«راهبر» شرکت‌های تابعه بانک مسکن چه خدماتی ارائه می‌کند؟
پنج ماموریت گروه مالی بانک مسکن
ایفای نقش راهبری در تأمین مالی حوزه مسکن و شهرسازی از طریق بازار سرمایه
خدمات مالی قابل ارائه در حوزه مسکن و شهرسازی، به دو گروه خدمات مالی بانکی و خدمات مالی غیربانکی قابل تفکیک است. خدمات مالی بانکی در حوزه مسکن و شهرسازی، در بستر بازار پول و با راهبری بانک مسکن به عموم ارائه می‌شود. خدمات مالی غیربانکی در حوزه مسکن و شهرسازی، در بستر بازار سرمایه با راهبری گروه مالی بانک مسکن ارائه می‌شود. این تفکیک نقش از آنجا ناشی می‌شود که نهادهای بازار پول (از جمله بانک مسکن) تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت می‌کنند و این در حالی است که نهادهای بازار سرمایه (از جمله گروه مالی بانک مسکن) تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. ایفای این نقش توسط گروه مالی بانک مسکن در حالی رخ می‌دهد که در بازار مالی ایران، برخلاف اقتصادهای توسعه‌یافته، بار اصلی تأمین مالی بر دوش بازار پول است و بازار سرمایه سهم اندکی در تأمین مالی دارد.
بنابراین، فلسفه وجودی گروه مالی بانک مسکن در این دیدگاه، راهبری تأمین مالی حوزه مسکن و شهرسازی از طریق بازار سرمایه در راستای افزایش سهم تأمین مالی از راه بازار یاد شده است. اما تأمین مالی از طریق بازار سرمایه الزامات و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. به طور مشخص، این نوع تأمین مالی، نیازمند توسعه ابزارها و نهادهای مالی ویژه‌ای است. از این‌رو، گروه مالی بانک مسکن، با توسعه ابزارها و نهادهای مالی خاص حوزه مسکن، تأمین مالی مسکن از طریق بازار سرمایه را راهبری می‌کند.
ایفای نقش راهبری و نظارت بر شرکت‌های تابعه بانک مسکن
در آخرین تغییرات تکاملی صورت‌گرفته در گروه مالی بانک مسکن، این شرکت همراستا با سیاست‌های بانک مرکزی و سایر نهادهای نظارتی مبنی بر خروج بانک‌ها از بنگاه‌داری بی‌رویه و محدود کردن بنگاه‌داری صرفا در راستای مأموریت ذاتی و زنجیره ارزش بانک‌ها، از یک شرکت سرمایه‌گذاری به یک گروه مالی تغییر مأموریت داد. این تغییر مأموریت، منجر به تحول استراتژیکی در فعالیت‌های گروه مالی بانک مسکن شد.
بر این اساس، رسالت گروه مالی بانک مسکن تکمیل زنجیره ارزش بانک مسکن در سه حوزه بانکداری توسعه‌ای، تجاری و تامین سرمایه، در قالب یک هلدینگ مالی تعریف شده است.
به منظور ایفای موثر رسالت یاد شده، حوزه فعالیت گروه مالی بانک مسکن به شرح ذیل مشخص شده است: عرضه محصولات مالی (خدمات لیزینگ، صرافی، کارگزاری و...)، تامین مالی پروژه‌های مسکن (خدمات تأمین سرمایه)، تولید هدفمند مسکن و ساختمان برای اقشار میان درآمدی با نگاه توسعه‌ای، در حد توان و در جاهایی که بخش خصوصی علاقه‌ای برای ورود به آن ندارد، ارائه خدمات پشتیبانی به بانک درخصوص ساخت و تجهیز فیزیکی شعب و تامین نرم‌افزار و پرداخت‌های الکترونیک و فعالیت‌های بیمه‌گری بانک مسکن، عمده فعالیت‌های شرکت‌داری خود را به دو شیوه مالکیتی و وکالتی به گروه مالی بانک مسکن (که شرکت زیرمجموعه ۱۰۰ درصدی بانک است) تفویض کرده است. به عبارت دیگر، گروه مالی بانک مسکن، به عنوان یک هلدینگ مالی، تمامی فعالیت‌های یاد شده را از طریق شرکت‌های تابعه خود که سهامدار آنها است یا شرکت‌های تابعه بانک مسکن ـ که به وکالت از بانک مسکن مدیریت آنها را برعهده دارد ـ به انجام می‌رساند.
شرکت‌های تابعه بانک مسکن در دو گروه کلی شرکت‌های وظیفه‌ای و شرکت‌های غیروظیفهای قابل دسته‌بندی است. شرکت‌های وظیفه‌ای شرکت‌هایی هستند که یا بخشی از فعالیت بانک مسکن به آنها برون‌سپاری شده است یا موضوع فعالیت آنها مکمل خدمات و محصولات مورد ارائه بانک مسکن و در راستای زنجیره ارزش آن است. شرکت‌های غیروظیفهای شرکت‌هایی هستند که یا با دید سرمایه‌گذاری و کسب سود در آنها سرمایه‌گذاری شده است یا تحت شرایط خاص به بانک مسکن واگذار شده‌اند. سیاست کلی بانک مسکن و گروه مالی بانک مسکن، همراستا با سیاست‌های بانک مرکزی و سایر نهادهای نظارتی، خروج از شرکت‌های غیروظیفهای است. علاوه بر اتخاذ سیاست کلی یاد شده، تغییرات استراتژیک دیگری نیز در ریزش و رویش شرکت‌های تابعه بانک مسکن نقش داشته است که از آن جمله می‌توان به متناسب‌سازی شرکت‌های تابعه با ویژگی‌های مادری گروه مالی و ادغام یا انحلال شرکت‌های با مأموریت مشابه اشاره کرد.
ابزارها و شیوه‌های مورد استفاده گروه مالی بانک مسکن برای ایفای نقش راهبری و حاکمیتی خود در رابطه با شرکت‌های تابعه عبارتند از:
۱- کمیته حسابرسی: کمیته‌ای است که برای هر شرکت تابعه، به منظور کمک به ایفای مسوولیت نظارتی هیات‌مدیره و بهبود آن تشکیل می‌شود.
۲- کمیته ریسک: کمیته‌ای است که برای هر شرکت تابعه، به منظور شناسایی، اولویت‌بندی و مدیریت ریسک‌های مرتبط با فعالیت آن شرکت تشکیل می‌شود.
۳- کمیته حقوق و مزایا: کمیته‌ای است که به منظور تعیین حقوق و مزایای مدیران عامل و حق‌الزحمه قانونی اعضای هیات‌مدیره شرکت‌های تابعه (اعم از وظیفه‌ای و غیروظیفهای) تشکیل می‌شود.
۴- کمیته نامزدها و ارزیابی مدیران: کمیته‌ای است که به منظور تعیین مدیران عامل و اعضای هیات‌مدیره شرکت‌های تابعه (اعم از وظیفه‌ای و غیروظیفهای) تشکیل می‌شود.
۵- هیات‌مدیره‌ها: اولا تلاش می‌شود نقش‌های نظارتی و اجرایی در هیات‌مدیره شرکت‌ها از هم جدا شود، ثانیا تضاد منافع بین هیات‌مدیره و سهامداران (در صورت وجود) مدیریت می‌شود، ثالثا به هیات‌مدیره شرکت‌های وظیفه‌ای از دیدگاه مباشرتی و به هیات‌مدیره شرکت‌های غیروظیفهای از دیدگاه نمایندگی و نقش وکالتی مدیران نگاه می‌شود. همچنین در چیدمان اعضای هیات‌مدیره شرکت‌ها، نقش‌های متفاوتی برای اعضا در نظر گرفته می‌شود که براساس آن ترکیبی از تخصص‌های مختلف در کنار هم قرار می‌گیرد تا حداکثر هم‌افزایی در هیات‌مدیره شرکت‌ها ایجاد شود.
۶- حسابرس مستقل: علاوه بر اظهارنظر درخصوص درستی صورت‌های مالی و یادداشت‌های پیوست آن، حسابرسی مستقل شامل مطالعات و بررسی‌هایی درخصوص چگونگی جریان امور و ارزیابی مستقلی نسبت به نتایج مالی عملیات و فعالیت‌های شرکت و بالاخره کنترل‌های داخلی برقرار شده در آن است. همچنین حسابرس مستقل کلیه مصوبات مجمع عمومی و میزان اجرایی شدن آنها را سالانه کنترل می‌کند.
۷- مجامع فصلی و عمومی: مجمع عمومی براساس قانون تجارت بالاترین رکن تصمیم‌گیری درخصوص یک شرکت است که تصویب حساب‌ها، تعیین پاداش و حق حضور اعضای هیات‌مدیره را برعهده دارد. همچنین طی آن سیاست‌های موردنظر سهامداران تصویب می‌شود. بنابراین در صورتی که این رکن به خوبی نقش خود را ایفا کند و جایگاه تشریفاتی نداشته باشد بخش عمده‌ای از مشکلات شرکت برطرف و سلامت آن حفظ خواهد شد.
بنابراین، گروه مالی بانک مسکن در چارچوب یک نظام حاکمیت شرکتی مدون و منظم، شرکت‌های تابعه بانک مسکن را برای ایفای نقشی کارآ و اثربخش در زنجیره ارزش خدمات بانک مسکن راهبری می‌کند.
ارسال نظر