شاخص سهام در آستانه ۸۷ هزار واحد قرار گرفت
پول‌های بورسی در دو سناریو
به نظر می‌رسد افزایش سودآوری شرکت‌های بزرگ بورسی و همچنین اصلاح قیمت بسیاری از نمادهای کوچک بازار، مهم‌ترین دلیل تعدیل میانگین نسبت پی برای بازار بوده است. نشانه‌های این موضوع را می‌توان در سبقت بازدهی شاخص کل از شاخص هم‌وزن مشاهده کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد، درشرایطی که شاخص کل از ابتدای سال جاری تا کنون حدود ۶/ ۱۲ درصد رشد کرده، شاخص هم‌وزن ۱۱ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که پیش‌تر بازدهی شاخص هم‌وزن از شاخص کل بیشتر بوده است. در مجموع تعدیل‌های مثبت در گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها و به تبع آن فضای مثبت در گروه‌های کالایی، رفته رفته فاصله شاخص کل تا قله تاریخی آن یعنی سطح ۸۹ هزار و ۵۰۰ واحدی را کم کرده است. به نظر می‌رسد فتح این قله در شرایط کنونی و باتوجه به نسبت قیمت بردرآمد فعلی بازار چندان دور از انتظار نخواهد بود.
P/ E فعلی بازار و روندآتی بورس
همان‌طور که اشاره شد نسبت قیمت بر درآمد بازار در شرایط کنونی به ۶/ ۶ رسیده است. پس از سال ۹۵ این سطح از پی بر ای تا کنون تجربه نشده است. متوسط یکساله P بر E بازار در سال ۹۵ در محدوده ۳/ ۷ مرتبه قرار داشت. عاملی که درآن بازه زمانی باعث شد، نسبت قیمت به درآمد بورس تهران تا این حد رشد کند، خوش‌بینی‌ها به فضای پسابرجام بود. کاهش نسبت قیمت بردرآمد بازار در شرایط کنونی تحت تاثیر تعدیل‌های مثبت در گروه‌های بزرگ بازار به ویژه نمادهای فلزی- معدنی و همچنین اصلاح قیمت‌ها در نمادهای کوچک‌تر بورسی رخ داده است.
شاهد مدعا آنکه بررسی آخرین P/ E شرکت‌ها در پایان مهرماه که اطلاعات آن از سوی شرکت بورس منتشر می‌شود، نشان می‌دهد از ۳۲۶ شرکت فعال در بورس، ۲۱۳ شرکت پی بر ای بالاتر از میانگین بازار دارند (بررسی مفصل این گزارش را می‌توانید در صفحه ۱۰ بخوانید). این موضوع تایید می‌کند که بهبود وضعیت سودآوری شرکت‌های بزرگ باعت تعدیل میانگین نسبت قیمت بردرآمد بازار شده است. به عبارتی تعدیل‌های مثبت سودآوری در نمادهای زیر مجموعه گروه فلزی – معدنی با افزایش مخرج کسر قیمت بر درآمد سهم موجب کاهش میانگین این نسبت در کل بازار شده است (در گزارش پیشین «دنیای اقتصاد» با عنوان «جهش در سود بورسی‌ها» گفته شد که تعدیل‌های مثبت سودآوری در گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها - مجموع سود پیش‌بینی شده شرکت‌های بورسی را ۷ درصد نسبت به گزارش‌های سه ماهه افزایش داده است).
به هر ترتیب کاهش نسبت قیمت بر درآمد بازار به واسطه تعدیل‌های مثبت سودآوری در نمادهای بزرگ سبب شده است، پس از مدت‌ها شاخص کل از شاخص هم‌وزن سبقت بگیرد. این موضوع تاکیدی بر اقبال بیشتر سهامداران به نمادهای بزرگ بازار دارد. این سهم‌ها در شرایط فعلی از منظر بنیادی جذابیت بالایی دارند و می‌توانند مورد توجه معامله‌گران قرار گیرند. این عوامل بنیادی شاخص کل را از تابستان به سوی قله تاریخی خود سوق داده است.در این میان کارشناسان تحت تاثیر دو سناریو معتقدند، در شرایط کنونی رسیدن شاخص سهام به قله تاریخی چندان دور از انتظار نیست. این دو سناریو تحت تاثیر نسبت کنونی قیمت بردرآمد و شرایط متفاوت گروه‌های کوچک و بزرگ در ادامه به تفصیل بررسی می‌شوند:
سناریوی اول. ورود پول جدید به بورس: انتظار کاهش نرخ سود در بازار پول (نرخ سود سپرده‌ها) و بازار بدهی در کنار فروکش کردن هیجان‌های سیاسی در بازار و تحلیل‌هایی که در نهایت بر پایداری برجام تاکید دارند، می‌تواند زمینه ورود نقدینگی به بازار سهام را فراهم کنند. در این شرایط بخشی از این نقدینگی می‌تواند راه نمادهای بزرگ با نسبت قیمت بردرآمد پایین‌تر را در پیش بگیرند. از طرفی نمادهای کوچک تر بازار نیز که درشرایط کنونی از منظر روانی و تکنیکال در سطوح جذابی قرار گرفته‌اند و در یک سال اخیر نیز در این کف‌ها مورد حمایت هستند، می‌توانند بخش دیگری از این نقدینگی را جذب کنند. این امر در نهایت با رشد عمومی قیمت‌ها، شاخص کل را به سوی فتح قله تاریخی حرکت می‌دهد.
سناریوی دوم. عدم ورود پول جدید به بورس: در این میان سناریوی دومی نیز مطرح می‌شود. اگر بورس در جذب پول‌های جدید موفق نباشد و نقدینگی وارد بازار سهام نشود، انتظار این است که قیمت سهام شرکت‌هایی که نسبت قیمت بر درآمد و بالطبع ریسک بالاتری دارند، با اصلاح مواجه شوند. به نظر می‌رسد با اصلاح قیمت در این نمادها که عمدتا جزو نمادهای کوچک‌تر بازار هستند، نقدینگی از سوی این سهم‌ها راه نمادهای بزرگتر بازار را در پیش بگیرند. در این میان با توجه به اثرگذاری زیاد این نمادها در محاسبه شاخص سهام، احتمال رسیدن این نماگر به قله تاریخی در سطوح بالایی ارزیابی می‌شود.
در این میان باید توجه داشت که فشار نقدینگی به سوی نمادهای بزرگتر، نمی‌تواند منجر به افزایش چشمگیر نسبت پی بر ای این نمادها شود. برای این موضوع دلایل زیادی وجود دارد. اول اینکه این نمادها ارزش بازار بالایی دارند و معامله‌گران زیادی نیز در این نمادها مشغول دادوستد هستند. برهمین اساس صرف فشار نقدینگی نمی‌تواند نسبت قیمت بردرآمد این نمادها را افزایش دهد. دلیل دوم نیز به ریسک قیمت‌های جهانی برمی‌گردد. ریسک قیمت در بازارهای جهانی مانع از این می‌شود که بازار به این نمادها پی بر ای بالا بدهد. علاوه بر این جنس سهامداری در این گروه‌ها متفاوت از سایر گروه‌ها است. عمده سهامداران این نمادها بیشتر حقوقی‌هایی هستند که اتفاقا نیاز بالایی به نقدینگی دارند و این موضوع موجب می‌شود که این سهم‌ها نتوانند پی بر ای بالاتری را تجربه کنند.
بررسی پتانسیل صنایع بورسی
همان‌طور که اشاره شد، بازدهی شاخص کل از ابتدای سال جاری از بازدهی شاخص هم‌وزن سبقت گرفته است. معاملات مثبت در گروه‌های فلزی، معدنی و پتروشیمی تحت تاثیر تقویت قیمت در بازارهای جهانی و همچنین افزایش نرخ ارز از میانه‌های تیرماه، به تدریج فاصله شاخص کل و شاخص هم‌وزن را کم کردند تا اینکه در آخرین هفته مهرماه بازدهی شاخص کل از شاخص هم‌وزن سبقت گرفت (در تابستان سال جاری سه گروه فلزات اساسی، کانه‌های فلزی و فرآورده‌های نفتی به ترتیب با رشد ۴۰، ۳۷ و ۲۴ درصدی در صدر دیگر صنایع بورسی قرار گرفتند).سبقت بازدهی شاخص کل تحت تاثیر معاملات مثبت در گروه‌های کالایی در شرایطی رخ می‌دهد که به نظر می‌رسد همچنان این گروه‌ها در صدر توجه سهامداران قرار داشته باشند. چنان‌که در نظر‌سنجی اخیر سایت تحلیلی «دنیای بورس» کارشناسانی که روند صعودی را برای بورس تهران طی هفته جاری پیش‌بینی کرده بودند، باز هم بر پیشتازی گروه فلزی- معدنی تاکید داشتند. این کارشناسان همچنین وضعیت گروه پتروشیمی را نسبتا مناسب مطرح می‌کردند.
پیش‌بینی‌ها از افزایش قیمت در بازارهای جهانی در کنار پیش‌بینی‌ها از احتمال افزایش نرخ ارز در نیمه دوم سال تحت تاثیر افزایش تقاضای دلار به دلیل نزدیک شدن به پایان سال میلادی مواردی هستند که از وضعیت سودآوری این گروه‌ها حمایت می‌کنند. در این میان البته ریسک تک‌نرخی شدن ارز بر سر معاملات صنعت پتروشیمی قرار دارد. در گروه پالایشی افزایش قیمت نفت و نرخ دلار در روزهای پایانی مهرماه شائبه‌هایی از تعدیل مثبت سودآوری این شرکت‌ها را به وجود آورده بود. با این همه پالایشی‌ها مطابق انتظارات گزارش‌های خود را منتشر نکردند. هر چند چشم‌انداز افزایش قیمت نفت و نرخ ارز موارد حمایت‌کننده از معاملات این صنعت به شمار می‌روند با این همه نرخ‌گذاری از سوی شرکت پالایش و پخش نیز ریسکی است که همواره بر سر معاملات این صنعت وجود داشته است.در شرایط کنونی، شاید تنها عامل نگرانی در معاملات سهام، ریسک ناشی از نااطمینانی موجود در فضای سیاسی ناشی از رویکرد دولت و مجالس آمریکا نسبت به موضوع قرارداد هسته‌ای و نیز وضع تحریم‌های جدید علیه ایران باشد. هر چند برداشت کلی فعالان بازار از این موضوع از عدم تاثیرگذاری جدی این تهدیدها بر منافع حاصل از تجارت خارجی در زمینه صادرات نفت و سایر کالاها حکایت دارد با این همه این موضوع به لحاظ روانی موجب تغییر وضعیت برخی صنایع فعال در بورس تهران حداقل تا زمان تعیین تکلیف نهایی برجام خواهد شد.
این گروه‌ها بیشتر صنایعی هستند که پس از برجام به‌طور مستقیم تحت تاثیر مثبت قرار گرفتند. شاید گروه خودرو در صدر این صنایع قرار داشته باشد. پتانسیل این گروه تحت تاثیر ریسک‌های موجود بر سر راه برجام تحت‌الشعاع قرار خواهد گرفت. هر چند به دلیل حمایت‌های اخیر کشورهای اروپایی از برجام، به نظر نمی‌رسد آینده این توافق‌نامه با تهدید جدی همراه باشد، اما به هرحال به نظر می‌رسد تا زمان اعلام نظر نهایی کنگره در این باره، این سهم‌ها معاملاتی توام با احتیاط را سپری کنند (البته میزان اثرگذاری برجام در این گروه‌ها نیز به یک میزان نخواهد بود). بررسی روند معاملات سهام شرکت‌های خودرویی نشان می‌دهد که اخیرا سهامداران نسبت به کف‌های قیمتی این سهم‌ها و همچنین اخبار انعقاد قراردادهای جدید با کشورهای خارجی بی‌واکنش هستند. این موضوع نشان می‌دهد بازار در مورد این سهم‌ها تا حد زیادی محتاط است. به نظر می‌رسد معامله‌گران زمان تصمیم‌گیری خود در رابطه با این شرکت‌ها را به بعد از اعلام رسمی‌نظر کنگره در مورد پایبندی ایران به برجام به تعویق بیندازند. در عین حال به نظر می‌رسد گروه‌های کم‌ریسک‌تر همانند مخابراتی‌ها و رایانه‌ای‌ها که عمدتا واکنش کمتری به شرایط سیاسی و ریسک‌های سیستماتیک نشان می‌دهند، بتوانند در کنار کالایی‌ها خودنمایی کنند.
رصد تحولات بازارهای جهانی
معاملات بازارهای جهانی طی هفته گذشته پرنوسان بود .هر چند قیمت بسیاری از این محصولات تا میانه هفته رشد کردند اما در ادامه افزایش نرخ دلار در برابر دیگر ارزهای مطرح جهان موجب ریزش قیمت این کالاها شدند.بر این اساس در معاملات روز جمعه بهای هر تن مس با افت ۲/ ۲ درصدی به ۶۸۴۵ دلار رسید. این محصول در مقیاس هفتگی ریزش ۱/ ۱ درصدی را تجربه کرده است.قیمت روی نیز در معاملات روز جمعه ۷/ ۱ درصد افت کرد و با رسیدن به ۳۱۷۲ دلار در هر تن رشد هفتگی ۳/ ۲ درصدی را تجربه کرد. هر تن آلومینیوم نیز با کاهش یک درصدی قیمت در روز جمعه در سطح ۲۱۶۸ دلار قرار گرفت.در مقیاس هفتگی این کالا ۴/ ۱ درصد رشد را تجربه کرده است.در این میان قیمت هر تن سرب نیز در معاملات روز جمعه با کاهش ۶/ ۱ درصدی مواجه شد و در سطح ۲۴۴۱ دلار در هرتن قرار گرفت.این محصول در مقیاس هفتگی افت یک درصدی را تجربه کرد.
در بازار چه گذشت؟
در داد و ستدهای اولین روز از هفته جاری، شاخص کل بورس با رشدی بیش از ۳/ ۰ درصد در آستانه ورود به کانالی جدید ایستاد.در معاملات این روز سهامداران بورس تهران بیش از ۵۷۴ میلیون ورقه بهادار را دست به دست کردند . ارزش مبادلات این روز بیش از ۱۴۰ میلیارد تومان بود و در ۶۲ هزار نوبت معاملاتی انجام شد. از این میزان حدود ۱۲۶ میلیارد تومان به معاملات خرد سهام اختصاص داشت. نمادهای ارتباطات سیار، فولاد مبارکه، پالایش نفت بندرعباس، پتروشیمی خارک، سرمایه‌گذاری غدیر، های وب و پالایش نفت اصفهان بیشترین تاثیر مثبت را در محاسبه شاخص کل ثبت کردند. گروه های فلزات اساسی، فرآورده های نفتی و خودرو با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه های صنعت قرار گرفتند.گروه‌های اطلاعات و ارتباطات، استخراج نفت و گاز، ماشین آلات و تجهیزات و فرآورده‌های نفتی به ترتیب با رشد ۳۷/ ۴ ، ۲۲/ ۲، ۸۳/ ۱ و ۴۲/ ۱ درصدی شاخص‌های خود در صدر صنایع با بیشترین بازدهی قرار گرفتند.در مقابل گروه های محصولات کاغذی،استخراج زغال سنگ، ، محصولات چوبی و لاستیک و پلاستیک با ریزش به ترتیب ۰۷/ ۲ ، ۵۲/ ۱ ،
۳۸/ ۱ و ۳۷/ ۱ درصدی شاخص های خود بیشترین زیان را به سهامداران خود تحمیل کردند و در قعر جدول بازدهی صنایع مختلف بورسی قرار گرفتند.صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای حمل و نقل بین المللی خلیج‌فارس، آلومینیوم ایران، تراکتورسازی ایران، سیمان شاهرود، آبسال، کاشی تکسرام و چدن سازان بود.در مقابل نمادهای ایران ارقام، صنایع لاستیکی سهند، صنایع کاغذ سازی کاوه، پارس سرام، تولید مواد اولیه داروپخش، گرانیت بهسرام و لنت ترمز ایران با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات نشستند.در جریان معاملات دیروز های وب ، فولاد کاوه جنوب کیش، اوراق صکوک سایپا، اوراق مشارکت رایان سایپا،اوراق مشارکت شهرداری تهران و سهام سازه پویش با بیشترین تقاضا و طولانی ترین صف های خرید مواجه شدند.در مقابل نمادهای اوراق مشارکت شهرداری مشهد، سهام صنایع کاغذ سازی کاوه، اوراق مشارکت شهرداری شیراز، اوراق اجاره رایتل، اوراق صکوک سایپا، اوراق مشارکت شهرداری مشهد و سهام سیمان اصفهان بیشترین عرضه ها و سنگین ترین صف های فروش را داشتند.در پایان معاملات دیروز سایپا با معامله ۸۰میلیون سهم بیشترین حجم معاملات و فولاد مبارکه با معامله ۷/ ۱۰ میلیارد تومان بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند.
ارسال نظر