ویژه نامه سراسری هشتادمین سالگرد تاسیس بانک مسکن

• نقشه‌راه بانک مسکن تا ۱۴۰۰

  

  بانک مسکن در این دوره از فعالیت خود موفق شد با تدوین یک سند راهبردی جامع و کامل، مجموعه‌ای از اهداف و سیاست‌های مشخص برای نحوه تامین مالی بخش مسکن و ساختمان طی سال‌های منتهی به ۱۴۰۰ را برای خود ترسیم کند.

• بازآرایی نظام تولید مسکن؛ چگونه؟

  

  انجام پروژه‌های بزرگ و خاص و دست‌یابی به صرفه‌جویی مقیاس سیاستی مطلوب و سود آور بوده اما در حوزه صنعت ساختمان در ایران این تولید هنوز وارد مرحله تولید انبوه نشده است.

• تولد تا بلوغ بانک مسکن

  بیست و پنجم دی ماه سال ۱۳۱۷ بانک رهنی با مشارکت وزارت دارایی وقت و بانک ملی ایران با سرمایه ۲۰۰ میلیون ریال به عنوان بانکی تخصصی در امر مسکن و ساختمان تأسیس شد و از آغاز سال ۱۳۱۸ رسما فعالیت خود را آغاز کرد. موضوع فعالیت بانک رهنی را‌ موضوعات بانکی مرتبط با امر مسکن تشکیل می‌داد. پرداخت تسهیلات در برابر رهن اموال غیر منقول با هدف خرید، ‌احداث، تکمیل، ‌تعمیر و اعطای اعتبار به شرکت‌های ساختمانی بخش عمده فعالیت بانک را در بر می‌گرفت. بانک از همان بدو تأسیس اعطای تسهیلات ساختمانی را مشروط به ارائه نقشه مصوب شهرداری کرد و در هر فرصتی به‌وسیله مهندسین خود صاحبان ساختمان را در امور ساختمانی ارشاد می‌کرد و در نتیجه خانه‌هایی که با کمک مالی بانک رهنی ایران برپا می‌شد خانه‌هایی محکم و مجهز بود. ‌

• ملاحظات افزایش سرمایه بانک مسکن

  

  موضوع افزایش سرمایه بانک مسکن به عنوان بانکی تخصصی و توسعه‌ای، به درستی طی سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و از اهمیت قابل توجهی برخوردار شده است.

• چرخ خانه‌سازی به حرکت درمی‌آید

  

  وزیر راه و شهرسازی برنامه دولت دوازدهم در سال‌های باقی‌مانده از عمر این دولت برای تامین مسکن اقشار نیازمند حمایت را براساس آنچه در این وزارتخانه نهایی شده است، اعلام کرد.

• مسیر تعادل‌بخشی به بازار مسکن

  بانک توسعه‌ای در نظام تامین مالی مسکن، مطابق تجربه‌های موفق جهانی در دو دسته کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، می‌تواند بخش مسکن و ساختمان در اقتصاد ایران را از «بی‌تعادلی کهنه» حاکم بر جریان عرضه و تقاضا، نجات دهد.

• نقطه روشن بازار مسکن ۹۸

  

  مدیرعامل بانک مسکن با تشریح اصول و اولویت‌های تامین مالی بخش مسکن و ساختمان در سال ۹۸، از پتانسیل عظیم در بانک برای پرداخت تسهیلات خبر داد و در عین حال اعلام کرد: دارایی تسهیلات بانک مسکن به ارزش بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان، یک ظرفیت بزرگ برای تبدیل شدن به جریان منابع نقدی و پرداخت مجدد تسهیلات به متقاضیان جدید محسوب می‌شود که در شرایط موجود، به‌کارگیری و استفاده از این ظرفیت در قالب بازار رهن ثانویه، نیازمند تحقق یک‌سری شروط از جمله کنترل نرخ تورم، دست کشیدن برخی بانک‌ها از ادامه مسابقه مخرب نرخ سود و همچنین انضباط‌بخشی به بازار پول و شبکه بانکی است. ابوالقاسم رحیمی انارکی با پیچیده خواندن پروسه افزایش قدرت خرید تسهیلات مسکن با توجه به جهش‌ قیمت در ماه‌های اخیر در شهرهایی همچون تهران، معتقد است: سال آینده بازار مسکن در نقطه‌ای از شهرها که همان بافت‌فرسوده مناطق شهری است، می‌تواند با رونق ساخت‌وساز و معاملات مصرفی خرید مسکن مواجه شود البته اگر مشوق‌های لازم برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در نوسازی و بازآفرینی شهرها مطابق برنامه‌های اعلام شده، در بافت فرسوده جاری شود و وجوه اداره شده سهم دولت مربوط به بافت فرسوده نیز در اختیار شبکه بانکی قرار بگیرد. متن گفت‌وگو با ابوالقاسم رحیمی انارکی را در زیر بخوانید.

• زیرپوست صندوق پس‌انداز مسکن «یکم»

  

  بانک مسکن احتمال افزایش قیمت مسکن و بروز چالش برای خانه‌اولی‌ها در مسیر استفاده از تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم را در زمان طراحی و مدل‌سازی این صندوق، در نظر گرفته بود و اکنون برای حل این چالش برنامه دارد. یک عضو هیات‌مدیره بانک مسکن با تشریح نقشه‌ای که می‌تواند خانه‌اولی‌ها را از دیوار تورم ملکی عبور دهد، گفت: در این مسیر موانعی وجود دارد که مهم‌ترین آن، چگونگی تامین منابع اضافی برای جبران موجودی صندوق است. اگر بپذیریم بانک مسکن در حال حاضر به مثابه یک بانک توسعه‌ای در حال فعالیت و ارائه محصول است در این صورت، دولت باید منابع مورد نیاز برای بازبینی سبد تسهیلات مسکن به‌خصوص تسهیلات خانه‌اولی‌ها را تامین کند. متن گفت‌وگو با دکتر محمدعلی دهقان دهنوی عضو هیات‌مدیره بانک مسکن را در زیر بخوانید.

• وجه تمایز بانک‌های «رهنی» و «مسکن»

  

  عضو هیات‌مدیره بانک مسکن با بیان اینکه تنها بانک تخصصی متعهد به تامین مالی بخش مسکن و ساختمان در حال حاضر می‌تواند بازیگردان اصلی بازار ملک از بابت اجرای کامل سیاست‌های دولت در این بخش باشد، اعلام کرد: برای این منظور لازم است سرمایه بانک مسکن با مکانیزم‌های قابل اجرا از جمله تبدیل خط اعتباری مسکن مهر، افزایش پیدا کند تا دامنه عمل و حوزه فعالیت این بانک در نظام تامین مالی بخش پیشران اقتصاد ایران، گسترده‌تر شود. نادر قاسمی با مرور کارنامه بانک مسکن در طرح‌های ملی و بزرگ در بخش مسکن از جمله مسکن مهر و نوسازی و بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری، معتقد است: دستاوردهای بانک مسکن طی سال‌های اخیر و به‌خصوص دوره کاری دولت‌های یازدهم و دوازدهم، ریشه در تجربه‌های کسب شده در زمان فعالیت بانک رهنی دارد اما در همین مقطع فعلی، بانک مسکن موفق شده با مدرن‌سازی سبد محصولات خود، یک‌سری وجه تمایز نسبت به بانک رهنی را برای خود رقم بزند. متن گفت‌وگو با نادر قاسمی، عضو هیات‌مدیره بانک مسکن را در زیر بخوانید.

• حمایت مجلس از تقویت منابع بانک مسکن

  

  افزایش سرمایه بانک مسکن به‌عنوان یکی از ضرورت‌ها در بحث تامین مالی مسکن چه به لحاظ تقویت توانمندی‌ها در حوزه اعطای تسهیلات خرید و چه در زمینه افزایش بنیه مالی بازوی تامین مالی مسکن در حوزه عرضه واحدهای مسکونی از اهمیت اساسی برخوردار است؛ این موضوع اگرچه طی سال‌های اخیر نیز بارها از سوی نهادها و مراجع مختلف مورد تاکید قرار گرفته اما تاکنون آن‌گونه که شایسته و بایسته است به مفهوم واقعی و اثربخش محقق نشده است. با این‌حال، هم‌اکنون افزایش سرمایه به شکل نقد بانک مسکن به میزان ۵ هزار میلیارد تومان به یکی از اصلی‌ترین پیشنهادهای درج شده در متن لایحه بودجه سال ۹۸ در حوزه مسکن تبدیل شده است که به نظر می‌رسد می‌توان آن را در فهرست مهم‌ترین الزامات روز برای ساماندهی و کمک به بهبود شرایط در بازار مسکن مورد توجه قرار داد.

• بانک مسکن همراه همیشگی مشتریان وفادار

  

  عضو هیات‌مدیره بانک مسکن مهم‌ترین نتیجه اعتماد عمومی به این بانک تخصصی را رشد منابع بانک طی ماه‌های اخیر عنوان کرد.

• عایدی «لوایح دو قلو» برای بانک مسکن

  معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی با مثبت ارزیابی کردن عملکرد بانک مسکن در اعطای تسهیلات به حوزه‌های مختلف بخش مسکن و ساختمان، تدابیر در نظر گرفته شده برای تبدیل بانک مسکن به بانک توسعه‌ای را تشریح کرد.

• توافق عمومی برای ایجاد بانک توسعه‌ای مسکن

  

  موضوع افزایش سرمایه بانک مسکن در حالی به عنوان یکی از اصلی‌ترین بندهای پیشنهادی لایحه بودجه ۹۸ برای بخش مسکن از سوی دولت به مجلس ارائه شده است که بسیاری از مسوولان و کارشناسان این حوزه معتقدند هم‌اکنون مهم‌ترین و اصلی‌ترین پیش‌شرط تبدیل بانک مسکن به نهاد مالی توسعه‌ای این بخش، افزایش سرمایه این بانک به میزان کفایت است.

• پلان جدید «عرضه» در بانک مسکن

  شرکت گروه سرمایه‌گذاری مسکن از بزرگ‌ترین فعالان صنعت ساختمان و انبوه‌سازی در کشور است که در ششم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۶۹ توسط بانک مسکن تاسیس شد. فعالیت‌های شرکت در زمینه‌هایی چون ساخت مجتمع‌های مسکونی، تجاری، اداری و آموزشی و نیز ساخت آزادراه، خطوط انتقال آب و آماده‌سازی زمین متمرکز شده است. از ابتدای تاسیس تاکنون عملیات اجرایی بیش از ۶۵ هزار واحد مسکونی در قالب حدود ۳۹۹ پروژه به مساحت حدود ۳/ ۸ میلیون مترمربع آغاز شده که بالغ بر ۵۳ هزار واحد آن به بهره‌برداری رسیده است. همچنین عملیات اجرایی ۸۸ پروژه تجاری، اداری و خدماتی نیز آغاز شده است که از این میزان، ۶۷ پروژه با زیربنای کل حدود ۳۴۷ هزار مترمربع تکمیل و به مشتریان تحویل شده است.

• پنج ماموریت گروه مالی بانک مسکن

  گروه مالی بانک مسکن (سهامی عام) طی بیش از ۴۰ سال فعالیت، همواره در چارچوب قوانین و مقررات بالادستی و در راستای ایفای نقش ذاتی خود در حال رشد و تکامل بوده است. دو رویکرد کلی درخصوص فلسفه وجودی و ماهیت فعالیت‌های گروه مالی بانک مسکن وجود دارد. رویکرد اول ایفای نقش راهبری در تأمین مالی حوزه مسکن و شهرسازی از طریق بازار سرمایه و رویکرد دوم ایفای نقش راهبری و نظارت بر شرکت‌های تابعه بانک مسکن است. در هر دو رویکرد یاد شده، نقش کلی گروه مالی، کمک به بانک مسکن در تأمین مالی عرضه و تقاضای مسکن است. در ادامه، این دو رویکرد به تفصیل و با جزئیات بیشتر تبیین می‌شود.

• بازار مسکن در انتظار نوآوری مالی

  بانک مسکن توانسته سبد متنوعی از تسهیلات خرید مسکن را در اختیار طیف‌های مختلف متقاضی دریافت این تسهیلات در شهرها قرار دهد. این تسهیلات دو ویژگی دارند. دسته نخست تسهیلاتی که از طریق پس‌انداز و برای متقاضیان خانه‌اولی که بدون عجله و به صورت مدت‌دار می‌خواهند تسهیلات خرید مسکن را دریافت کنند پیش‌بینی شده است. برای این گروه تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم راه‌اندازی شده است. اما دسته دوم تسهیلات این امکان را برای متقاضیان فراهم می‌کند که بدون تاخیر زمانی و در کوتاه‌مدت به تسهیلات خرید مسکن دسترسی پیدا کنند. تسهیلات اوراق مسکن در این گروه قرار دارند. علاوه بر تسهیلات سمت تقاضا، تسهیلات قابل توجهی نیز برای بخش عرضه تدارک دیده شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تزریق این تسهیلات نقش مهمی در ایجاد رونق بازار مسکن طی دوره اخیر داشته است. با نگاهی به این نقش، در گفت‌وگو با رضا بوستانی تحلیلگر و پژوهشگر اقتصاد و کارشناس بانک مرکزی، ابزارهای نوین تامین مالی در بخش مسکن و موانع شکل‌گیری آن در ایران بررسی شده است.

• اهداف لایحه بودجه ۹۸ در بخش مسکن

  

  بانک مسکن برای تقویت بیشترین جریان پرداخت تسهیلات مسکن به خانه‌اولی‌ها و همینطور به سازنده‌ها، نیازمند افزایش سرمایه است. حال اینکه در دولت امکان مالی مناسب برای این اقدام وجود ندارد. در این میان مدلی مطرح شده مبنی بر اینکه اقساط تسهیلات مسکن مهر به جای آنکه بابت تسویه حساب خط اعتباری بانک مرکزی در نظر گرفته شود، صرف افزایش سرمایه بانک مسکن شود تا سالانه معادل بازپرداخت تسهیلات مسکن مهر توسط بیش از ۲ میلیون صاحب خانه این واحدها، منابع نقد به سرمایه بانک مسکن اضافه شده و قدرت تسهیلات‌دهی بانک چند برابر شود. برای پیگیری و اجرای این طرح، دولت در لایحه بودجه سال آینده تدابیر ویژه‌ای اندیشیده است. مژگان خانلو، سخنگوی ستاد بودجه کشور و رئیس امور پایش تعهدات دولت و تجهیز منابع سازمان برنامه و بودجه کشور با تشریح این تدابیر، مسیرهای راهگشا برای بانک مسکن در وضعیت رکودی بازار مسکن را توضیح داده است.