مدیرعامل فروشگاه زنجیره‌ای «ویوان»خبر داد:
«ویوان» به دنبال افتتاح ۱۵۰۰ شعبه در ایران
«ویوان» با چه هدفی در صنعت خرده‌فروشی ایران سرمایه‌گذاری کرده است؟
سرمایه‌گذاری در خرده‌فروشی ایران نتیجه چند اتفاق تصادفی بود؛ ۹ سال پیش برای نخستین بار به ایران آمدم، گروه حیات در ایران محصولات سلولزی از دستمال‌کاغذی تا پوشک تولید می‌کردند و به خاطر تحریم ایران می‌خواستند درآمد نقدشان را در حوزه دیگری سرمایه‌گذاری کنند و ازآن جایی‌که من در آن زمان کار مشاوره انجام می‌دادم گروه حیات با من تماس گرفتند و از من مشاوره خواستند که آیا می‌توانند سرمایه‌شان را در بخش خرده‌فروشی ایران سرمایه‌گذاری کنند؟ ازاین‌رو به بازار خرده‌فروشی ایران وارد شدیم. بررسی‌های ما در آن زمان نشان داد که ظرفیت‌های بسیاری برای حضور و سرمایه‌گذاری در صنعت خرده‌فروشی ایران وجود دارد.
وضعیت خرده‌فروشی ایران در زمان بررسی شما چگونه بود؟
در آن زمان خرده‌فروشی سازمان‌یافته در ایران به صورت جدی وجود نداشت اما، زمینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری در این بخش وجود داشت. به همین دلیل از سه کانال سوپرمارکت، هایپرمارکت و فروشگاه‌های تخفیفی وارد شدیم و با جانبو فعالیت خود را در خرده‌فروشی ایران آغاز کردیم و نکته اساسی این است که در ۹ سال گذشته تاکنون اتفاق بزرگی در بخش خرده‌فروشی ایران نیفتاده است.
جانبو در آن زمان با چه رویکردی آغاز به کار کرد؟
جانبو در آن زمان باهدف اینکه نخستین فروشگاه تخفیفی ایران باشد تأسیس شد، به‌طوری‌که فعالیت آن با تعداد کالای محدود و تخفیف مناسب برنامه‌ریزی‌شده بود برای نمونه در یک فروشگاه معمولی حداقل ۳ هزار کالا عرضه می‌شود اما، ما در جانبو با ۸۶۰ قلم کالا فعالیت خود را آغاز کردیم و از هر گروه کالایی دو قلم کالا را با حجم بالا و قیمت مناسب خریداری می‌کردیم، به همین دلیل قیمت عرضه محصول برای مصرف‌کننده هم بسیار پایین‌تر بود.
با توجه به اینکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ترکیه بسیار توسعه‌یافته‌اند این تجارت در ترکیه و اروپا چگونه است؟
نخستین تجربه ما در خرده‌فروشی ترکیه توسط فروشگاه‌های بیم (BIM) بود و اقتباسی از فروشگاه‌های آلدی آلمان که با همین ساختار فعالیت می‌کند الآن برند بیم (BIM) در ترکیه ۸ هزار فروشگاه دارد و بعدازآن فروشگاه‌های مشابه مانند A۱۰۱ راه‌اندازی شد و فروشگاه‌های شوک هم با همین مدل فعالیت خود را شروع کرد که در حال حاضر ۱۰.۰۰۰ شعبه در سراسر ترکیه دارد.
آیا در ایران بین فروشگاه‌های زنجیره‌ای رقابت سازمان‌یافته وجود دارد؟
در ایران گرچه در ظاهر به نظر می‌رسد در بخش خرده‌فروشی رقابت وجود دارد، اما در ابتدای راه است و بر اساس همین شرایط ما با یک سرمایه‌گذاری ۵۵ درصد ایرانی و ۴۵ درصد ترکیه ای-اروپایی وارد بازار خرده‌فروشی (هارد دیسکونت) ایران با نام «ویوان» شدیم و مسیر جانبو هم‌تغییر کرد و به سمت عرضه محصولات متنوع‌تر مانند سوپرمارکت‌ها رفت.
در حال حاضر سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران از بازار خرده‌فروشی چقدر است و در کشورهای اروپایی سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای از بازار چقدر است؟
در حال حاضر تمام فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران تنها ۷ درصد از بازار خرده‌فروشی ایران را در اختیاردارند. این در حالی است که در اروپا فروشگاه‌های زنجیره‌ای حدود ۷۰ درصد از بازار خرده‌فروشی را در اختیاردارند و در آلمان و انگلیس سهم بازار فروشگاه‌های زنجیره‌ای در بخش خرده‌فروشی به ۹۰ درصد هم می‌رسد. نکته حائز اهمیت این است که در ایران گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای غیرقابل‌اجتناب است و این فراتر از خواسته و ترجیح سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان است و دولت‌ها هم از این بخش حمایت می‌کنند، زیرا همه‌چیز ثبت می‌شود و بیمه و مالیات آنها کاملاً شفاف است. درواقع فروشگاه‌های زنجیره‌ای درحال‌توسعه هستند، زیرا هم سرمایه‌گذار منتفع می‌شود و هم مصرف‌کننده جنس ارزان‌تر و باکیفیت بالاتر می‌خرد و هم دولت‌ها از درآمدهای مالیاتی آن بهره‌مند می‌شوند.
تعداد شعب «ویوان» چقدر است و برنامه چند سال آینده برای توسعه شعب چگونه است؟
در حال حاضر «ویوان» ۱۵۰ شعبه دارد و تقریباً در تمام سطح تهران از تجریش و دماوند تا مارلیک و رباط‌کریم و ... پخش‌شده است و تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۱۴۰ شعبه دیگر افتتاح خواهد شد و در برنامه بلندمدت ۵ ساله قصد داریم ۱۵۰۰ شعبه دیگر در ایران افتتاح کنیم که در ۱۰ ناحیه و استان شرکت‌های مستقلی را راه‌اندازی می‌کنیم که از یک سیستم مشترک مرکزی هدایت و مدیریت خواهند شد که خریدهای اصلی از طریق مدیریت مرکزی انجام می‌شود اما، در استان‌ها مدیریت توزیع مستقل خواهد بود. در شرایط کنونی «ویوان» ۸۶۵ قلم کالا عرضه می‌کند که توسط ۱۷۰ تأمین‌کننده تهیه می‌شوند.
«ویوان» در حال حاضر چقدر تخفیف بیشتر به مشتری می‌دهد وضعیتش در کنار رقبا چگونه است؟
در شرایط کنونی تمام فروشگاه‌های «ویوان» با یک قیمت استاندارد محصولات خود را عرضه می‌کنند و به دنبال این هستیم که یک استاندارد ویژه داشته باشیم که از چیدمان و عرضه محصول تا رفتار کارکنان در آن لحاظ خواهد شد و در حال حاضر با نزدیک‌ترین رقیب مان که بعضی وقت‌ها جانبو وین مارکت و هفت هستند اختلاف قیمتی ۷ درصدی داریم و به دنبال این هستیم که برای مصرف‌کننده مزیت قیمتی ایجاد کنیم. در شرایط کنونی مهم‌ترین مزیت ویوان در بخش خرده‌فروشی ایران همان کم بودن تعداد قلم کالایی و قیمت ارزان‌تر آن است که به مرور زمان اختلاف قیمت با سایر فروشگاه‌ها هم بیشتر می‌شود.
وضعیت رقبا را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه برنامه برای عبور از آنها دارید؟
در شرایط کنونی به دلیل تعداد شعب و نزدیکی فروشگاه جانبو این فروشگاه را رقیب خود می‌دانیم اما، از آن جایی‌که در همه شعب آن قیمت‌ها یکسان نیست در حال حاضر به‌عنوان رقیب سازمان‌یافته نمی‌دانیم. در شرایط کنونی قیمت محصولات فروشگاه‌های رقیب را دنبال می‌کنیم. البته برخی از فروشگاه‌ها در ایران تمرکز خود را بر روی افزایش تعداد شعب خود گذاشته‌اند اما، ما این روش توسعه را قبول نداریم زیرا باید افزایش تعداد شعب هم‌راستا با افزایش تعداد نیروهای آموزش‌دیده و زیرساخت‌های آی تی باشد؛ بنابراین ساده‌ترین وجه رقابت در بخش فروشگاهی افزایش تعداد شعب است.
سیاست «ویوان» در بخش توزیع و توسعه نیروی انسانی چیست؟
به‌جز کالاهایی که باید به‌صورت روزانه توزیع شود مابقی کالاها از انبار «ویوان» ترابری می‌شود، یکی دیگر از سیاست‌های «ویوان» این است که مدیران ارشد خود را از بین کارکنانش انتخاب کند که در حال حاضر به ۱.۱۰۰ نفر می‌رسند و ازآنجایی‌که قرار است ۱۰ تا ۱۲ شعبه جدید در ماه راه‌اندازی شود ۶۰ کارکنان جدید هرماه به نیروی انسانی «ویوان» اضافه می‌شود.
امسال «ویوان» شعب خود را در چه مناطقی توسعه می‌دهد؟
امسال در تهران، کرج و قزوین فعالیت می‌کنیم اما از سال ۱۴۰۱ فعالیت در شهرهای مانند اصفهان و تبریز را هم آغاز خواهیم کرد.
در حال حاضر چه محصولاتی در «ویوان» توزیع می‌شود؟
در شرایط کنونی همه محصولاتی که در «ویوان» عرضه می‌شود از تولیدکنندگان ایرانی خریداری می‌شود و قصد نداریم در آینده کالاهای اساسی هم واردات کنیم
آیا احتمال واردات و عرضه کالای خارجی هم وجود دارد؟
گروه کالایی به نام اسپات است که در حال حاضر روی کالاهای چینی تمرکز دارند و کالاهای اروپایی اولویت آن نیستند که مورد نظر ما نیست و در حال حاضر نیز اصلا تمرکز ما روی واردات نیست اما، در آینده ممکن است بخشی از کالاها را از طریق پارتنرهای دیگر به‌صورت وارداتی تأمین کنیم.
درآمدهای «ویوان» در آینده در چه بخشی سرمایه‌گذاری خواهد شد؟
تا ۵ سال همه درآمدها صرف «ویوان» خواهد شد، زیرا توسعه «ویوان» نیازمند سرمایه است و همه درآمدها هم در این بخش صرف می‌شود و البته معتقدیم که اگر تحریم‌ها علیه ایران برطرف شود کمی انعطاف‌پذیری در این بخش به وجود می‌آید، گرچه در ۹ سال گذشته همیشه امیدوار بوده‌ام تغییراتی در تحریم‌ها به وجود بیاید که تاکنون اتفاق نیفتاده است.
بز رگ‌ترین مزیت «ویوان» چیست؟
معتقدیم که عرضه تعداد کالای کم با تخفیف بیشتر مزیت بالاتری ایجاد خواهد کرد زیرا هرچقدر حجم خرید کالا بیشتر باشد وابستگی تأمین‌کننده کالا به فروشگاه بیشتر می‌شود و از طرف دیگر در شرایط کنونی فروشگاهی مانند بیم ۷۰ درصد از کالاهای خود را با برند انحصاری عرضه می‌کند و ما هم به این سمت حرکت خواهیم کرد. وقتی یک تأمین‌کننده کالاهای موردنیاز شمارا تأمین می‌کند اگر با برند انحصاری کالاها را برای فروشگاه عرضه کنند، این فرصت را خواهد داشت که یک خط تولید جدید راه‌اندازی کند و فروشگاه زنجیره‌ای هم بتواند قیمت قفسه کالاها را خودش تعیین کند و از طرف دیگر اگر کالاها با برند اختصاصی باکیفیت و قیمت مناسب عرضه شود، مشتریان برای خرید آن کالاها تنها به فروشگاه شما مراجعه خواهند کرد؛ بنابراین وقتی به فروش کالایی با برند انحصاری اقدام کنیم می‌توانیم هزینه‌های بسته‌بندی، تبلیغات و ... را از قیمت تمام‌شده کم کنیم، زیرا وقتی یک محصول در فروشگاه اختصاصی عرضه می‌شود دیگر به تبلیغات هم نیاز ندارد.
کرونا روی افزایش فروش آنلاین تأثیر بسزایی گذاشته، آیا برنامه‌ای برای ورود به این بخش‌دارید؟
در حال حاضر برنامه برای فروش آنلاین داریم اما، نمی‌خواهیم به‌صورت عجولانه عمل کنیم، زیرا تمام دنیا تجربه‌های بدی در این بخش را پشت سر گذاشته‌اند. برای دستیابی به این هدف باید سیستم آی تی، حمل‌ونقل و بچه‌های فروش آماده باشند و ما برای انجام هر کاری ابتدا فعالیت را در یک منطقه به‌صورت آزمایشی انجام خواهیم دارد که برای فروشگاه آنلاین تا پایان امسال برنامه‌ای را اجرا خواهیم کرد.
آیا درصورتی‌که کرونا هم نباشد این برنامه را اجرایی می‌کنید؟
در حال حاضر معتقدم با پایان کرونا برخی از عاداتی که در دوران اپیدمی به وجود آمده در زندگی انسان باقی می‌ماند، از طرف دیگر نباید نادیده گرفت که فروش آنلاین در دنیا به‌سرعت در حال رشد کردن است.
چه موانعی بر سر راه فروشگاه‌های زنجیره‌ای وجود دارد و آیا توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای روی خرده‌فروشی سنتی اثر منفی می‌گذارد؟
در شرایط کنونی این نگرانی در بازار خرده‌فروشی وجود دارد که قرار است پایانی برای خرده‌فروشی سنتی باشد اما قرار نیست این اتفاق بیفتند، زیرا خرده‌فروشی سنتی بیشتر گرایش به کالاهای روزانه مشتریان دارند و مصرف‌کننده‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانند از آن بگذرند این نگرانی باعث شده که وقتی شعبی را در یک منطقه راه‌اندازی می‌کنیم شاهد اعتراض بقالی و سوپرمارکت‌های آن منطقه هستیم که اصلاً جای نگرانی ندارد، زیرا در سال ۱۹۹۵ وقتی در ترکیه خرده‌فروشی سازمان‌یافته آغاز به کار کرد ۲۰۰ هزار خرده‌فروشی سنتی وجود داشت که بعد از ۳۰ سال به ۱۸۰ هزار رسیده‌اند درحالی‌که سه فروشگاه زنجیره‌ای بیم، A۱۰۱ و شوک ۲۴ هزار فروشگاه راه‌اندازی کرده‌اند که در مقابل کاهش ۱۰ درصدی فروشگاه‌های خرده‌فروشی اشتغال مناسبی داشته‌اند و به‌طورکلی می‌توان گفت کاهش جزئی خرده‌فروشی سنتی درنتیجه رقابت با خرده‌فروشی سازمان‌یافته نبوده است، بنابراین باید به‌صورت کلان به این بخش نگاه کرد که چگونه منجر به افزایش اشتغال‌زایی و درآمد مالیاتی برای دولت می‌شوند. در واقع باید این‌گونه نگاه کرد که در یک بقالی محلی فرزندان فروشنده‌ها را استخدام می‌کنیم. تاکنون برای تأسیس یک شعبه «ویوان» اعتراض داشته‌ایم اما تاکنون هیچ مشکلی به وجود نیامده که منجر به تعطیلی یک شعبه فروشگاه شود.
در حال حاضر شایعه‌های زیادی درباره تبانی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای هست نظر شما چیست؟
در حال حاضر نگرانی از حذف خرده‌فروشی سنتی باعث بروز ادعاهای کذبی شده است و اینکه گفته می‌شود که فروشگاه‌ها با تولیدکننده‌ها دست‌به‌یکی می‌کنند تا کیفیت کالا را پایین‌تر بیاورند و قیمت پایین بیاید یا اینکه قیمت روی کالا به‌صورت توافقی بین تولیدکننده و فروشگاه تعیین می‌شود. ازنظر تجاری ممکن نیست و برای تولیدکننده و فروشگاه‌ها هم خوب نیست و به‌طورکلی می‌توان گفت این دعواهای تجاری همواره وجود داشته اما در نهایت این مصرف‌کننده است که انتخاب می‌کند.
برنامه بلندمدت شما برای «ویوان» چیست؟
برنامه بلندمدت ما این است که وقتی «ویوان» در ایران به یک قدرت رسید به بازار پاکستان و هند ورود کند، برای بازار افغانستان برنامه‌ای نداریم و از آنجایی‌که از بازار عراق اطلاعی ندارم برنامه‌ای نیز در این بخش نداریم هرچند امنیت این کشور در حال برگشتن است و روابط آن‌هم درحال‌توسعه یافتن است.
