نان «قیم» نمی‌خواهد

***

 جناب مروت پور ابتدا خودتان را معرفی کنید و در مورد تاریخچه شکل‌گیری و فعالیت‌های نان‌آوران بگویید.

علیرضا مروت‌پور هستم؛ در سال  ۱۳۳۲ در خیابان ری تهران متولد شدم. پس از اخذ دیپلم از دبیرستان ادیب تهران  تحصیلات را در رشته عمران ادامه و بعنوان کارشناس در این رشته در پروژه های برزک مختلفی تا سال ۱۳۷۹ فعالیت نمودم .

 در حال حاضرجز سهامدار اصلی گروه نان اوران،مدیر عامل و عضو هیات مدیره کروه ،عضو و خزانه دار کانون انجمن های صنایع غذایی کشور ودبیر انجمن نانهای ماشینی و صنعتی کشور میباشم .

   بنده و پسرعمویم هر دو ما نانوا زاده ایم و پدران و پدربزرگ‌مان نانوا بوده اند بیش از یک قرن  در این حوزه فعالیت داریم.

۱.  پس ازاجرایی شدن   مصوبه هیئت دولت در رابطه با احداث کارخانه های تولید نانهای حجیم   نیمه حجیم و مسطح بروش صنعتی ( تولید پنج تن نان در روز)   ،بدنبال مجوز های مورد نیاز رفته و دونیمه شعبان سال۱۳۷۹ با پنج پرسنل و تولید روزانه ۱۵۰ عدد باکت کار را شروع کردیم  کار

۲. در حال حاضر  محصولات در  ۵ کارخانه که  مربوط  به گروه صنعتی نان آوران میباشد تولید میکردد و بخشی دیگری از تولیدات  تحت نظر واحد،بازرکانی ، برنامه ریزی و کنترل کیفیت برون سپاری شده  گروه  هم‌اکنون با ۱۲۰۰ نفر پرسنل  متخصص و کاربلد بصورت مستقیم در تولید و عرضه فعالیت مینماید .و در تولید نان کامل ترین سبد محصولات نانی  را در اختیار دارد.

۳. یکی از شرکت گروه شرکت پارس آنزیم ایرانیان است که تنها شرکت دانش بنیان در حوزه غلات میباشد  که به تکنولوژی برتر در حوزه تولید و عرضه نان خمیر ترش لاکتیکی و سبوس تخمیری دست یافته است این شرکت در زمره ده کشور برتر جهان است که به این تکنولوژی دست یافته .

۴.  شرکت دیگری به نام نان مدیترانه که کار فروشگاهی انجام میدهد و در فروشگاه های بزرگ کار تولید و عرضه را انجام میدهد ،شرکت پخش نان آوران ایرانیان که تخصصی  وظیفه پخش و توزیع کلیه محصولات گروه  عهد دار است و شرکت نان سازه که سازنده ماشین‌آلات مخصوص تولید نان است .

 با این توصیفات، نان آوران در زمینه تولید ماشین آلات تولید نان هم فعالیت قابل توجهی دارد؟

بله. همان‌طور که اشاره کردم یکی از ۵ شرکت زیرمجموعه ما تولیدکننده این ماشین‌آلات است. این دستگاه‌ها باید با اهدافی که ما برای آن تعیین می‌کنیم و برای تولید نان یا محصولی خاص ساخته شوند و به عبارت دیگر تحت لیسانس شرکت نان‌آوران هستند.

 به نظر شما فرهنگ استفاده از نان صنعتی در سال‌های اخیر در جامعه تغییر کرده است؟ تغییر تقاضا چگونه بوده است؟

روزی که قرار شد نان بروش صنعتی تولید و عرضه شود، هدف آن بود که نانی با کیفیت بهتر، ضایعات کمتر،  هزینه تولید کمتر و قیمت مناسب تر نسبت به نان های تولید شده در واحد های سنتی در اختیار مصرف کننده قرار گیرد   اما با قرار گرفتن نام صنعتی کنار این نان، مشکلات بزرگی ایجاد شد. با توجه به اینکه نان در کشور ما کالای بسیار مهم و پرمصرفی برای خانوار است و قیمت آن تاثیر زیادی بر تامین غذای موردنیاز خانواده دارد، دولت‌ها همواره تلاش کرده‌اند با دادن یارانه و جلوگیری از افزایش قیمت، از بروز مسائل و پیامدهای سیاسی و اجتماعی اجتناب کنند. این موضوع باعث شده نان هیچ گاه بازار رقابتی نداشته باشد و در نتیجه نان‌های تولید شده بروش صنعتی نمی‌تواند در کنار نان‌های سنتی قرار بگیرد و جایگاه خود را پیدا کند.

ایران در حال حاضر رتبه اول سرطان گوارش را در دنیا دارد و هر ساله هزینه زیادی بابت درمان بیماران مبتلا به این سرطان پرداخت می‌شود؛ بخشی از این مشکل ریشه در بعضی از مواد غذایی دارد که  نان هم میتواند جز آنها باشد. اگر دولت پا پیش بگذارد و در رابطه با غذایی که استفاده مینمایند اطلاع‌رسانی  و فرهنگ سازی نمایند و از مزایای مواد غذایی مفید از جمله نان شفاف سازی نمایند  نان باکیفیت کدام است ، مشکلات استفاده از  نان بی کیفیت چیست ، می‌توان مبجای هزینه درمان های کلان  پیش‌گیری از بروز بیماری، بسیاری را نمود و سطح رفاه و بهداشت جامعه را افزایش داد . این اطلاع‌رسانی وظیفه دولت و رسانه‌هاست که ضمن افزایش سلامت جامعه، مانع گسترش فساد ناشی از یارانه‌های تخصیصی به نان میشود.

 تکنولوژی و دانش مورد استفاده در تولید نان‌های صنعتی در برندهای مختلف یکسان است یا تفاوت دارند؟

شرایط بین کارخانه‌ها ممکن است متفاوت باشد. برخی ممکن است به صورت کاملا اتوماتیک کار کنند و برخی به شکل نیمه اتوماتیک؛ با توجه به تجربیات و شناختی که من دارم تعداد واحدهای تولید نان حجیم و نیمه حجیم در کشور به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد اما صنعت نان در سال‌های اخیر بسیار رشد کرده و ماشین آلات و دستگاه‌های به روزی به کار گرفته می‌شود.

 مشکلات فعلی این صنعت چیست؟

اگر بخواهیم وضعیت نان در کشور اصلاح شود باید دولت دست از دخالت در این بازار بردارد و تنها نظارت کند و اجازه دهد نانوا مواد اولیه مورد نیاز را خود تهیه کرده، به هر شکلی می‌خواهد نان بپزد و در آخر با قیمتی که خود تشخیص می‌دهد، آن را بفروشد. زمانی که این منطق که همان منطق بازار و رقابت است بر صنعت نان حاکم شود، تولید کننده و مصرف کننده هر دو راضی می‌شوند و نان با بالاترین کیفیت، مناسب ترین قیمت عرضه خواهد شد. دولت با توجه به اینکه آرد را در اختیار نانوا قرار می‌دهد می‌خواهد تعیین کننده قیمت نان باشد. این در حالی است که قیمت نان به عوامل متعددی از جمله دستمزد نیروی کار، هزینه آب و برق نانوایی، بیمه، مالیات و ... بستگی دارد. در نتیجه تولید کننده هیچ گاه توان این که کیفیت را ارتقا دهد و محصول بهتری ارائه کند، ندارد. مشکل اصلی کشور با صنعت نان، همانطور که اشاره شد تصدی گری دولت به جای نظارت است. مشکل بعدی عدم تعهد دولت‌های قبلی به قراردادها و سیاست‌هاست. مشکل دیگر اعطای یارانه نان به کلیه افراد جامعه به جای پرداخت آن به قشر ضعیف و متوسط است.

 در بحث تامین مواد اولیه و آرد در چه شرایطی قرار داریم؟

دولت‌ها عموما به روش‌های مختلف سعی کرده اند آرد نانوایی‌ها را تامین کرده و با ابزار تعزیرات مانع از افزایش قیمت‌ها شوند. البته همانطور که اشاره شد دولت تنها تامین کننده آرد است و در تامین سایر مواد اولیه نقشی ایفا نمی‌کند.

 سهم نان آوران از بازار نان چقدر است؟

خوشبختانه در بحث نان حجیم و نیمه حجیم به شکل کلان، عمده سهم بازار در اختیار شرکت نان آوران است. البته در حوزه‌های تخصصی ممکن است شرکت‌های دیگر سهم بیشتری داشته باشند اما به طور کلی بیشترین سهم را داریم.

 آیا محصولات شما صادر هم می‌شود؟

بر اساس قانون با توجه به اینکه دولت تامین کننده آرد است، هیچ کس حق صادرات ندارد و عملا بازار صادراتی نداریم.

 برای رفع موانع و مشکلات چه انتظاراتی از دولت دارید؟

متاسفانه دولت‌ها همیشه وعده‌های خوب می‌دهند اما در این ۲۰ سال فعالیت ما با وجود وعده‌هایی که به ما برای حضور در بازار و امکان رقابت با نان سنتی دادند، هیچ خروجی ندیدیم. همان‌طور که گفته شد مهم‌ترین خواسته ما عدم دخالت و تصدی‌گری دولت و معطوف شدن بر نظارت در بازار است.

 چشم‌انداز این صنعت چطور می‌بینید؟

با توجه به نیاز همیشگی و روزمره جامعه و در عین حال از خود گذشتگی اهالی ااین صنعت و پتانسیل وتوانمندی‌ صاحبان  این صنعت  فکر می‌کنم وضعیت صنعت  نان کشور بهتر می‌شود اما با سیاست و روشی هایی  که دولت در این صنف و صنعت پیش گرفته امیدی به بهتر شدن زحمت کشان این شغل شریف ندارم