بازدهی مثبت
مهدی نیکدل از رویکردهای سرمایه‌گذاری در صندوق ذخیره فرهنگیان می‌گوید
صندوق ذخیره فرهنگیان برای خلق ثروت و توسعه پایدار چه راهی را در پیش گرفته است؟
نتیجه همه فعالیت‌های صندوق‌ها در سودآوری بروز می‌کند. مهم‌ترین ملاک ارزیابی در صندوق ذخیره فرهنگیان هم سودآوری است؛ برای کسب سود از مسیر درست و قانونی مزیت‌های نسبی و نقاط قوت صندوق را بررسی کردیم. طی سال‌های گذشته همواره دو اشکال اساسی در مسیر سرمایه‌گذاری‌های صندوق وجود داشته است. اشکال اول مربوط به پروژه‌هایی است که انتخاب ما نبوده و به صندوق تحمیل شده‌اند، مانند اموالی که بابت بدهی دولت به ما واگذار شده‌اند. اشکال دوم به وجود پروژه‌های سفارشی بازمی‌گردد. پروژه‌هایی که هنوز هم مشکلات زیادی از صندوق مربوط به آنهاست و ما در گام اول راه ورود این پروژه‌های سفارشی را بستیم. در حال حاضر اجرای هر پروژه‌ای از سه مرحله می‌گذرد تا اجرا شود. در مرحله اول هیات‌مدیره شرکت سرمایه‌گذار، مطالعه اقتصادی روی پروژه را آغاز می‌کند. سپس پروژه در کمیته سرمایه‌گذاری صندوق که مدیرعامل نیز در آن حضور دارد، بررسی می‌شود. در نهایت هیات‌مدیره صندوق درباره آن تصمیم‌گیری می‌کند.
در حال حاضر ترکیب صنایع موجود در پورتفوی صندوق چگونه است؟
درباره پروژه‌هایی که از گذشته وجود داشته و به لحاظ استراتژیک و اقتصادی نیاز به بررسی داشته، مطالعات جامعی را انجام دادیم و برحسب جذابیت و توانمندی، شرکت‌ها و صنایع را در چند حوزه دسته‌بندی کردیم. این دسته‌بندی‌ها شامل گروه پتروشیمی، گروه صنعتی و معدنی، گروه مالی، گروه ساختمان و گروه خدمات‌دهنده معلمان است. بر همین اساس تصمیم گرفتیم از شرکت‌های کم‌بازده یا زیان‌ده که چشم‌انداز روشنی نداشتند به شکلی خارج شویم. در همین راستا از برخی شرکت‌ها به تدریج خارج شده و حوزه‌هایی را توسعه دادیم که ارتباط منطقی با دیگر بخش‌های موردنظر برای توسعه داشته باشند. ما در تمام این حوزه‌ها محاسبات فنی و اقتصادی را انجام دادیم تا به نتایج مثبتی برسیم.
برای افزایش بازدهی و بهینه‌سازی پورتفو چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
با بررسی‌ای که در صنعت پتروشیمی انجام شد تصمیم گرفتیم در تولید متانول سرمایه‌گذاری کرده و زنجیره توسعه آن را در برنامه آینده داریم. بنابراین، بیشترین سرمایه‌گذاری صندوق ذخیره فرهنگیان در بخش پتروشیمی است. در حوزه سرمایه‌گذاری هم مطالعات لازم صورت گرفته؛ اینکه کجا سرمایه‌گذاری کنیم و چه زمانی از آن بخش خارج شویم. در حوزه ساختمان طیف وسیع و گسترده‌ای داشتیم و بررسی‌های بخش ساختمان روی هتل‌ها، ساختمان‌های گران و ارزان‌قیمت و... صورت گرفت تا مسیر سرمایه‌گذاری‌های ما مشخص شود. در این صنعت باید بدانیم روی کدام بخش با تمرکز بیشتری سرمایه‌گذاری کنیم. در حال حاضر بخش اعظم سرمایه‌گذاری‌های صندوق ذخیره فرهنگیان در بخش پتروشیمی انجام شده، اما در آینده باید توازن منطقی در پرتفوی سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد کنیم که بین ریسک، بازده و نقدشوندگی توازن داشته باشیم. با در نظر گرفتن هرم سنی اعضا می‌توانیم سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت را در برنامه‌های خود قرار دهیم. بدین صورت که اگر اعضای صندوق نزدیک به سن بازنشستگی باشند، باید سهم سرمایه‌گذاری‌ها را به سمت صنایع زودبازده و نقدشونده ببریم ولی در صورتی که سن اعضا پایین‌تر باشد، می‌توانیم روی صنایع بلندمدت تمرکز کنیم که قطعاً سودآوری بیشتری هم خواهند داشت. این‌گونه توجهات و محاسبات کمک کرده تا صندوق هیچ‌گاه تاخیری در پرداخت پول به اعضا نداشته باشد و در صورتی که عضوی به مبلغ موجودی خود در صندوق نیاز پیدا کند، آن را پرداخت می‌کنیم.
شما در گذشته اعلام کرده بودید که تا سال ۱۴۰۰ هر سال یکی از پتروشیمی‌های زیرمجموعه خود را به بهره‌برداری می‌رسانید. آیا این امر امسال محقق شد؟
بله. پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه امسال به بهره‌برداری می‌رسد. انرژی سبلان، سال آینده و دنا نیز سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری خواهند رسید. سیراف هم از جمله پروژه‌هایی هست که بعد از این پروژه‌ها به بهره‌برداری خواهد رسید. همه این پروژه‌ها مشابه هم هستند و تولید آنها در سال، ۱۶۵۰ هزار تن متانول است.
عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان در زمینه سودآوری طی سال گذشته چگونه بود؟
صندوق همواره طی چند سال اخیر عملکرد مثبتی داشته است، بر همین اساس در سال ۹۵ سود ما معادل ۲۳۰ میلیارد تومان بود و سودآوری صندوق در سال ۹۶ بالغ بر ۲۸۰ میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که با عملکردی متفاوت در سال مالی ۹۷ به‌رغم پیش‌بینی سود ۶۲۰ میلیاردتومانی، با یک کارنامه درخشان مبلغ سود واقعی صندوق به بالغ بر یک هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان رسید.
با توجه به سرمایه‌گذاری‌های هدفمندی که در بخش پتروشیمی داشتید فکر می‌کنید چه میزان به سودآوری شرکت اضافه شود؟
پیش‌بینی ما این است که بخش پتروشیمی، ۶۰ تا ۷۰ درصد سود صندوق ذخیره فرهنگیان را در آینده افزایش دهد.
آیا قصد دارید در صنایع دیگر هم وارد شوید؟
با اینکه نگاهمان به روند تکنولوژی‌ها هم هست اما ورود به کسب‌وکارهای کوچک از نقاط قوت ما نیست. به اعتقاد ما برخی از کسب‌وکارها متعلق به بنگاه‌های کوچک‌تر بخش خصوصی بوده و بهتر است در همان بخش مانده و اداره شوند؛ به‌طور مثال ما به حوزه‌ای شبیه ITورود نخواهیم کرد.
در بخش خدمات چه کارهایی برای فرهنگیان انجام داده‌اید؟
رسالت ما سودآوری برای زمان بازنشستگی است؛ در واقع سودآوری صندوق مکمل حقوق بازنشستگی است و ما مکمل زمان بازنشستگی فرهنگیان هستیم، اما فعالیت‌هایی را در زمینه خدماتی به معلمان داشته‌ایم. ما در بخش تامین مسکن فرهنگیان سعی کردیم زمین را با قیمت پایین خریداری کرده و با دریافت مجوز ساخت در مرحله بعد بتوانیم با قیمت بهتری واحدها را تحویل اعضا دهیم. در بخش لیزینگ فرهنگیان، تاکنون ۱۴۰ هزار خودرو به فرهنگیان تحویل داده شده است که با استقبال همراه بوده است. این در حالی است که به دلیل شرایطی که رخ داده و نوسانات قیمت که در صنعت خودرو روی داده است، شرکت لیزینگ به تازگی لوازم‌خانگی هم به متقاضیان ارائه می‌دهد. ما همچنین خدمات مسافرتی برای فرهنگیان داریم و در همین راستا برای زیارت عتبات عالیات از بانک قرض‌الحسنه رسالت برای فرهنگیان وام می‌گیریم. همچنین تاسیس شرکت هواپیمایی هم از خدمات جانبی ماست که در آینده محقق خواهد شد.
به دنبال اتفاقات چند سال اخیر برای جلب اعتماد فرهنگیان چه اقداماتی انجام شده است؟
اولین قدم ما ایجاد شفافیت مالی و اطلاع‌رسانی در این زمینه به اعضا بود. در همین راستا سعی کردیم بعضی از شرکت‌های صندوق ذخیره فرهنگیان مانند بیمه معلم را به بورس ببریم. اکنون در نظر داریم این کار را ادامه دهیم و کیمیای پارس را نیز به بورس خواهیم برد. همچنین در نظر داریم بخشی از سهام این شرکت‌ها را به فرهنگیان بدهیم.
اکنون تعداد اعضای صندوق چند نفر است و سهم واریزی آنها چگونه است؟
در سال ۹۵ نزدیک ۹۰۰ هزار عضو داشتیم و ماهانه ۲۲ میلیارد تومان ورودی صندوق ذخیره فرهنگیان بود. طی این سال‌ها ۱۵۰ هزار نفر بازنشسته شدند و اکنون ۷۶۲ هزار نفر عضو داریم و ورودی ماهانه صندوق ذخیره فرهنگیان ۳۶ میلیارد تومان شده است. این افزایش به دلیل رشد مبلغ حقوق اعضا و افزایش سهم‌الشرکه آنها بوده است. لازم به ذکر است که ۲۰۰ هزار نفر از اعضا فرم افزایش سهم‌الشرکه را پر کرده‌اند. اکنون تعداد کل فرهنگیان ۹۲۸ هزار و ۸۸۱ نفر است؛ بنابراین ضریب نفوذ صندوق حدود ۸۲ درصد است و درصدد هستیم این ضریب را به ۱۰۰ درصد برسانیم.
چه توصیه‌هایی به فرهنگیان برای بهره‌مندی از سرمایه‌گذاری‌های صندوق ذخیره فرهنگیان دارید؟
با توجه به چشم‌انداز سرمایه‌گذاری‌های صندوق و سود خوب ناشی از این فعالیت‌ها در آینده، توصیه ما به فرهنگیان این است که اگر عضو صندوق نیستند، عضو شوند و اگر هم عضو هستند سهم‌الشرکه خود را تا پنج درصد بالا ببرند که بتوانند از سهم پنج‌درصدی واریزی دولت برخوردار شوند. هشمچنین کسانی که بازنشسته می‌شوند در عضویت صندوق باقی بمانند زیرا سرمایه‌گذاری‌هایی که با پول خودشان انجام شده است در آینده به سود می‌رسد و بهتر است از این سود بهره‌مند شوند.
