شرط ورود سرمایه به پایتخت

در جلسه دوجانبه دو پارلمان پایتخت، شرط بخش خصوصی برای کمک به شهرداری تهران اعلام شد. به گزارش «دنیای اقتصاد» پس از گذشت ۱۰ ماه از حضور رئیس اتاق بازرگانی تهران در صحن پارلمان محلی پایتخت که با ارائه یک بسته پیشنهادی پنج‌گانه برای خروج مدیران شهری از بن‌بست اداره پایتخت همراه بود، برخی اعضای شورای شهر تهران با حضور در اتاق تهران، خواستار همکاری و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پنج محور کلیدی شدند. دی ماه سال گذشته مسعود خوانساری رئیس اتاق تهران با توجه به سه چالش اصلی پایتخت در حوزه «کمبود منابع اعتباری»، «توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی» و «گسترش آسیب‌های اجتماعی» پنج پیشنهاد همکاری با مدیریت شهری پایتخت در زمینه جذب سرمایه‌گذاری، واگذاری نمایشگاه شهر آفتاب، آسیب‌های اجتماعی، استفاده از ظرفیت استارت‌آپ‌ها و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی ارائه کرد. هر چند با وجود گذشت حدود ۱۰ ماه از حضور رئیس اتاق تهران در شورای شهر هنوز گامی در جهت تحقق این پیشنهاد‌ها به دلیل برخی موانع برداشته نشده است اما روز گذشته رئیس شورای شهر تهران به همراه تنی چند از اعضای شورا در جلسه‌ای به میزبانی رئیس اتاق تهران، از بخش خصوصی برای همکاری در رفع تنگنای مالی اداره پایتخت، تامین منابع مالی پروژه‌های حیاتی و همچنین پیشبرد اهداف برنامه‌ریزی شده برای شهر تهران دعوت کرد.

محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران در پنج محور اصلی درخواست کمک از بخش خصوصی کرد. «تجهیز و توسعه ناوگان درون شهری»، «پارکینگ حاشیه‌ای»، «مدیریت پسماند»، «نوسازی بافت فرسوده» و «مدیریت شهر آفتاب» پنج محوری بود که از دیدگاه هاشمی بخش خصوصی می‌تواند با ورود به این حوزه‌ها، به مدیریت شهری در اداره پایتخت و اقتصادی کردن پروژه‌های شهری به منظور تحقق منابع درآمدی پایدار کمک کند.

او در این زمینه به نیاز شهر تهران در حوزه تجهیز و توسعه ناوگان درون‌شهری به اتوبوس‌های برقی اشاره کرد و افزود: صحبت‌های اولیه برای تولید اتوبوس‌های برقی شده و امکان ساخت آن در داخل با درصد بالایی از توانمندی داخلی و سهم اندک قطعات وارداتی مهیاست و این پروژه بزرگ که علاوه بر تهران در سایر کلان‌شهرهای کشور نیز تقاضا دارد می‌تواند توسط بخش خصوصی انجام شود. به گفته هاشمی شهر تهران در حال حاضر ۶۱۰۰ اتوبوس دارد که عمر بخش عمده‌ای از آنها هشت سال و بیشتر است در حالی که اتوبوس‌های درون‌شهری باید کمتر از پنج سال کارکرد داشته باشند. تهران حدود ۹هزار اتوبوس نیاز دارد که البته باید برقی باشد. برای شارژ باتری این اتوبوس‌ها هم برنامه داریم و طبق مذاکرات با توانیر، امکان‌سنجی شده است که شارژ این باتری‌ها در ساعات غیرپیک صورت گیرد. در تهران در ساعات پیک ۱۱ هزار مگاوات برق مصرف می‌شود که این میزان در ساعات غیرپیک به ۵ تا ۶ هزار مگاوات کاهش می‌یابد و زمان مناسبی برای شارژ اتوبوس‌هاست. اگر نیاز کل کشور در نظر گرفته شود حدود ۲۰ هزار دستگاه اتوبوس برقی مورد نیاز سیستم حمل‌ونقل درون‌شهری است.

رئیس شورای شهر تهران همچنین عنوان کرد که تهران حدود ۱۰۰هزار دستگاه تاکسی برقی نیاز دارد. او افزود: در تهران سه میلیون موتورسیکلت وجود دارد که ۲ میلیون آن فعال و در حال تردد است و باید حتما برقی شود. مجموعه این موارد به علاوه نیاز مترو به تامین ۲ هزار واگن زمینه همکاری شورا و شهرداری با بخش خصوصی است. او گفت: در تهران هزار خط اتوبوسرانی وجود دارد که بیش از ۳۰۰ خط آن کاملا سودده است و می‌تواند محل رقابت بخش خصوصی باشد. رئیس شورای شهر تهران همچنین مساله پارکینگ‌های حاشیه‌ای را که مورد انتقاد رئیس اتاق تهران قرار داشت، مطرح کرد و آن را قابل واگذاری دانست و گفت: در تهران ۹۶۰ هزار پارکینگ حاشیه‌ای وجود دارد که نیمی از آنها در داخل کوچه‌ها و خیابان‌های حاشیه‌ای است که قابلیت واگذاری ندارد. در کل شهر تهران حدود ۱۵۰ هزار پارکینگ حاشیه‌ای برای درآمد پایدار شهرداری وجود دارد که می‌تواند طی تشریفات رسمی و اداری به بخش خصوصی واگذار شود.

رئیس شورای شهر تهران به مساله پسماند اشاره کرد و گفت: شورا و شهرداری حاضر هستند کل پسماند شهر تهران را واگذار کنند اما برای این کار چند شرط داریم. اول اینکه تفکیک از مبدا باید صورت گیرد، دوم اینکه زباله‌ها برای تولید برق و کمپوست مورد استفاده قرار گیرد. مطابق با آمار ارائه شده از سوی هاشمی، شهرداری سالانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیارد برای جمع‌آوری پسماند هزینه می‌کند از این رو آماده‌است با واگذاری این کار هم هزینه از دوش شهرداری برداشته شود و هم درآمد پایدار برای شهرداری ایجاد شود. رئیس شورای شهر تهران دیگر زمینه مساعد برای همکاری شورا و شهرداری با بخش خصوصی را بازسازی بافت فرسوده عنوان کرد و افزود: شورا و شهرداری این آمادگی را دارند که بازسازی و احیای این بافت را در قالب یک بسته با اهداف و برنامه‌ریزی مشخص برای نوع ساخت و ساز و کاربری آن به بخش خصوصی واگذار کنند. او از آمادگی واگذاری نمایشگاه شهر آفتاب به بخش خصوصی گفت و اعلام کرد بخش خصوصی می‌تواند در حوزه فرهنگی، اجتماعی و تفریحی نیز با شهرداری همکاری داشته باشد و در احداث یا بازسازی سالن‌های سینما، تئاتر، پارک و شهربازی سرمایه‌گذاری و مشارکت کند. در پاسخ به پنج محور پیشنهادی از سوی رئیس شورای شهر تهران برای همکاری با بخش خصوصی، رئیس اتاق تهران ضمن اعلام آمادگی برای ورود به برخی حوزه‌ها، شروط همکاری و کمک به شهرداری تهران را اعلام کرد و نقطه آغاز این همکاری را در واگذاری نمایشگاه شهر آفتاب به بخش خصوصی دانست.

نخستین شرط اعلامی از سوی خوانساری، در اولویت قرارگرفتن منافع شهر و شهروندان به جای منافع شهرداری در زمینه واگذاری پروژه‌های شهری به بخش خصوصی بود و پیشنهاد کرد: به جای واگذاری پروژه‌های شهری براساس صورت وضعیت‌های ارائه شده از سوی شهرداری، بخش خصوصی در حوزه مشارکت با مدیریت شهری همکاری کند. او در این زمینه عنوان کرد: اگر صرفا هدف کسب درآمد برای نهادهای مدیریتی باشد، آنچه اتفاق می‌افتد تکرار تجربه ناموفق خصوصی‌سازی است که در آن فروش به قیمت بالاتر هدف قرار گرفت و اهلیت خریدار سنجیده نشد. باید قبول کنیم آنچه شهرداری تاکنون به‌عنوان پروژه انجام داده است را نمی‌توان به قیمت تمام‌شده به بخش خصوصی فروخت چون اغلب پروژه‌های شهری با هزینه بالا به پایان رسیده است. بخش خصوصی می‌تواند در هزینه بهره‌برداری مشارکت داشته باشد و برای این کار باید قیمت‌ها واقعی سنجیده شود نه اینکه صورت وضعیت‌های شهرداری مبنا قرار گیرد. او در حوزه پارکینگ حاشیه‌ای شهر تهران نیز بیان کرد: بخش خصوصی به شرطی می‌تواند در حوزه مدیریت و تامین فضای پارک خودرو همکاری کند که هزینه استفاده از پارکینگ در تهران واقعی شود تا به این ترتیب هم منافع بخش خصوصی تامین شود و هم آنکه استفاده از حاشیه خیابان‌ها برای پارک خودرو فقط در مواقع ضروری باشد. به گفته وی برای بهبود این وضع و کمک به کاهش ترافیک باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که پارک برای مدت طولانی هزینه‌ بالایی در برداشته باشد و برای فرد صرفه نداشته باشد که ماشین خود را از صبح تا شب در کنار خیابان پارک کند. ضمن اینکه در اجرای این طرح باید پلیس همکاری لازم را داشته باشد. در این صورت می‌توان بخش خصوصی را راغب به حضور در این پروژه کرد و از آن توقع داشت که خدمات جانبی مانند خط‌کشی پارکینگ‌ها و سایر اقدامات موردنیاز را انجام دهد.

او در عین حال نمایشگاه بین‌المللی شهر آفتاب را بهترین بستر برای آغاز همکاری‌های بخش خصوصی و شورا عنوان کرد و افزود: شهرداری نمایشگاه‌دار خوبی نیست و نمی‌تواند از پس هزینه‌های نمایشگاه برآید. با توجه به سرمایه‌گذاری عظیم صورت گرفته در نمایشگاه و هزینه‌های نگهداری آن، بار مالی سنگینی بر دوش شورا و شهرداری است، در حالی که باید مدیریت این نمایشگاه، مانند اغلب شهرها و نمایشگاه‌ها در کشورهای توسعه‌یافته، به اتاق بازرگانی واگذار شود و در مقابل اتاق می‌تواند سرمایه‌گذار خارجی برای بهره‌برداری مناسب و تکمیل ساخت و ساز جذب کند، نمایشگاه‌های بخش خصوصی را آنجا برگزار کند و برای شهرداری نیز درآمد پایدار ایجاد کند. بخش خصوصی این توان را دارد که تمام نمایشگاه‌ها را از داخل شهر به شهر آفتاب منتقل کند. مسعود خوانساری همچنین عنوان کرد که بخش خصوصی، برای همکاری در حوزه‌های مختلف شهری اعم از حمل‌ونقل، احیای بافت فرسوده، مسائل اجتماعی، گردشگری و... آمادگی همکاری دارند و این مسائل باید با همکاری‌های اتاق تهران و شورای شهر تهران سیاست‌گذاری و مشخص شود. در پایان این نشست اعلام شد پیش‌نویس تفاهم‌نامه همکاری این دو نهاد به زودی آماده و ارائه خواهد شد.