مشکل تامین مواد مصرفی در صنعت سنگ
ابتدا کمی درباره تاریخچه و زمینه فعالیت‌های شرکت توضیح دهید.
شرکت ماهان حدود ۲۰ سال است که در صنعت سنگ فعالیت دارد. این شرکت که یک مجموعه خانوادگی بوده، از زمان پدربزرگ بنده؛ حاج اسماعیل اسماعیلی با نام شرکت «تضامنی کارخانه سنگ ایران»که درسال۱۳۲۵ تاسیس گردید. در خیابان فدائیان اسلام فعالیت داشته است.شرکت ماهان هم‌اکنون در زمینه‌های تولید و فراوری، فروش و بازرگانی فعالیت دارد. ۲ کارخانه و یک نمایشگاه به نام (Hyper stone Mahan) در شهرک صنعتی شمس آباد قم، حاصل فعالیت این مجموعه در سال‌های اخیر است. همچنین ۲ معدن گلدن هرمس و تیرانا هرمس، زیرمجموعه‌های شرکت سنگ ماهان هستند.در بخش بازرگانی نیز یک شرکت به نام «گروه مهندسی ماهان» وظیفه واردات ماشین آلات و مواد مصرفی کارخانه‌های سنگ و صادرات سنگ خام و بریده را بر عهده دارد.
در show room شما، هایپراستون ماهان فقط از تولیدات خودتان هست یا تمام سنگ‌هایی که در کشورمان موجود هست را شما به نمایش می‌گذارید؟
ما جزو معدود کارخانجاتی هستیم که تنوع سنگ تولیدی‌مان خیلی زیاد است.
یعنی خودتان معدنش را هم دارید؟
خیر. ما در واقع دو تا معدن داریم و عمده تولیدمان را هم از معادن دیگر خریداری می‌کنیم. تنوع سبد کالایی‌مان بسیار زیاد است و به همین دلیل تنها به ۲ معدن خود اکتفا نمی‌کنیم. ما ۱۳۵ نوع سنگ در show room خود داریم که البته همه این ۱۳۵ نوع، تولیدات ایران نیست؛ بخشی از آن سنگ‌های وارداتی و بخش اعظم آن هم سنگ‌هایی است که به صورت بلوک از معادن داخلی و کشورهای مختلف می‌آوریم و خودمان فرآوری می‌کنیم.
وضعیت تولید و فروش سنگ را چطور ارزیابی می‌کنید؟ در بخش واردات و صادرات با چه مشکلاتی رو به رو هستید؟
با توجه به امکانات و ماشین‌آلاتی که از کشور ایتالیا فراهم کردیم، هدف‌گذاری ما بر این اساس بود که صادرات محور باشیم. خوشبختانه با توجه به تنوع سنگ‌های ایران، توانستیم بازارهایی را برای صادرات محصول پیدا کنیم، اما مشکلات و مصائبی مانند: مشکلات حمل و نقل و موارد مربوط به انتقال پول به دلیل تحریم‌های بانکی، مانع توسعه یا حتی ادامه صادرات می‌شود. هم‌اکنون بسیاری از بازارهای هدف صادراتی خود را به دلیل ترس از ارتباط با ایران و تحریم‌های پولی-بانکی، از دست داده‌ایم.
معضلاتی که اشاره کردید (حمل و نقل و تحریم‌های بانکی) بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های این کشور علیه اقتصاد ایران به وجود آمده یا پیش از این هم وجود داشته است؟
«تحریم» موضوعی است که جمهوری اسلامی ایران در طول این ۴۰ سال همواره با آن دست به گریبان بوده است. در نخستین دوره ریاست جمهوری دکترروحانی و پس از امضای برجام، بخش بزرگی از تحریم‌های اقتصادی و فشارهای بین‌المللی، به حالت تعلیق درآمد. اما با روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ در آمریکا، وضعیت دوباره مانند قبل شد. نکته‌ای که در اینجا لازم می‌دانم به آن اشاره کنم، عملکرد نامطلوب دولت در وضعیت کنونی یا به اصطلاح «تحریم‌های داخلی» است.
می‌توانید کمی واضح‌تر بگویید؟
صنعت سنگ صنعتی است که اگر بخواهد یک کالای با کیفیت تولید کند، احتیاج به مواد مصرفی با کیفیت دارد. اکنون بیش از ۶ ماه است که گمرکات، اداره بازرگانی و وزارت صنایع به قدری مشکل ایجاد کرده‌اند، که در سه ماه گذشته بسیاری از کارخانه‌های سنگ به دلیل نبود یا گران بودن مواد مصرفی، در هفته چند روز تعطیل بوده‌اند. کارخانه ما یکی از همین کارخانه‌ها است که به خاطر کمبود مواد مصرفی در ماه گذشته میزان تولیدش ۵۰ درصد کاهش یافته است.
آیا برای تامین ماشین آلات یا لوازم یدکی آنها هم مشکل دارید؟
برخی کارخانه‌ها بافت سنتی دارند و از ماشین آلات روز و مدرن استفاده نمی‌کنند. این کارخانه‌ها کیفیت محصولات آنها مختص به مشتریان خود بوده اما برخی از کارخانه‌ها نگرش متفاوتی دارند و تجهیزات به‌روزتری استفاده می‌کنند. طبیعی است این دسته از تولیدکنندگان، محصولات باکیفیت و طبق استاندارد عرضه می‌کنند. البته باید این نکته را یادآور شوم که تجهیزات مورد استفاده در صنعت سنگ دنیا همواره در حال پیشرفت چشمگیری می‌باشد.
اشاره کردید ۵۰ درصد افت تولید داشته‌اید؛ در دوره‌های رکود، دولت‌ها برای زنده نگه داشتن تولید، یارانه‌ای به تولیدکننده‌ها اختصاص می‌دادند. آیا هنوز هم این سیاست پابرجاست؟
افت تولید زمانی رخ می‌دهد که صنعتگر، توان مالی نداشته یا برای کالای تولید شده خود مشتری نداشته باشد. اکنون موضوع یارانه دولت مطرح نیست؛ بلکه موضوع اصلی تامین مواد مصرفی است. در سال‌های گذشته به دلیل رکود در بازار ساختمان، انبار کارخانه‌های سنگ پر از سنگ بود. در واقع کارخانه‌دار توان فروش محصولات و تامین نقدینگی خود را حتی بابت هزینه‌های روزمره نداشت.
با توجه به موانعی که اشاره کردید، چه راهکارهایی برای رفع این موانع پیشنهاد می‌دهید؟
نخست اینکه دولتمردان باید برای وضعیت نابسامان نرخ ارز تدبیری بیاندیشند. شاید افزایش نرخ ارز گاهی به نفع صادرات یک کشور باشد، اما باید به این نکته هم توجه داشت که صنعتگران، مواد اولیه و لوازم مصرفی خود را از طریق واردات تامین می‌کنند. به نظرم دولت باید با کمک و هم اندیشی فعالان صنعت سنگ، فهرستی از اقلام مصرفی کارخانه‌های سنگ تهیه کرده و راه تامین آنها از خارج کشور را تسهیل کند.
چند سال است که کارشناسان بر اهمیت ایجاد فرآوری‌های سنگ و ارزش افزوده در صادرات محصولات معدنی تاکید می‌کنند. ما تا چه حد توانستیم با نوآوری محصولات معدنی، صادرات بهتری داشته باشیم؟
یک بُعد قضیه همان ماشین‌آلات تکمیلی است. باید برای کارخانجاتی که توان صادراتی دارند، امکاناتی فراهم شود تا بتوانند آن نوآوری را روی تولید خود پیاده کنند. امروزه بازار دنیا به نحوی است که تولیدکنندگان را مجبور به تولید و بسته بندی سنگ، منطبق با استاندارد می‌کند.
چند درصد از ۶ هزار واحد کارخانه‌های سنگبری که اکنون در کشور وجود دارد، مجهز به سیستم و تکنولوژی‌های روز هستند؟
آماری که داریم بسیار آمار تاسف باری است. درصد کمی از تولیدکنندگان قابلیت صادرات دارند. درصد کارخانه‌هایی که قابلیت صادرات داشته باشند شاید کمتراز ۱۰درصد تعداد کارخانه‌جات موجود می‌باشد.
پس این موضوع واقعیت دارد که ۸۰ درصد سنگ ما به صورت کوپ به چین صادر و آنجا فرآوری می‌شود و دوباره به ایران برمی‌گردد؟
حجم قابل توجهی بالغ‌بر ۹۵۰هزارتن سالیان به‌صورت سنگ خام صادر می‌گردد که بیش‌از ۷۰درصد آن به کشور چین می‌باشد که با توجه به حجم صادرات سنگ بریده که حدود ۱۲۰هزارتن در سال گذشته بوده، حجم بسیار پایینی به صورت فرآوری صادر می‌گردد که بسیار باعث تاسف می‌باشد.
پس این صحت ندارد که ما سنگ فرآوری‌شده خودمان را از کشورهای دیگر وارد کشور خودمان می‌کنیم؟
خیر؛ اما اینکه سنگ‌های ما را به نام سنگ‌های دیگری با اسامی مختلفی که شاید اسم ایرانی در بین آن نباشد در بازارهای مختلف جهان به فروش می‌رسانند، صحت دارد.
چشم‌انداز این صنعت را چگونه می‌بینید؟ چه توصیه‌هایی برای عبور صنعت سنگ از بحران‌های موجود دارید؟
این صنعت، صنعت دیرینه و باسابقه‌ای است که از سنگ‌تراشی به صورت سنتی، دستی و کارگری شروع شده است بسیاری از بناهای تاریخی ما در ایران، خود گواه قدمت دیرینه و کهن سنگ در ایران را نشان می‌دهد. این مورد نشان می‌دهد که از دیرباز صنعت سنگ جزو صنایع اشتغال زا بوده است. به مرور زمان این صنعت از حالت سنتی، به سمت مدرنیته حرکت کرد. یکی از کسانی که این صنعت را از سنگ‌تراشی به صنعت برش مدرن تبدیل کرد، مرحوم حاج‌اسماعیل اسماعیلی، پدر بزرگ بنده بود. وی برای نخستین بار ۵۰سال پیش در ایران ماشین‌آلات ایتالیایی را وارد صنعت سنگ ایران کرد. برخی از مشکلات امروز صنعت سنگ قابل حل نیست. اگر یک صنعت مشکل مالی یا نقدینگی دارد، بالاخره باید بتواند حداقل چرخه کارخانه‌‌اش را بگرداند. نمی‌گویم ۱۰۰ درصد تولید اسمی کارخانه، اما حداقل یک شیفت کاری کارخانه باید سرپا باشد. در چندماه گذشته بعضی از واحدهای تولیدی شاید نیمی از ماه تولید آنها متوقف بود.
به نظر شما برگزاری نمایشگاه‌ها چه خارج از ایران که بیشتر مدنظرمان است و چه داخلی؛ چه تاثیری در برندینگ بازار صنعت سنگ و بازاریابی تولیدکننده‌ها دارد؟
معتقدم یکی از مواردی که صنعت سنگ امکان پیشرفت دارد، نمایشگاه است. خوشبختانه در چند سال اخیر، نمایشگاه‌های داخلی‌مان چه از نظر نوع برگزاری نمایشگاه و چه تعداد شرکت‌کننده‌ها و تعداد بازدیدکننده‌ها رشد خوبی داشته‌اند.
ارسال نظر