ضعف ما و قوت چینی‌ها
یک بررسی کوتاه از آهنگ رشد کیفی صنعت خودروی ایران با صنعت خودرو روز جهان نشان می‌دهد ما حتی در زمینه عرضه محصولات جدید با برندهای چینی هم توان رقابت نداریم. یادآوری شرایط کیفی محصولات و وضعیت امروز صنعت خودرو کشورمان همچنان به پدیده‌ای بدیهی و تلخ تبدیل شده اما گاهی لازم است دوباره پرونده برخی موضوعات باز شود. موردی که علاوه‌بر کاهلی خودروسازان، اعمال سیاست‌های اشتباه صنعتی را در کشور یادآور می‌شود. موضوعاتی که بارها کارشناسان صنعت خودرو آن را یادآور شده و از لزوم بازنگری در سیاست‌های وزارت صنعت در حوزه تولید و مونتاژ خودرو و قطعه برای رسیدن به وضعیتی شبیه آنچه در کشورهای موفق مثل ترکیه و جمهوری چک دیده می‌شود، تاکید دارند. این اتفاق اما هر بار با اشتباهاتی جدید، زمینه را برای ادامه شرایط قبلی مهیا می‌کند.
برای اثبات این موضوع فقط به این اسامی و سن محصولات پرتیراژ دو خودروساز بزرگ کشور نگاهی بیندازید تا متوجه شوید چه اندازه ما با مترومعیارهای روز صنعت خودرو فاصله داریم. پراید ۲۴سال، پژو ۴۰۵ حدود ۲۸ سال، پژو پارس ۲۰سال، سمند ۱۶ سال، پژو ۲۰۶ نزدیک به ۱۴ سال و تندر ۹۰ حدود ۱۳ سال عمر دارند؛ درحالی‌که سالانه تیراژ اغلب این محصولات بالای ۱۰۰ هزار دستگاه است. برای نمونه درحالی‌که از قرارداد موسوم به تندر۹۰ حدود ۱۴ سال می‌گذرد، مونتاژ محصولات قدیمی برند داچیا در ایران ادامه دارد و نسل‌های دوم و فیس‌لیفت‌های جدید خودروهای این شرکت هرگز به ایران راه نیافته است تا ما همچنان با حسرت به آنها نگاه کنیم.
در قضیه پژو ۲۰۶ هم با اینکه دو نسل بعدی خودرو یعنی ۲۰۷ و ۲۰۸ قرار بوده در مقاطعی مناسب وارد خط تولید ایران خودرو شوند؛ اما همچنان با گسست صنایع وطنی از پیوستن به زنجیره جهانی تولید، شاهد مونتاژ خودروی ۲۰۶ محصول سال ۲۰۰۰ شرکت پژو هستیم. جالب است که رویکرد خودروسازان وطنی برای استفاده از شرایط فعلی به نفع توسعه برندهای ملی هم سرانجامی نداشته و برخی از خودروهای وطنی حتی افزایش تیراژ در ابعادی بالاتر از ۱۰۰ هزار دستگاه نیز نداشته‌اند و در بهترین حالت همانند خودروهای مونتاژی چینی بین ۳۰ تا ۵۰ هزار دستگاه در سال تولید می‌شوند.
این نقطه ضعف که باعث بی‌اعتمادی خریداران به صنایع وطنی شده، با دیدن خودروهای جدید، جذاب و متنوع چینی که به‌طور مداوم در آخرین فیس‌لیفت‌ها به کشور عرضه می‌شوند، دوچندان شده است. چینی‌ها که در یک دهه گذشته موفق شده‌اند حدود ۱۷ درصد از کل بازار خودرو ایران را به‌دست آورند، به لطف استفاده از تکنولوژی‌های روز، همکاری با بزرگان صنعت خودرو و استفاده از تجربیات دیگر شرکت‌ها وضعیتی را رقم زده‌اند که به شرایط خودروسازان جهانی شباهت بسیاری دارد.
برای نمونه چری در طول ۵ سال گذشته حدود ۱۱ محصول جدید معرفی کرده و خودروهایش را در فیس‌لیفت‌های تازه و به روز منطبق بر ورژن‌های تولیدی در کارخانه مرکزی خود به ایران عرضه می‌کند. این شرکت به‌تازگی سه محصول تازه برای ایران تدارک دیده که شامل آریزو۶، فیس‌لیفت تازه آریزو۵ و نیز شاسی‌بلند تیگو۵ ایکس است. این خودروها که هر سه با آخرین نرم‌های شرکت در زمینه طراحی و کیفیت همگام هستند، به صورت آرام و پیوسته جای این خودروساز چینی را در فقدان رویکرد درست خودروسازان وطنی در کشور باز می‌کنند.
این اتفاق خوشایند البته تنها محدود به چری نیست. زوتی یا زوتیه همکار قدیمی سایپا دیگر شرکتی است که قصد دارد پس از سه سال نسخه جدید خودرو آریو را به کشور عرضه کند. جک هم که در کرمان تولید می‌شود بعد از عرضه سری جی۳ تو و نیز مدل جی۵، حالا با مدل جی۴ وارد بازار کشور شده است تا نشان دهد علاقه‌ای به از دست دادن سهم بازار خود ندارد. جالب است که جیلی همکار تازه صنعت خودرو ایران نیز در یک سال اخیر سعی کرده محصول خود را که در ارگ جدید مونتاژ می‌کند، در ابعاد ظاهری و فنی به روز نگه دارد و پس از درک بازخورد نه چندان مثبت سری اول جی‌سی۶، دست به عرضه نسخه فیس‌لیفت همین محصول با کد اکسلنت گرفت.
این قضیه البته فقط مختص چینی‌ها نیست؛ چراکه هیوندای هم پس از یک دهه ترک ایران، در بدو ورود به کشور با عرضه سه خودرو مدرن خود که محصول سال ۲۰۱۷ هستند، نشان داد تمایلی به مونتاژ خودروهای قدیمی ورنا و آوانته ندارد. فولکس‌واگن هم که تلاش داشت در پسابرجام خطوط تولید خودروهای سبک خود را در کشور دوباره تاسیس کند، هنگام اعلام ضمنی مشخصات محصولات تازه نامی از گل محصول قدیمی خود نبرد و بعضا سری ۲۰۱۸ پولو را به‌عنوان خودرویی که تمایل دارد به ایران بیاورد، معرفی کرد.
در نهایت اینکه بی‌توجهی به عرضه محصولات تازه و فقدان وجود محصولات مناسب در کلاس‌های جدید از قبیل کراس‌اوور و شاسی‌بلند موجب خواهد شد تا هم قطعه‌سازان ما از دانش روز و تولید مدرن دور شوند، هم خودروسازان دست‌شان از صادرات و ارزآوری کوتاه بماند و هم مصرف‌کنندگان داخلی ناگزیر از خرید خودروهای چینی باشند.
ارسال نظر