روایت معدنی اقتصاددانان
در پایان این بازدید دو روزه، حاضران بر این باور بودند که بخش معدن برای تبدیل شدن به یکی از پیشرانهای رشد اقتصادی از استعداد لازم برخوردار است . از نظر این اقتصاددانان، بخش معدن قادر است تا با توجه به تخصص و تواناییهایی که در بدنه خود دارد با کمترین آسیب به سازمان جهانی تجارت بپیوندد و موجب رشد صادرات غیر نفتی شود. با توجه به اهمیت نظر این کارشناسان اقتصادی کشور با چند تن از آنان در خصوص دستاوردهای این بازدید گفتوگو کردهایم.
موسی غنینژاد: نقش معدن در اقتصاد فراتر از تصور من بود
این سفر بازدید خیلی خوب و سازماندهی شده و برنامهریزی منظمی داشت. برای ما اقتصاددانان که بیشتر در کتاب و قلم هستیم و از کارخانهها خواندهایم، خیلی آموزنده بود از این بابت که معادن چگونه کار میکنند. برای من شرکت چادرملو که مراحل مختلف استخراج سنگآهن تا رسیدن به فولاد را در اختیار دارد، جالب بود. این سفر برای من بسیار مفید و آموزنده بود و خیلی چیزها یاد گرفتم و لازم میدانم که از ایمیدرو بابت این سفر تشکر کنم. در این سفر به جز من همگی اقتصاددانان بازدید کننده هم خوشحال بودند. تداوم این برنامهها خوب است. یکی از اشکالات ما این است که فعالیتهایی که در کشور انجام میشود، به خوبی انعکاس ندارد. بهتر است در این سفر از مطبوعات هم حضور داشته باشند چون میتواند به روشن شدن افکار عمومیبیشتر کمک کند و مفید باشد. با توجه به اطلاعاتی که متخصصان و مسوولان معادن دادند ، بخش معدن میتواند در اقتصاد بسیار تاثیرگذار باشد.
به نظر من نقش بخش معدن در اقتصاد مهمتر از آن چیزی است که فکر میکردم؛ اکنون تصور من از بخش معدن عوض شده است. بسیاری از مردم فکر میکنند معادن کشور فقط نفت و گاز است و از بقیه معادن تصوری ندارند؛ در این سفر برای من مشخص شد که بخش معدن میتواند سهم و نقش بیشتری در اقتصاد کشور داشته باشد. به احتمال زیاد معادن غنی در کشور داریم اما اطلاعاتی از آنها نداریم که لازم است اکتشافات معدنی توسعه یابد و بیشتر شود چون در تولید و رشد اقتصادی کشور میتواند بسیار تاثیرگذار باشد.
سیدکاظم اورعی: اقتصاد به معدن امیدوار شد. امیدوارم این سفر کمکی کند تا پتانسیلهای بالای اقتصادی معادن به مردم و مسوولان شناسانده شود. اقتصاددانان کشور با رویت معادن به این بخش ایمان آوردند.
تداوم این سفر و این قبیل برنامهها عالی است و از ۲ جهت اهمیت دارد ؛ هم برای بازدیدکنندهها و هم بازدید شوندهها حائز اهمیت و مفید است. معادن اغلب در نقاط دور افتاده کشور واقع هستند و من در این سفر موفق شدم شمار زیادی از دانشجویانم را ببینم و آنها هم مرا دیدند و هیجان زده شدند که این مسئله قوت قلبی است برای آنها. یک سوم اقتصاد ایران وابسته به بخش معدن است و اینکه گفته میشود سهم بخش معدن در اقتصاد کم و در حد ۱.۵ درصد است، درست نیست. وابستگی اقتصاد ایران به بخش معدن بیش از ۳۰ درصد است. بخش معدن میتواند اقتصاد را از رکود خارج و شکوفا کند. برای شکوفایی اقتصاد ایران راهی جز این وجود ندارد که به بخش معدن اتکا کنیم.
محمدرضا بهرامن: نگاه کلان اقتصاددانان به توسعه معدن کمک میکند
حضور اهالی معدنکاری با اهالی علم و تخصص اقتصادی در واحدهای اجرایی بخش معدن میتواند مسیر را برای تصمیم سازان و تصمیم گیران هموارتر کند. چون برخی از آنها تقریبا با فعالیتهای بخش معدن آشنایی نداشتن و این بازدید باعث شد تا این نگاه را در دیدگاههای خود عجین کنند. وقتی یک اقتصاددان نگاه کلان اقتصاد را دربخش معدن میبیند، تاثیر بسیار زیادی دارد. تا نتوانیم اثربخشی معدن در اقتصاد را نشان دهیم، موفق نخواهیم بود. تداوم سفرها بسیار موثر است. فقط به یک بازدید نمیتوان اکتفا کرد. باید در این سفرها، فضاهایی که بخش خصوصی سرمایه گذاری و ایجاد کرده است، در معرض دید قرار گیرد . معدن میتواند تنها اقتصاد موجود برخی مناطق کشور باشد که اثر آن توسط اقتصاددانان مشاهده شود. کشور ما دارای معادن زیادی است و وجود این منابع در هر کشوری تصمیم سازان را مجاب میکند در استفاده از مزیتهایش بهترین بهره برداری را داشته باشد. وقتی ما منابع معدنی داریم، میتوانیم با استفاده از انرژی فراوان موجود در کشور، ارزش افزوده زیادی از آن ایجاد کنیم و به نفع اقتصاد کشور گام برداریم. در حال حاضر ارزان ترین سرمایه گذاری، استفاده از همین منابع و امکانات خدادادی است.
مهدی عسلی: اشتغالزایی و رشد اقتصادی؛ دو مزیت بخش معدن است. بازدید اقتصاددانان از معادن استان یزد، برنامه ای سازماندهی شده، منظم و مدیریت شده بود.
این بازدید برای ما بسیار امیدوارکننده بود به ویژه اینکه قرار است معادن دیگری از استانهای دیگر هم مورد بازدید قرار گیرد. جای تشکر از مسوولان برنامه ریز و همچنین مدیران شرکتهای معدنی دارد که توضیحات و نکات مهمی را در خصوص بخش معدن بیان کردند. سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی اکنون کمتر از ۲ درصد است اما با توضیحاتی که مدیران مجموعههای معدنی در این بازدید دادند، به دلیل مزیتهای فراوانی که در بخش معدن کشور وجود دارد، میتواند سودآور باشد. با استفاده از مزیتها میتوان با ایجاد ارزش افزوده، سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی را به سرعت افزایش داد ضمن اینکه این بخش میتواند اشتغال مستقیم و غیرمستقیم زیادی برای کشور ایجاد کند به طوری که به ازای ایجاد هر شغل مستقیم در بخش معدن بین ۵ تا ۱۷ شغل غیرمستقیم پیش بینی شده است.
علی دینی ترکمان: معدن، توسعه را یک گام به جلو میبرد
در چادرملو امکانات رفاهی مشهود بود که این مسئله نشان میدهد اگر واحدهای صنعتی از کوچک مقیاس به بزرگ مقیاس تبدیل شوند، میتوان امکانات رفاهی را برای مدیران و کارکنان مجموعه فراهم کرد. همچنین در چادرملو چرخه استخراج سنگآهن و مراحل تبدیل آن به کنسانتره، گندله و شمش جالب بود. از نظر آمایش اینکه در جای کم آبی مانند استان یزد، کارخانه فولاد احداث میشود؛ کارشناسان ذیربط باید بگویند اما تکمیل زنجیره قابل توجه و قابل تحسین بود. از نظراستخراج سنگآهن، تجهیزات و ماشینآلات خوب بود اما هنوز با استانداردهای جهانی فاصله داریم. نکته مهم این است که وقتی ما از نظر تجهیزات حفاری و ماشین آلات مورد نیاز بخش معدن که بیشتر، وارداتی است، وابسته به خارج باشیم؛ ممکن است نتوانیم در مراحل بعد خوب عمل کنیم. البته چون سالها از فناوری روز جهان عقب بودیم.
در حال حاضر بخشی از سنگآهن ایران به خارج صادر میشود چون در داخل نیازی به آن وجود ندارد؛ همچنین بخشی از تولید خام و نیمه خام کشور به خارج صادر میشود که لازم است با اتخاذ تدابیر لازم و ایجاد ارزش افزوده بالاتر به سایر محصولات تبدیل شود در عین حال از نظر مقیاس تولید، زنجیره ای که در بخش معدن شکل گرفته، مطلوب است. تداوم این سفرها دو کارکرد دارد؛ یکی اینکه به اقتصاددانان بینش جدیدی میدهد چون اساتید از بنگاه، کارخانه و تکنولوژی در دانشگاهها صحبت میکنند و این سفرها کمک میکند تا مسایل را به صورت واقعی تر و ملموس تر بیان کنند. کارکرد دوم این است که نگاه جامعه دانشگاهی را به این بخشها بیشتر میکند و از سوی دیگر تقویت کننده ارتباط صنعت و دانشگاه است. بخش معدن میتواند پیشران اقتصاد باشد به این دلیل که معادن زیادی در کشور داریم و از نظر ذخایر معدنی در رتبههای بالای جهانی هستیم. اگر با افزایش اکتشافات، معادن بیشتری کشف و با ضریب بالا استخراج و تبدیل به تولیدات با ارزش افزوده بالاتر شود، میتواند تاثیر زیادی در ایجاد اشتغال داشته باشد و همچنین توسعه صنعتی کشور را یک گام به جلو ببرد.
جعفر خیرخواهان: عظمت معدن را دیدیم
این بازدید میدانی باعث شد تا اقتصاددانان از نزدیک با پیشرفتهای بخش معدن آشنا شوند و همچنین از کاستیها و یا عدم پیشرفتها آگاهی یابند و عظمت فعالیت در بخش معدن را ببینیم و از زحماتی که در این بخش کشیده میشود، درک بهتری داشته باشیم. در مجموع این سفر برای من و کسانی که بازدیدکننده معادن بودند، حرکت ارزشمندی بود. بنده معتقدم که تداوم این سفرها چنانچه با هدف صورت گیرد، مطلوب است و میتواند تکمیلکننده دانش اقتصاددانان باشد و به تحلیل بهتر آنان کمک کند. در حال حاضر بخشهای خدمات و بخشهایی که با فکر و اندیشه و طراحی سر و کار دارند، میتوانند پیشران اقتصاد باشند، اما بخش معدن میتواند به عنوان پشتیبان اولیه مطرح باشد. برخی از معادن کشور هنوز دست نخورده باقی مانده که نیاز به اکتشاف و سرمایهگذاری دارد. باید قوانین و مقررات و همچنین مسائل حقوقی مالکیتها در مورد معادن به گونه ای تدوین و تصویب شود که اشتیاق بخش خصوصی را برای سرمایهگذاری، به دنبال داشته باشد. باید بی اعتمادیهای گذشته از بین برود و برای سرمایه گذاران اعتماد ایجاد شود تا بخش معدن کشور متحول شود. تحول بخش معدن میتواند کمک دیگر بخشهای اقتصادی باشد اما باید این تحول منجر به این شود که مردم مناطق معدنی که عمده در نواحی محروم ساکن هستند، هم از عواید آن منتفع شوند.
پویا جبل عاملی: استانداردهای جهانی در چادرملو رعایت شده است. اقتصاددانان بیشتر با اعداد و ارقام مسایل ارزش افزوده بخشهای مختلف اقتصاد را میبینند و اغلب با این اعداد سر و کار دارند.
این سفر حرکت خوبی بود که نشان داد اگر رشدی در بخش معدن داریم، به چه شکلی انجام میشود و چه مشقتهایی با کار کردن در دل کویر تحمل میشود تا سنگآهن تولید شود. این سفر تصویر جدیدی از بخش معدن و رشد آن به اقتصاددانان داد به خصوص در چادرملو که تلاشهایی هم شده تا افرادی که در این بخش کار میکنند، بتوانند از امکانات رفاهی هم بهرهمند شوند که تقریبا این امکانات رفاهی در سطح استانداردهای جهانی بود. در این سفر اقتصاددانان از ابتدا تا انتهای کار در معادن را از نزدیک ملاحظه کردند و با فعالیتها و چگونگی کار در معدن آشنا شدند. من تاکنون تولید آهن و فولاد را از نزدیک ندیده بودم و در این سفر بود که با آن آشنا شدم. تداوم این سفرها مفید است چون کمک میکند تا اقتصاددانان در تحلیلهایی که در دانشگاهها دارند یا در ارائه اطلاعات به رسانهها؛ بهتر عمل کنند. همان طور که بخش نفت و گاز توانسته در اقتصاد کشور موثر باشد، بخش معدن هم این ظرفیت را برای تاثیرگذاری در اقتصاد دارد. معادن مختلف به عنوان نعمتهای خدادادی به وفور در کشور وجود دارد که بسیاری از آنها هنوز کشف نشده و به طور مسلم میتواند به اقتصاد کشور کمک کند. تسهیل قوانین و مقررات برای حضور سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری در بخش معادن کشور میتواند به رشد سریع تر این بخش کمک کند و همچنین رشد اقتصادی کشور را محقق کند.
سمیه مردانه: تجربه متفاوتی برای اقتصاددانان رقم خورد
این سفر برای من که تاکنون معدن را از نزدیک ندیده بودم، بسیار جالب و هیجان انگیز بود. این سفر برای اقتصاددانان آموزنده بود چون ما همیشه در متون کتابها آمارهای رشد معادن را میدیدیم، اما در این سفر با کار در معادن از استخراج تا تولید را به صورت عینی دیدیم و تصویر خوبی برایم ایجاد کرد و باعث شد تا تاثیر این بخش در تولید ناخالص داخلی برایم ملموس تر باشد. تداوم این سفرها هر از چند گاهی برای اقتصاددانان و کارشناسان اقتصادی نیاز است و باعث میشود تا ما تحلیلهای بهتر و واقعی تر به جامعه ارائه کنیم. همچنین کمک میکند تا تحلیلها از تئوری به عملی و کاربردی تغییر کند چون اکنون پروسه کار در معادن را میدانیم و همین مساله به ما کمک میکند. بخش معدنی میتواند با سرمایه گذاری بیشتر، پیشران اقتصاد بشود چون مزیتهای زیادی دارد و از بخش نفت و گاز خودکفاتر است. بخش معدن تاثیر آنچنانی از تحریمها نگرفته و دلیل آن امکانات داخلی است و همین مسئله هدف ما را برای دستیابی به رشد اقتصادی مطمئن تر میکند. هر چند تحت تاثیر قیمتهای جهانی است، اما تولید آن وابسته به خارج نیست. بخش معدن برای کشور نسبت به سایر بخشها قابل اتکاتر است و میتواند هم برای بخش معدن اشتغال ایجاد کند و هم فرصتهای شغلی فراوانی را برای صنایع وابسته به آن فراهم کند.
حمید آذرمند: چادرملو تجربه ای موفق در تاریخ معدنکاری ایران است. معادن غیرنفتی ایران تجربههای متفاوت و متناقضی را پشت سر گذاشته است. شاید بتوان تجربه معدن چادرملو را در کنار تجربه مس سرچشمه، تجربه ای موفق در تاریخ معادن ایران ارزیابی کرد. تاریخچه و عملکرد چادرملو ، تجربه موفق و دانشی انباشته برای انتقال به سایر معادن کشور است.
چنین بازدیدهایی میتواند از یک سو به دقیق تر شدن ذهنیت اقتصاددانان از معادن کشور منجر شده و از سوی دیگر میتواند دانش و ظرفیت علمی اقتصاددانان را به تجربه فعالان معدنی کشور بیافزاید؛ که هر دو آثاری خیر برای کشور خواهد داشت. بخش معادن غیرنفتی ایران، بهرغم ظرفیتهای بسیار بالا، همچنان با توسعه نیافتگی و سهم اندک در تولید ناخالص داخلی مواجه است. توسعه نیافتگی معادن ایران ناشی از تنگناهای متعددی است که برطرف کردن آن میتواند بخش معادن ایران را به یکی از پیشرانهای رشد اقتصادی مبدل سازد. در شرایط فعلی که اقتصاد ایران با عارضه رشد اقتصادی ناپایدار مواجه است، توسعه معادن کشور از اهمیت مضاعف برخوردار است.
ارسال نظر