگان در اقشار مختلف به محصولات گروه «مادیران» و بهره مندی از تسهیلات فروش اقساطی و مستقیم تأسیس شده است. در حال حاضر این شرکت با داشتن مجموعه ای از فروشگاه های مرکزی در سراسر کشور محصولات گروه «مادیران» را بدون واسطه به مصرف کنندگان نهایی عرضه می کند. از آنجا که بخشی از برنامه روبه رشد «مادیران» به تولیدات لوازم خانگی اختصاص دارد و با گارانتی «مادیران» نیز در بازار عرضه می شود، به همین منوال این شرکت به دنبال ایجاد و توسعه فروشگاه های زنجیره ای با همین برند در سراسر کشور است. با مهندس مهران بیات، مدیرعامل جوان و هوشمند شرکت فروشگاه های زنجیره ای «مادیران» در خصوص موفقیت ها و فراز و فرودهای این شرکت گفت وگویی انجام داده ایم که می خوانید.

• الگوی وفاداری مشتریان

  

  امروزه بازاریابی نه بر محور امکانات تولیدی که براساس تامین رضایت مشتری استوار شده است. شرکت‌ها و موسساتی که پیش از این به دنبال افزایش سهم تولید از عرضه بازار بودند، در شرایط کنونی افزایش سهم خود را از مشتریان (تقاضا) هدف قرار داده‌اند. آنها با طرح عناوینی همچون مشتریان راضی، مشتریان وفادار، مشتریان هوادار و طرح شعارهایی چون همواره حق با مشتری است، توجه به مشتری را در فرآیند کسب‌وکار مورد تاکید قرار داده‌اند.

• نزدیک مثل همسایه

  

  فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش به عنوان اولین فروشگاه زنجیره‌ای فعال در بورس اوراق بهادار تهران با مهم‌ترین هدف خود که مشتری‌مداری و رضایت مشتریان است موفق به کسب موفقیتی گسترده و زودهنگام شده است. زودهنگام از آن جهت که این شرکت توانسته است در مدت زمان کمتر از هفت سال از زمان تاسیس خود (تخفیف محور شدن) و با وجود تعلق به بخش خصوصی، بزرگ‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای کشور با بیشترین تعداد شعبه و کارمند شود. افق کوروش در کنار فعالیت‌های وسیع خود در حوزه عرضه کالاهای اساسی مورد نیاز شهروندان در مناطق مختلف کشور با حضور در بازار سرمایه فعالیت خود را در حوزه بازار سرمایه به نفع مردم و مشتریان نیز آغاز کرده و ادامه می‌دهد. در این ویژه‌نامه تلاش کرده‌ایم با نگاهی اجمالی، مهم‌ترین فعالیت‌ها، اهداف و اقدامات فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش را معرفی کنیم.

• پارازیت روی قوانین

  

  توسعه‌یافتگی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای از کجا آغاز می‌شود؟ قاعده‌گذاری‌های اقتصادی نشان می‌دهد تمام صنایع از شرایط کلی اقتصاد کشورهایشان تبعیت می‌کنند. بنابراین در پاسخ به این پرسش باید گفت فروشگاه‌های زنجیره‌ای ما نمی‌توانند جدا از شرایط اقتصادی کشور باشند و مسیر توسعه را بدون هیچ‌گونه دست‌انداز یا چالشی طی کنند و پشت سر بگذارند. واقعیت این است که اقتصاد ایران در چند سال گذشته با حجم انبوهی از معضلات در داخل و خارج روبه‌رو شده است که این موضوع روی رشد و توسعه صنایع مختلف بی‌تاثیر نبوده است.

• نجات عملیات فروش

  

  کسب‌وکارهای خرده‌فروشی یکی از جذاب‌ترین مدل‌های کسب‌وکارها هستند؛ هرچند پاندمی کرونا برای خرده‌فروشی‌ها مانند شمشیر دولبه بود. از یک‌سو خرده‌فروش‌هایی که کالای بادوام و لوکس در حوزه مدروز یا Fashion می‌فروختند، با کاهش حجم فروش کالا و در برخی موارد رکود در کسب‌وکار مواجه شدند و گاهی مجبور به کاهش اندازه کسب‌وکار، بقا یا تعدیل پرسنل شدند. اما فروشندگان کالاهای ضروری و سلامت‌محور با رشد روزافزون تقاضا روبه‌رو شده و برای گسترش تولید، بسط ناوگان حمل‌و‌نقل و رساندن به‌موقع محصولات به مشتریان نیاز به جذب و استخدام و همکاری با نیروهای جدید دارند. بدیهی است جذابیت این صنعت را می‌توان در میان نام ۱۰ برند برتر دنیا جست‌وجو کرد که همواره صنعت خرده‌فروشی حضور قدرتمند و پر‌رنگی در میان آنها دارد.

• فلسفه اتحادیه‌ها

  

  اتحادیه‌ها، سندیکاها، انجمن‌ها و تشکل‌های حرفه‌ای و صنفی بخشی از مبانی جامعه مدنی هستند که به عنوان حلقه واسط میان دولت و شهروندان می‌کوشند از یک‌سو بر سیاستگذاری‌های مختلف دولت در جهت منافع ملی و همگانی موثر بر زندگی شهروندان تاثیرگذار باشند و از سوی دیگر خواست و صدای شهروندان را ساماندهی کنند و به گوش دولت برسانند. ناگفته پیداست بستر مناسب برای انجام این کارکرد دوسویه تا حد زیادی به باور به ضرورت وجود جامعه مدنی و فراهم کردن زمینه‌های عملی این باور بستگی دارد که خود یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه‌یافتگی است.

• «سالیان» با تنوع و کیفیت محصولات نام خود را ماندگار کرده است

  

  در میان امپراتوران مد، برند «سالیان» با قدمتی ۲۰ ساله توانسته با استمرارکیفیت، تنوع و ارزش به مشتری، جایگاه خود را در بین مصرف کنندگان تثبیت کند و با توجه به سلایق مختلف مشتریان به رفع نیاز آن‌ها همت گمارد. حضور پررنگ برند «سالیان» در بزرگ‌ترین مراکز خرید کشور، حاکی از مدیریت مدرن مبتنی بر دانش روز و برنامه‌محور بودن مدیران ارشد این برند است که همواره در‌اندیشه توسعه و افزایش سهم خود در بازار هستند. در حالی برند «سالیان» در مسیر پویایی خود در حرکت است که بازار پوشاک رونقی شبیه چند سال گذشته در همین زمان را تجربه نمی‌کند. از سویی با شیوع بیماری کرونا حجم تقاضا در بازار کاهش پیدا کرده است و از سوی دیگر معضلاتی همچون تحریم و نوسانات نرخ ارز و ... این بازار را با چالش‌هایی رو به رو کرده است. اما با همه این معضلات و مشکلات «سالیان» همانطور که در واژه آن نهفته است، همراهی مستمر با مشتریان و تولید کنندگان طی سال‌های متمادی را مبنا و چراغ راه خود قرار داده و در واقع هدف این است که «ماندگاری» را به ذهن مخاطب تداعی کند. به منظور اطلاع از چگونگی کسب موفقیت‌ها و دستاوردهای درخشان «سالیان» و فراز و فرودهایش با سید محمود محمدی، مدیرعامل ساعی این شرکت به گفت و گو نشسته‌ایم که می‌خوانید.

• «ویوان» به دنبال افتتاح ۱۵۰۰ شعبه در ایران

  

  در یک و نیم سال اخیر فروشگاه زنجیره‌ای «ویوان V۱ » با سرمایه‌گذاری ایرانی-ترکیه‌ای وارد عرصه رقابت شده و ازآن جایی‌که هرماه حدود ۱۲ فروشگاه جدید را افتتاح می‌کند، برنامه قوی برای افزایش سهم خود در بازار ایران دارد. در حال حاضر فروشگاه زنجیره‌ای «ویوان» با تمرکز روی حدود ۸۳۰ قلم کالای اساسی ارزان‌تر از رقبای خود محصولات را عرضه می‌کند و به دنبال این است که با راه‌اندازی ۱۵۰۰ فروشگاه در ۵ سال آینده تخفیف قیمت‌ها را به ۲۵ درصد برساند. متن زیر ماحصل گفت‌وگوی ما با «ودات دیریکر» مدیرعامل فروشگاه زنجیره‌ای «ویوان» است. وی در این گفت‌وگو به چند و چون سرمایه‌گذاری، تعداد شعبات، چالش‌ها و ظرفیت‌های این فروشگاه زنجیره‌ای پرداخته است.

• پنج سال کار شبانه‏ روزی برای ایجاد اولین فرانچایز اصولی

  

  شهریار شهیر برزگر، کارآفرین، کارشناس فرانچایز و بنیان‌گذار مجموعه خدمات زیبایی آقایان «هوپو»، در نقشه راه کسب‌وکار خود که برای مطالعات زیرساختی آن، پنج سال زمان صرف شده، چشم‌انداز ایجاد ۲۵ تا ۳۰ هزار شغل مستقیم و حدود ۱۰۰ هزار شغل غیرمستقیم را نوید می‌دهد. وی معتقد است آنچه تاکنون در ایران با عنوان فرانچایز معرفی‌شده، بیشتر نوعی کسب‌وکار زنجیره‌ای است که فاقد استانداردهای فرانچایز بر اساس معیارهای جهانی است. باشگاه زیبایی ‌هوپو برای اولین بار در ایران موفق به انتشار چهارکتاب در حوزه‌ استانداردسازی مدل کسب‌وکار فرانچایز و مراکز ارائه خدمات خود شده که توسط شهریار شهیر، منتشرشده است. برای اطلاع از جزئیات و نحوه سرمایه‌گذاری دربرند زنجیره‌ای هوپو گفت‌وگویی با وی انجام داده‌ایم که می‌خوانید:

• راه اندازی ۵۰ شعبه تا پایان ۱۴۰۰

  

  از موضوعات مهمی که در سال های اخیر در کشور بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته تولید محصولاتی است که از هر نظر استانداردهای سلامت را پشت سر گذاشته باشد و در این راستا مجتمع بزرگ مزرعه خوراک سالم در سال‌های اخیر با رعایت مناسب ترین استانداردهای موجود در حوزه سلامت توانسته محصولات پروتئینی سالم را تولید و در اختیار مشتریان قرار دهد.