وی با بیان اینکه بخشی از این اطلاعات در بازار سرمایه تولید و استفاده شده و دیتا در این بازار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، افزود: به‌عنوان مثال نگاهی به‌صورت‌های مالی بورس لندن و گروه آیس -که بورس‌های نزدک و نیویورک نیز به‌عنوان زیر مجموعه این گروه فعالیت می‌کنند- نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از درآمد این بورس‌ها از طریق فروش خدمات یا ارائه خدمات مربوط به داده به دست آمده است.

به گفته مدیرعامل فرابورس ایران در بورس لندن در ۱۲ ماه منتهی به ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷ رقمی نزدیک به ۷۳۶ میلیون دلار درآمد از محل خدمات داده کسب شده است و در گروه آیس (Intercontinental Exchange) نیز دومین منبع کسب درآمد از محل فروش خدمات یا ارائه خدمات مرتبط به داده بوده است به‌طوری که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ درآمدزایی این گروه از ۲۳۶ میلیون دلار با رشد ۱۰ برابری به رقم ۲ میلیارد و ۸۴ میلیون دلار رسیده است.

هامونی با بیان اینکه صاحب‌نظران معیارهای مختلفی برای طبقه‌بندی داده‌ها و اطلاق داده‌های بزرگ به آنها ارائه کرده‌اند، ادامه داد: در داده‌‌های بزرگ ۵ ویژگی حجم، سرعت، تنوع‌، ارزش و میزان صحت داده‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است تا داده‌ها در زمره داده‌های بزرگ یا حجیم دسته‌بندی شوند.

وی در توضیح این ویژگی‌ها بیان کرد: «تنوع» داده‌ها به انواع داده‌ها و «سرعت» آن به نرخ تولید و پردازش اشاره دارد، «صحت» داده‌ها نیز بیانگر این موضوع است که به چه میزان می‌توان به داده‌ها اتکا کرد که متاثر از قابلیت اتکای منابع داده‌هاست؛ «حجم»‌ نیز بیانگر میزان داده‌ها و در نهایت «ارزش» داده‌ها، بیانگر ارزش پولی ایجاد شده برای سازمان یا شرکت است که در نتیجه استفاده و به‌کارگیری داده‌های بزرگ است.

به گفته هامونی در بازارهای مالی و بورس‌ها سه دسته مختلف از افراد از داده‌های تولیدشده بهره‌برداری می‌کنند؛ سرمایه‌گذاران که عموما نگاه بنیادی به سرمایه‌گذاری خود دارند و داده‌های ماهانه برای آنها از اهمیت زیادی برخوردار است، سفته‌بازها که داده‌های روزانه و حتی دقیقه‌ای برای آنها حائز اهمیت است و بازارگردان‌ها که داده‌های لحظه‌ای و Real Time برای موفقیت آنها در کار بسیار مهم است. مدیرعامل فرابورس ایران با اشاره به اینکه میان محرمانگی داده‌ها و سطح انتشار آنها یک بده-بستان وجود دارد به این معنی که اگر بخواهیم محرمانگی داده‌ها در حد اعلا حفظ شود، هیچ داده‌ای قابل ارائه نیست، بیان کرد: بنابراین از آنجا که هیچ راه‌حل مناسبی برای تمام موارد محرمانگی داده‌ها وجود ندارد و به اصطلاح نمی‌توان یک نسخه یکسان را برای همه موارد تجویز کرد، قانون‌گذاران و نهادهای ذی‌ربط لازم است به منظور تقارن اطلاعاتی و اجرای قوانین و مقررات اثربخش، فرآیندهای مدیریت اطلاعاتی را به‌طور شفاف و مشخص طراحی و اجرا کنند و به منظور ارزیابی ریسک‌های مختلف؛ ضروری است به‌صورت مستمر این فرآیندها را مورد ارزیابی، پایش و اصلاح قرار دهند.

وی درخصوص بحث «داده‌های باز مجهول» عنوان کرد: در این روش اطلاعات شخصی افراد در بازار به‌صورت عمومی منتشر نمی‌شود و با یک سازوکاری داده جمعی از سرمایه‌گذاران یا مردم در اختیار کسب و کارها قرار می‌گیرد. در روش «مستعارسازی داده» نیز از حروف الفبا به جای ذکر نام اشخاص، شرکت و... استفاده می‌شود. وی همچنین یکی دیگر از بحث‌های مجهول‌سازی داده‌ها را برای حفظ محرمانگی آنها روش «محرمانگی تفاضلی» ذکر کرد و گفت: در این روش نیز داده‌ها تا حدی مجهول می‌شوند که هیچ‌کس قادر به تشخیص هویت شخص یا اشخاصی که داده‌های آنها منتشر شده است، نباشد. به‌عنوان مثال اگر برای یک شخص ۱۰۰ فیلد اطلاعاتی وجود داشته باشد و ۹۹ فیلد آن را منتشر کنیم و آن فیلدی که منتشر نشده است افشاکننده هویت فرد باشد، با هر روش ریاضی و آماری نتوان حتی با دریافت اطلاعات آن ۹۹ فیلد به هویت شخص پی برد.

وی در توضیح روش پنج-پنجاه نیز گفت: داده‌های مجموع جامعه‌ای را که تعداد افراد آن کمتر از ۵ نفر است نمی‌توان منتشر کرد زیرا با روش‌های ریاضی و آماری اثبات شده است که در جامعه‌ای با کمتر از ۵ نفر، هویت افراد قابل شناسایی است. همچنین در حجم افرادی که در یک جامعه وجود دارد اگر شخصی بیش از ۵۰ درصد از تراکنش‌های مالی را به خود اختصاص داده باشد نباید داده این جامعه نیز افشا شود زیرا هویت افراد در آن با برخی روش‌ها قابل دسترسی است.

وی در عین حال به برخی مصادیق افشای اطلاعات و انتشار داده‌ها در بازار سرمایه اشاره کرد که درخصوص آنها باید تعاریف مربوط به انتشار این داده‌ها را بار دیگر مورد بررسی قرار داد و درخصوص آنها تامل کرد. به گفته مدیرعامل فرابورس ایران موضوع اصلی و اساسی این است که افراد و سازمان‌های ذی‌ربط نظیر سازمان بورس، فعالان بازار سرمایه، نهادهای نظارتی، قانون‌گذاری و... باید درک صحیحی از اسرار تجاری افراد و شرکت‌ها داشته باشند تا الزامات تعیین‌شده منجر به افشای اطلاعات محرمانه اشخاص نشود.

وی پیشنهاد کرد با همکاری سازمان بورس پروژه‌ای را در زمینه بازتعریف و بازنگری در مرز محرمانگی انتشار داده‌های بزرگ بازار سرمایه آغاز کنیم؛ چرا که دستورالعمل افشای اطلاعات مالی که هم‌اکنون ملاک انتشار اطلاعات در این بازار است مربوط به سال‌ها قبل می‌شود و لازم است بار دیگر مورد بازنگری قرار گیرد.

 

اخبار مرتبط